Jesús apkeltenneykha ektémakxa nak néltémo hẽllanha agmések aqsok egmók
1 “Nágkóllána chá'a kéltamheykha ektaqmela nápaqta'awók énxet'ák yaqwayam kólxekmóshok kéltáhakxa wánxa m'a énxet'ák nak. Kéltemék sa' agkok xa, megkések sa' ekyaqmageykekxa m'a Kélyáp apha nak néten.
2 “Kélpasmeyk agkok chá'a kéxegke m'a ekha nak chá'a eyéméxchexa aqsok, nágkóltekkesha chá'a amya'a ekyókxoho yókxexma, apkeltémakxal'a chá'a apchaqneykekxexa judíos tén han ámay ma'a énxet'ák apkelmeyókásamákpoho nak chá'a apkeltémakxa, yaqwayam enxoho kataqmalmakha chá'a apkelxéneykha m'a énxet'ák. Naqsók ko'o sekxéna apkelxawágko ekyaqmageykekxa eñama aptamhéyak xa. 3 Kélpasmeyk agkok chá'a kéxegke m'a ekha nak chá'a eyéméxchexa aqsok, nágkóltennasha nahan chá'a m'a kélxegexma'a kélagko' nak chá'a; 4 kólyexaxkoho chá'a kóltéhek xa, keñe sa' ma'a Kélyáp apweteykegkoho nak kélyexamaxkoho kéllane xa, egkések sa' ekyaqmageykekxa aqsok apmésso naqsa.
Jesús sẽlxekmósso ektémakxa nempeywa nélmaxnagko
(Lc 11.2-4)5 “Kéltemék sa' agkok chá'a kéxegke nempeywa nélmaxnagko, nágkólteme chá'a m'a aptamheykegkaxal'a énxet'ák apkelmeyókásamákpoho nak apancha'awók apkeltémakxa, apkelmopmenyéhol'a chá'a yaqnaha etnahagkok nempeywa nélmaxnagko m'a kañe' apchaqneykekxexa nak judíos, tén han ma'a máséyak apheykegkaxal'a chá'a énxet'ák, yaqwayam enxoho elwetak chá'a aptamhágkaxa m'a énxet'ák. Naqsók eyke ko'o sekxéna, apkelxawágko ekyaqmageykekxa eñama aptamhéyak xa. 6 Kéltemék agkok chá'a kéxegke nempeywa nélmaxnagko, kólántaxnegwakxa chá'a kañe' kélxanák, kólápegkokxoho chá'a atña'ák kélagkok, kólmaxna chá'a kélxakkók ma'a Kélyáp. Keñe sa' ma'a Kélyáp apweteykegkoho nak kélyexamaxkoho kéllane xa, egkések sa' ekyaqmageykekxa aqsok apmésso naqsa.
7 “Kélmaxnakkek agkok chá'a kéxegke, nágkóltaqhawésekxa chá'a m'a kéltáhakxa enxoho kélpeywa, aptamheykegkaxal'a chá'a m'a énxet'ák melya'áseyak nak Dios, apkenagkamól'a chá'a yeyxhok Dios etnahagkok ekwenaqte m'a nempeywa nélmaxnagko. 8 Nágkólteme kéxegke aptamheykegkaxa nak xa énxet'ák nak, hakte nanók ey'asagkohok eyéméxchexa aqsok kéxegke m'a Kélyáp, cham'a amonye' enxoho yaqwayam kólmaxna'. 9 Akke payhawók chá'a kéxegke kóltéhek kéltáha enxoho chá'a nempeywa nélmaxnagko s'e:
“Egyáp negko'o apha nak néten,
kólteméssesek sa'
ekpagkanamaxche
apwesey exchep.
10 Yána kawak
yaqwayam kólteméssesek
Wesse' apwányam xép,
kalanaxchek sa' apmopmenyého
exchep keso náxop,
ekhawo nak élánamáxko
m'a néten.
11 Hegmés sa' chá'a negko'o
nento sakhem,
negmeykencha'awól'a chá'a.
12 Ná eyaqmagkásekxa aqsa
aqsok ekmaso
nenlánéyak negko'o,
ekhawo nentémakxa nak
chá'a negko'o
magyaqmagkáseykekxo
senteméssesakxa
ekmaso egmók.
13 Nágyoho aqsa
hegáhapwak negko'o
segyepkónma,
hegeys negko'o kelyekhama'.’
14 “Hakte agkok kéxegke kólyaqmagkáseykxak ekmaso apteméssesakxa kélmók, meyaqmagkásekxeyk sa' nahan kéxegkáxa kéltémakxa m'a Kélyáp apha nak néten. 15 Kélyaqmagkásekxeyk agkok apteméssesakxa ekmaso kélmók, eyaqmagkásekxak sa' nahan kéxegkáxa kéltémakxa megkólya'assáxma m'a Kélyáp apha nak néten.
Jesús apkelxekmósso ektémakxa nak nenlane manto nento ólpeykeshok Dios
16 “Agkok kéxegke kóltáwak kéltéyak kólpeykeshok Dios, nágkalyaqhapmakha chá'a kélwáxok, aptamheykegkól'a chá'a m'a énxet'ák apkelmeyókásamákpoho apancha'awo' nak apkeltémakxa, apkelyaqhakkáseykencha'awól'a chá'a apkelwáxok yaqwayam elwetak énxet'ák apkelánégko metéyak aptéyak elpeykeshok ma'a Dios. Naqsók eyke ko'o sekxéna apkelxawágko ekyaqmageykekxa eñama aptamhéyak xa. 17 Agkok kéxegke kóltókagkok kéltéyak kólpeykeshok Dios, kólyenyés chá'a kélnát yegmen, kóltaqmelchesho nahan chá'a kéláxñásamáxche', 18 yaqwayam enxoho melyekpelchek chá'a énxet'ák megkóltókagko kéltéyak kólpeykeshok ma'a Dios. Wánxa sa' aqsa ékpelkohok ma'a Kélyáp apha nak ma'a méteymakpexa nak, egkések sa' aqsok apmésso naqsa kéxegke Kélyáp apwetayo nak kélyexamaxkoho kéllane xa ektéma nak.
Nenxámáséyak aqsok egagkok ma'a néten
(Lc 12.33-34)19 “Nágkólxámés chá'a aqsok kélagkok keso náxop, ektamakxa nak chá'a aqsok ma'a askok, tén han élmasagchamakxa nak chá'a aqsok, apkelántaxnamakxa nak han chá'a apkelmenyexma yaqwayam elmenyexek. 20 Akke tásek kólxámaksek aqsok kélagkok ma'a néten, megkatamakxa nak chá'a aqsok ma'a askok, tén han megkalesagchamakxa nak chá'a aqsok, tén han melántaxnamakxa nak chá'a apkelmenyexma yaqwayam elmenyexagkok. 21 Hakte, cham'a ekhágkaxa enxoho chá'a aqsok kélagkok ekxámokma kéxegke, cha'a kaxénmakha nahan chá'a kélwáxok ma'a.
Cháléwasso ekyetno nak negyókxa
(Lc 11.34-36)22 “Egaqta'ák ekteme cháléwasso ekyetno negyókxa negko'o; keltásek agkok kélaqta'ák kéxegke, keytek sa' élseyéxma agkok ekyókxoho kélyókxa'; 23 asagcha'ak sa' agkok kélaqta'ák kéxegke, kasawhekxohok sa' ekyaqtéssóxma ekyókxoho kélyókxa. Peysakmek sa' agkok eyápogwate m'a cháléwasso ekyetno nak kélyókxa kéxegke, ¡kayágwomhok agko' sa' ekyaqtéssóxma!
Dios tén han selyaqye
(Lc 16.13)24 “Méko kawának katnehek apqánet wesse' agkok, hakte kataqnók ma'a xama, keñe kalkohok awáxok ma'a pók, essenhan katnehek megkayenyaweykha m'a pók, keñe kawanyohok ma'a pók. Megkólwanchek kéxegke kólhéshok mók kélyetlo xa ánet nak, Dios tén han selyaqye.
Dios apkeltaqmelchesso apketchek
(Lc 12.22-31)25 “Cháxa keñamak sektáha nak ko'o séláneya kéxegke s'e: Nágkalyetnakhoho chá'a kélwáxok, ekxéna enxoho chá'a kélwáxok yaqsa sa' kexaha kóltók, essenhan kólyenek yaqwayam enxoho kólweynchamha chá'a, tén han ma'a apáwa yaqwayam enxoho kólántaxnekxak chá'a neyseksók kélheykha. Hakte ennókek negyennaqte megkaxnawok ma'a nento nak, keñe han ma'a negyókxa nak megkaxnawok ma'a apáwa. 26 Kóllano náta élchampeykencha'a nak néten, megkakneykekxak aqsok aktek, megkanakxeykegkok nahan ekyexna, megkaxatmeykegkok nahan aqsok eknakxo m'a kélxátamakxa nak chá'a; akke apkeléyak chá'a ektéyak ma'a Kélyáp nak kéxegke, apha nak néten. Ennókek eyke kéxegke, kaxnók ma'a náta. 27 Méko kélxama kéxegke kélwanchek kólwenaqtéshok ketsék néten kélha keso náxop, xámok eykhe katnehek ekyetnakhayo chá'a kélwáxok.
28 “¿Yaqsa ektéma ekxéneykencha'a nak chá'a kélwáxok kéxegke m'a apáwa? Kóllano ektémakxa nak éktega pánaqte exnók yókxexma: megkaltamheykha, megkalnexpageykegkok nahan. 29 Ektáhak ko'o séláneya kéxegke s'e, axta exnágweykekxohok wesse' apwányam Salomón ektémakxa axta apcheymákpoho, apkelántaxneykekxo chá'a apkelnaqta xama enxoho xa pánaqte exnók nak. 30 Apteméssessek agkok aptaxneyáseykekxa ektaxno Dios pánaqte exnók xa ektáha nak, cham'a élaqnágko nak yókxexma s'e ekhem nak, keñe mók ekhem kólchexák nátex, ¡kéxegke sa' eyke ekyágwánxa agkok etnéssesek Dios xa ektáha nak, énxet'ák ekmasextoho nak kélteme megkólya'ásseyam! 31 Nágkaxén aqsa kélwáxok kóltéhek kélpeywa s'e: ‘¿Yaqsa sa' antók?’ essenhan ‘¿Yaqsa sa' agyenek?’ essenhan ‘¿Yaqsa sa' ólántaxnekxa'?’ 32 Cháxa ekyetnakhassamo nak chá'a apkelwáxok énxet'ák melya'áseyak nak Dios ekyókxoho xa aqsok, yetneyk eyke kéxegke Kélyáp apha nak néten, apya'áseykegkoho nak eyéméxko kéxegke xa aqsok nak. 33 Kólchetam sekxók amonye' m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, tén han kóllának ma'a ekpéwo nak kóllának nápaqto', keñe sa' kólxawak nahan kéxegkáxa ekyókxoho xa aqsok nak. 34 Nágkaxénmakha chá'a kélwáxok yaqwánxa katnehek mók ekhem, hakte keytek sa' makham yaqwayam keytnakhohok kélwáxok mók ekhem. Yókxoho ekhem chá'a ekyetno ekxámokma ekyentaxno negha.
Jesús y la limosna
1 Guardaos de hacer vuestra justicia delante de los hombres, para ser vistos de ellos; de otra manera no tendréis recompensa de vuestro Padre que está en los cielos.
2 Cuando, pues, des limosna, no hagas tocar trompeta delante de ti, como hacen los hipócritas en las sinagogas y en las calles, para ser alabados por los hombres; de cierto os digo que ya tienen su recompensa. 3 Mas cuando tú des limosna, no sepa tu izquierda lo que hace tu derecha, 4 para que sea tu limosna en secreto; y tu Padre que ve en lo secreto te recompensará en público.
Jesús y la oración
(Lc. 11.2-4)5 Y cuando ores, no seas como los hipócritas; porque ellos aman el orar en pie en las sinagogas y en las esquinas de las calles, para ser vistos de los hombres; de cierto os digo que ya tienen su recompensa. 6 Mas tú, cuando ores, entra en tu aposento, y cerrada la puerta, ora a tu Padre que está en secreto; y tu Padre que ve en lo secreto te recompensará en público.
7 Y orando, no uséis vanas repeticiones, como los gentiles, que piensan que por su palabrería serán oídos. 8 No os hagáis, pues, semejantes a ellos; porque vuestro Padre sabe de qué cosas tenéis necesidad, antes que vosotros le pidáis. 9 Vosotros, pues, oraréis así: Padre nuestro que estás en los cielos, santificado sea tu nombre. 10 Venga tu reino. Hágase tu voluntad, como en el cielo, así también en la tierra. 11 El pan nuestro de cada día, dánoslo hoy. 12 Y perdónanos nuestras deudas, como también nosotros perdonamos a nuestros deudores. 13 Y no nos metas en tentación, mas líbranos del mal; porque tuyo es el reino, y el poder, y la gloria, por todos los siglos. Amén. 14 Porque si perdonáis a los hombres sus ofensas, os perdonará también a vosotros vuestro Padre celestial; 15 mas si no perdonáis a los hombres sus ofensas, tampoco vuestro Padre os perdonará vuestras ofensas.
Jesús y el ayuno
16 Cuando ayunéis, no seáis austeros, como los hipócritas; porque ellos demudan sus rostros para mostrar a los hombres que ayunan; de cierto os digo que ya tienen su recompensa. 17 Pero tú, cuando ayunes, unge tu cabeza y lava tu rostro, 18 para no mostrar a los hombres que ayunas, sino a tu Padre que está en secreto; y tu Padre que ve en lo secreto te recompensará en público.
Tesoros en el cielo
(Lc. 12.32-34)19 No os hagáis tesoros en la tierra, donde la polilla y el orín corrompen, y donde ladrones minan y hurtan; 20 sino haceos tesoros en el cielo, donde ni la polilla ni el orín corrompen, y donde ladrones no minan ni hurtan. 21 Porque donde esté vuestro tesoro, allí estará también vuestro corazón.
La lámpara del cuerpo
(Lc. 11.33-36)22 La lámpara del cuerpo es el ojo; así que, si tu ojo es bueno, todo tu cuerpo estará lleno de luz; 23 pero si tu ojo es maligno, todo tu cuerpo estará en tinieblas. Así que, si la luz que en ti hay es tinieblas, ¿cuántas no serán las mismas tinieblas?
Dios y las riquezas
(Lc. 16.13)24 Ninguno puede servir a dos señores; porque o aborrecerá al uno y amará al otro, o estimará al uno y menospreciará al otro. No podéis servir a Dios y a las riquezas.
El afán y la ansiedad
(Lc. 12.22-31)25 Por tanto os digo: No os afanéis por vuestra vida, qué habéis de comer o qué habéis de beber; ni por vuestro cuerpo, qué habéis de vestir. ¿No es la vida más que el alimento, y el cuerpo más que el vestido? 26 Mirad las aves del cielo, que no siembran, ni siegan, ni recogen en graneros; y vuestro Padre celestial las alimenta. ¿No valéis vosotros mucho más que ellas? 27 ¿Y quién de vosotros podrá, por mucho que se afane, añadir a su estatura un codo? 28 Y por el vestido, ¿por qué os afanáis? Considerad los lirios del campo, cómo crecen: no trabajan ni hilan; 29 pero os digo, que ni aun Salomón con toda su gloria se vistió así como uno de ellos. 30 Y si la hierba del campo que hoy es, y mañana se echa en el horno, Dios la viste así, ¿no hará mucho más a vosotros, hombres de poca fe? 31 No os afanéis, pues, diciendo: ¿Qué comeremos, o qué beberemos, o qué vestiremos? 32 Porque los gentiles buscan todas estas cosas; pero vuestro Padre celestial sabe que tenéis necesidad de todas estas cosas. 33 Mas buscad primeramente el reino de Dios y su justicia, y todas estas cosas os serán añadidas.
34 Así que, no os afanéis por el día de mañana, porque el día de mañana traerá su afán. Basta a cada día su propio mal.