1 Xama axta appenchesa apmésso appeywa doce apkeltáméséyak ma'a Jesús, apxegkek axta apkeñama m'a, yaqwayam enxoho elxekmósek énxet'ák tén han eltennasha amya'a m'a ekyókxoho nátegma nak xa yókxexma nak.
Juan Bautista apkelápháseykha
(Lc 7.18-35)
2 Aplegágweykekxeyk axta amya'a ektémakxa aptamheykha Cristo m'a Juan neyseksa apha sẽlpextétamakxa. Keñe apkeláphassama nápakha ektáha axta chá'a apkelyetleykha, 3 yaqwayam enxoho elmaxneyha naqsók kexaha m'a apxénamakpo axta ewa' essenhan eleyxek makham pók énxet.
4 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e: “Kóltaqhoho, kóltennássekxa sa' Juan ektáhakxa nak kélwete, tén han kéllege. 5 Kóltennasha sa' apkelweteykekxoxma m'a énxet'ák meyke nak apaqta'ák, tén han apkelxegeykekxo m'a meyke nak aptapnák, keñe anhan apkeltaqmelweykmo m'a ektamhéyak nak negmasse ektepelchamáxche egyempehek, tén han apkellegeykekxoxma m'a meyke nak apkelpeyk'ák, keñe anhan apnaqxétekhágweykmo m'a apkeletsapma axta, tén han kéllegassama amya'a ektaqmalma m'a énxet'ák meyke nak aqsok apagkok. 6 ¡Apkeleñémo agko' melwátésseyam nak apteme mehey'ásseyam ko'o!”
7 Xama axta apkeltaqhémo m'a ektáha axta apkeláphasso Juan, apkeltennáseykha axta Jesús énxet'ák apxeyenma m'a Juan, axta aptemék se'e: “¿Yaqsa axta kéltémo kólwetak kéxegke m'a yókxexma meykexa nak énxet? ¿Tappo ekyawheyáseykha éxchahayamya axta kélteyánegweykmoho'? 8 Háwe axta agkok xa ¿Yaqsa axta kélteyánegweykmoho m'a? ¿Xama énxet apkeltaqmalma apkelnaqtáya axta kélteyánegweykmoho'? Kélya'ásegkok kéxegke énxet apkeltaqmela nak apkelántaxno exnakha chá'a m'a kelwesse'e apkelwányam apxanák nak. 9 ¿Yaqsa axta kélteyánegweykmoho? ¿Dios appeywa aplegassóya axta? Ehay, naqso', énxet apyeykhágweykmoho Dios appeywa apkellegasso axta m'a. 10 Juan axta m'a ektéma axta ekxeyenma eknaqtáxésamaxche s'e:
‘Eyáphássek ko'o
seykha amya'a ahagkok
apmonye' exchep,
yaqwayam enxoho
elanaksek ámay.
11 Naqsók ko'o sekxéna méko xama énxet apyeykhágweykmoho Juan el Bautista nepyeseksa m'a apyókxoho énxet'ák; keñe m'a énxet apteme nak kónegók ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a néten, mexnawok ma'a Juan el Bautista.
12 “Kélchetámeykegkek aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios eyeynamo m'a sekxók axta apwaya apkeltenneykencha'a Juan el Bautista ekwokmoho makham se'e negwánxa nak. Keñe m'a énxet'ák apkelyennaqteyáseykha nak chá'a apyempe'ék apmáheyo emok. 13 Nanók axta nahan apkellegasso Dios appeywa apkellegasso tén han segánamakxa m'a aptémakxa nak wesse' apwányam Dios ekwokmoho apwaya m'a Juan; 14 kélmakók sa' agkok kéxegke megkólya'ássók xa, Juan neykhe m'a Elías apteme axta Dios appeywa aplegasso apxénamakpo axta ewata'. 15 Kéxegke ekha nak kélheyk'ák, kóleyxho.
16 “¿Yaqsa ko'o ewanchek axnéshok énxet'ák keso negwánxa nak? Máxa m'a sakcha'a létkók ekheykhal'a ekyawakxal'a exma apheykegkaxa énxet'ák, ektémól'a kalyennaqtéshok élpeywa kának élxegexma'a s'e: 17 ‘Nélpáwássek negko'o yámámok, keñe kéxegke megkólnéweyncha'a, nélmeneykmássek negko'o negmeneykmasso senlapwagkassamól'a, keñe kéxegke megkóllekxagweyncha'a.’ 18 Hakte apwayak axta Juan, meto axta apto tén han meya axta vino, keñe apxénamakpo chá'a ekhama apwáxok kelyekhama'. 19 Keñe axta apwaya m'a aptáha nak Apketche énxet aptómo nak apto, apyamo nak vino, keñe apxénamakpo chá'a megyésso etwok apto, tén han megyésso ének vino, tén han apxénamakpo apkelásekhayo m'a énxet élmasagcha'a nak apkeltémakxa, tén han ma'a énxet'ák apkelmomo nak selyaqye yaqwayam egkések ma'a Roma. Dios apya'ásegwayam axta eyke keñamak ekwetamaxko m'a ektémakxa axta apkeltamheykha.”
Énxet apkelya'ásseyam apheykha nak tegma apkelyawe apkelxénamap kóllegássesagkoho'
(Lc 10.13-15)
20 Yetlómók axta eklo appeywa Jesús apkelpaqhetchessama énxet'ák ma'a nátegma apkeláneykxa axta ekxámokma aqsok sempelakkasso nak agweta', hakte axta elya'eykekxak ma'a Dios. Axta aptemék Jesús se'e: 21 “Énxet'ák Corazín, asagkek sa' katnehek kélteméssesakxa kéxegke, asagkek sa' nahan katnehek kélteméssesakxa kéxegkáxa énxet'ák Betsaida, kaxtemék axta élánamáxche aqsok sempelakkasso agwetak ma'a tegma apwányam Tiro tén han Sidón, élánamáxko axta kélnepyeseksa kéxegke, nanók axta elyaqmagkasek apkelwáxok, elántaxnekxak axta m'a apáwa sẽlwáxaqxamo nak, enegkenagkok axta anhan apyetseksa'ák táhap. 22 Éltennássek eyke ko'o kéxegke peya kóllegássesagkohok ekmaso agko', cham'a ekhem nélyekpelchamáxchexa sa', megkaxók sa' kéllegassáseykegkoho ekwánxa sa' kéllegassáseykegkoho m'a énxet'ák apheykha nak tegma apwányam Tiro, tén han Sidón. 23 Keñe sa' kéxegke kélheykha nak Cafarnaúm, ¿kélaneykeya kólya'ásekxak ekweykekxoho m'a néten? Kólpallamok sa' kéxegke ekweykmoho m'a kañók agko' nak máxek sẽlmassésseykenxa. Tegma apwányam Sodoma axta agkok kelánamáxcheyk ma'a aqsok sempelakkasso nak agweta', élánamáxko axta kélnepyeseksa kéxegke, étek axta makham ekweykmoho s'e negwánxa nak. 24 Éltennássek eyke ko'o kéxegke peya kóllegássesagkohok ekmaso agko', cham'a ekhem nélyekpelchamáxchexa sa', megkaxók sa' kéllegassáseykegkoho m'a ekweykenxa axta kéllegassáseykegkoho m'a énxet'ák Sodoma.”
Hélyo'óta ko'o, kóllókasseta' kélyampe
(Lc 10.21-22)
25 Axta aptemék Jesús xa ekhem nak: “Élteméssessek ko'o apcheymákpoho exchep Táta apteme nak Wesse' néten, tén han keso náxop, hakte apxekmóssegkek xép aqsok ma'a énxet'ák ekmasextoho nak makham apkelya'áseyak, cham'a mexekmóssama axta exchep ma'a énxet'ák ekha nak apkelmopwancha'a, tén han ma'a ekha nak apkelya'áséyak. 26 Táta, naqso', hakte cháxa apmopmenyého axta exchep katnehek xa.
27 “Élméssegkek axta ko'o Táta ekyókxoho aqsok. Méko keykpelkohok agko' ma'a Dios Apketche, wánxa m'a Apyáp; méko nahan keykpelkohok agko' ma'a Apyáp, wánxa m'a Apketche, tén han ma'a apkeltémo nak elya'ássesagkohok ma'a Apketche. 28 Hélyo'óta ko'o kélyókxoho kéxegke ektáha nak kélyampayo eñama kéltamheykha tén han ekyentaxno kélpata, ko'o sa' allókassesek kélyampe. 29 Kólma takha' sekpátegkessama nak kéxegke, kóltámesaxche eñama nak ko'o, sekteme nak mapekhésamaxche tén han megkeymáxkoho ewáxok, keñe sa' kólwetak kéllókasso kélyampe. 30 Hakte kexyókok ma'a sekpátegkessama nak kéxegke, yeskohok han ma'a séltémo nak kólsawha.”
Los mensajeros de Juan el Bautista
(Lc. 7.18-35)
1 Cuando Jesús terminó de dar instrucciones a sus doce discípulos, se fue de allí a enseñar y a predicar en las ciudades de ellos.
2 Y al oír Juan, en la cárcel, los hechos de Cristo, le envió dos de sus discípulos, 3 para preguntarle: ¿Eres tú aquel que había de venir, o esperaremos a otro? 4 Respondiendo Jesús, les dijo: Id, y haced saber a Juan las cosas que oís y veis. 5 Los ciegos ven, los cojos andan, los leprosos son limpiados, los sordos oyen, los muertos son resucitados, y a los pobres es anunciado el evangelio; 6 y bienaventurado es el que no halle tropiezo en mí.
7 Mientras ellos se iban, comenzó Jesús a decir de Juan a la gente: ¿Qué salisteis a ver al desierto? ¿Una caña sacudida por el viento? 8 ¿O qué salisteis a ver? ¿A un hombre cubierto de vestiduras delicadas? He aquí, los que llevan vestiduras delicadas, en las casas de los reyes están. 9 Pero ¿qué salisteis a ver? ¿A un profeta? Sí, os digo, y más que profeta. 10 Porque este es de quien está escrito:
He aquí, yo envío mi mensajero delante de tu faz,
El cual preparará tu camino delante de ti.
11 De cierto os digo: Entre los que nacen de mujer no se ha levantado otro mayor que Juan el Bautista; pero el más pequeño en el reino de los cielos, mayor es que él. 12 Desde los días de Juan el Bautista hasta ahora, el reino de los cielos sufre violencia, y los violentos lo arrebatan. 13 Porque todos los profetas y la ley profetizaron hasta Juan. 14 Y si queréis recibirlo, él es aquel Elías que había de venir. 15 El que tiene oídos para oír, oiga. 16 Mas ¿a qué compararé esta generación? Es semejante a los muchachos que se sientan en las plazas, y dan voces a sus compañeros, 17 diciendo: Os tocamos flauta, y no bailasteis; os endechamos, y no lamentasteis. 18 Porque vino Juan, que ni comía ni bebía, y dicen: Demonio tiene. 19 Vino el Hijo del Hombre, que come y bebe, y dicen: He aquí un hombre comilón, y bebedor de vino, amigo de publicanos y de pecadores. Pero la sabiduría es justificada por sus hijos.
Ayes sobre las ciudades impenitentes
(Lc. 10.13-16)
20 Entonces comenzó a reconvenir a las ciudades en las cuales había hecho muchos de sus milagros, porque no se habían arrepentido, diciendo: 21 ¡Ay de ti, Corazín! ¡Ay de ti, Betsaida! Porque si en Tiro y en Sidón se hubieran hecho los milagros que han sido hechos en vosotras, tiempo ha que se hubieran arrepentido en cilicio y en ceniza. 22 Por tanto os digo que en el día del juicio, será más tolerable el castigo para Tiro y para Sidón, que para vosotras. 23 Y tú, Capernaum, que eres levantada hasta el cielo, hasta el Hades serás abatida; porque si en Sodoma se hubieran hecho los milagros que han sido hechos en ti, habría permanecido hasta el día de hoy. 24 Por tanto os digo que en el día del juicio, será más tolerable el castigo para la tierra de Sodoma, que para ti.
Venid a mí y descansad
(Lc. 10.21-22)
25 En aquel tiempo, respondiendo Jesús, dijo: Te alabo, Padre, Señor del cielo y de la tierra, porque escondiste estas cosas de los sabios y de los entendidos, y las revelaste a los niños. 26 Sí, Padre, porque así te agradó. 27 Todas las cosas me fueron entregadas por mi Padre; y nadie conoce al Hijo, sino el Padre, ni al Padre conoce alguno, sino el Hijo, y aquel a quien el Hijo lo quiera revelar. 28 Venid a mí todos los que estáis trabajados y cargados, y yo os haré descansar. 29 Llevad mi yugo sobre vosotros, y aprended de mí, que soy manso y humilde de corazón; y hallaréis descanso para vuestras almas; 30 porque mi yugo es fácil, y ligera mi carga.