Jesús apkelmeyáseyak aptéyak énxet apxámokma
(Mt 15.32-39)
1 Xama ekhem axta apchaqneykekxak makham énxet apxámokma, méko axta han ma'a aptéyak, apkelwóneykha axta apkeltáméséyak ma'a Jesús. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
2 —Apyósekak ko'o sélano s'e énxet'ák nak, hakte ántánxo ekhem entáhak apheykha s'e sekhakxa nak, méko han ma'a aptéyak. 3 Éláphássek agkok aqsa ko'o apxanák yetlo metéyak aptéyak, kaláhapwakxak náxet ámay, hakte tayépek chá'a apkeleñamakxa nápakha'.
4 Axta aptemék apkelátegmoweykegkokxo apkeltáméséyak se'e:
—¿Háxko katnehek ólagkok aptéyak, yókxexma ektéma nak se'e, meykexa nak xama énxet apha?
5 Tén axta Jesús aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Háxko apwánxa pan apyetna kéxegke?
—Siete —axta aptemék apkelátegmoweykegkokxo.
6 Tén axta apkeltémo exmakha náxop ma'a énxet'ák, apkelmomchek axta m'a siete pan nak, apméssegkek axta ekxeyenma apwáxok Dios, apkelyeptégkek axta, tén axta apkelmeyáseykegko m'a apkeltáméséyak, yaqwayam enxoho emlaskok ma'a nepyeseksa énxet'ák, aptamheykegkek axta nahan xa ektáha nak. 7 Yetnegkek axta han ántawók kelasma étkók; apméssegkek axta han ekxeyenma apwáxok Dios Jesús xa kelasma étkók nak, apkeltémók axta han kamlassaxche'. 8 Apyókxoho axta nahan apteykegkok ekweykmoho apkelyaqkáneykmo, apkelmeykekxeyk axta han nápakha'a apketkók apkeleymomap apxatmeykekxo siete hówenaq apxagkok. 9 Ketók axta nahan cuatro mil apyókxoho m'a ektáha axta aptéyak. Tén axta apkeláphassama m'a Jesús, 10 apchánteykekxeyk axta yántakpayhe yetlo apkeltáméséyak tén axta apkelmeyeykekxo m'a yókxexma Dalmanuta.
Fariseos apkeltémo elwetak aqsok sempelakkasso agweta'
(Mt 16.1-4Lc 12.54-56)
11 Apkelwayak axta fariseos aphakxa Jesús, yetlómok axta nahan élyenneykha apkelpeywa apkeláneya. Apkeltémók axta nahan elanaksek aqsok sempelakkasso nak agweta' apmáheyo épkónek, cham'a ekxekmósso enxoho aptáha naqsók eñama apcháphasso m'a Dios. 12 Aptekkessamók axta apkennama Jesús aptéma s'e:
—¿Yaqsa ektáha apkeltamho nak elwetak aqsok sempelakkasso agwetak se'e énxet'ák nak? Naqsók ko'o sekxéna peya megkólxekmósek xama aqsok magkenatchesso agwetak xa énxet'ák nak.
13 Tén axta apkexakhama aqsa apkenátweykekxo makham yántakpayhe apmeyeykekxo m'a neyp wátsam ekpayhegwayam.
Fariseos kempáseyak apagkok
(Mt 16.5-12)
14 Kelwagqámeykegkek axta nahan melsama aqsok yaqwayam etawagkok, xama apagko' pan axta aqsa nahan apyetnak ma'a kañe' yántakpayhe. 15 Axta aptemék apkelanagkama Jesús apchéssama s'e:
—Kóllano, kóláwho sa' fariseos kempáseyak apagkok, tén han ma'a Herodes.
16 Apkeltennáseykha axta nahan chá'a pók Jesús apkeltáméséyak apkelxeyenma méko pan.
17 Apyekpelchegkek axta nahan Jesús aptémakxa apkelpeywa, tén axta aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Yaqsa ektáha kélxéna nak méko pan? ¿Yagkólya'ásegweykmok makham? ¿Yagkólyekpelchágweykmok makham? ¿Chápomáxcheya makham ma'a kélya'áseykegkaxa nak aqsok? 18 Yetneyk eykhe kéxegke kélaqta'ák, keñe megkólweteya, yetneyk eykhe nahan kélheyk'ák, keñe megkóllegaya. ¿Yagkaxeyenmak kélwáxok? 19 ¿Háxko axta ekwánxa élláneykegkoho hówenaq apxagkok nápakha'a apketkók kélmeykekxa kéxegke, cham'a sekmelásektama axta ko'o cinco pan nepyeseksa m'a cinco mil énxet'ák?
Axta aptemék apkelátegmoweykegkokxo s'e:
—Doce axta.
20 —Keñe sekmelásektama axta siete pan nepyeseksa m'a cuatro mil énxet'ák, ¿háxko axta ekwánxa hówenaq apxagkok élláneykegkoho m'a kélmeykekxa axta kéxegke?
Axta aptemék apkelátegmoweykegkokxo s'e:
—Siete axta.
21 Tén axta aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Yagkólya'ásegkok makham?
Jesús apwetáseykekxa exma xama énxet meyke apaqta'ák ma'a Betsaida
22 Tén axta apkelweykmo m'a Betsaida, kélyentegkessegkek axta han Jesús xama énxet meyke apaqta'ák, kéltémók axta nahan epaknegwomho'. 23 Apmomchek axta apmek Jesús ma'a énxet meyke apaqta'ák nak, tén axta aptekkessama yókxexma apya'assama teyp tegma apwányam. Apyamánog axta aptemék apkeltexnassáseykegko m'a apaqta'ák, apnegkenmeyk axta apmék takhapxet, tén axta apkelmaxneyeykencha'a apwet'ak kexaha xama aqsok. 24 Apkelyaheykha axta m'a énxet meyke apaqta'ák, tén axta aptéma s'e:
—Ekwet'ak ko'o énxet'ák. Máxa eyke aptamhágkok sélanawo m'a yenta'a élxegál'a.
25 Apkelyaqhakkáseykekxeyk axta makham apaqta'ák ma'a Jesús, aptaqmelchessamók axta nahan apkelyaheykencha'a m'a énxet nak, tén axta éltaqmeleykekxo apaqta'ák. Tásek axta kaxwók apkelányo ekyókxoho aqsok. 26 Tén axta apcháphassama apxagkok ma'a Jesús, axta aptemék apkenagkama s'e:
—Ná emyekxa aqsa kaxwók ma'a nátegma.
Pedro apxeyenma Jesús apteme Mesías
(Mt 16.13-20Lc 9.18-21)
27 Keñe axta natámen xa, apmeyeykekxeyk axta Jesús yetlo apkeltáméséyak ma'a nátegma, yókxexma Cesarea nak Filipo. Náxet ámay axta han aptemék Jesús apkelmaxneyeykencha'a apkeltáméséyak se'e:
—¿Háxko aptémakxa chá'a ko'o sexeyenma m'a énxet'ák?
28 Axta aptemék apkelátegmoweykegko s'e:
—Nápakha énxet chá'a apxeyenmak xép apteme Juan el Bautista, nápakha nahan chá'a apkelxeyenmak apteme Elías, nápakha nahan chá'a apkelxeyenmak xeyep apteme xama m'a Dios appeywa apkellegasso.
29 —Kéxegke nahan, ¿háxko kéltémakxa chá'a sélxeyenma ko'o? —axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a.
Axta aptemék Pedro apchátegmoweykegko s'e:
—Xép apteme Mesías.
30 Apkeltémók axta eyke Jesús meltennaksek xama énxet enxoho m'a apkeltáméséyak.
Jesús apxeyenma yetsapok
(Mt 16.21-28Lc 9.22-27)
31 Apcheynamók axta apkeltennáseykha apkeltáméséyak Jesús ekmáheyo eñegkohok apagko' ma'a aptáha nak Apketche énxet, tén han peya etaqnók ma'a apkelámha apmonye'e nak, tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, tén han ma'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa. Apkeltennáseykha axta apmáheyo yaqhek xa énxet'ák nak, keñe ekwokmo enxoho ántánxo ekhem exátekhágwók makham. 32 Appékessessamók axta apkeltennasso xa. Tén axta Pedro apyetnakhassama apmoma apxakko' apya'assama xama nekha, appaqhetchessegkek axta meltamho chá'a etnehek appeywa xa ektáha nak. 33 Appeynchamakpok axta eyke Jesús apkenmexeykekxoho m'a apchaqneykegkaxa axta pók apkeltáméséyak, tén axta aptéma appaqhetchessama Pedro s'e:
—¡Káwho xa Satanás! Meteyk xép aqsok ektémakxa nak apwete m'a Dios, wánxa m'a ektémakxa nak apwete énxet.
34 Tén axta Jesús apkelwóneykencha'a apkeltáméséyak tén han ma'a énxet'ák. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kélmakók agkok kóltéhek kélxama kéxegke séltáméseyak, kólwátésák ma'a kélmáheyókxa kélagko' nak chá'a kóltéhek, kólpátem aqsok ektegyésso kélagkok, keñe sa' hélyetlógma. 35 Hakte kéxegke ektáhakxa enxoho kélmasma m'a ektémakxa nak kélyennaqte, kólmassegwók sa'; keñe sa' kéxegke ektáhakxa enxoho kéletsapma eñama ko'o, tén han eñama kélmà takha' m'a amya'a ektaqmela, megkóletsepek sa'. 36 ¿Kapasmoya énxet apwete nak ekyókxoho aqsok keso náxop apketsapa enxoho? 37 Essenhan ¿Háxko ekwánxa apwanchek eyánmagkasek énxet ma'a apyennaqte nak? 38 Hakte apmegqakkek agkok ko'o sélano kélxama kéxegke, tén han apmegqasa enxoho sekpeywa nápaqta'awók se'e énxet'ák apkelyenseyam nak apkelyetlo Dios, tén han melya'assáxma, emegqeyk sa' han elanok ma'a apteme nak Apketche énxet, cham'a apwa'akto sa' yetlo apcheymákpoho m'a Apyáp, tén han yetlo m'a apkelásenneykha apkelpagkanamap nak.
Alimentación de los cuatro mil
(Mt. 15.32-39)
1 En aquellos días, como había una gran multitud, y no tenían qué comer, Jesús llamó a sus discípulos, y les dijo: 2 Tengo compasión de la gente, porque ya hace tres días que están conmigo, y no tienen qué comer; 3 y si los enviare en ayunas a sus casas, se desmayarán en el camino, pues algunos de ellos han venido de lejos. 4 Sus discípulos le respondieron: ¿De dónde podrá alguien saciar de pan a estos aquí en el desierto? 5 Él les preguntó: ¿Cuántos panes tenéis? Ellos dijeron: Siete. 6 Entonces mandó a la multitud que se recostase en tierra; y tomando los siete panes, habiendo dado gracias, los partió, y dio a sus discípulos para que los pusiesen delante; y los pusieron delante de la multitud. 7 Tenían también unos pocos pececillos; y los bendijo, y mandó que también los pusiesen delante. 8 Y comieron, y se saciaron; y recogieron de los pedazos que habían sobrado, siete canastas. 9 Eran los que comieron, como cuatro mil; y los despidió. 10 Y luego entrando en la barca con sus discípulos, vino a la región de Dalmanuta.
La demanda de una señal
(Mt. 16.1-4Lc. 12.54-56)
11 Vinieron entonces los fariseos y comenzaron a discutir con él, pidiéndole señal del cielo, para tentarle. 12 Y gimiendo en su espíritu, dijo: ¿Por qué pide señal esta generación? De cierto os digo que no se dará señal a esta generación. 13 Y dejándolos, volvió a entrar en la barca, y se fue a la otra ribera.
La levadura de los fariseos
(Mt. 16.5-12)
14 Habían olvidado de traer pan, y no tenían sino un pan consigo en la barca. 15 Y él les mandó, diciendo: Mirad, guardaos de la levadura de los fariseos, y de la levadura de Herodes. 16 Y discutían entre sí, diciendo: Es porque no trajimos pan. 17 Y entendiéndolo Jesús, les dijo: ¿Qué discutís, porque no tenéis pan? ¿No entendéis ni comprendéis? ¿Aún tenéis endurecido vuestro corazón? 18 ¿Teniendo ojos no veis, y teniendo oídos no oís? ¿Y no recordáis? 19 Cuando partí los cinco panes entre cinco mil, ¿cuántas cestas llenas de los pedazos recogisteis? Y ellos dijeron: Doce. 20 Y cuando los siete panes entre cuatro mil, ¿cuántas canastas llenas de los pedazos recogisteis? Y ellos dijeron: Siete. 21 Y les dijo: ¿Cómo aún no entendéis?
Un ciego sanado en Betsaida
22 Vino luego a Betsaida; y le trajeron un ciego, y le rogaron que le tocase. 23 Entonces, tomando la mano del ciego, le sacó fuera de la aldea; y escupiendo en sus ojos, le puso las manos encima, y le preguntó si veía algo. 24 Él, mirando, dijo: Veo los hombres como árboles, pero los veo que andan. 25 Luego le puso otra vez las manos sobre los ojos, y le hizo que mirase; y fue restablecido, y vio de lejos y claramente a todos. 26 Y lo envió a su casa, diciendo: No entres en la aldea, ni lo digas a nadie en la aldea.
La confesión de Pedro
(Mt. 16.13-20Lc. 9.18-21)
27 Salieron Jesús y sus discípulos por las aldeas de Cesarea de Filipo. Y en el camino preguntó a sus discípulos, diciéndoles: ¿Quién dicen los hombres que soy yo? 28 Ellos respondieron: Unos, Juan el Bautista; otros, Elías; y otros, alguno de los profetas. 29 Entonces él les dijo: Y vosotros, ¿quién decís que soy? Respondiendo Pedro, le dijo: Tú eres el Cristo. 30 Pero él les mandó que no dijesen esto de él a ninguno.
Jesús anuncia su muerte
(Mt. 16.21-28Lc. 9.22-27)
31 Y comenzó a enseñarles que le era necesario al Hijo del Hombre padecer mucho, y ser desechado por los ancianos, por los principales sacerdotes y por los escribas, y ser muerto, y resucitar después de tres días. 32 Esto les decía claramente. Entonces Pedro le tomó aparte y comenzó a reconvenirle. 33 Pero él, volviéndose y mirando a los discípulos, reprendió a Pedro, diciendo: ¡Quítate de delante de mí, Satanás! porque no pones la mira en las cosas de Dios, sino en las de los hombres.
34 Y llamando a la gente y a sus discípulos, les dijo: Si alguno quiere venir en pos de mí, niéguese a sí mismo, y tome su cruz, y sígame. 35 Porque todo el que quiera salvar su vida, la perderá; y todo el que pierda su vida por causa de mí y del evangelio, la salvará. 36 Porque ¿qué aprovechará al hombre si ganare todo el mundo, y perdiere su alma? 37 ¿O qué recompensa dará el hombre por su alma?
38 Porque el que se avergonzare de mí y de mis palabras en esta generación adúltera y pecadora, el Hijo del Hombre se avergonzará también de él, cuando venga en la gloria de su Padre con los santos ángeles.