Ahab tén han Nabot apkeneykekxexa anmen yámet
1 Yetnegkek axta han apkeneykekxexa anmen yámet xama énxet apkeñama axta Jezreel, apwesey axta Nabot, cham'a nekha apxagkok apyawe axta m'a Ahab, wesse' apwányam nak Samaria. 2 Xama ekhem axta aptéma Ahab apkenagkama m'a Nabot:
—Hegkés ko'o apkeneykekxexa nak anmen yámet, yaqwayam sa' ko'o kaxek séneykekxexa aqsok, hakte yetnegkek nekhók ma'a exagkok apyawe. Agkések sa' ekyaqmageykekxa m'a séneykekxexa nak anmen yámet ektaqmalma; apmenyeyk agkok han agkések selyaqye ekyánmaga, agkések sa' ekwánxa enxoho ekyánmaga.
3 Apchátegmowágkek axta Nabot ma'a Ahab:
—Mowanchek ko'o agkések xép xapop segkeyáseykekxa axta ẽlyapmeyk nano'.
4 Aptaqhákxeyk axta apxagkok Ahab yetlo ekyaqhápeykegkokxa apwáxok, tén han aplo, eñama m'a aptáhakxa axta apchátegmowéyak Nabot, hakte apkeltennássek axta megkések ma'a xapop apmeyáseykekxa axta m'a apyapmeyk nano'. Apwákxeyk axta apxagkok keñe apyetna appayhawo nápakha tegma, axta han emakak apto. 5 Keñe axta ekya'aweykxo aptáwa' Jezabel ektáha eyáneya s'e:
—¿Yaqsa ektáha ekyaqhápencha'a nak apwáxok? ¿Yaqsa ektáha memaka nak apto?
6 Apchátegmowágkek axta Ahab:
—Élpaqhetchásexkók xeyk ko'o m'a Nabot, apha nak Jezreel, élmaxnakkek xeykhe séltamho hegkeyásekxak ekha ekyánmaga m'a apkeneykekxexa nak anmen yámet; essenhan apkepmenyého enxoho agkeyásekxak ekyaqmageykekxa m'a mók séneykekxexa nak anmen yámet, akke emakók hegkések.
7 Keñe axta ektáha eyátegmowágko m'a aptáwa' Jezabel:
—¡Xép neykhe wesse' apwányam Israel! Exnekxa néten, etaw apto, elánekxa apwáxok. ¡Agkések sa' ko'o exchep ma'a apkeneykekxexa nak anmen yámet ma'a Nabot!
8 Yetlókok axta ektáxésso weykcha'áhak ektáxéssesa appeywa m'a Ahab, yepetchessek axta han ma'a wesse' apwányam apkelqahasso; tén axta éláphássesa m'a apkelwányam nak, tén han ma'a apkelámha apmonye'e apheykencha'a axta aphakxa m'a Nabot. 9 Axta táhak weykcha'áhak kéltáxésso s'e: “Kólána sa' kalanaxchek manto nento, kólhés sa' han nápaqta'awók énxet'ák ma'a Nabot. 10 Kólnaqlógma sa' han apqánet énxet ekmasagcha'a apkeltémakxa, kólhésha sa' ma'a apmonye' nak, kólána sa' exének apxéneykencha'a ekmaso m'a Dios tén han wesse' apwányam. Keñe sa' kóltekkesek kólyetnak meteymog kólaqhek.”
11 Apkelánegkek axta han ektáhakxa axta ektáxéssesso weykcha'áhak éltamhókxa etnahagkok Jezabel ma'a énxet'ák, apkeleñama axta m'a aphakxa nak Nabot, yetlo m'a apkelwányam tén han apkelámha apmonye'e. 12 Apkeltamhók axta kalanaxchek manto nento, aphéssek axta han Nabot nápaqta'awók énxet'ák. 13 Apkelwa'ak axta han apqánet énxet élmasagcha'a apkeltémakxa, apxénchek axta han aptémakxa Nabot nápaqta'awók apyókxoho énxet'ák apkelmopwancha'a amya'a, apxéna apxéneykencha'a chá'a ekmaso m'a Dios, tén han wesse' apwányam. Yetlókok axta han kéltekkesso tegma apwányam, keñe kélaqha kélyetna'a meteymog. 14 Keñe axta kéltamho kóltennássekxak Jezabel kélyetna'a meteymog apmatña m'a Nabot.
15 Xama axta ekleg'a amya'a Jezabel, keñe ektáha eyáneya m'a Ahab:
—Ema sa' kaxwók ma'a apkeneykekxexa nak anmen yámet Nabot, apha axta m'a Jezreel, memáheyo axta egkések. Méko kaxwók ma'a Nabot; apketsekke'.
16 Xama axta apleg'a amya'a Ahab apketsapa Nabot, apxegkek axta apma m'a apkeneykekxexa axta anmen yámet ma'a. 17 Keñe axta Wesse' egegkok appaqhetchesa Elías, apha axta m'a Tisbé, axta aptáhak apcháneya s'e: 18 “Epekhésha sa' ey'ókxak Ahab, wesse' apwányam nak Israel, apha nak Samaria. Apweynchámeyha kaxwók ma'a apkeneykekxexa axta anmen yámet ma'a Nabot, apmeykekxexa nak. 19 Sa' etnehek yának se'e: ‘Aptáhak Wesse' egegkok se'e: Apchaqhak xép ma'a Nabot, apyementegkek han ma'a ektáha axta apagkok, sa' kalyaqmalmakha exchepxa éma apagkok semheg ma'a élyaqmelágkaxa axta éma apagkok ma'a Nabot.’”
20 Apchátegmowágkek axta Ahab ma'a Elías:
—¿Sénmexma, éteyákxéya makham xép?
—Ekwetákxe' neykhe —axta aptáhak apchátegmowágko Elías—. Aqsok ekmaso aqsa chá'a exchep elának nápaqtók Wesse' egegkok. 21 Cháxa keñamak aptáha nak appeywa Wesse' egegkok se'e: ‘Wahak sa' ko'o exchep ekmaso apha, asawhaksohok sa' apyókxoho aptawán'ák neptámen; amasséssók sa' apyókxoho aptawán'ák neptámen apkelennay'a apheykha nak ma'a Israel. 22 Sa' atnéssesek han apnámakkok ma'a sekteméssessamakxa axta Jeroboam apnámakkok, Nabat axta apketche, tén han ma'a sekteméssessamakxa axta Baasá apnámakkok, Ahías axta apketche, eñama selókasso apkelánéseykegko melya'assáxma m'a énxet'ák nak Israel.’ 23 Keñe Jezabel aptáha apxéna Wesse' egegkok se'e: ‘Semheg sa' katawagkok ápak Jezabel ma'a yókxexma nak Jezreel.’ 24 Keñe sa' xép apnámakkok apkeletsapma nak ma'a tegma apwányam, katawagkok semheg; keñe ma'a apkeletsapma nak yókxexma, máma sa' chá'a etwok aphopák.
25 (Méko axta énxet enxoho aphémo Ahab ekyáteyeykegkoho axta aptáwa' Jezabel elának aqsok ekmaso nápaqtók Wesse' egegkok. 26 Asagko' agko' axta aptémakxa apkelpeykessamo m'a aqsok kéleykmássesso nak, apkeláneykegkoho axta chá'a m'a apyókxoho amorreos, apkelántekkessama axta Wesse' egegkok apmonye'e m'a israelitas.)
27 Xama axta apleg'a Ahab ekyókxoho xa amya'a nak, apkelyepteyk axta aptaxno, aptaxneykxeyk axta m'a apáwa sẽlwáxaqxamól'a keñe han metawa apto. Apténawok axta han xamo' xa apkelnaqta nak, yaqhápeyha axta apwáxok apweynchámeyncha'a. 28 Tén axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya m'a Elías: 29 “¿Apwet'aya Ahab aptemessásekpoho mékoho nahaqtók ko'o? Magwahék sa' ko'o aqsok ekmaso apnámakkok ma'a apyennákxa nak makham, eñama aptemessásamap mékoho nahaqtók ko'o. Sa' eyke m'a apyennákxa enxoho makham ma'a apketche.”
Acab y la viña de Nabot
1 Pasadas estas cosas, aconteció que Nabot de Jezreel tenía allí una viña junto al palacio de Acab rey de Samaria. 2 Y Acab habló a Nabot, diciendo: Dame tu viña para un huerto de legumbres, porque está cercana a mi casa, y yo te daré por ella otra viña mejor que esta; o si mejor te pareciere, te pagaré su valor en dinero. 3 Y Nabot respondió a Acab: Guárdeme Jehová de que yo te dé a ti la heredad de mis padres. 4 Y vino Acab a su casa triste y enojado, por la palabra que Nabot de Jezreel le había respondido, diciendo: No te daré la heredad de mis padres. Y se acostó en su cama, y volvió su rostro, y no comió.
5 Vino a él su mujer Jezabel, y le dijo: ¿Por qué está tan decaído tu espíritu, y no comes? 6 Él respondió: Porque hablé con Nabot de Jezreel, y le dije que me diera su viña por dinero, o que si más quería, le daría otra viña por ella; y él respondió: Yo no te daré mi viña. 7 Y su mujer Jezabel le dijo: ¿Eres tú ahora rey sobre Israel? Levántate, y come y alégrate; yo te daré la viña de Nabot de Jezreel.
8 Entonces ella escribió cartas en nombre de Acab, y las selló con su anillo, y las envió a los ancianos y a los principales que moraban en la ciudad con Nabot. 9 Y las cartas que escribió decían así: Proclamad ayuno, y poned a Nabot delante del pueblo; 10 y poned a dos hombres perversos delante de él, que atestigüen contra él y digan: Tú has blasfemado a Dios y al rey. Y entonces sacadlo, y apedreadlo para que muera. 11 Y los de su ciudad, los ancianos y los principales que moraban en su ciudad, hicieron como Jezabel les mandó, conforme a lo escrito en las cartas que ella les había enviado. 12 Y promulgaron ayuno, y pusieron a Nabot delante del pueblo. 13 Vinieron entonces dos hombres perversos, y se sentaron delante de él; y aquellos hombres perversos atestiguaron contra Nabot delante del pueblo, diciendo: Nabot ha blasfemado a Dios y al rey. Y lo llevaron fuera de la ciudad y lo apedrearon, y murió. 14 Después enviaron a decir a Jezabel: Nabot ha sido apedreado y ha muerto.
15 Cuando Jezabel oyó que Nabot había sido apedreado y muerto, dijo a Acab: Levántate y toma la viña de Nabot de Jezreel, que no te la quiso dar por dinero; porque Nabot no vive, sino que ha muerto. 16 Y oyendo Acab que Nabot era muerto, se levantó para descender a la viña de Nabot de Jezreel, para tomar posesión de ella.
17 Entonces vino palabra de Jehová a Elías tisbita, diciendo: 18 Levántate, desciende a encontrarte con Acab rey de Israel, que está en Samaria; he aquí él está en la viña de Nabot, a la cual ha descendido para tomar posesión de ella. 19 Y le hablarás diciendo: Así ha dicho Jehová: ¿No mataste, y también has despojado? Y volverás a hablarle, diciendo: Así ha dicho Jehová: En el mismo lugar donde lamieron los perros la sangre de Nabot, los perros lamerán también tu sangre, tu misma sangre.
20 Y Acab dijo a Elías: ¿Me has hallado, enemigo mío? Él respondió: Te he encontrado, porque te has vendido a hacer lo malo delante de Jehová. 21 He aquí yo traigo mal sobre ti, y barreré tu posteridad y destruiré hasta el último varón de la casa de Acab, tanto el siervo como el libre en Israel. 22 Y pondré tu casa como la casa de Jeroboam hijo de Nabat, y como la casa de Baasa hijo de Ahías, por la rebelión con que me provocaste a ira, y con que has hecho pecar a Israel. 23 De Jezabel también ha hablado Jehová, diciendo: Los perros comerán a Jezabel en el muro de Jezreel. 24 El que de Acab fuere muerto en la ciudad, los perros lo comerán, y el que fuere muerto en el campo, lo comerán las aves del cielo.
25 (A la verdad ninguno fue como Acab, que se vendió para hacer lo malo ante los ojos de Jehová; porque Jezabel su mujer lo incitaba. 26 Él fue en gran manera abominable, caminando en pos de los ídolos, conforme a todo lo que hicieron los amorreos, a los cuales lanzó Jehová de delante de los hijos de Israel.)
27 Y sucedió que cuando Acab oyó estas palabras, rasgó sus vestidos y puso cilicio sobre su carne, ayunó, y durmió en cilicio, y anduvo humillado. 28 Entonces vino palabra de Jehová a Elías tisbita, diciendo: 29 ¿No has visto cómo Acab se ha humillado delante de mí? Pues por cuanto se ha humillado delante de mí, no traeré el mal en sus días; en los días de su hijo traeré el mal sobre su casa.