Énxet kelyekhama' ektawáseykha apkeñama Gerasa
(Mt 8.28-34Lc 8.26-39)1 Apkelweykmek axta m'a neyp wátsam ekpayhegwayam, cham'a yókxexma nak Gerasa. 2 Xama axta apteyapma Jesús kañe' yántakpayhe, apya'áyak axta xama énxet ekha axta apwáxok espíritu ekmaso. Neyseksa takhaxpopeyk axta apkeñamak apteyapma xa énxet nak, 3 hakte axta aphak chá'a m'a. Méko axta kawának kalpextétek, weykmók axta han cadenas megkólmowána kólpextétek. 4 Hágkaxwe axta eykhe chá'a kólpextehetchesek apmagkok cadenas, tén han apmék, elyétekkesek axta aqsa chá'a etnessásekxak nekha'a étkók, méko axta awanchek kamagkok. 5 Apweynchámeykha axta chá'a yókxoho ekhem tén han yókxoho axta'a m'a neyseksa egkexe élekhahéyak, tén han neyseksa takhaxpopeyk, elpáxamha axta chá'a, etekpagakpekxohok axta chá'a apagko' ma'a meteymog. 6 Xama axta apweteya makhawók ma'a Jesús, apketcheykegkek axta apketámeykegko, apkeltekxekweykmek axta aptapnák apmonye', 7 axta aptemék apkenagkama apyennaqtéssamo appeywa s'e:
—¡Náhey'áwa aqsa ko'o, Jesús, Dios meyke ekhémo nak Apketche! ¡Élmaxnakkek ko'o Dios maltamho heñássesagkok xép!
8 Aptemegkek axta appeywa xa ektáha nak, hakte axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—¡Espíritu ekmaso, katyep xa énxet apwáxok nak!
9 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Jesús se'e:
—¿Háxko apwesey exchep?
Keñe axta aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Legión ko'o sekwesey, hakte nenxámok negko'o.
10 Keltémók agko' axta han melántekkesek espíritu élmasagcha'a Jesús xa yókxexma nak. 11 Ketók axta nahan apteykegkaxa aptéyak yátapomap apxámokma m'a nekha nak egkexe, 12 axta entemék espíritu élmasagcha'a eyenagkama Jesús se'e:
—Hẽláphés negko'o m'a apkelyagqakxa nak yátapomap, yoho sa' ólántexek ma'a apkelwáxok nak.
13 Apméssegkek axta han Jesús, kelánteyepmeyk axta espíritu élmasagcha'a m'a énxet apwáxok, keñe élántaxnegweykmo yátapomap apwáxok. Dos mil axta apyókxoho m'a yátapomap, apkenyaheykegkek axta xa yátapomap nak apkelmaheykegko m'a élwéweykentamxa axta xapop egkexe, ekweykmoho m'a wátsam ekpayhegwayam. Axta apkelwéweykegkok nahan ma'a.
14 Apkenyaheykegkek axta m'a énxet'ák ektáha axta apkeltaqmelchesso yátapomap, apkeltennágweykekxeyk axta nátegma, tén han nepyáwa tegma apwányam ektáhakxa aqsok apkelwete. Apkelmaheykegkek axta énxet'ák apteyánegweykmoho m'a ektémakxa axta. 15 Xama axta apkelweykmo m'a aphakxa axta Jesús, apkelwetágweykmek axta aphama m'a, yetlo apkelnaqta tén han apya'áseykegkoho exma m'a kelyekhama' axta ektawáseykha ekxámokma axta élántaxno apwáxok. Apkelyegwaktegkek axta apkelweteya m'a énxet'ák, 16 keñe m'a ektáha axta apkelwete ektémakxa m'a kelyekhama' ektawáseykha tén han ma'a yátapomap, apkeltennáseykencha'a m'a apnámakkok. 17 Tén axta kéltamho kélagko' emhagkok mók nekha m'a Jesús.
18 Xama axta apchánteykekxo makham Jesús ma'a yántakpayhe, apkeltémók axta yohok étlakxak ma'a énxet kelyekhama' axta ektawáseykha. 19 Axta eyke yahayók ma'a Jesús, axta aqsa aptemék apkenagkama s'e:
—Emyekxa apxagkok, ekheykegkaxa nak apnámakkok, eltennasha sa' ekyókxoho apteméssesakxa exchep ma'a Wesse' egegkok, tén han ektáhakxa apkepyósawo apkelano exchep.
20 Aptaqheykekxeyk axta m'a énxet nak, yohok axta nahan apkeltennágweykekxo apteméssesakxa Jesús ma'a tegma apkelyawe nak Decápolis; kelpelakkassegkek axta anhan apkellegaya apyókxoho énxet ma'a ektémakxa apkeltenneykha.
Kelán'a ekpaknegkesseyam Jesús apchaqlamap tén han Jairo apketche
(Mt 9.18-26Lc 8.40-56)21 Xama axta apweykekxo makham Jesús neyp wátsam ekpayhegwayam yántakpayhe apchánte, apchaqneykekxeyk axta énxet apxámokma m'a apmonye', keñe axta Jesús aphama aqsa m'a neyáwa'. 22 Apya'áyekmek axta nahan xama énxet apwesey axta Jairo, apteme axta apkeñama nepyeseksa m'a apkelámha apmonye'e nak apchaqneykekxexa judíos, xama axta apweteya m'a Jesús, apkelpólegweykmek axta ekpayhókxa aphakxa, 23 axta aptemék apkenagkama apkeltémo apagko' epasmok se'e:
—Peyk ko'o katsapok hatte; ey'ám sa' epekkenwók apmek ekpayhókxa ekyetnakxa', yaqwayam sa' kataqmelwók, tén han kaweynchamha makham.
24 Apyetleykekxeyk axta nahan Jesús xa énxet nak, apxámok axta han énxet apkelyetlo, apkelyégamákpek axta chá'a neyáwa apxegamakxa. 25 Paxqeykegkek axta han énxet apxámokma xama kelán'a ekweykmo axta doce apyeyam ekháxamáxche, ekteme axta ektépeykha éma agkok. 26 Ahóxek axta eklegeykegkoho ekya'áyekmo chá'a pánaqte yapmeyk, sawhomakyek axta aqsok agkok ekyetnamakxa axta chá'a ekyánmagkasso, meyke ektaqmelwayam, yágweykmók axta aqsa ektémakxa ekháxamáxche'. 27 Xama axta eklegaya amya'a apxénamakpo Jesús, neptámen axta keñamak ekya'áyekmo nepyeseksa énxet'ák, paknegkesseykmók axta apchaqlamap. 28 Hakte axta temék élchetamso awáxok se'e: “Apchaqlamap sa' eykhe apaknegkessamho', ataqmelwók sa' eyke.” 29 Yetlómók axta han ekmasse ekteyapma éma agkok, yekpelchegkek axta nahan ektaqmelweykmo m'a ektémakxa axta ekháxamáxche'. 30 Apyekpelchegkek axta nahan ekteyapma apmopwána m'a Jesús, appeynchamakpók axta apkenmexeykekxoho apchaqneykegkaxa m'a énxet'ák, tén axta aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa sepaknegkessa'awo nak seyaqlamaxche'?
31 Axta aptemék apkenagkama apkeltáméséyak se'e:
—Apwet'a neykhe apkelyégeykpo énxet'ák, keñe aptáha sẽlmaxneyáncha'a s'e ‘¿Yaqsa sepaknegwa'awo nak?’
32 Axta eyke elwátéssók apsawheykha exma nepyáwa m'a Jesús, yaqwayam enxoho étak ektáha ekpaknegweykmoho. 33 Keñe axta kelán'a, élpexyennamoma eyeye ekya'ásegkoho ektémakxa, ya'áyekmek axta éltekxekweykmo atapnák xóp apkenmeykegkaxa, keltennáseykha axta nahan ekmámnaqsoho agko' ekyókxoho. 34 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Hatte, megkay'ásseyam xeye' keñamak ektaqmelwokmo. Kataqhekxa yetlo meyke ektamheykha awáxok, taqmelwokmek ma'a ektémakxa axta ekháxamáxche'.
35 Axta nahan epenchessamók appaqmeyesma Jesús, apkelweykmo axta nápakha énxet'ák apkeleñama axta m'a apkemha apmonye' apchaqneykekxexa judíos apxagkok, yaqwayam etnehek yának ma'a sakcha'a yáp nak:
—Ketsekkek apketche. Ná elenxánem apkelya'assóxma sẽlxekmósso.
36 Axta eyke yaháxenmók Jesús aptémakxa apkenagkama m'a énxet'ák nak, axta aptemék apkenagkama m'a apkemha apmonye' nak apchaqneykekxexa judíos:
—Nágye' aqsa, etne aqsa mey'ásseyam.
37 Axta nahan yahayók elyetlók énxet'ák ma'a, wánxa axta aqsa m'a Pedro, Santiago tén han Juan, Santiago axta apyáxeg. 38 Xama axta apkelweykmo m'a apxagkok nak apkemha apmonye' apchaqneykekxexa judíos, tén han apweteya apyennegkessama exma m'a énxet'ák, tén han apkellekxagweykencha'a énxet'ák, tén han apkelpáxameykencha'a, 39 aptaxnegweykmek axta kañe', tén axta aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Yaqsa ektáha kélyennegkesa nak exma, tén han kéltáha nak kéllekxagweyncha'a xa ektáha nak? Megkatsapak se'e sakcha'a nak, tenche'.
40 Apkesméssegkek axta énxet'ák ma'a Jesús, apkeltémók axta eyke elántépok apyókxoho, tén axta apyentama m'a yáp, tén han egken, tén han ma'a ektáha axta apkelxegexma'a, apkelántaxnegweykmek axta m'a ekyetnamakxa axta sakcha'a. 41 Apmomchek axta ámek keñe aptéma apkenagkama s'e:
—Talitá cum (nenteme nak nempeywa: “Kelán'a étkok, ektáhak ko'o seyáneya exche' s'e, kaxatakha'.”)
42 Yetlómók axta nahan émpeykekxa néten ma'a sakcha'a ekwayam axta doce apyeyam agkok, xegamchek axta nahan. Pelakkássawók agko' axta han apkelweteya m'a énxet'ák. 43 Apkeltémók apagko' axta eyke Jesús megkóltennasha xama énxet enxoho xa, keñe axta apkeltémo kólagkok ekto m'a sakcha'a nak.
El endemoniado gadareno
(Mt. 8.28-34Lc. 8.26-39)1 Vinieron al otro lado del mar, a la región de los gadarenos. 2 Y cuando salió él de la barca, en seguida vino a su encuentro, de los sepulcros, un hombre con un espíritu inmundo, 3 que tenía su morada en los sepulcros, y nadie podía atarle, ni aun con cadenas. 4 Porque muchas veces había sido atado con grillos y cadenas, mas las cadenas habían sido hechas pedazos por él, y desmenuzados los grillos; y nadie le podía dominar. 5 Y siempre, de día y de noche, andaba dando voces en los montes y en los sepulcros, e hiriéndose con piedras. 6 Cuando vio, pues, a Jesús de lejos, corrió, y se arrodilló ante él. 7 Y clamando a gran voz, dijo: ¿Qué tienes conmigo, Jesús, Hijo del Dios Altísimo? Te conjuro por Dios que no me atormentes. 8 Porque le decía: Sal de este hombre, espíritu inmundo. 9 Y le preguntó: ¿Cómo te llamas? Y respondió diciendo: Legión me llamo; porque somos muchos. 10 Y le rogaba mucho que no los enviase fuera de aquella región. 11 Estaba allí cerca del monte un gran hato de cerdos paciendo. 12 Y le rogaron todos los demonios, diciendo: Envíanos a los cerdos para que entremos en ellos. 13 Y luego Jesús les dio permiso. Y saliendo aquellos espíritus inmundos, entraron en los cerdos, los cuales eran como dos mil; y el hato se precipitó en el mar por un despeñadero, y en el mar se ahogaron.
14 Y los que apacentaban los cerdos huyeron, y dieron aviso en la ciudad y en los campos. Y salieron a ver qué era aquello que había sucedido. 15 Vienen a Jesús, y ven al que había sido atormentado del demonio, y que había tenido la legión, sentado, vestido y en su juicio cabal; y tuvieron miedo. 16 Y les contaron los que lo habían visto, cómo le había acontecido al que había tenido el demonio, y lo de los cerdos. 17 Y comenzaron a rogarle que se fuera de sus contornos. 18 Al entrar él en la barca, el que había estado endemoniado le rogaba que le dejase estar con él. 19 Mas Jesús no se lo permitió, sino que le dijo: Vete a tu casa, a los tuyos, y cuéntales cuán grandes cosas el Señor ha hecho contigo, y cómo ha tenido misericordia de ti. 20 Y se fue, y comenzó a publicar en Decápolis cuán grandes cosas había hecho Jesús con él; y todos se maravillaban.
La hija de Jairo, y la mujer que tocó el manto de Jesús
(Mt. 9.18-26Lc. 8.40-56)21 Pasando otra vez Jesús en una barca a la otra orilla, se reunió alrededor de él una gran multitud; y él estaba junto al mar. 22 Y vino uno de los principales de la sinagoga, llamado Jairo; y luego que le vio, se postró a sus pies, 23 y le rogaba mucho, diciendo: Mi hija está agonizando; ven y pon las manos sobre ella para que sea salva, y vivirá.
24 Fue, pues, con él; y le seguía una gran multitud, y le apretaban. 25 Pero una mujer que desde hacía doce años padecía de flujo de sangre, 26 y había sufrido mucho de muchos médicos, y gastado todo lo que tenía, y nada había aprovechado, antes le iba peor, 27 cuando oyó hablar de Jesús, vino por detrás entre la multitud, y tocó su manto. 28 Porque decía: Si tocare tan solamente su manto, seré salva. 29 Y en seguida la fuente de su sangre se secó; y sintió en el cuerpo que estaba sana de aquel azote. 30 Luego Jesús, conociendo en sí mismo el poder que había salido de él, volviéndose a la multitud, dijo: ¿Quién ha tocado mis vestidos? 31 Sus discípulos le dijeron: Ves que la multitud te aprieta, y dices: ¿Quién me ha tocado? 32 Pero él miraba alrededor para ver quién había hecho esto. 33 Entonces la mujer, temiendo y temblando, sabiendo lo que en ella había sido hecho, vino y se postró delante de él, y le dijo toda la verdad. 34 Y él le dijo: Hija, tu fe te ha hecho salva; ve en paz, y queda sana de tu azote.
35 Mientras él aún hablaba, vinieron de casa del principal de la sinagoga, diciendo: Tu hija ha muerto; ¿para qué molestas más al Maestro? 36 Pero Jesús, luego que oyó lo que se decía, dijo al principal de la sinagoga: No temas, cree solamente. 37 Y no permitió que le siguiese nadie sino Pedro, Jacobo, y Juan hermano de Jacobo. 38 Y vino a casa del principal de la sinagoga, y vio el alboroto y a los que lloraban y lamentaban mucho. 39 Y entrando, les dijo: ¿Por qué alborotáis y lloráis? La niña no está muerta, sino duerme. 40 Y se burlaban de él. Mas él, echando fuera a todos, tomó al padre y a la madre de la niña, y a los que estaban con él, y entró donde estaba la niña. 41 Y tomando la mano de la niña, le dijo: Talita cumi; que traducido es: Niña, a ti te digo, levántate. 42 Y luego la niña se levantó y andaba, pues tenía doce años. Y se espantaron grandemente. 43 Pero él les mandó mucho que nadie lo supiese, y dijo que se le diese de comer.