Énxet'ák Israel apma m'a tegma apwányam Ai
1 Aptáhak axta Wesse' egegkok apcháneya m'a Josué: “Nágye aqsa, ná eyelqáp han. Yánchásekxa sa' apyókxoho sẽlpextétamo apagkok, keñe sa' exog yaqwayam elnapakpok ma'a énxet'ák apheykha nak tegma apwányam Ai. Ko'o sa' agkések xeyep yaqwayam emok ma'a wesse' nak yókxexma Ai, keñe han ma'a apyókxoho énxet'ák apagkok nak. Tén sa' ma'a tegma apwányam apagkok, kenhan ma'a xapop apagkok nak, xeyep sa' etnekxak apagkok. 2 Sa' etnéssesek xeyep yókxexma Ai tén han ma'a wesse' apagkok nak, ekhawo apteméssesakxa axta m'a wesse' apwányam nak Jericó, wánxa agkok ma'a aqsok apagkok tén han ma'a apnaqtósso nak, kélwanchek sa' kéxegke kaxwók kólmok. Kóllánekxa sa' kéltáhakxa yaqwayam kólpelakkasek kélchetámeyak ma'a ekpayhókxa nak teyp tegma apwányam.”
3 Apkelánekxeyk axta aptáhakxa Josué yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok yaqwayam elxog ektamagkok ma'a énxet'ák nak Ai. Apkelyesáha axta treinta mil kempakhakma yapmeyk yaqwayam yempakha', keñe axta apkeláphasa elxog axta'a. 4 Aptáhak axta apkeláneya s'e: “Kóltaqmelchesho kélháxenmo: kólmohók sa' ma'a ekpayhókxa nak teyp tegma apwányam, kólyexánegwom sa' ma'a keto' nak, kólpenchesho sa' han kéltáhakxa yaqwayam kólchetamagkok. 5 Keñe sa' xa énxet'ák sélxegexma'a nak ko'o, agágketchessamhok sa' ma'a tegma apwányam nak. Apkelántekkek sa' agkok énxet ma'a tegma apwányam nak yaqwayam hegmenxenek, ónyahagkok sa' negko'o apmonye'e xa, ekhawo m'a ektáhakxa axta sekxo'. 6 Hegmenxenek sa' negko'o m'a énxet'ák nak nényahágko enxoho tegma apwányam nak, tén sa' yának katnahákxak makham ma'a ektáhakxa axta segmenxena. 7 Keñe sa' kéxegke kólántépok ma'a kélyexánegwánxa enxoho, kólmok sa' ma'a tegma apwányam nak, hakte egkések sa' ma'a Dios Wesse' kélagkok. 8 Kélmeyk sa' agkok ma'a, kólwatnekxa sa', apkeltamhókxa axta kóltéhek ma'a Wesse' egegkok. Cháxa séltamhókxa ko'o kóltéhek xa.”
9 Tén axta Josué apkeltamho elxog, keñe axta apkelxega m'a énxet'ák. Axta apkelyexánegwokmok ma'a neyseksa nak yókxexma Betel kenhan ma'a yókxexma nak Ai, ekpayho nak ektaxnegwánxa ekhem teyp nak Ai. Keñe Josué aptena axta'a m'a apkelpakxenwánxa axta. 10 Mók ekhem axta entáhak, axto'ók agko' axta apxatakha'a Josué apteyánegwákxoho apkelyetsátekxo m'a sẽlpextétamo apagkok, tén axta apkenegwokmo m'a apmonye'e, yetlo apkelámha apmonye'e nak énxet'ák Israel. Apkelánegkokxeyk axta aptamhágkaxa yaqwayam ektamagkok ma'a énxet'ák Ai. 11 Apyókxoho énxet'ák axta apkelágketchessekmok ma'a tegma apwányam ekpayhókxa nak apmonye', keñe axta apkekhegwokmo m'a ekpayho nak nexcheyha. Teyp ekyapwate axta pehewákxak tegma apwányam aphágkaxa m'a énxet'ák nak Israel. 12 Tén axta Josué apkeltamho elyexánegwók cinco mil sẽlpextétamo m'a halep nak Betel, ekpayho nak ektaxnegwánxa ekhem teyp nak tegma apwányam. 13 Axta keñamak apkexpánchásekpo m'a sẽlpextétamo, nápakha axta apkelyexánegwokmok ma'a ekpayho nak ektaxnegwánxa ekhem teyp nak tegma apwányam, keñe han nápakha apkekhegwokmo m'a teyp ekpayho nak nexcheyha. Apmonye' axta apxegak Josué xa axta'a nak, aphakmo m'a neyseksa nak ekyapwate.
14 Xama axta apwet'a ektáhakxa m'a wesse' apwányam nak yókxexma Ai, yahamok axta appekheka, keñe apxega yetlo m'a apyókxoho sẽlpextétamo apagkok yaqwayam elnapakpok ma'a énxet'ák Israel ekpayho nak ekyapwate m'a Jordán. Axta ey'ásegkok apkelyexánegwa'a nápakha israelitas ma'a teyp nak tegma apwányam. 15 Keñe axta Josué tén han ma'a énxet'ák apagkok nak, hó ónyahagkok axta aptamhágkok. Apkenyahágkek axta apmonye'e m'a énxet'ák nak Ai. Axta apkelpéwók ma'a ámay ekmahéyak nak meykexa énxet. 16 Apkeláneyákpek axta emenxenek ma'a apyókxoho sẽlpextétamo nak Ai, apyenyókek axta aqsa tegma apwányam apyaqmasa m'a Josué. 17 Méko axta xama énxet apkeymomap ma'a tegma apwányam nak Ai, tén han ma'a Betel, apyókxoho axta apkelántépak apmenxena m'a énxet'ák Israel; apyenyókek axta aqsa meyke ekmasma m'a tegma apwányam nak. 18 Tén axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya m'a Josué: “Ey'ásekxa neptámen ekpayhókxa nak tegma apwányam Ai xa sawhéwa apagkok nak, keñe sa' kólchetamagkok ma'a tegma apwányam nak, ko'o sa' eyke agkések.”
Yahamok axta apya'ásekxo neptámen Josué m'a sawhéwa apagkok apkeltamho kólchetamagkok, 19 keñe apkelántepa ekpekhe agko' apketámegko tegma apwányam ma'a ektáha axta apkelyexánegwayam ma'a, tén axta apma. Apwatnékxók axta han.
20 Xama axta apkelenmexákxoho neptámen ma'a énxet'ák Ai, apkelwet'ak axta ekmahágko néten éten ma'a tegma apwányam apagkok nak, mopwanchek axta apmako elmahagkok mók nekha peya elxeganmok, hakte apkeltaqhegwokmek axta m'a énxet'ák Israel apkelmahéyak axta apkenyehéyak ma'a meykexa nak énxet, keñe apketámegkokxo m'a ektáha axta apmenxenma. 21 Apwet'ak axta Josué tén han ma'a apyókxoho énxet'ák nak Israel, apma tegma apwányam ma'a ektáha axta apkelyexánegwayam tén han apwatnékxo, keñe axta apkeltaqhegwokmo apketámegkokxo apkelnápekpo m'a énxet'ák nak Ai. 22 Keñe axta apkelántépeykxo makham ma'a ektáha axta apma m'a tegma apwányam nak, keñe apwakha'a apkelma m'a énxet'ák Ai, tén axta kélchetámegkokxoho makham ma'a énxet'ák Ai, ekwokmoho apsawhékpoho aptekyawa. 23 Wánxa axta aqsa mematña m'a wesse' apwányam apagkok nak énxet'ák Ai, apmákpek axta kélyentamákxo m'a aphakxa axta Josué.
24 Apkeltaqháwok axta makham israelitas apkelmeyákxo m'a Ai, apkelnáhapweykxo m'a apkeleymomap axta tegma apwányam, natámen axta apsawhomo apkelnapma m'a ektáha axta apmenxenma. 25 Cháxa ekhem nak aptekyawakxa axta doce mil énxet'ák apheykha nak ma'a yókxexma Ai, apkelennay'a tén han ma'a kelán'ák. 26 Axta elwátéssekmok apya'asso néten sawhéwa apagkok ma'a Josué, apkeltamho kólchetamagkok ma'a tegma apwányam nak, ekwokmoho apsawhékpo m'a apyókxoho meyke apkeymomap xama. 27 Keñe axta énxet'ák Israel apkelmágko m'a apnaqtósso, tén han ma'a aqsok ekhéyak axta m'a tegma apwányam, apkeltamhókxa axta etnehek Wesse' egegkok ma'a Josué, 28 tén axta Josué apwatneykxo m'a tegma apwányam nak Ai, wánxa aqsa éleymomáxko m'a tegma apowhók, cham'a negwetayo nak makham. 29 Apkexneyk axta néten yámet Josué m'a wesse' apwányam nak yókxexma Ai ekwokmoho ektaxnakmo, keñe axta ektaxna ekhem apkeltamho kóllekwakxak makham, tén axta kélyensákxo aphápak ma'a nentaxnamakxa nak tegma apwányam, keñe axta kélahakkásekxo meteymog ma'a ekweykmoho néten. Cham'a meteymog kélahakkáseykekxa axta m'a, makhemek makham ma'a.
Josué apkelyetsetma segánamakxa m'a egkexe nak Ebal
30 Apkelanak axta Josué xama aqsok ekwatnamáxchexa m'a Wesse' egegkok nak apagkok, Dios apagkok nak Israel, axta payhok ma'a egkexe Ebal, 31 apkeltémókxa axta etnahágkok israelitas ma'a Moisés, apteme axta Wesse' egegkok apchásenneykha, ekhawo han ma'a ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak Moisés segánamakxa apagkok: “Xama aqsok ekwatnamáxchexa meteymog élyókxoho meyke kélpaxqáteykekxa'.” Keñe axta énxet'ák Israel apnegkenágko aqsok apkelwatno m'a néten ekwatnamáxchexa nak aqsok, keñe han apkelsánto m'a aqsok nawha'ák apkelnapma segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho. 32 Tén axta Josué aptáxésa m'a meteymog ekwatnamáxchexa nak aqsok, nápaqta'awók ma'a énxet'ák Israel, appekkena m'a segánamakxa Moisés axta appekkencháseykekxa. 33 Apyókxoho énxet'ák ektáha nak apkelókxa apancha'awók ma'a Israel, keñe han ma'a apkeleñama nak mók nekha, tén han ma'a apyókxoho apkelámha apmonye'e nak, sẽlpextétamo apkelwesse'e keñe han ma'a segyekpelchémo nak, apchaqnágwokmek axta m'a nekhaw'ék nak yántéseksek ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho apagkok nak Wesse' egegkok, apchaqnágkaxa axta m'a levitas ektáha axta appatmeykha, aptamhéyak nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, yaqwayam enxoho kólmaxnéssesek epasmok Dios ma'a énxet'ák Israel. Nápakha énxet'ák axta apchaqnáha m'a ekpayhókxa nak egkexe Guerizim, keñe han nápakha énxet'ák ma'a ekpayhókxa nak egkexe Ebal, aptáhakxa axta apkeláneya Moisés ma'a sekxók axta, apteme axta Wesse' egegkok apchásenneykha.
34 Keñe axta Josué apkelyetsetchesa énxet'ák ekyókxoho ektáhakxa ekpeywa m'a weykcha'áhak segánamakxa, cham'a ekmowána nak hempasmok, tén han ekmowána nak henlegássesagkoho'. 35 Ekyókxoho axta apkelyetsetchásak énxet'ák ektáhakxa ekpeywa Josué m'a weykcha'áhak nak, Moisés axta appekkencháseykekxa, nápaqta'awók ma'a énxet'ák Israel, ekyókxoho m'a kelán'ák, sakcha'áletkók, keñe han ma'a apkeleñama nak mók nekha, apheykencha'a nak nepyeseksa m'a énxet'ák Israel.
Toma y destrucción de Hai
1 Jehová dijo a Josué: No temas ni desmayes; toma contigo toda la gente de guerra, y levántate y sube a Hai. Mira, yo he entregado en tu mano al rey de Hai, a su pueblo, a su ciudad y a su tierra. 2 Y harás a Hai y a su rey como hiciste a Jericó y a su rey; solo que sus despojos y sus bestias tomaréis para vosotros. Pondrás, pues, emboscadas a la ciudad detrás de ella.
3 Entonces se levantaron Josué y toda la gente de guerra, para subir contra Hai; y escogió Josué treinta mil hombres fuertes, los cuales envió de noche. 4 Y les mandó, diciendo: Atended, pondréis emboscada a la ciudad detrás de ella; no os alejaréis mucho de la ciudad, y estaréis todos dispuestos. 5 Y yo y todo el pueblo que está conmigo nos acercaremos a la ciudad; y cuando salgan ellos contra nosotros, como hicieron antes, huiremos delante de ellos. 6 Y ellos saldrán tras nosotros, hasta que los alejemos de la ciudad; porque dirán: Huyen de nosotros como la primera vez. Huiremos, pues, delante de ellos. 7 Entonces vosotros os levantaréis de la emboscada y tomaréis la ciudad; pues Jehová vuestro Dios la entregará en vuestras manos. 8 Y cuando la hayáis tomado, le prenderéis fuego. Haréis conforme a la palabra de Jehová; mirad que os lo he mandado. 9 Entonces Josué los envió; y ellos se fueron a la emboscada, y se pusieron entre Bet-el y Hai, al occidente de Hai; y Josué se quedó aquella noche en medio del pueblo.
10 Levantándose Josué muy de mañana, pasó revista al pueblo, y subió él, con los ancianos de Israel, delante del pueblo contra Hai. 11 Y toda la gente de guerra que con él estaba, subió y se acercó, y llegaron delante de la ciudad, y acamparon al norte de Hai; y el valle estaba entre él y Hai. 12 Y tomó como cinco mil hombres, y los puso en emboscada entre Bet-el y Hai, al occidente de la ciudad. 13 Así dispusieron al pueblo: todo el campamento al norte de la ciudad, y su emboscada al occidente de la ciudad, y Josué avanzó aquella noche hasta la mitad del valle. 14 Y aconteció que viéndolo el rey de Hai, él y su pueblo se apresuraron y madrugaron; y al tiempo señalado, los hombres de la ciudad salieron al encuentro de Israel para combatir, frente al Arabá, no sabiendo que estaba puesta emboscada a espaldas de la ciudad. 15 Entonces Josué y todo Israel se fingieron vencidos y huyeron delante de ellos por el camino del desierto. 16 Y todo el pueblo que estaba en Hai se juntó para seguirles; y siguieron a Josué, siendo así alejados de la ciudad. 17 Y no quedó hombre en Hai ni en Bet-el, que no saliera tras de Israel; y por seguir a Israel dejaron la ciudad abierta.
18 Entonces Jehová dijo a Josué: Extiende la lanza que tienes en tu mano hacia Hai, porque yo la entregaré en tu mano. Y Josué extendió hacia la ciudad la lanza que en su mano tenía. 19 Y levantándose prontamente de su lugar los que estaban en la emboscada, corrieron luego que él alzó su mano, y vinieron a la ciudad, y la tomaron, y se apresuraron a prenderle fuego. 20 Y los hombres de Hai volvieron el rostro, y al mirar, he aquí que el humo de la ciudad subía al cielo, y no pudieron huir ni a una parte ni a otra, porque el pueblo que iba huyendo hacia el desierto se volvió contra los que les seguían. 21 Josué y todo Israel, viendo que los de la emboscada habían tomado la ciudad, y que el humo de la ciudad subía, se volvieron y atacaron a los de Hai. 22 Y los otros salieron de la ciudad a su encuentro, y así fueron encerrados en medio de Israel, los unos por un lado, y los otros por el otro. Y los hirieron hasta que no quedó ninguno de ellos que escapase. 23 Pero tomaron vivo al rey de Hai, y lo trajeron a Josué.
24 Y cuando los israelitas acabaron de matar a todos los moradores de Hai en el campo y en el desierto a donde los habían perseguido, y todos habían caído a filo de espada hasta ser consumidos, todos los israelitas volvieron a Hai, y también la hirieron a filo de espada. 25 Y el número de los que cayeron aquel día, hombres y mujeres, fue de doce mil, todos los de Hai. 26 Porque Josué no retiró su mano que había extendido con la lanza, hasta que hubo destruido por completo a todos los moradores de Hai. 27 Pero los israelitas tomaron para sí las bestias y los despojos de la ciudad, conforme a la palabra de Jehová que le había mandado a Josué. 28 Y Josué quemó a Hai y la redujo a un montón de escombros, asolada para siempre hasta hoy. 29 Y al rey de Hai lo colgó de un madero hasta caer la noche; y cuando el sol se puso, mandó Josué que quitasen del madero su cuerpo, y lo echasen a la puerta de la ciudad; y levantaron sobre él un gran montón de piedras, que permanece hasta hoy.
Lectura de la ley en el monte Ebal
30 Entonces Josué edificó un altar a Jehová Dios de Israel en el monte Ebal, 31 como Moisés siervo de Jehová lo había mandado a los hijos de Israel, como está escrito en el libro de la ley de Moisés, un altar de piedras enteras sobre las cuales nadie alzó hierro; y ofrecieron sobre él holocaustos a Jehová, y sacrificaron ofrendas de paz. 32 También escribió allí sobre las piedras una copia de la ley de Moisés, la cual escribió delante de los hijos de Israel. 33 Y todo Israel, con sus ancianos, oficiales y jueces, estaba de pie a uno y otro lado del arca, en presencia de los sacerdotes levitas que llevaban el arca del pacto de Jehová, así los extranjeros como los naturales. La mitad de ellos estaba hacia el monte Gerizim, y la otra mitad hacia el monte Ebal, de la manera que Moisés, siervo de Jehová, lo había mandado antes, para que bendijesen primeramente al pueblo de Israel. 34 Después de esto, leyó todas las palabras de la ley, las bendiciones y las maldiciones, conforme a todo lo que está escrito en el libro de la ley. 35 No hubo palabra alguna de todo cuanto mandó Moisés, que Josué no hiciese leer delante de toda la congregación de Israel, y de las mujeres, de los niños, y de los extranjeros que moraban entre ellos.