Sedequías apteme wesse' apwányam
(2 Re 24.18-202 Cr 36.11-16)1 Veintiún apyeyam apagkok axta weykmok Sedequías apkeynamo apteme wesse' apwányam, once apyeyam axta weykmok apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Hamutal axta ekwesey egken, Jeremías axta apketche, eñama axta m'a Libná. 2 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, hawók axta m'a ektémakxa axta aqsok apkelane m'a Joaquim. 3 Axta keñamak apkeltaqnagkama Wesse' egegkok ma'a énxet'ák nak Jerusalén tén han ma'a Judá, keñe axta apkelántekkessama m'a aphakxa nak yaqwayam melwetekxók chá'a.
Jerusalén aptéyam
(2 Re 24.20—25.7Jer 39.1-7)Apkenmexeykekxeyk axta Sedequías ma'a wesse' apwányam nak Babilonia. 4 Apxegkek axta wesse' apwányam Nabucodonosor yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok peya yempakhak ma'a Jerusalén, ekhem diez pelten diez, ekweykmo axta nueve apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Sedequías, apwakhegwokmek axta. Apkelpakxenweykmek axta m'a keto nak, apkeláneykegkek axta nahan kélchántéyak néten ma'a nepyáwa nak, yaqwayam ektamagkok. 5 Apwakhamakpek axta tegma apwányam, ekwokmoho aptéma once apyeyam apteme wesse' apwányam Sedequías. 6 Yágwokmók axta meyk ma'a tegma apwányam, cham'a ekhem nueve aptáhakxa nak cuatro pelten ma'a apyeyam nak, méko axta entáhak aptéyak ma'a énxet'ák. 7 Kélyagkaxqatchek axta m'a nápakha tegma apyawe kélhaxtegkesso nak, apwakhayak axta eykhe caldeos ma'a, axta eyke kahaxnak aptepa wesse' apwányam yetlo apyókxoho sẽlpextétamo apagkok tegma apwányam nak, axta'a axta apkenyahágkok, apkelántekkek axta m'a átog ekpayho nak élámhakxa ánet meteymog tegma kélhaxtegkesso, cham'a ámay ekpayho nak kélchencháseykekxexa axta pánaqte exnók ma'a wesse', keñe apkelyetlawa m'a ámay ekmahéyak nak ekyapwátegweykenxa m'a Jordán. 8 Apkemhágkek axta eyke sẽlpextétamo caldeos ma'a wesse' apwányam Sedequías. Axta aptahanyekxohok ma'a ekpayhegweykenxa nak xapop ma'a Jericó. Apkexpaqneyk axta apyókxoho sẽlpextétamo apagkok apyenyawa aqsa apxakko'. 9 Apmeyk axta caldeos ma'a wesse' apwányam keñe kélyentamákxo m'a aphakxa nak wesse' apwányam Babilonia, ekpayho nak Riblá, yókxexma Hamat. Yetlókok axta han apxeyenma Nabucodonosor yaqwánxa kólteméssesek ma'a Sedequías. 10 Nápaqtók axta apkeltamhók kólyaqténchesagkok apyespa'ák ma'a apketchek, tén han ma'a apyókxoho kelwesse'e nak Judá. 11 Keñe m'a Sedequías, apkeltamho kólhexyawássesek apaqta'ák tén han kólpextétek cadena sawo élyexwase yaqwayam kólyentemekxak ma'a Babilonia, apheykenxa axta apmomakpo, ekweykmoho apketsapa.
Tegma appagkanamap kélmassésseyam
(2 Re 25.8-212 Cr 36.17-21Jer 39.8-10)12 Apwokmek axta Jerusalén ma'a Nebuzaradán, apteme axta wesse' apwányam apkeláneykha tén han apkemha apmonye' sẽlpextétamo apagkok, ekhem diez pelten cinco, cham'a ekweykmo axta diecinueve apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Nabucodonosor, wesse' apwányam axta m'a Babilonia, 13 apwatneykxeyk axta tegma appagkanamap, keñe han ma'a wesse' apwányam apxagkok apyawe, tén han ma'a apyókxoho tegma nak tegma apwányam, ekweykekxoho m'a apyókxoho kelwesse'e apxanák nak, 14 keñe axta m'a sẽlpextétamo caldeos apkelxegexma'a axta, apkelyaqnegkesa m'a kélhaxtegkesso axta m'a Jerusalén. 15 Tén axta Nebuzaradán apnaqlákxo Babilonia m'a apkeleymomap axta makham apheykha m'a tegma apwányam nak, ekweykekxoho m'a appasmeykekxa axta wesse' apwányam Babilonia, tén han ma'a apkeleymomap axta apkeláneyak chá'a aqsok. 16 Wánxa axta aqsa apkeleykmo apqántawók ma'a énxet'ák meyke agko' nak aqsok apagkok, yaqwayam enxoho elanha m'a anmen yámet kélcheneykekxa', tén han eknekxak aqsok ma'a namyep.
17 Nekha'a étkók axta aptemessásekxak caldeos ma'a sawo élyexwase ekheykegko axta m'a tegma appagkanamap nak: meteymog élámha, ekyennaqtéssamakxa tén han ma'a kélyátamakxa yegmen ekyawe agko' nak, keñe axta apkelsákxo ekyókxoho sawo élyexwase m'a Babilonia. 18 Apkelsákxeyk axta han ma'a táhap kélxata, pála, tén han nensapanchessamól'a cháléwasso, egheykok élyawe, yekweykto élyawe keñe han ma'a ekyókxoho aqsok kélmeykegkaxa élánamáxche axta sawo ekyexwase, kélmeykha axta chá'a m'a tegma appagkanamap. 19 Apkelmeyk axta han apkelsákxo ekyókxoho aqsok élánamáxche axta sawo élyátekto élmomnáwa m'a sẽlpextétamo apkemha apmonye', tén han ma'a sawo ekmope ekmomnáwa: cham'a sokpayhe élyawe, kélnegkenmakxa nak átex, egheykok élyawe, tén han ma'a kélxatal'a chá'a táhap, cháléwasso élyawe, yekweykto élyawe, tén han ma'a egheykok kélyátamól'a chá'a vino kélmésso naqsa Dios. 20 Keñe m'a ánet élámha axta meteymog, tén han ma'a kélyátamakxa axta yegmen ekyawe, yetlo m'a doce weyke kelennay'awo kéllane nak sawo ekyexwase ekmeykegkaxa axta chá'a, tén han ma'a ekyennaqtéssamakxa axta chá'a, apkeltémo axta kóllanaksek wesse' apwányam Salomón ma'a tegma appagkanamap, megkólwanchek axta kólyetsetagkok ekwánxa ekyentaxno. 21 Ketsék axta han yeykhágweykmohok chá'a ocho metros ekmahéyak néten ma'a xama nak meteymog élámha, keñe axta cinco metros náxet mók ma'a ekpayhakxa; ekyagqaxe awáxok axta nahan chá'a, siete centímetros axta nahan chá'a ekyawe nekhaw'ék ma'a sawo ekyexwase nak. 22 Sawo ekyexwase axta han xama étseksa'ák ma'a élámha nak, ánet metros axta han ekmahéyak néten, wakheykekxeyk axta han nekhaw'ék ma'a sawo ekyexwase ekho axta yám'én aqta'ák, kélnáxegkáseykha axta han chá'a ekho yántakyexna. Hawók axta mók xa ánet nak meteymog élámha. 23 Cien yántakyexna kéleykmassáseykha axta nahan chá'a xama étseksa'ák ma'a ekho nak yám'én aqta'ák, noventa y seis axta eyke negwetayo.
Judíos kélnaqleykekxa megkatnahakxa apkelókxa
24 Apmeyk axta sẽlpextétamo apkemha apmonye' m'a Seraías, apkemha apmonye' nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, yetlo m'a Sofonías, apteme axta aptétéyak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ekha kéláyo, keñe han ma'a apqántánxo apkeláneykha axta chá'a tegma appagkanamap. 25 Keñe axta m'a tegma apwányam nak, apma m'a apkemha apmonye' nak sẽlpextétamo, tén han ma'a siete énxet apméssamo axta chá'a appeywa m'a wesse' apwányam apheykha axta chá'a m'a tegma apwányam nak, tén han ma'a sẽlpextétamo apkelyéseykha axta chá'a énxet yaqwayam etnahagkok sẽlpextétamo, keñe han sesenta apkelwesse'e apheykha axta m'a tegma apwányam. 26-27 Apnaqlákxeyk axta apyókxoho Nebuzaradán aphakxa wesse' apwányam Babilonia xa énxet'ák nak, ekpayho nak Riblá, yókxexma Hamat. Cháxa yókxexma nak, apkeltamhókxa axta wesse' apwányam Babilonia kólnápekxa'.
Cháxa ektáhakxa axta kélántekkesa kélya'asa megkatnahakxa apkelókxa m'a énxet'ák nak Judá. 28 Keso apwánxa axta apyókxoho énxet apnaqleykekxa megkatnahakxa apkelókxa Nabucodonosor se'e: tres mil veintitrés énxet'ák Judá axta apnaqleykekxak ekweykmo axta siete apyeyam apteme wesse' apwányam; 29 keñe ekweykmo dieciocho apyeyam apnaqleykekxo, ochocientos treinta y dos énxet'ák Jerusalén; 30 keñe axta Nebuzaradán apkeltémo kólnaqlakxak setecientos cuarenta y cinco énxet'ák Judá, cham'a ekweykmo axta veintitrés apyeyam. Cuatro mil seiscientos énxet'ák axta apweykmok apyókxoho kélántekkesso kélnaqleykekxa megkatnahakxa apkelókxa.
Joaquín kélyenyeykekxa tén han apxawe ekha kéláyo m'a Babilonia
(2 Re 25.27-30)31 Apcheynamók axta apteme wesse' apwányam Babilonia m'a Evil-merodac, ekhem veintisiete, aptáhakxa axta doce pelten, ekwokmo axta treinta y siete apyeyam kéltekkesso kélya'asso megkatnahakxa apchókxa m'a wesse' apwányam Joaquín, apkeñama axta Judá, apyósek axta apkelano Evil-merodac ma'a Joaquín, keñe aptekkesa kañe' negmomaxchexa', 32 apyánchessamók axta han apchápeykha nepyeseksa m'a apkelwesse'e apkelwányam apkelmomap apheykha axta xamo' ma'a Babilonia. 33 Massegkek axta han apkelmeykha Joaquín ma'a apkelnaqta apkelmeykencha'awo axta chá'a neyseksa apmomap, etwohok axta chá'a apto xamo' wesse' apwányam ekwokmoho apketsapa. 34 Egkéshok axta chá'a wesse' apwányam Babilonia aqsok eyeyméxchexa m'a Joaquín, ekyókxoho ekhem, neyseksa apha ekwokmoho apketsapma.
Reinado de Sedequías
(2 R. 24.18-202 Cr. 36.11-16)1 Era Sedequías de edad de veintiún años cuando comenzó a reinar, y reinó once años en Jerusalén. Su madre se llamaba Hamutal, hija de Jeremías de Libna. 2 E hizo lo malo ante los ojos de Jehová, conforme a todo lo que hizo Joacim. 3 Y a causa de la ira de Jehová contra Jerusalén y Judá, llegó a echarlos de su presencia. Y se rebeló Sedequías contra el rey de Babilonia.
Caída de Jerusalén
(2 R. 24.20—25.7Jer. 39.1-7)4 Aconteció, por tanto, a los nueve años de su reinado, en el mes décimo, a los diez días del mes, que vino Nabucodonosor rey de Babilonia, él y todo su ejército, contra Jerusalén, y acamparon contra ella, y de todas partes edificaron contra ella baluartes. 5 Y estuvo sitiada la ciudad hasta el undécimo año del rey Sedequías. 6 En el mes cuarto, a los nueve días del mes, prevaleció el hambre en la ciudad, hasta no haber pan para el pueblo. 7 Y fue abierta una brecha en el muro de la ciudad, y todos los hombres de guerra huyeron, y salieron de la ciudad de noche por el camino de la puerta entre los dos muros que había cerca del jardín del rey, y se fueron por el camino del Arabá, estando aún los caldeos junto a la ciudad alrededor. 8 Y el ejército de los caldeos siguió al rey, y alcanzaron a Sedequías en los llanos de Jericó; y lo abandonó todo su ejército. 9 Entonces prendieron al rey, y le hicieron venir al rey de Babilonia, a Ribla en tierra de Hamat, donde pronunció sentencia contra él. 10 Y degolló el rey de Babilonia a los hijos de Sedequías delante de sus ojos, y también degolló en Ribla a todos los príncipes de Judá. 11 No obstante, el rey de Babilonia sólo le sacó los ojos a Sedequías, y le ató con grillos, y lo hizo llevar a Babilonia; y lo puso en la cárcel hasta el día en que murió.
Cautividad de Judá
(2 R. 25.8-212 Cr. 36.17-21Jer. 39.8-10)12 Y en el mes quinto, a los diez días del mes, que era el año diecinueve del reinado de Nabucodonosor rey de Babilonia, vino a Jerusalén Nabuzaradán capitán de la guardia, que solía estar delante del rey de Babilonia. 13 Y quemó la casa de Jehová, y la casa del rey, y todas las casas de Jerusalén; y destruyó con fuego todo edificio grande. 14 Y todo el ejército de los caldeos, que venía con el capitán de la guardia, destruyó todos los muros en derredor de Jerusalén. 15 E hizo transportar Nabuzaradán capitán de la guardia a los pobres del pueblo, y a toda la otra gente del pueblo que había quedado en la ciudad, a los desertores que se habían pasado al rey de Babilonia, y a todo el resto de la multitud del pueblo. 16 Mas de los pobres del país dejó Nabuzaradán capitán de la guardia para viñadores y labradores.
17 Y los caldeos quebraron las columnas de bronce que estaban en la casa de Jehová, y las basas, y el mar de bronce que estaba en la casa de Jehová, y llevaron todo el bronce a Babilonia. 18 Se llevaron también los calderos, las palas, las despabiladeras, los tazones, las cucharas, y todos los utensilios de bronce con que se ministraba, 19 y los incensarios, tazones, copas, ollas, candeleros, escudillas y tazas; lo de oro por oro, y lo de plata por plata, se llevó el capitán de la guardia. 20 Las dos columnas, un mar, y los doce bueyes de bronce que estaban debajo de las basas, que había hecho el rey Salomón en la casa de Jehová; el peso del bronce de todo esto era incalculable. 21 En cuanto a las columnas, la altura de cada columna era de dieciocho codos, y un cordón de doce codos la rodeaba; y su espesor era de cuatro dedos, y eran huecas. 22 Y el capitel de bronce que había sobre ella era de una altura de cinco codos, con una red y granadas alrededor del capitel, todo de bronce; y lo mismo era lo de la segunda columna con sus granadas. 23 Había noventa y seis granadas en cada hilera; todas ellas eran ciento sobre la red alrededor.
24 Tomó también el capitán de la guardia a Seraías el principal sacerdote, a Sofonías el segundo sacerdote, y tres guardas del atrio. 25 Y de la ciudad tomó a un oficial que era capitán de los hombres de guerra, a siete hombres de los consejeros íntimos del rey, que estaban en la ciudad, y al principal secretario de la milicia, que pasaba revista al pueblo de la tierra para la guerra, y sesenta hombres del pueblo que se hallaron dentro de la ciudad. 26 Los tomó, pues, Nabuzaradán capitán de la guardia, y los llevó al rey de Babilonia en Ribla. 27 Y el rey de Babilonia los hirió, y los mató en Ribla en tierra de Hamat. Así Judá fue transportada de su tierra.
28 Este es el pueblo que Nabucodonosor llevó cautivo: En el año séptimo, a tres mil veintitrés hombres de Judá. 29 En el año dieciocho de Nabucodonosor él llevó cautivas de Jerusalén a ochocientas treinta y dos personas. 30 El año veintitrés de Nabucodonosor, Nabuzaradán capitán de la guardia llevó cautivas a setecientas cuarenta y cinco personas de los hombres de Judá; todas las personas en total fueron cuatro mil seiscientas.
Joaquín es libertado y recibe honores en Babilonia
(2 R. 25.27-30)31 Y sucedió que en el año treinta y siete del cautiverio de Joaquín rey de Judá, en el mes duodécimo, a los veinticinco días del mes, Evil-merodac rey de Babilonia, en el año primero de su reinado, alzó la cabeza de Joaquín rey de Judá y lo sacó de la cárcel. 32 Y habló con él amigablemente, e hizo poner su trono sobre los tronos de los reyes que estaban con él en Babilonia. 33 Le hizo mudar también los vestidos de prisionero, y comía pan en la mesa del rey siempre todos los días de su vida. 34 Y continuamente se le daba una ración de parte del rey de Babilonia, cada día durante todos los días de su vida, hasta el día de su muerte.