Nélyaheykekxoho Espíritu apkeñama nak Dios
1 Cháxa keñamak, méko kaxwók kallegássessagkohok ma'a énxet'ák apyepetcheykekxa nak Cristo Jesús, 2 hakte cham'a segánamakxa eñama nak Espíritu, segméssamól'a chá'a ekyennaqte egnények eñama negyepetcheykekxa Cristo Jesús, yenyókassegkek ma'a éltémókxa nak antéhek mólya'assáxma, tén han segya'assamól'a nétsapmakxa. 3 Hakte apkeláneyak axta Dios ma'a megkamowagko axta kalának ma'a Moisés segánamakxa apagkok, hakte yawanchek axta kalána', eñama m'a ektémakxa nak apkelyelqamákpoho énxet'ák. Apcháphassegkek axta Apketche apagko' Dios apheyásamákpoho m'a aptémakxal'a énxet apyelqamákpoho, cham'a énxet mey'assáxmal'a tén han yaqwayam etnehek apmatñà eñama mólya'assáxma, yaqwayam enxoho emasséssók ma'a ektémakxa nak mólya'assáxma, ekyetno negko'o nenteme nak énxet. 4 Apkeláneyak axta xa, yaqwayam enxoho agkegwának negko'o anlának ma'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa, ekteme nak ekpéwomo, hakte massegkek kaxwók negko'o nentamhéyak ma'a éltémókxa nak chá'a antéhek ma'a nentémakxa egagko', wánxa m'a apkeltémókxa nak antéhek ma'a Espíritu.
5 Énxet'ák apkelyetleykekxa nak chá'a m'a éltémókxa nak chá'a etnahagkok ma'a apkeltémakxa apancha'awo' nak, wánxa aqsa chá'a kalxénmakha apkelwáxok elanagkok ma'a; keñe m'a apkelyetleykekxa nak chá'a m'a apkeltémókxa nak antéhek Espíritu, kalxénmakha chá'a apkelwáxok ma'a aqsok éleñama nak Espíritu. 6 Ekxéneykha nak egwáxok wánxa agyetlakxak ma'a éltémókxa nak antéhek ma'a nentémakxa egagko', hegya'aksek chá'a m'a nétsapmakxa; keñe m'a ekxéneykha nak egwáxok ma'a aqsok éleñama nak Espíritu, hegya'aksek chá'a m'a ekyennaqtamakxa nak egnények, tén han hegmések meyke ektáhakxa egwáxok. 7 Énxet ektáhakxa enxoho chá'a élxéneykha apkelwáxok elyetlakxak ma'a éltémókxa nak chá'a etnahagkok ma'a apkeltémakxa apagko', apkelenmexma etnehek ma'a Dios, hakte mopmenyeyk elyahakxohok ma'a segánamakxa apagkok, mopwanchek nahan elanagkok. 8 Cháxa keñamak megkalmopwagko nak epeykessásekxak apwáxok Dios ma'a, aptamhéyak nak chá'a apkelyetleykekxa m'a éltémókxa nak chá'a etnahagkok ma'a apkeltémakxa apagko'.
9 Massegkek eyke kéxegke kélyetleykekxa xa kéltémakxa kélagko' nak, wánxa m'a apkeltémókxa nak antéhek ma'a Espíritu, hakte aphegkek kélwáxok kéxegke m'a Espíritu apkeñama nak Dios. Enxama meykexa enxoho m'a Espíritu apkeñama nak Cristo, háwe Cristo énxet'ák apagkok. 10 Apheyk agkok kélwáxok kéxegke m'a Cristo, katsapok eykhe kélyókxa eñama mólya'assáxma, akke apmésso kélyennaqte kéxegke m'a Dios Espíritu apagkok eñama apkelxeyenma kélteme ekpéwomo kéltémakxa kéxegke m'a Dios. 11 Apheyk agkok kélwáxok kéxegke m'a Espíritu apxátekhásseykmo axta m'a Jesús, sa' egkések nahan axnagkok ekyennaqte kélyókxa étsapmo nak ma'a Dios apxátekhásseykmo axta m'a Cristo, eñama m'a Espíritu apagkok apha nak kélwáxok kéxegke.
12 Cháxa keñamak, élyáxeg'a, ekyetnama nak negko'o aqsok negánémaxche anlána', háwe eyke m'a nentémakxa nak chá'a negyetleykekxa m'a nentémakxa egagko'. 13 Hakte, kéltemék agkok chá'a kéxegke kélyetleykekxa m'a kéltémakxa kélagko' nak, kóletsapok sa'; kélmasséssekmek agkok chá'a kéxegke xa kéltémakxa kélagko' nak eñama kélásenneykekxa m'a Espíritu, megkóletsepek sa'.
14 Apyókxoho ektáha nak chá'a appékessáseyak ma'a Dios Espíritu apagkok, Dios apketchek ma'a. 15 Axta kólxaweykegkok kéxegke espíritu aptemessáseykekxa nak makham kélásenneykha naqsa yaqwayam enxoho egkeyásekxak makham kélmeneykha, wánxa m'a Espíritu apteméssesso nak Dios apketchek. Cháxa Espíritu nentéma axta nahan negko'o negenagkama Dios se'e: “¡Táta!” 16 Cháxa Espíritu apyepetcheykekxo nak han eghagák xa, yaqwayam enxoho hempasmok nenxeyenma nenteme negko'o Dios apketchek. 17 Negko'o agkok nahan Dios apketchek, hegwakxohok sa' nahan negko'óxa nenxawe m'a aqsok sempagkanchessama nak Dios yaqwayam hegmeyásekxa', sẽltennassama axta, cham'a peya nak anxawhok xamo' Cristo, hakte néllegagkók agkok negko'o xamo' ma'a Cristo, hẽlteméssesek sa' nahan xamók negko'o néleymáxkoho.
Negeymáxkoho peya nak kawa'
18 Xeyenmeyk ko'o ewáxok nenlegeykegkoho nak se'e kaxwo' nak ekteme mékoho, negyetchásawo enxoho m'a negeymáxkoho peya nak kawak ma'a natámen. 19 Kelpekhéssek kalwetak kólxekmóssek nenteme negko'o Dios apketchek ma'a ekyókxoho aqsok apkelane axta Dios. 20 Hakte mékoho axta kélteméssesseykmok ma'a aqsok apkelane axta Dios, háwe axta eyke éltémo agko' katnahagkok, Dios axta eyke keñamak apteméssesso xa ektáha nak; akke kamassegweykmok élhaxneykha, 21 hakte xama ekhem sa' kólmasséssesek ekmowána m'a aqsok eknaqtawáseykencha'a nak ma'a aqsok apkelane axta Dios, ekteméssessama nak kélásenneykha naqsa, yaqwayam enxoho kawakxohok nahan ektémakxa nak ektaqmalma meyke kélya'aseykhaxma apagkok ma'a Dios apketchek. 22 Negya'ásegkók negko'o éllegeykegkoho makham ekmáske m'a ekyókxoho aqsok apkelane axta Dios, máxa tamheykegkok ma'a ektémól'a kelán'a kañegkohok ekmáske kamáwhok katnehek naqláwa. 23 Háwe eyke ekwánxa agkok éllegeykegkoho m'a, néllegeykegkók negko'óxa, nélxaweykegko axta apmonye' m'a Espíritu magkenatchesso peya anxawak ma'a aqsok ekmáheyo nak anxawa'. Néllegeykegkók egagko' nélhaxanma kawók ma'a ekhem yaqwánxa nak hẽlteméssesek negko'o Dios apketchek, yaqwánxa sa' hẽlyenyókashok agko' ma'a ektémakxa nak ekyetno sẽlya'áseykhaxma. 24 Nélwagkásamáxcheyk negko'o teyp eñama xa nélhaxneykha nak. Hakte nélhaxanma nak ma'a aqsok negwetayo nak, háwe nélhaxanma. ¿Yaqsa élhaxanma chá'a m'a aqsok ekweteya nak? 25 Nélhaxneyha agkok negko'o m'a aqsok magweteya nak makham, kéméxcheyk anleyxmakha aqsa yetlo nélenmáxamáxkoho.
26 Ekhawo ektémakxa nak han chá'a sempasmoma Espíritu neyseksa nélyelqamáxkoho. Hakte magya'ásegkok negko'o antéhek nélmaxnagko m'a eyeyméxchexa nak chá'a antéhek, Espíritu apagko' eyke chá'a apteme sempaqhetchessesso negko'o m'a Dios, yetlo ekxegeykha apnények, magmowána nak negko'o antéhek nempeywa. 27 Keñe m'a Dios, apkelányo nak ektémakxa egwáxok, ey'asagkohok chá'a aqsok apmáheyo exének ma'a Espíritu, hakte elmaxnéssesek chá'a Espíritu m'a Dios énxet'ák apagkok ekhawo ektémakxa nak chá'a apmopmenyého m'a Dios.
Nélmallanma eñama segásekhayo Cristo
28 Negya'ásegkók negko'o Dios apmáheyo chá'a elanaksek ekyókxoho aqsok yaqwayam kapasmok ma'a énxet'ák ektáha nak chá'a apchásekhayo, cham'a apkelwóneykha nak chá'a, apmopmenyého nak chá'a etnéssesek. 29 Hakte cham'a énxet'ák apmonye'e apkelyekpelchémo axta m'a Dios, apkelpagkanmeyk axta yaqwayam exnágwakxohok ma'a Apketche, yaqwayam enxoho etnehek Apketche átnaha apketkok nepyeseksa m'a apkelyáxeg'a apxámokma nak. 30 Apkelwóneykha axta anhan Dios ma'a énxet'ák ektáha axta apkelpagkanma m'a sekxók agko' axta; apteméssessegkek axta anhan ekpéwomo apkeltémakxa m'a apkelwóneykha axta; keñe m'a apteméssesso axta ekpéwomo apkeltémakxa, apkelméyáseykegko m'a ektémakxa nak apcheymákpoho.
31 ¿Yaqsa sa' mók egwanchek negko'o anxének natámen xa? Empasmeyk agkok negko'o Dios, méko kawának hẽnmexek negko'o. 32 Weykmók axta memyágweykekxa Apketche Dios segméssama negko'o, apchahayók axta aqsa apmatñama yaqwayam hempasmok negyókxoho, ¿háxko katnehek negko'óxa mehegmések ekyókxoho aqsok xamo' ma'a Apketche? 33 ¿Yaqsa awanchek kaxének ekmaso m'a ektáha nak Dios apkelyéseykha? Dios apkelxeyenma aptamhéyak ekpéwomo apkeltémakxa xa. 34 ¿Yaqsa awanchek kának kóllegássesagkoho'? Cristo Jesús axta m'a apketsapma axta; háwe eyke ekwánxa agkok ma'a, apxátekhágweykmek axta anhan, apheykekxeyk nahan ma'a ekpayhókxa nak apkelya'assamakxa Dios, sempaqhetchessessama chá'a negko'o m'a. 35 ¿Yaqsa awanchek negko'o hegyenyókasek ma'a ektémakxa nak segásekhayo Cristo? ¿Nenlegeykegkohoya, ekyentaxno negha enxeykel'a, sẽlnaqtawáseykegkoho enxeykel'a, meyk segaqhe enxeykel'a, essenhan senteme nak meyke apáwa, enxeykel'a m'a negaye nak hentemégwomhok exma, enxeykel'a m'a nétsapma ekmaso nak? 36 Ekhawo ektémakxa nak ekxeyenma eknaqtáxésamaxche s'e:
“Xép keñamak ekmáheyo chá'a
negko'o antekyók
yókxoho ekhem;
máxa ẽltemessessók negko'o
nepkések
kélnaqleykekxal'a m'a
aptekyómakxa.”
37 Nélmallanmeyk eyke chá'a negko'o neyseksa ekyókxoho xa aqsok nak, eñama senteméssesso m'a apteme nak sẽlásekhayo. 38 Naqsók ko'o ekteméssessók méko kawának hegyenyókasek ma'a ektémakxa nak Dios segásekhayo: yawanchek ma'a nétsapma nak, tén han ma'a negyennaqte nak, tén han ma'a Dios apkelásenneykha nak, yawanchek nahan ma'a aqsok ekha nak élmowancha'a, tén han ektémakxa nak se'e kaxwo nak, tén han ma'a yaqwánxa sa' katnehek ma'a egmonye', 39 yawanchek nahan ma'a aqsok ekhéyak nak ma'a netnók agko' nak, tén han ma'a aqsok ekhéyak nak kañók agko', yawanchek xama enxoho m'a aqsok ektáha axta apkelane Dios. ¡Méko kawának hegyenyókasek ektémakxa nak senxekmósso segásekhayo Dios, eñama m'a Cristo Jesús Wesse' egegkok!
Viviendo en el Espíritu
1 Ahora, pues, ninguna condenación hay para los que están en Cristo Jesús, los que no andan conforme a la carne, sino conforme al Espíritu. 2 Porque la ley del Espíritu de vida en Cristo Jesús me ha librado de la ley del pecado y de la muerte. 3 Porque lo que era imposible para la ley, por cuanto era débil por la carne, Dios, enviando a su Hijo en semejanza de carne de pecado y a causa del pecado, condenó al pecado en la carne; 4 para que la justicia de la ley se cumpliese en nosotros, que no andamos conforme a la carne, sino conforme al Espíritu. 5 Porque los que son de la carne piensan en las cosas de la carne; pero los que son del Espíritu, en las cosas del Espíritu. 6 Porque el ocuparse de la carne es muerte, pero el ocuparse del Espíritu es vida y paz. 7 Por cuanto los designios de la carne son enemistad contra Dios; porque no se sujetan a la ley de Dios, ni tampoco pueden; 8 y los que viven según la carne no pueden agradar a Dios.
9 Mas vosotros no vivís según la carne, sino según el Espíritu, si es que el Espíritu de Dios mora en vosotros. Y si alguno no tiene el Espíritu de Cristo, no es de él. 10 Pero si Cristo está en vosotros, el cuerpo en verdad está muerto a causa del pecado, mas el espíritu vive a causa de la justicia. 11 Y si el Espíritu de aquel que levantó de los muertos a Jesús mora en vosotros, el que levantó de los muertos a Cristo Jesús vivificará también vuestros cuerpos mortales por su Espíritu que mora en vosotros.
12 Así que, hermanos, deudores somos, no a la carne, para que vivamos conforme a la carne; 13 porque si vivís conforme a la carne, moriréis; mas si por el Espíritu hacéis morir las obras de la carne, viviréis. 14 Porque todos los que son guiados por el Espíritu de Dios, estos son hijos de Dios. 15 Pues no habéis recibido el espíritu de esclavitud para estar otra vez en temor, sino que habéis recibido el espíritu de adopción, por el cual clamamos: ¡Abba, Padre! 16 El Espíritu mismo da testimonio a nuestro espíritu, de que somos hijos de Dios. 17 Y si hijos, también herederos; herederos de Dios y coherederos con Cristo, si es que padecemos juntamente con él, para que juntamente con él seamos glorificados.
18 Pues tengo por cierto que las aflicciones del tiempo presente no son comparables con la gloria venidera que en nosotros ha de manifestarse. 19 Porque el anhelo ardiente de la creación es el aguardar la manifestación de los hijos de Dios. 20 Porque la creación fue sujetada a vanidad, no por su propia voluntad, sino por causa del que la sujetó en esperanza; 21 porque también la creación misma será libertada de la esclavitud de corrupción, a la libertad gloriosa de los hijos de Dios. 22 Porque sabemos que toda la creación gime a una, y a una está con dolores de parto hasta ahora; 23 y no solo ella, sino que también nosotros mismos, que tenemos las primicias del Espíritu, nosotros también gemimos dentro de nosotros mismos, esperando la adopción, la redención de nuestro cuerpo. 24 Porque en esperanza fuimos salvos; pero la esperanza que se ve, no es esperanza; porque lo que alguno ve, ¿a qué esperarlo? 25 Pero si esperamos lo que no vemos, con paciencia lo aguardamos.
26 Y de igual manera el Espíritu nos ayuda en nuestra debilidad; pues qué hemos de pedir como conviene, no lo sabemos, pero el Espíritu mismo intercede por nosotros con gemidos indecibles. 27 Mas el que escudriña los corazones sabe cuál es la intención del Espíritu, porque conforme a la voluntad de Dios intercede por los santos.
Más que vencedores
28 Y sabemos que a los que aman a Dios, todas las cosas les ayudan a bien, esto es, a los que conforme a su propósito son llamados. 29 Porque a los que antes conoció, también los predestinó para que fuesen hechos conformes a la imagen de su Hijo, para que él sea el primogénito entre muchos hermanos. 30 Y a los que predestinó, a estos también llamó; y a los que llamó, a estos también justificó; y a los que justificó, a estos también glorificó.
31 ¿Qué, pues, diremos a esto? Si Dios es por nosotros, ¿quién contra nosotros? 32 El que no escatimó ni a su propio Hijo, sino que lo entregó por todos nosotros, ¿cómo no nos dará también con él todas las cosas? 33 ¿Quién acusará a los escogidos de Dios? Dios es el que justifica. 34 ¿Quién es el que condenará? Cristo es el que murió; más aun, el que también resucitó, el que además está a la diestra de Dios, el que también intercede por nosotros. 35 ¿Quién nos separará del amor de Cristo? ¿Tribulación, o angustia, o persecución, o hambre, o desnudez, o peligro, o espada? 36 Como está escrito:
Por causa de ti somos muertos todo el tiempo;
Somos contados como ovejas de matadero.
37 Antes, en todas estas cosas somos más que vencedores por medio de aquel que nos amó. 38 Por lo cual estoy seguro de que ni la muerte, ni la vida, ni ángeles, ni principados, ni potestades, ni lo presente, ni lo por venir, 39 ni lo alto, ni lo profundo, ni ninguna otra cosa creada nos podrá separar del amor de Dios, que es en Cristo Jesús Señor nuestro.