Jesús apyetcháseykekxoho kelán'a tampe' tén han énxet segyekpelchémo
1 Apkeltennáseykha axta Jesús apkeltáméséyak xama aqsok apyetcháseykekxoho yaqwayam enxoho elxekmósek eyéméxchexa chá'a etnahagkok aptamhágko enxoho chá'a nempeywa nélmaxnagko, meyke élleklágwayam. 2 Axta aptemék apkelanagkama s'e: “Aphegkek axta xama énxet segyekpelchémo xama tegma apwányam, megyeye axta Dios tén han melyaheykekxa axta apteméssesakxa m'a énxet'ák. 3 Hegkek axta anhan xama tampe' m'a tegma apwányam nak, ekye'eykekto axta ektéma eyenagkama s'e: Hélánekxés sa' ko'o amya'a setnéssessamakxa m'a sénmexma nak. 4 Wenaqtémok axta nahan memáheyo epasmok ma'a énxet segyekpelchémo nak, tén axta ektemegweykmo élchetamso apwáxok se'e: ‘Magwayék eykhe ko'o Dios, malyaheykekxak nahan chá'a aptémakxa seyenagkama m'a énxet'ák, 5 apasmok sa' eyke ko'o s'e tampe' nak, hakte megkalwátesseykmok chá'a sey'eykekta, yaqwayam sa' megkawaték chá'a, héleklágwók katnehek ektémakxa.’”
6 Axta aptemék nahan Wesse' egegkok se'e: “Cháxa aptémakxa axta appeywa m'a énxet segyekpelchémo ekmaso nak aptémakxa. 7 ¿Mepasmeheya nahan Dios ektáha nak apkelyéseykha, apwóneykha nak chá'a yókxoho ekhem tén han yókxoho axta'a? ¿Yánaya aqsa sekxók kólleyxek? 8 Éltennássek ko'o kéxegke megkatnehek mepasmo ekmanyehe agko'. Apkexyekmek sa' agkok makham ma'a aptáha nak Apketche énxet, ¿éteyágwataya sa' makham ekyetna magya'ásseyam keso náxop?”
Jesús apyetcháseykekxoho fariseo tén han ma'a apkelma nak chá'a selyaqye
9 Apkeltennáseykha axta nahan Jesús mók aqsok apyetcháseykekxoho nápakha m'a énxet'ák apkelxeyenma nak chá'a ektaqmalma apkeltémakxa, apkelwanyeykha nak chá'a m'a apnámakkok: 10 “Apkelmeyeykekxeyk axta apqánet énxet tegma appagkanamap yaqwayam etnahagkok nempeywa nélmaxnagko: fariseo axta m'a xama, keñe axta xama m'a énxet'ák apkelmomo axta chá'a selyaqye yaqwayam kólsakxak Roma. 11 Axta aptemék apkelmaxnagkama fariseo apkenmágkaxa s'e: ‘Oh Dios, ekméssek ko'o exchep ekxeyenma ewáxok, hakte maxnawok ko'o m'a nápakha énxet'ák nak, cham'a apkelmenyexeykegkoho nak, ekmaso apkeltémakxa, apkeláneyak megkatnahakxa apnaqteyegka'a, maxnawok nahan se'e énxet apkelmomo nak chá'a selyaqye yaqwayam kólsakxak ma'a Roma. 12 Ánet mato sekto nahan chá'a atnehek xama semána alpeykesho', agkéshok nahan chá'a xama aqsok ekwayam nak chá'a diez ekyókxoho m'a ekyánmaga sektamheykha.’ 13 Makhawók axta eyke apkenmeykha m'a énxet apkelmomo axta chá'a selyaqye, axta nahan emáheyók yenmexhok néten, aptekpageykha axta aqsa apnények, keñe aptéma appeywa s'e: ‘¡Oh Dios, kapyósho sa' hélanok ko'o, sekteme nak may'assáxma!’ 14 Éltennássek ko'o kéxegke, cháxa énxet apkelmomo axta chá'a selyaqye, ekpéwomo aptémakxa axta kélteméssessók aptaqheykekxo m'a apxagkok, keñe axta megkólteméssessama m'a fariseo. Hakte cham'a aptemessásamap apagko' nak ekyawe kéláyo, mékoho sa' kóltemessásekxa'; keñe sa' ma'a aptemessásamap nak mékoho, ekyawe kéláyo sa' kóltemessásekxa'.”
Jesús apkelmaxnéssesso aqsok éltaqmela sakcha'a létkók
(Mt 19.13-15Mc 10.13-16)
15 Kélnaqlókassegkek axta anhan Jesús sakcha'a létkók, yaqwayam enxoho elpaknegwomhok chá'a; xama axta apkelweteya m'a apkeltáméséyak, apkelpaqhetchessegkek axta apnókáseykencha'a m'a ektáha axta eknaqlókasso. 16 Tén axta apkelwóneykencha'a m'a Jesús, axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kólho hey'óták ko'o sakcha'a létkók, nágkólnókasha, hakte apagkok aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios aphémo nak se'e sakcha'a létkók nak. 17 Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke memà nak takha' aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, ektémól'a sakcha'a, metxehek sa' ma'a.
Xama énxet ekxámokma aqsok apagkok appaqhetchesso Jesús
(Mt 19.16-30Mc 10.17-31)
18 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Jesús xama apkemha apmonye' s'e:
—Sẽlxekmósso ektaqmalma aptémakxa, ¿yaqsa eyéméxko ko'o alának yaqwayam ótak ekyennaqte egkenyek?
19 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¿Yaqsa ektáha séltáha nak ektaqmalma sektémakxa? Wánxa eyke aqsa apha xama m'a ektaqmalma nak aptémakxa: cham'a Dios. 20 Apya'ásegkók xép ma'a apkeltémókxa nak antéhek Dios ektéma nak se'e: ‘Ná etwasagkoho aptáwa' elának mók, nágyaqha pók, ná emenyex, ná etne apmopwána amya'a exének pók, etne apcháyo apyáp tén han ma'a egken.’
21 Axta aptemék apchátegmoweykegko énxet se'e:
—Nanók eyke ko'o sélane ekyókxoho xa sektémakxa axta wokma'ák.
22 Xama axta aplegaya Jesús xa, axta aptemék apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Xama aqsok akke kéméxcheyk makham xép: ekxeykxa sa' ekha ekyánmaga m'a ekyókxoho aqsok apagkok ekyetnakxa nak, elmésák sa' selyaqye m'a énxet'ák meyke aqsok nak. Keñe sa' kaxek aqsok apagkok ekxámokma m'a néten. Keñe sa' éxyók, hétlawha ko'o.
23 Xama axta aplegaya énxet xa, yaqhápeykekxók agko' axta apwáxok, hakte xámok axta aqsok apagkok. 24 Xama axta apwetaya Jesús ektéma xa ektáha nak, axta aptemék se'e:
—¡Askehek yaqwayam elántexek aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a énxet'ák ekxámokma nak aqsok apagkok! 25 Yeskohok eyke etxek yányátnáxeg ma'a sókketáma aqtek nak, kaxnók yaqwayam etxek énxet ekxámokma nak aqsok apagkok ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
26 Tén axta aptéma apkelmaxneyeykencha'a m'a ektáha axta apkellege:
—¿Yaqsa sa' eyke kawának kawagkasaxchek teyp?
27 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—Yeskohok eyke elának Dios ma'a ekmáske nak elának énxet.
28 Axta aptemék apkenagkama Pedro s'e:
—Wesse', negnegkeneykekxeyk axta negko'o ekyókxoho aqsok egagkok axta, keñe negyetlama exchep.
29 Tén axta aptéma apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke, kélxama kélyamasma enxoho kélxagkok, kéltáwa', essenhan kélyáxeg'a, kélyapmeyk essenhan kélketchek, eñama kélyetlo m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, 30 kayeykhágwomhok sa' kélxaweykekxa aqsok se'e kaxwo' nak, kólxawak sa' nahan ekyennaqte kélnénya'ák megkatnégwayam néxa m'a ekxegakmo nak egmonye'.
Jesús ekteme ántánxo apxéneykekxoho yaqwayam yetsapok
(Mt 20.17-19Mc 10.32-34)
31 Apkelpaqhetchessegkek axta apxakcha'awók doce apkeltáméséyak ma'a Jesús. Axta aptemék apkelanagkama s'e: “Jerusalén kaxwók nélmeyákxa', yaqwánxa sa' katnehek ekyókxoho m'a ektémakxa axta apnaqtáxéséyak Dios appeywa apkellegasso apxeyenma m'a aptáha nak Apketche énxet. 32 Kólmések sa' ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók nekha, yesmaksek sa' nahan ma'a, ewanyaha sa', yexpaqhak sa' nahan apyamánog. 33 Etekpogmakha sa', yaqhek sa' nahan; ántánxo ekhem sa' eyke kammok exátekhágwók makham.”
34 Axta eyke elya'áseykegkok Jesús apkeltáméséyak xa, axta nahan elya'áseykegkok yaqsa aqsok apkeltennassama, hakte aqsok melya'áseyak axta makham apkeltennassók ma'a.
Jesús aptaqmelchesseyam xama énxet meyke apaqta'ák ma'a Jericó
(Mt 20.29-34Mc 10.46-52)
35 Xama axta apweykmo Jesús ketók Jericó, aphegkek axta nahan xama énxet meyke apaqta'ák ma'a nekha ámay apkelmaxneyeykencha'a aqsok ma'a énxet'ák. 36 Xama axta apyekpelchama apkelyeykhágweykmo énxet apxámokma m'a, aptegyeykha axta amya'a yaqsa ektéma. 37 Kéltennassegkek axta apyeykhágweykmo Jesús apkeñama Nazaret ma'a, 38 tén axta aptéma apyennaqtéssamo appeywa s'e:
—¡Jesús, David apketche, kapyósho hélanok ko'o!
39 Apnókáseykha axta eyke apkeltémo ewanmak ma'a énxet'ák apkelxega axta apmonye'e, apyánchesseykmok axta eyke aqsa apteme apyennaqtéssamo appeywa s'e:
—¡David apketche, kapyósho hélanok ko'o!
40 Apkenegweykmek axta m'a Jesús, tén axta apkeltémo kólyentegkásegma. Xama axta apweykmo ketók apkenmeykegkaxa, axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
41 —¿Háxko apkepmenyéxa atnéssesek xép?
Axta aptemék apchátegmoweykegko énxet meyke apaqta'ák se'e:
—Wesse', émenyeyk ko'o ótekxaxma.
42 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
¡Éteyekxaxma! Mey'ásseyam xeyep keñamak aptaqmelwokmo.
43 Yetlómók axta anhan apweteykekxaxma m'a énxet meyke apaqta'ák axta, tén axta apyetlama Jesús apkelteméssessama apcheymákpoho m'a Dios. Apkelteméssessegkek axta anhan apcheymákpoho Dios apyókxoho énxet'ák ektáha axta apweteykegkoho xa.
Parábola de la viuda y el juez injusto
1 También les refirió Jesús una parábola sobre la necesidad de orar siempre, y no desmayar, 2 diciendo: Había en una ciudad un juez, que ni temía a Dios, ni respetaba a hombre. 3 Había también en aquella ciudad una viuda, la cual venía a él, diciendo: Hazme justicia de mi adversario. 4 Y él no quiso por algún tiempo; pero después de esto dijo dentro de sí: Aunque ni temo a Dios, ni tengo respeto a hombre, 5 sin embargo, porque esta viuda me es molesta, le haré justicia, no sea que viniendo de continuo, me agote la paciencia. 6 Y dijo el Señor: Oíd lo que dijo el juez injusto. 7 ¿Y acaso Dios no hará justicia a sus escogidos, que claman a él día y noche? ¿Se tardará en responderles? 8 Os digo que pronto les hará justicia. Pero cuando venga el Hijo del Hombre, ¿hallará fe en la tierra?
Parábola del fariseo y el publicano
9 A unos que confiaban en sí mismos como justos, y menospreciaban a los otros, dijo también esta parábola: 10 Dos hombres subieron al templo a orar: uno era fariseo, y el otro publicano. 11 El fariseo, puesto en pie, oraba consigo mismo de esta manera: Dios, te doy gracias porque no soy como los otros hombres, ladrones, injustos, adúlteros, ni aun como este publicano; 12 ayuno dos veces a la semana, doy diezmos de todo lo que gano. 13 Mas el publicano, estando lejos, no quería ni aun alzar los ojos al cielo, sino que se golpeaba el pecho, diciendo: Dios, sé propicio a mí, pecador. 14 Os digo que este descendió a su casa justificado antes que el otro; porque cualquiera que se enaltece, será humillado; y el que se humilla será enaltecido.
Jesús bendice a los niños
(Mt. 19.13-15Mr. 10.13-16)
15 Traían a él los niños para que los tocase; lo cual viendo los discípulos, les reprendieron. 16 Mas Jesús, llamándolos, dijo: Dejad a los niños venir a mí, y no se lo impidáis; porque de los tales es el reino de Dios. 17 De cierto os digo, que el que no recibe el reino de Dios como un niño, no entrará en él.
El joven rico
(Mt. 19.16-30Mr. 10.17-31)
18 Un hombre principal le preguntó, diciendo: Maestro bueno, ¿qué haré para heredar la vida eterna? 19 Jesús le dijo: ¿Por qué me llamas bueno? Ninguno hay bueno, sino solo Dios. 20 Los mandamientos sabes: No adulterarás; no matarás; no hurtarás; no dirás falso testimonio; honra a tu padre y a tu madre. 21 Él dijo: Todo esto lo he guardado desde mi juventud. 22 Jesús, oyendo esto, le dijo: Aún te falta una cosa: vende todo lo que tienes, y dalo a los pobres, y tendrás tesoro en el cielo; y ven, sígueme. 23 Entonces él, oyendo esto, se puso muy triste, porque era muy rico. 24 Al ver Jesús que se había entristecido mucho, dijo: ¡Cuán difícilmente entrarán en el reino de Dios los que tienen riquezas! 25 Porque es más fácil pasar un camello por el ojo de una aguja, que entrar un rico en el reino de Dios. 26 Y los que oyeron esto dijeron: ¿Quién, pues, podrá ser salvo? 27 Él les dijo: Lo que es imposible para los hombres, es posible para Dios. 28 Entonces Pedro dijo: He aquí, nosotros hemos dejado nuestras posesiones y te hemos seguido. 29 Y él les dijo: De cierto os digo, que no hay nadie que haya dejado casa, o padres, o hermanos, o mujer, o hijos, por el reino de Dios, 30 que no haya de recibir mucho más en este tiempo, y en el siglo venidero la vida eterna.
Nuevamente Jesús anuncia su muerte
(Mt. 20.17-19Mr. 10.32-34)
31 Tomando Jesús a los doce, les dijo: He aquí subimos a Jerusalén, y se cumplirán todas las cosas escritas por los profetas acerca del Hijo del Hombre. 32 Pues será entregado a los gentiles, y será escarnecido, y afrentado, y escupido. 33 Y después que le hayan azotado, le matarán; mas al tercer día resucitará. 34 Pero ellos nada comprendieron de estas cosas, y esta palabra les era encubierta, y no entendían lo que se les decía.
Un ciego de Jericó recibe la vista
(Mt. 20.29-34Mr. 10.46-52)
35 Aconteció que acercándose Jesús a Jericó, un ciego estaba sentado junto al camino mendigando; 36 y al oír a la multitud que pasaba, preguntó qué era aquello. 37 Y le dijeron que pasaba Jesús nazareno. 38 Entonces dio voces, diciendo: ¡Jesús, Hijo de David, ten misericordia de mí! 39 Y los que iban delante le reprendían para que callase; pero él clamaba mucho más: ¡Hijo de David, ten misericordia de mí! 40 Jesús entonces, deteniéndose, mandó traerle a su presencia; y cuando llegó, le preguntó, 41 diciendo: ¿Qué quieres que te haga? Y él dijo: Señor, que reciba la vista. 42 Jesús le dijo: Recíbela, tu fe te ha salvado. 43 Y luego vio, y le seguía, glorificando a Dios; y todo el pueblo, cuando vio aquello, dio alabanza a Dios.