1 ¿Yaqsa aqsok kagkések kéxegke eñama kélteme judío essenhan ekha enxoho kélyenyekhássesso nekha kélyempehek? 2 Xámók aqsok, xamók agko' chá'a katnehek éñamakxa ekpasmo. Amonye', apméssegkek axta appeywa Dios ma'a judíos. 3 Apkelyenseykmek axta Dios nápakha xa énxet'ák nak ¿Háxko sa' etnehek Dios? ¿Ekxáya sa'? 4 Ma', mekxáyhe'. Naqsók eyke chá'a katnehek aptémakxa appeywa m'a Dios, apkelmopwancha'a amya'a eykhe m'a apyókxoho énxet'ák; hakte temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak se'e:
“Exénakpok sa' xép apteme
ekpéwomo aptémakxa
eñama m'a ektémakxa nak
chá'a appeywa,
emallánek sa' nahan xép ma'a
élánéxko enxoho amya'a.”
5 Awanchek agkok henxekmósek negko'o nentémakxa ekmaso, apteme ekpéwomo aptémakxa m'a Dios, ¿háxko sa' antéhek nempeywa? ¿Anxéneya sa' Dios megkapéwomo aptémakxa m'a senlegassásegkoho enxoho? (Ektemék ko'o sekpeywa m'a ektémakxal'a chá'a apkelpeywa énxet). 6 Ma', manxéne'. Kaxtemék axta megkapéwomo aptémakxa Dios, ¿háxko axta etnehek yepwának elyekpelkohok énxet'ák apheykha nak keso náxop?
7 Yánchásegkók agkok ko'o ektémakxa nak sekmowána amya'a m'a ekmámnaqsoho eñama nak Dios, kayánchesagkok nahan ma'a apcheymákpoho nak, ¿yaqsa eyke ektéma sélteméssessama ko'o sélyekpelchémo m'a kélteméssessamakxal'a mey'assáxma? 8 ¿Yaqsa eyke ektéma manláneykegko nak aqsok ekmaso yaqwayam enxoho kawak ma'a aqsok ektaqmela? Cháxa sexeyenma nak chá'a ko'o nápakha énxet sélxekmóssama xa, yaqwayam enxoho hexénmakha aqsa chá'a ekmaso; payhawók eyke kóllegássesagkohok xa aptéma nak énxet'ák.
Negyókxoho ekha mólya'assáxma
9 ¿Yaqsa eyke ekyetnama negko'o nenteme nak judíos senteméssessama maghémo m'a metnaha nak judíos? ¡Méko! Hakte nenxekmóssegkek negko'o ekteme naqsók sẽlmoma negyókxoho m'a mólya'assáxma, cham'a judíos nak, tén han ma'a metnaha nak judíos. 10 Hakte temék eknaqtáxésamaxche s'e:
“¡Méko xama enxoho apteme
ekpéwomo aptémakxa!
11 Méko xama enxoho
ekha apya'áseyak;
méko xama enxoho
apketamso Dios.
12 Apyókxoho apkelyetleykekxak
ma'a eyesagkexa nak;
apyókxoho
apnaqtawásamákpok.
¡Méko xama enxoho
apkelane aqsok ektaqmela!
¡Méko xama enxoho!
13 Máxa takhaxpop
megkólápeykekxa átog ma'a
apatña'ák nak,
ekmowána amya'a nahan ma'a
apkelxeyenma nak,
máxa nahan yéwa
ekmáskel'a hentakxek ma'a
apkelpeywa nak.
14 Láneyók nahan apatña'ák ma'a
aptakneyeykegkoho nak pók,
tén han megyésso ellók.
15 Yahamók nahan chá'a
emáwhok yaqhek pók
16 enaqtawasha chá'a aqsok
ma'a apkelmahágkaxa
enxoho chá'a,
meyke aqsok chá'a
etnéssásekxa',
17 melya'ásegkok nahan ma'a
ekyetnamakxa nak meyke
ektáhakxa egwáxok.
18 Megkaxének nahan apkelwáxok
eyéméxko yeyk ma'a Dios.”
19 Negya'ásegkók negko'o ekyókxoho ektémakxa nak ekxeyenma segánamakxa, apmopwána aqsa chá'a elmaha m'a apkelánémap nak chá'a elmaha, yaqwayam enxoho melxénmakha chá'a meyke apkeltémakxa apyókxoho énxet, keñe sa' apyókxoho énxet elyekpelchágwók apteme apkelsexnánémap nápaqtók Dios, 20 hakte méko sa' kawának kaxének élane m'a segánamakxa nak tén han kának exének Dios ekteme ekpéwomo ektémakxa, hakte wánxa eyke aqsa ekteme segya'assásegwayam negko'o nenteme mólya'assáxma m'a segánamakxa nak.
Nélwagkásamáxche teyp eñama magya'ásseyam
21 Keñe kaxwo', senxekmóssama negko'o Dios senxeyenma nenteme ekpéwomo nentémakxa meyke m'a segánamakxa, ekxeyenma agko' nahan ma'a segánamakxa nak tén han Dios appeywa apkellegasso. 22 Melya'ásseyam Jesucristo chá'a keñamak apteméssessama Dios ekpéwomo apkeltémakxa m'a ektáha nak chá'a melya'ásseyam. Hakte méko apyeykhamap pók; 23 apyókxoho apkeláneykegkok mólya'assáxma, teyépek nahan apheykegkaxa m'a Dios ekha nak apcheymákpoho. 24 Apteméssessegkek eyke aqsa Dios ekpéwomo apkeltémakxa meyke ekyánmaga eñama ektaqmeleykha apwáxok apkelányo, apkelmallahanchessama axta m'a élmoma axta, eñama m'a Cristo Jesús. 25 Apteméssessegkek axta Dios Cristo yaqwayam etnehek apmassésso mólya'assáxma, cham'a apyegkenma axta éma apagkok. Magya'ásseyam akke aqsa chá'a hegwetaksohok xa megkólyaqmagkáseykekxa nak nentémakxa. Cháxa aptémakxa axta Dios apmáheyo henxekmósek ektémakxa senteméssesso ekpéwomo nentémakxa, meyaqmagkáseykekxa nentémakxa mólya'assáxma nenlane axta m'a nanók axta, 26 hakte apkelenmáxamákpók aqsa m'a nentémakxa. Apmáheyók henxekmósek negko'o ektémakxa senteméssessama ekpéwomo nentémakxa s'e kaxwo' nak, hakte cham'a aptémakxa nak apteme ekpéwomo aptémakxa, teméssessegkek chá'a ekpéwomo apkeltémakxa m'a apteme nak chá'a melya'ásseyam Jesús.
27 ¿Háxko ekyetnámxa kaxwók ektémakxa nak eyeymáxkoho apwáxok énxet nápaqtók Dios? Kélmassésseykmek kaxwo'. ¿Yaqsa ektéma? Háwe eñama apkeláneyak ma'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa, akke m'a aptamhéyak nak melya'ásseyam. 28 Cháxa keñamak negya'ásegweykmo nak negko'o apxeyenma Dios apteme apkelpéwomo m'a énxet'ák eñama melya'ásseyam, háwe eñama apkeláneyak ma'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa.
29 ¿Wánxa enxeykel'a judíos Dios apagkok ma'a Dios? ¿Háweya nahan Dios apagkok ma'a apyókxoho pók aptémakxa nak énxet'ák? Neykhe anhan Dios apagkok ma'a apyókxoho pók aptémakxa énxet'ák nak, 30 hakte Dios aqsa apteme wánxa xama; cham'a Dios apteméssessamól'a ekpéwomo apkeltémakxa m'a ekha nak melya'ásseyam, meyke apkelányo m'a ekha nak kélyenyekhássesso nekha apyempehek essenhan ma'a meyke nak. 31 ¿Magya'ásseyamya keñamak nentemessáseykekxo chá'a negko'o mékoho m'a segánamakxa nak? Ma', nenxeyenmeyk eyke chá'a negko'o ekteme naqsók agko' ma'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa.
1 ¿Qué ventaja tiene, pues, el judío? ¿o de qué aprovecha la circuncisión? 2 Mucho, en todas maneras. Primero, ciertamente, que les ha sido confiada la palabra de Dios. 3 ¿Pues qué, si algunos de ellos han sido incrédulos? ¿Su incredulidad habrá hecho nula la fidelidad de Dios? 4 De ninguna manera; antes bien sea Dios veraz, y todo hombre mentiroso; como está escrito:
Para que seas justificado en tus palabras,
Y venzas cuando fueres juzgado.
5 Y si nuestra injusticia hace resaltar la justicia de Dios, ¿qué diremos? ¿Será injusto Dios que da castigo? (Hablo como hombre.) 6 En ninguna manera; de otro modo, ¿cómo juzgaría Dios al mundo? 7 Pero si por mi mentira la verdad de Dios abundó para su gloria, ¿por qué aún soy juzgado como pecador? 8 ¿Y por qué no decir (como se nos calumnia, y como algunos, cuya condenación es justa, afirman que nosotros decimos): Hagamos males para que vengan bienes?
No hay justo
9 ¿Qué, pues? ¿Somos nosotros mejores que ellos? En ninguna manera; pues ya hemos acusado a judíos y a gentiles, que todos están bajo pecado. 10 Como está escrito:
No hay justo, ni aun uno;
11 No hay quien entienda,
No hay quien busque a Dios.
12 Todos se desviaron, a una se hicieron inútiles;
No hay quien haga lo bueno, no hay ni siquiera uno.
13 Sepulcro abierto es su garganta;
Con su lengua engañan.
Veneno de áspides hay debajo de sus labios;
14 Su boca está llena de maldición y de amargura.
15 Sus pies se apresuran para derramar sangre;
16 Quebranto y desventura hay en sus caminos;
17 Y no conocieron camino de paz.
18 No hay temor de Dios delante de sus ojos.
19 Pero sabemos que todo lo que la ley dice, lo dice a los que están bajo la ley, para que toda boca se cierre y todo el mundo quede bajo el juicio de Dios; 20 ya que por las obras de la ley ningún ser humano será justificado delante de él; porque por medio de la ley es el conocimiento del pecado.
La justicia es por medio de la fe
21 Pero ahora, aparte de la ley, se ha manifestado la justicia de Dios, testificada por la ley y por los profetas; 22 la justicia de Dios por medio de la fe en Jesucristo, para todos los que creen en él. Porque no hay diferencia, 23 por cuanto todos pecaron, y están destituidos de la gloria de Dios, 24 siendo justificados gratuitamente por su gracia, mediante la redención que es en Cristo Jesús, 25 a quien Dios puso como propiciación por medio de la fe en su sangre, para manifestar su justicia, a causa de haber pasado por alto, en su paciencia, los pecados pasados, 26 con la mira de manifestar en este tiempo su justicia, a fin de que él sea el justo, y el que justifica al que es de la fe de Jesús.
27 ¿Dónde, pues, está la jactancia? Queda excluida. ¿Por cuál ley? ¿Por la de las obras? No, sino por la ley de la fe. 28 Concluimos, pues, que el hombre es justificado por fe sin las obras de la ley. 29 ¿Es Dios solamente Dios de los judíos? ¿No es también Dios de los gentiles? Ciertamente, también de los gentiles. 30 Porque Dios es uno, y él justificará por la fe a los de la circuncisión, y por medio de la fe a los de la incircuncisión. 31 ¿Luego por la fe invalidamos la ley? En ninguna manera, sino que confirmamos la ley.