Jesús ekyepkónma kelyekhama'
(Mt 4.1-11Mc 1.12-13)
1 Apkexyeykmek axta makham Jesús apkenyeykento wátsam Jordán yetlo apláneyo apwáxok Espíritu Santo, apyentamomchek axta nahan Espíritu m'a yókxexma meykexa nak énxet. 2 Cuarenta ekhem axta nahan aphayam ma'a, keñe axta ekyepkónma kelyekhama'. Axta etók apto xama enxoho xa ekhem nak, tén axta eyaqhama meyk. 3 Tén axta ektéma eyenagkama kelyekhama' s'e:
—Naqsók agkok xép apteme Dios Apketche, yána' katnekxak apto s'e meteymog nak.
4 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—Temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak se'e: ‘Háwe ekwánxa agkok nento ekyennaqtésso apnények énxet.’
5 Tén axta kelyekhama' énátchesseykekxo netnók agko' ma'a Jesús, xekmóssegkek axta nahan ekmanyehe agko' ma'a ekyókxoho apkelókxa nak keso náxop. 6 Axta entemék eyenagkama s'e:
—Agkések sa' ko'o exchep yaqwayam etnehek apkeláneykha s'e ekyókxoho nak, tén han ektémakxa nak éltaqmalma agko' se'e apkelókxa nak. Hakte ekxawáyak axta ko'o xa, agkések sa' nahan ko'o m'a sekmakókxa enxoho agkések. 7 Apkeltekxekkek sa' agkok aptapnák emonye' tén han sélpeykásawo enxoho, apagkok sa' xép etnehek xa ekyókxoho nak.
8 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak se'e: ‘Kólpeykesho Dios Wesse' kélagkok, kólteme wánxa kéláyo m'a.’
9 Tén axta kelyekhama' ekyentameykekxo m'a tegma apwányam Jerusalén, kenátchesseykekxeyk axta m'a ektáhakxa axta netno' agko' ma'a tegma appagkanamap. Axta entemék eyenagkama s'e:
—Naqsók agkok xép apteme Dios apketche, enextegenta' náxop; 10 hakte temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak se'e:

‘Dios sa' eláphaksek
apkelásenneykha
yaqwayam etaqmelchesek xép,
tén han emyók.
11 Emágwaták sa' nahan xép,
yaqwayam enxoho
metyegwaték meteymog
xama enxoho.’
12 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Temék nahan ekxeyenma s'e: ‘Nágkólyepkón Dios Wesse' kélagkok.’
13 Xama axta megkóteyeykekxo yaqweykenxa katnehek keypkónek kelyekhama' m'a Jesús, yamasmeyk axta sekxók yaqwatakxoho.
Jesús apcheynamo aptamheykha Galilea
(Mt 4.12-17Mc 1.14-15)
14 Apmeyeykekxeyk axta makham Jesús Galilea yetlo ekláneyo apwáxok Espíritu Santo apmopwána, apxénamakpek axta nahan ekyókxoho yókxexma nak neyáwa m'a Galilea. 15 Apkelxekmóssegkek axta chá'a énxet'ák kañe' apchaqneykekxexa judíos ekyókxoho yókxexma apweykenxa axta chá'a, apyókxoho énxet axta anhan chá'a taqmeleykha apxeyenma.
Jesús apha Nazaret
(Mt 13.53-58Mc 6.1-6)
16 Apmeyeykekxeyk axta Jesús Nazaret, cham'a apwáneykenxa axta. Aptaxnegweykmek axta apchaqneykekxexa judíos ekhem sábado, cham'a aptémakxa axta chá'a, apkenmeykha axta apmáheyo elyetsetek ma'a ektémakxa axta Eknaqtáxésamaxche Weykcha'áhak. 17 Apxawáyak axta nahan yaqwayam elyetsetek ma'a weykcha'áhak apagkok axta m'a Dios appeywa aplegasso Isaías; xama axta apmeykessama weykcha'áhak, apweteyak axta ekyetnamakxa ektéma axta eknaqtáxésamaxche s'e:
18 “Aphegkek ko'o tekhéxet
ma'a Wesse' egegkok
Espíritu apagkok,
hakte epagkanmeyk axta ko'o
yaqwayam asókasek
amya'a ektaqmela m'a
énxet'ák meyke aqsok nak;
eyáphassegkek axta ko'o
yaqwayam
altennaksek ekmáheyo
kólchexeykxak ma'a
énxet apkelmomap nak,
tén han alwetásekxaxma m'a
énxet'ák meyke apaqta'ák nak;
tén han alwagkasek teyp ma'a
kélnaqtawáseykegkoho nak;
19 keñe nahan altennaksek
énxet'ák ekwaya m'a
ekhem yaqwánxa nak
elwagkasek teyp
Wesse' egegkok
ma'a énxet'ák apagkok.”
20 Tén axta apchápeykekxo weykcha'áhak ma'a Jesús, apmeyáseykekxeyk axta m'a appasmeykha axta kéltamheykha m'a apchaqneykekxexa judíos, keñe aphama. Axta nahan elwátéssók apkelányo apyókxoho énxet'ák ektáha axta apheykha m'a. 21 Apcheynamók axta appaqmeyesma m'a Jesús. Axta aptemék se'e:
—Sakhem agko' ektáha m'a ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche, kélleg'a exchek kéxegke.
22 Apyókxoho énxet axta nahan keltaqmeleykha chá'a apkelpeywa apxeyenma m'a Jesús, leklamók axta nahan apkelwáxok apkellegaya m'a ektémakxa axta aqsok ektaqmela apxeyenma. Axta aptemék chá'a apkelmaxneyeykencha'a pók se'e:
—¿Háweya José apketchel'a xa?
23 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Ekya'ásegkók ko'o peya kóltéhek hélának kéxegke s'e ektéma nak amya'a: ‘Pánaqte yáp, etaqmelchesakpekxoho apagko' xép.’ Sa' kóltéhek nahan hélának se'e: ‘Aqsok nenlegaya axta negko'o apkeláneya exchep ma'a Cafarnaúm, elána' nahan se'e apchókxa apagko' nak.’
24 Axta aptemék nahan appeywa s'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke méko xama enxoho Dios appeywa aplegasso ektaqmalma apmomap takha' m'a ektáhakxa nak apchókxa apagko'. 25 Naqsók axta ekxámokma tampe' Israel ma'a aphamakxa axta Dios appeywa aplegasso Elías, cham'a megkammáya axta ekweykmoho apqántánxo apyeyam nepxet pók, teyepmeyk axta ekyawe agko' meyk segaqhe ekyókxoho m'a apchókxa nak; 26 axta eyke kóláphassók Elías yaqwayam epasmok xama enxoho m'a tampe' israelitas, axta eyke m'a tampe' ekha axta m'a Sarepta, nekha axta m'a tegma apwányam Sidón. 27 Apxámok axta anhan ektamhéyak negmasse ektepelchamáxche egyempehek Israel ma'a aphamakxa axta Dios appeywa aplegasso Eliseo, axta eyke kóltaqmelchesseykmok xama enxoho, wánxa axta aqsa m'a Naamán, apkeñama axta m'a Siria.
28 Xama axta apkellegaya xa, apkellamchek axta apyókxoho m'a énxet'ák apheykha axta m'a kañe' apchaqneykekxexa judíos. 29 Apkelchampeykekxeyk axta néten, keñe kéltekkessama Jesús ma'a tegma apwányam, kélya'assegkek axta m'a néten egkexe apkeláneykegkaxa axta tegma apwányam, yaqwayam enxoho eyenyenták náxop. 30 Aptaxnegkek axta eyke aqsa nepyeseksa Jesús xa énxet'ák nak, keñe apxegama.
Xama énxet ekha apwáxok espíritu ekmaso
(Mc 1.21-28)
31 Apmeyeykekxeyk axta Jesús Cafarnaúm xama yókxexma axta m'a Galilea, apkelxekmóssegkek axta chá'a énxet'ák ma'a ekhem sábado. 32 Kelpelakkassegkek axta nahan chá'a énxet'ák apkelweteya ektémakxa apkelxekmósso, hakte eltennasha axta chá'a yetlo ekyawe agko' apmopwána.
33 Aphegkek axta nahan kañe' apchaqneykekxexa judíos xama énxet ekha axta apwáxok kelyekhama' essenhan espíritu ekmaso. Axta aptemék apyennaqtéssamo appeywa apkelpáxameykencha'a s'e:
34 —¡Náhenteméssesha aqsa! Jesús apkeñama nak Nazaret, ¿yaqsa ektáha sempáxaqwa'a nak negko'o? ¿Apwa'aya exchep yaqwayam hegmasséssók? Ekyekpelchawók ko'o exchep, ekya'ásegkók han apteme Appagkanamap apkeñama Dios.
35 Appaqhetchessegkek axta Jesús xa kelyekhama' nak. Axta aptemék apkenagkama s'e:
—¡Kawanma, katyep xa énxet apwáxok nak!
Keñe axta kelyekhama' ekyaqnegkessama náxóp xa énxet nak nápaqta'awók ma'a apyókxoho énxet'ák, teyepmeyk axta nahan kañe' apwáxok meyke ekteméssesseykmohóxma ekmaso. 36 Apkelyegwaktegkek axta nahan apyókxoho énxet'ák. Axta aptemék chá'a apkenagkama pók se'e:
—¡Ekmowána nak la'a eghak appeywa! Yetlo apya'áseyak tén han apmopwána apkeltamhók kalántépok espíritu élmasagcha'a xa énxet nak, ¡yetlókók nahan élánteyapma!
37 Apxénamakpek axta nahan Jesús ekyókxoho yókxexma nak xa apchókxa nak.
Jesús aptaqmelchesseyam Simón apepyámog
(Mt 8.14-15Mc 1.29-31)
38 Apteyepmeyk axta Jesús kañe' apchaqneykekxexa énxet'ák judíos, tén axta aptaxnegweykmo m'a Simón apxagkok. Háxamáxcheyk axta nahan ma'a Simón apepyámog, mexanmeyk agko' axta nahan émpehek, kéltennássessegkek axta Jesús kéltémo etaqmelchessók. 39 Apháxegweykmek axta Jesús ekyetnamakxa m'a kelán'a nak, appaqhetchessegkek axta m'a ekmexanma émpehek, massémók axta anhan ekmexanma émpehek. Yetlómók axta anhan ekheykekxa néten, tén axta élánéssama aqsok.
Jesús apkeltaqmelchesseyam apxámokma apkelháxamap
(Mt 8.16-17Mc 1.32-34)
40 Xama axta ektaxneykmo, kélnaqlókassegkek axta Jesús apyókxoho apkelháxamap ekyetnamakxa axta chá'a mók ektémakxa apkelháxamap; appaknegweykmók axta chá'a xama xama, tén axta apkeltaqmelchesseykmo. 41 Apxámok axta anhan apkelháxamap élánteyapma chá'a apkelwáxok kelyekhama', axta entemék chá'a élyennaqtéssamo élpeywa s'e:
—¡Xép apteme Dios Apketche!
Apnókáseykha axta eyke Jesús ma'a kelyekhama', axta yahayók kalpaqmétek, hakte kelya'ásegkók axta apteme Mesías.
Jesús apkeltenneykha apchaqneykekxexa judíos
(Mc 1.35-39)
42 Xama axta élsáya, apteyepmeyk axta Jesús tegma apwányam apmaheykegko yókxexma meykexa énxet. Apketamsegkek axta eyke m'a énxet'ák, apkelweykmek axta anhan ma'a apheykenxa axta. Apmáheyók axta eykhe emagkok Jesús xa énxet'ák nak, yaqwayam enxoho mexñekxeyk makham, 43 axta eyke aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Kéméxcheyk eyke anhan ko'o añeksek amya'a ektaqmela aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a pók tegma apwányam, hakte axta keñamak ko'o seyáphásamáxko xa.
44 Axta keñamak apkeltenneykencha'a chá'a tásek amya'a Jesús ma'a apchaqneykekxexa nak judíos ma'a yókxexma Judea.
Tentación de Jesús
(Mt. 4.1-11Mr. 1.12-13)
1 Jesús, lleno del Espíritu Santo, volvió del Jordán, y fue llevado por el Espíritu al desierto 2 por cuarenta días, y era tentado por el diablo. Y no comió nada en aquellos días, pasados los cuales, tuvo hambre. 3 Entonces el diablo le dijo: Si eres Hijo de Dios, di a esta piedra que se convierta en pan. 4 Jesús, respondiéndole, dijo: Escrito está: No solo de pan vivirá el hombre, sino de toda palabra de Dios. 5 Y le llevó el diablo a un alto monte, y le mostró en un momento todos los reinos de la tierra. 6 Y le dijo el diablo: A ti te daré toda esta potestad, y la gloria de ellos; porque a mí me ha sido entregada, y a quien quiero la doy. 7 Si tú postrado me adorares, todos serán tuyos. 8 Respondiendo Jesús, le dijo: Vete de mí, Satanás, porque escrito está: Al Señor tu Dios adorarás, y a él sólo servirás. 9 Y le llevó a Jerusalén, y le puso sobre el pináculo del templo, y le dijo: Si eres Hijo de Dios, échate de aquí abajo; 10 porque escrito está:
A sus ángeles mandará acerca de ti, que te guarden;
11 y,
En las manos te sostendrán,
Para que no tropieces con tu pie en piedra.
12 Respondiendo Jesús, le dijo: Dicho está: No tentarás al Señor tu Dios. 13 Y cuando el diablo hubo acabado toda tentación, se apartó de él por un tiempo.
Jesús principia su ministerio
(Mt. 4.12-17Mr. 1.14-15)
14 Y Jesús volvió en el poder del Espíritu a Galilea, y se difundió su fama por toda la tierra de alrededor. 15 Y enseñaba en las sinagogas de ellos, y era glorificado por todos.
Jesús en Nazaret
(Mt. 13.53-58Mr. 6.1-6)
16 Vino a Nazaret, donde se había criado; y en el día de reposo entró en la sinagoga, conforme a su costumbre, y se levantó a leer. 17 Y se le dio el libro del profeta Isaías; y habiendo abierto el libro, halló el lugar donde estaba escrito:
18 El Espíritu del Señor está sobre mí,
Por cuanto me ha ungido para dar buenas nuevas a los pobres;
Me ha enviado a sanar a los quebrantados de corazón;
A pregonar libertad a los cautivos,
Y vista a los ciegos;
A poner en libertad a los oprimidos;
19 A predicar el año agradable del Señor.
20 Y enrollando el libro, lo dio al ministro, y se sentó; y los ojos de todos en la sinagoga estaban fijos en él. 21 Y comenzó a decirles: Hoy se ha cumplido esta Escritura delante de vosotros. 22 Y todos daban buen testimonio de él, y estaban maravillados de las palabras de gracia que salían de su boca, y decían: ¿No es este el hijo de José? 23 Él les dijo: Sin duda me diréis este refrán: Médico, cúrate a ti mismo; de tantas cosas que hemos oído que se han hecho en Capernaum, haz también aquí en tu tierra. 24 Y añadió: De cierto os digo, que ningún profeta es acepto en su propia tierra. 25 Y en verdad os digo que muchas viudas había en Israel en los días de Elías, cuando el cielo fue cerrado por tres años y seis meses, y hubo una gran hambre en toda la tierra; 26 pero a ninguna de ellas fue enviado Elías, sino a una mujer viuda en Sarepta de Sidón. 27 Y muchos leprosos había en Israel en tiempo del profeta Eliseo; pero ninguno de ellos fue limpiado, sino Naamán el sirio. 28 Al oír estas cosas, todos en la sinagoga se llenaron de ira; 29 y levantándose, le echaron fuera de la ciudad, y le llevaron hasta la cumbre del monte sobre el cual estaba edificada la ciudad de ellos, para despeñarle. 30 Mas él pasó por en medio de ellos, y se fue.
Un hombre que tenía un espíritu inmundo
(Mr. 1.21-28)
31 Descendió Jesús a Capernaum, ciudad de Galilea; y les enseñaba en los días de reposo. 32 Y se admiraban de su doctrina, porque su palabra era con autoridad. 33 Estaba en la sinagoga un hombre que tenía un espíritu de demonio inmundo, el cual exclamó a gran voz, 34 diciendo: Déjanos; ¿qué tienes con nosotros, Jesús nazareno? ¿Has venido para destruirnos? Yo te conozco quién eres, el Santo de Dios. 35 Y Jesús le reprendió, diciendo: Cállate, y sal de él. Entonces el demonio, derribándole en medio de ellos, salió de él, y no le hizo daño alguno. 36 Y estaban todos maravillados, y hablaban unos a otros, diciendo: ¿Qué palabra es esta, que con autoridad y poder manda a los espíritus inmundos, y salen? 37 Y su fama se difundía por todos los lugares de los contornos.
Jesús sana a la suegra de Pedro
(Mt. 8.14-15Mr. 1.29-31)
38 Entonces Jesús se levantó y salió de la sinagoga, y entró en casa de Simón. La suegra de Simón tenía una gran fiebre; y le rogaron por ella. 39 E inclinándose hacia ella, reprendió a la fiebre; y la fiebre la dejó, y levantándose ella al instante, les servía.
Muchos sanados al ponerse el sol
(Mt. 8.16-17Mr. 1.32-34)
40 Al ponerse el sol, todos los que tenían enfermos de diversas enfermedades los traían a él; y él, poniendo las manos sobre cada uno de ellos, los sanaba. 41 También salían demonios de muchos, dando voces y diciendo: Tú eres el Hijo de Dios. Pero él los reprendía y no les dejaba hablar, porque sabían que él era el Cristo.
Jesús recorre Galilea predicando
(Mr. 1.35-39)
42 Cuando ya era de día, salió y se fue a un lugar desierto; y la gente le buscaba, y llegando a donde estaba, le detenían para que no se fuera de ellos. 43 Pero él les dijo: Es necesario que también a otras ciudades anuncie el evangelio del reino de Dios; porque para esto he sido enviado. 44 Y predicaba en las sinagogas de Galilea.