Joram apteme wesse' apwányam ma'a Israel
1 Dieciocho apyeyam axta weykmok apteme wesse' apwányam Josafat ma'a Judá, keñe apkeynamo apteme wesse' apwányam Joram ma'a Israel, Ahab axta apketche, doce apyeyam axta han apteme wesse' apwányam ma'a Samaria. 2 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, asextók axta eyke, axta kaxnók ma'a aptéma axta apyáp tén han egken, hakte apyaqnegkessegkek axta m'a meteymog kéleykmassáseykha Baal, apyáp axta apkelane. 3 Hawók axta eyke ektémakxa axta apkelane mey'assáxma m'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák nak Israel.
Eliseo apxeyenma emenxenek ma'a apheykha nak Moab
4 Nepkések apxámaseykekxa axta eyke aptemék aptamheykha m'a Mesá, wesse' apwányam axta Moab, elméshok axta han chá'a cien mil nepkések apketkók yaqwayam etnehek apagkok ma'a wesse' apwányam nak Israel, tén han cien mil nepkések apkelennay'awók élwenaqte nak apwa'ák 5 Xama axta apketsapma m'a Ahab, keñe wesse' apwányam Moab apkenmexeykekxo m'a wesse' apwányam nak Israel. 6 Tén axta wesse' apwányam Joram apteyapma m'a Samaria, apteyánegweykekxoho m'a apyókxoho sẽlpextétamo nak Israel. 7 Keñe apkeltamho kóltéhek kólának wesse' apwányam Judá: “Énmexákxeyk ko'o m'a wesse' apwányam nak Moab. ¿Ya emakók hétlók ko'o yaqwayam ólnapaxchek ma'a?”
Apchátegmowágkek axta wesse' apwányam Judá: “Eytlók sa', hakte nenxegexma negko'o exchep, ko'o tén han sẽlpextétamo ahagkok nak, ekweykekxoho m'a apkelchántamo nak yátnáxeg, nélxegexma'a han ma'a énxet'ák apagkok nak xép. 8 ¿Háxko sa' ólpéwhok agketamagkok ma'a?” Apchátegmowágkek axta Joram: “Sa' ólpéwhok ma'a ámay ekmahéyak nak meykexa énxet ma'a Edom.”
9 Apkelxegkek axta m'a kelwesse'e nak Israel, Judá tén han ma'a Edom. Meyke yegmen axta eyke temégweykmok yaqwayam énagkok sẽlpextétamo, tén han aqsok kélnaqtósso, hakte siete ekhem axta temék apkelhaxnegchámeykekxa apkelxega. 10 Tén axta wesse' apwányam Israel aptáha s'e:
—¡Hay! Ennaqláyekmek ko'ónek negko'o Wesse' egegkok egqántánxo kelwesse'e apkelwányam, yaqwayam hẽlmések ma'a moabitas.
11 Keñe apkelmaxneyáncha'a m'a Josafat:
—¿Mékoya xama Wesse' egegkok appeywa aplegasso s'e, yaqwayam enxoho agásenneykxak elmaxneyha Wesse' egegkok ma'a?
Apchátegmowágkek axta xama sẽlpextétamo apkemha apmonye' apagkok nak ma'a wesse' apwányam Israel:
—Apheyk Eliseo s'e, Safat axta apketche, apteme axta appasmeykha aptamheykha m'a Elías.
12 —Nak sa' hẽltennaksek amya'a eñama nak Wesse' egegkok ma'a —axta aptáhak apchátegmowágko Josafat.
Yetlókok axta apmahéyak wesse' apwányam Israel ma'a, tén han Josafat wesse' apwányam nak Edom, apyo'ókmo m'a Eliseo; 13 aptáhak axta Eliseo apcháneya m'a wesse' apwányam nak Israel:
—¡Mowanchek ko'o apasmok xép! Ey'ókxa elmaxnegwakxak ma'a énxet'ák apkelmaxnéssesso axta chá'a aqsok kéleykmássesso apagkok ma'a apyáp axta tén han egken.
Apkelenxanakmek axta eyke m'a wesse' apwányam nak Israel:
—Ma', Wesse' egegkok negko'o ennaqláyekmok egqántánxo nentáha nak kelwesse'e apkelwányam yaqwayam hẽlmések ma'a moabitas.
14 Keñe axta aptáha Eliseo:
—Naqsók ko'o ektemessásak yetlo sekxeyenma apwesey Wesse' egegkok ekha nak apyennaqte, séláneyncha'a nak, kaxtemék xeyk meyke Josafat, wesse' apwányam nak Judá, magweyxók xeyk, malanók xeyk han. 15 ¡Hélyentegkásegma sa' xama apmeneykmassamo nak!
Xama axta appáwasa yát'axpog ma'a apmeneykmassamo nak, keñe axta eyáhapwa'a Wesse' egegkok apmopwána m'a Eliseo; 16 aptáhak axta Eliseo:
—Aptáhak Wesse' egegkok se'e: ‘Kólxámaksoho sa' kélláneyak yegmen ekyetnamakxa s'e ekyapwate nak, 17 megkaxchahámhek sa' eykhe', megkólwetyehek sa' han kéxegke kamme', kalánhok sa' eyke yegmen se'e ekyapwate nak, kólyenagkok sa' han kélyókxoho kéxegke, kawakxohok sa' ekyenéyak ma'a aqsok kélnaqtósso.’ 18 Cháxa ketsék aqsok apxekmósso sekxók Wesse' egegkok apmopwána elána', hakte elmések sa' han kéxegke yaqwayam kólmenxenek ma'a moabitas, 19 keñe sa' kéxegke kólmasséssók ma'a apyókxoho tegma apkelyawe ekha nak kélhaxtegkáseyak meteymog nápakhaw'ék, tén han ma'a tegma apkelyawe apkeltaqmalma nak, kólyaqtennagkok sa' ekyókxoho m'a yámet ekha nak ekyexna, kólápegkokxak sa' han ma'a élánteyapmakxa nak yegmen, kólsawheyásekxohok sa' meteymog ekyókxoho m'a namyepeyk nak.
20 Mók ekhem axta entáhak, ekweykenxal'a kélméssamakxa aqsok kélmésso naqsa, meyókmek axta yegmen ma'a Edom, cháhapwa'ak axta yegmen ekyawe m'a xapop. 21 Apkelleg'ak axta amya'a moabitas apkelwa'a m'a kelwesse'e apkelwányam yaqwayam ektámegma', yetlókok axta han apcháncheseykekxa apyókxoho wokma'ák tén han apkelwányam apmopwancha'a nak elnapakpok, apkelánegwokmek axta apheykha m'a néxa nak xapop apagkok. 22 Keñe axta axto'ók agko' apnaqxétekhágko, keltátchessek axta mayáhat ma'a yegmen, keñe axta m'a moabitas apkelwet'a apmonye'e ekyexwase ektémól'a éma. 23 Tén axta aptáha apkelpaqmeta s'e: “Éma s'e. Apxegexma apagko' nak chá'a apkelnápekpekxak ma'a apkelwesse'e nak, pók apagko' chá'a apchaqhákxa'. ¡Moabitas, ólxog kaxwo', ólmok sa' aqsok apagkok apkexakha m'a!”
24 Xama axta apkelántaxnegwokmo moabitas ma'a apkelpakxenágkaxa axta israelitas, keñe apketámegko m'a israelitas apmenxena. Apmenxenchek axta israelitas, apkelnapchek axta han chá'a. 25 Apmasséssekmek axta m'a tegma apkelyawe, apkexpáncháseyha axta han meteymog ma'a neyseksa nak namyepeyk apagkok, apkelápegkokxeyk axta ekyókxoho m'a ekteyapmakxa nak yegmen, apkelyaqtennágkek axta han ekyókxoho yámet ekha nak ekyexna. Wánxa axta aqsa xama tegma apyawe apkémeykpo, cham'a Quir-haréset. Apwakheykxeyk axta eyke m'a apkelmeykha nak mélwakto keñe apma.
26 Xama axta apwet'a wesse' apwányam Moab mexnawo m'a apkelenmexma, apnaqlókek axta setecientos sẽlpextétamo apkelxega nak náxop, yaqwayam enxoho emeykessesek apmonye' ekpayhókxa apkenmágkaxa m'a wesse' apwányam Edom. Axta eyke katyapak apmakókxa etnehek. 27 Keñe axta apyentama m'a apketche átnaha apketkok apmáheyo etnehek apyaqmagkasso apteme wesse', apchaqhak axta apwatna m'a néten nak tegma kélhaxtegkesso nápakhaw'ék. Cháxa éllókasawo apagko' axta m'a israelitas, tén axta apkelhaxyawásegko apkelpakxenéyak apkeltaqhákxo apkelmeyákxo apkelókxa.
Reinado de Joram de Israel
1 Joram hijo de Acab comenzó a reinar en Samaria sobre Israel el año dieciocho de Josafat rey de Judá; y reinó doce años. 2 E hizo lo malo ante los ojos de Jehová, aunque no como su padre y su madre; porque quitó las estatuas de Baal que su padre había hecho. 3 Pero se entregó a los pecados de Jeroboam hijo de Nabat, que hizo pecar a Israel, y no se apartó de ellos.
Eliseo predice la victoria sobre Moab
4 Entonces Mesa rey de Moab era propietario de ganados, y pagaba al rey de Israel cien mil corderos y cien mil carneros con sus vellones. 5 Pero muerto Acab, el rey de Moab se rebeló contra el rey de Israel. 6 Salió entonces de Samaria el rey Joram, y pasó revista a todo Israel. 7 Y fue y envió a decir a Josafat rey de Judá: El rey de Moab se ha rebelado contra mí: ¿irás tú conmigo a la guerra contra Moab? Y él respondió: Iré, porque yo soy como tú; mi pueblo como tu pueblo, y mis caballos como los tuyos. 8 Y dijo: ¿Por qué camino iremos? Y él respondió: Por el camino del desierto de Edom.
9 Salieron, pues, el rey de Israel, el rey de Judá, y el rey de Edom; y como anduvieron rodeando por el desierto siete días de camino, les faltó agua para el ejército, y para las bestias que los seguían. 10 Entonces el rey de Israel dijo: ¡Ah! que ha llamado Jehová a estos tres reyes para entregarlos en manos de los moabitas. 11 Mas Josafat dijo: ¿No hay aquí profeta de Jehová, para que consultemos a Jehová por medio de él? Y uno de los siervos del rey de Israel respondió y dijo: Aquí está Eliseo hijo de Safat, que servía a Elías. 12 Y Josafat dijo: Este tendrá palabra de Jehová. Y descendieron a él el rey de Israel, y Josafat, y el rey de Edom.
13 Entonces Eliseo dijo al rey de Israel: ¿Qué tengo yo contigo? Ve a los profetas de tu padre, y a los profetas de tu madre. Y el rey de Israel le respondió: No; porque Jehová ha reunido a estos tres reyes para entregarlos en manos de los moabitas. 14 Y Eliseo dijo: Vive Jehová de los ejércitos, en cuya presencia estoy, que si no tuviese respeto al rostro de Josafat rey de Judá, no te mirara a ti, ni te viera. 15 Mas ahora traedme un tañedor. Y mientras el tañedor tocaba, la mano de Jehová vino sobre Eliseo, 16 quien dijo: Así ha dicho Jehová: Haced en este valle muchos estanques. 17 Porque Jehová ha dicho así: No veréis viento, ni veréis lluvia; pero este valle será lleno de agua, y beberéis vosotros, y vuestras bestias y vuestros ganados. 18 Y esto es cosa ligera en los ojos de Jehová; entregará también a los moabitas en vuestras manos. 19 Y destruiréis toda ciudad fortificada y toda villa hermosa, y talaréis todo buen árbol, cegaréis todas las fuentes de aguas, y destruiréis con piedras toda tierra fértil. 20 Aconteció, pues, que por la mañana, cuando se ofrece el sacrificio, he aquí vinieron aguas por el camino de Edom, y la tierra se llenó de aguas.
21 Cuando todos los de Moab oyeron que los reyes subían a pelear contra ellos, se juntaron desde los que apenas podían ceñir armadura en adelante, y se pusieron en la frontera. 22 Cuando se levantaron por la mañana, y brilló el sol sobre las aguas, vieron los de Moab desde lejos las aguas rojas como sangre; 23 y dijeron: ¡Esto es sangre de espada! Los reyes se han vuelto uno contra otro, y cada uno ha dado muerte a su compañero. Ahora, pues, ¡Moab, al botín! 24 Pero cuando llegaron al campamento de Israel, se levantaron los israelitas y atacaron a los de Moab, los cuales huyeron de delante de ellos; pero los persiguieron matando a los de Moab. 25 Y asolaron las ciudades, y en todas las tierras fértiles echó cada uno su piedra, y las llenaron; cegaron también todas las fuentes de las aguas, y derribaron todos los buenos árboles; hasta que en Kir-hareset solamente dejaron piedras, porque los honderos la rodearon y la destruyeron. 26 Y cuando el rey de Moab vio que era vencido en la batalla, tomó consigo setecientos hombres que manejaban espada, para atacar al rey de Edom; mas no pudieron. 27 Entonces arrebató a su primogénito que había de reinar en su lugar, y lo sacrificó en holocausto sobre el muro. Y hubo grande enojo contra Israel; y se apartaron de él, y se volvieron a su tierra.