1 Wánxa axta ekyetchesamaxkoho Moisés segánamakxa apagkok naqta'a aqsa m'a aqsok éltaqmalma peya nak kalwa', háwe m'a negwetél'a ekmámnaqsoho. Ékeso éñamakxa, cháxa segánamakxa nak, megkamowagko nak katnéssesek ekpayhawo nak katnéssesek apkelpéwomo m'a énxet'ák apkelya'eykekxa nak chá'a Dios yókxoho apyeyam, yaqwayam enxoho egkések chá'a xa ektéma nak aqsok ektekyawa. 2 Naqsók axta agkok eyewagko káxñássásekxak melya'assáxma xa segánamakxa nak, megkaxének axta kaxwók apkelwáxok ekyetna apkelsexnánémap, kamaskok axta nahan elmések ma'a aqsok kélnaqtósso ektekyawa. 3 Élxénchesseykekxoho apkelwáxok melya'assáxma axta eyke chá'a yókxoho apyeyam xa kélnaqtósso ektekyawa nak. 4 Hakte yawanchek kamasseksek mólya'assáxma m'a weyke kennawók étkok éma agkok nak, tén han ma'a yát'ay apketkók éma apagkok nak.
5 Axta keñamak, apwaya axta Cristo keso náxop aptéma apkenagkama Dios se'e:
“Mopmenyeyk xép
kélnaqtósso ektekyawa,
tén han aqsok kélmésso
naqsa nak,
egkéssegkek axta ko'o
exchep se'e sekyókxa nak.
6 Megkalchek xép apwáxok
kélnaqtósso ektekyawa
élwatnamáxche,
tén han ma'a aqsok
kélmésso naqsa nak xép
yaqwayam nak
hegmasséssesek
mólya'assáxma.
7 Tén axta sektéma seyenagkama s'e:
‘Keso sekha ko'o s'e,
ekhawo ektémakxa nak ektáxésamaxche weykcha'áhak
sekxénamaxche',
yaqwayam enxoho alának ma'a
apmopmenyého nak xép, oh Dios.’”
8 Amonye' axta apxeyenmak Dios mopmenyeyk tén han megkalchek apwáxok ma'a aqsok ektekyawa nak tén han ma'a aqsok kélmésso naqsa nak chá'a kélnaqtósso, tén han ma'a kélnaqtósso élwatnamáxche nak yaqwayam kamasseksek mólya'assáxma, neyseksa eykhe ekxeyenma segánamakxa éltémo agmések. 9 Tén axta aptéma makham se'e: “Ekxegakmek ko'o yaqwayam alának ma'a apmopmenyého nak xép.” Cháxa apmassesa axta Dios ma'a aqsok kélnaqtósso ektekyawa axta nano', keñe apyaqmagkasa m'a kaxwe nak, cham'a apmatñà nak Cristo. 10 Enteméssessegkek negko'o nélpagkanamaxche Dios hakte apkeláneyak axta Jesucristo m'a apmopmenyého nak Dios, aptéma wánxa xama apmésso apyókxa yaqwayam emátog, meyke teyp.
11 Apkeláneykegkek chá'a apkeltamheykha yókxoho ekhem ma'a judíos aptamhéyak nak chá'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, melwátesseykmok nahan chá'a apkelmésso ekhémo m'a aqsok ektekyawa nak chá'a, neyseksa eykhe megkamowána kamasseksek nentémakxa mólya'assáxma xa aqsok nak. 12 Xama apmeyásamap axta eyke aptemék Jesucristo apmatñà yaqwayam megkólyaqmagkásekxeyk mólya'assáxma, meyke teyp, tén axta apheykekxo m'a ekpayhókxa nak apkelya'assamakxa Dios. 13 Cha'a apheykekxexa nak apkeleyxweykekxo ekweykmoho apnegkenchesa Dios kóneg apmagkok ma'a apkelenmexma, 14 xama apmeyásamap naqsa axta keñamak apteméssessama ekpayhawo nak etnahagkok ma'a énxet'ák apkelpagkanchásamap nak ma'a Dios, meyke teyp. 15 Naqsók axta nahan apteméssessók Espíritu Santo, aptéma axta appeywa s'e:
16 “Keso yaqwánxa sa' katnehek
ekhémo mók
nélpaqhetchásamáxkoho
peya nak ko'o alanaksek énxet'ák
natámen sa' xa ekhem nak,
axta aptáhak Wesse' egegkok:
Apekkenchesek sa
segánamakxa ahagkok
apkelwáxok,
anaqtáxéssesagkok sa nahan
ma'a élchetámeykegkaxa nak
apkelwáxok,
17 megkaxénwakxók sa' chá'a
kaxwók ewáxok ma'a
melya'assáxma nak,
tén han ma'a apkeltémakxa
élmasagcha'a.”
18 Massék agkok kélyaqmagkásekxo m'a nentémakxa mólya'assáxma, megkólmenyeyk kaxwók ma'a aqsok kélmésso naqsa nak yaqwayam kamasseksek nentémakxa mólya'assáxma.
Negyepetchegweykekxa Dios
19 Élyáxeg, egwanchek kaxwo' ólántexek kañe' ekpagkanamaxchexa agko' nak, meyke sẽlya'áseykhaxma eñama m'a Jesús éma apagkok, 20 agyetlók ma'a ámay axnagkok megkamassegwayam nak, cham'a Jesús, segmeykessessama axta apyeykhaya m'a apáwa kélapma, apyamasma axta apyókxa. 21 Yetneyk negko'o xama apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, aphama nak ma'a ekpayhókxa nak Dios apxagkok ma'a néten; 22 Ékeso éñamakxa eyéméxko nak agyepetchegwakxohok Dios yetlo ekmámnaqsoho élchetamso egwáxok tén han ekyennaqte nenteme magya'ásseyam, meyke ekxénweykekxoho egwáxok ekyetno nensexnánémaxche, tén han sẽlyenyéssesso egyempehek ma'a yegmen ektaqmela agko' nak. 23 Ólwasqápekxohok sa', meyke negya'ásseyam, nélhaxneykha m'a ektémakxa nak segmésso magya'ásseyam nenxeyenma nak chá'a ekyetnama negko'o, hakte elának sa' Dios ma'a appeywa sempekkencháseykekxo axta. 24 Antegyaha sa' yaqwánxa chá'a antéhek ólpasmaxkoho', yaqwayam enxoho kayágwomhok nélásekhamaxkoho, tén han nenlánéyak aqsok ektaqmela. 25 Magyensemek sa' chá'a nélántaxnegweykekxa m'a negaqneykekxexa nak, aptamheykegko nak chá'a nápakha énxet'ák apkelyenseykmo apkelántaxnegweykekxa m'a apchaqneykekxexa', ólyáteyaxkohok sa' eyke chá'a negko'o; ekyágwánxa agkok negwet'a eyágketwokmo Wesse' egegkok ekhem apagkok.
26 Hakte nenlenxanakmók sa' agkok nenlane mólya'assáxma eñama negmáheyo egagko' anlána' natámen negya'ásegwayam ma'a amya'a ekmámnaqsoho nak, méko kaxwók aqsok negmésso yaqwayam hẽlmasséssesek mólya'assáxma 27 wánxa aqsa ekyetna kaxwók negko'o m'a sẽlyekpelchássessamo ekmaso agko' nak, tén han ma'a táxa ekwányam peya nak kamasséssók ma'a ektáha nak apkelenmexma Dios. 28 Axta agkok chá'a elyahákxohok xama énxet ma'a Moisés segánamakxa apagkok, apyetneyk axta agkok chá'a apqánet essenhan apqántánxo apkelxeyenma, kólának axta chá'a ematñekxak meyke apmopyósa kóllano'. 29 ¿Yaqsa aplegeykegkoho ekpayhawo exkak ma'a apwanyeykha nak chá'a Dios Apketche tén han aptaqnagko nak ma'a éma apagkok, tén han apyemneykha nak chá'a m'a Dios Espíritu apagkok, ektaqmeleykha nak chá'a apwáxok elanok ma'a Dios? Hakte cháxa éma ekteméssessama nak ekmámnaqsoho m'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho m'a Dios, cháxa ekteméssessama nak han apkelpagkanamap énxet xa. 30 Negya'ásegkók negko'o aptéma appeywa Wesse' egegkok se'e: “Ko'o payhawok axnéshok mók sélteméssessamakxa, ko'o sa' ayaqmagkásekxa'.” Aptemék nahan appeywa s'e: “Elyekpelkohok sa' Wesse' egegkok ma'a énxet'ák apagkok.” 31 ¡Negaye ekwányam katnehek ma'a segmà enxoho Dios memassegwayam!
32 Kaxénwakxoho kélwáxok kéxegke m'a nentámen axta, sekxók axta kélxaweykegko kéxegke élseyéxma, tén han kélenmáxamáxkoho axta yetlo kélwasqápeykekxoho m'a kéllegeykegkoho ekyentaxno nak. 33 Kélwanyeykha axta kélnápakha kéxegke nápaqta'awók énxet'ák, sagkek axta nahan chá'a kélteméssessamakxa, kélnápakha axta nahan appaxqeykekxak kéxegke ekteme axta kélnaqtawáseykegkoho xa ektáha nak. 34 Apyósekak axta kéllányo kéxegke m'a énxet'ák apheykha axta kañe' sẽlpextétamakxa, weykmók axta nahan élpayheykekxa kélwáxok kélhayo kélyementameykegko m'a aqsok kélagkok ekyetnakxa nak, hakte kélya'áseykegkók kéxegke ekyetnama aqsok kélagkok éltaqmalma agko' ma'a néten, ekteme nak han megkamassegwayam. 35 Nágkólyensem aqsa m'a ektémakxa nak megkólya'ásseyam kéxegke, hakte sa' kañék ekmésso kéxegke aqsok kélxawe naqsa ekyawe agko' xa. 36 Kéméxcheyk kéxegke keytek kélenmáxamáxkoho kéllegeykegkoho, yaqwayam enxoho kóllának ma'a apmopmenyého nak Dios, keñe kólxawak ma'a apkeltennassama axta egkések kéxegke. 37 Hakte temék eknaqtáxésamaxche s'e:
“Yahamók agko' sa' ewaták ma'a
peya nak ewata',
mewenaqtésagkek sa'.
38 Elweynchamha sa' eyke chá'a
eñama melya'ásseyam ma'a
énxet'ák ahagkok
ekpéwomo nak apkeltémakxa;
keñe sa' ma'a
apkeltaqhegwayam nak chá'a,
megkapayhekxeyk sa' ko'o
ewáxok alano'.”
39 Háwe negko'o m'a énxet'ák, apkeltaqhegweykmoho nak chá'a, tén han apkelmahéyak nak chá'a m'a yaqweykenxa kólmasséssók, akke negko'o m'a énxet'ák apkelwagkásamákpoho nak chá'a teyp hakte yetneyk melya'ásseyam.
1 Porque la ley, teniendo la sombra de los bienes venideros, no la imagen misma de las cosas, nunca puede, por los mismos sacrificios que se ofrecen continuamente cada año, hacer perfectos a los que se acercan. 2 De otra manera cesarían de ofrecerse, pues los que tributan este culto, limpios una vez, no tendrían ya más conciencia de pecado. 3 Pero en estos sacrificios cada año se hace memoria de los pecados; 4 porque la sangre de los toros y de los machos cabríos no puede quitar los pecados. 5 Por lo cual, entrando en el mundo dice:
Sacrificio y ofrenda no quisiste;
Mas me preparaste cuerpo.
6 Holocaustos y expiaciones por el pecado no te agradaron.
7 Entonces dije: He aquí que vengo, oh Dios, para
hacer tu voluntad,
Como en el rollo del libro está escrito de mí.
8 Diciendo primero: Sacrificio y ofrenda y holocaustos y expiaciones por el pecado no quisiste, ni te agradaron (las cuales cosas se ofrecen según la ley), 9 y diciendo luego: He aquí que vengo, oh Dios, para hacer tu voluntad; quita lo primero, para establecer esto último. 10 En esa voluntad somos santificados mediante la ofrenda del cuerpo de Jesucristo hecha una vez para siempre.
11 Y ciertamente todo sacerdote está día tras día ministrando y ofreciendo muchas veces los mismos sacrificios, que nunca pueden quitar los pecados; 12 pero Cristo, habiendo ofrecido una vez para siempre un solo sacrificio por los pecados, se ha sentado a la diestra de Dios, 13 de ahí en adelante esperando hasta que sus enemigos sean puestos por estrado de sus pies; 14 porque con una sola ofrenda hizo perfectos para siempre a los santificados. 15 Y nos atestigua lo mismo el Espíritu Santo; porque después de haber dicho:
16 Este es el pacto que haré con ellos
Después de aquellos días, dice el Señor:
Pondré mis leyes en sus corazones,
Y en sus mentes las escribiré,
17 añade:
Y nunca más me acordaré de sus pecados y transgresiones.
18 Pues donde hay remisión de estos, no hay más ofrenda por el pecado.
19 Así que, hermanos, teniendo libertad para entrar en el Lugar Santísimo por la sangre de Jesucristo, 20 por el camino nuevo y vivo que él nos abrió a través del velo, esto es, de su carne, 21 y teniendo un gran sacerdote sobre la casa de Dios, 22 acerquémonos con corazón sincero, en plena certidumbre de fe, purificados los corazones de mala conciencia, y lavados los cuerpos con agua pura. 23 Mantengamos firme, sin fluctuar, la profesión de nuestra esperanza, porque fiel es el que prometió. 24 Y considerémonos unos a otros para estimularnos al amor y a las buenas obras; 25 no dejando de congregarnos, como algunos tienen por costumbre, sino exhortándonos; y tanto más, cuanto veis que aquel día se acerca.
Advertencia al que peca deliberadamente
26 Porque si pecáremos voluntariamente después de haber recibido el conocimiento de la verdad, ya no queda más sacrificio por los pecados, 27 sino una horrenda expectación de juicio, y de hervor de fuego que ha de devorar a los adversarios. 28 El que viola la ley de Moisés, por el testimonio de dos o de tres testigos muere irremisiblemente. 29 ¿Cuánto mayor castigo pensáis que merecerá el que pisoteare al Hijo de Dios, y tuviere por inmunda la sangre del pacto en la cual fue santificado, e hiciere afrenta al Espíritu de gracia? 30 Pues conocemos al que dijo: Mía es la venganza, yo daré el pago, dice el Señor. Y otra vez: El Señor juzgará a su pueblo. 31 ¡Horrenda cosa es caer en manos del Dios vivo!
32 Pero traed a la memoria los días pasados, en los cuales, después de haber sido iluminados, sostuvisteis gran combate de padecimientos; 33 por una parte, ciertamente, con vituperios y tribulaciones fuisteis hechos espectáculo; y por otra, llegasteis a ser compañeros de los que estaban en una situación semejante. 34 Porque de los presos también os compadecisteis, y el despojo de vuestros bienes sufristeis con gozo, sabiendo que tenéis en vosotros una mejor y perdurable herencia en los cielos. 35 No perdáis, pues, vuestra confianza, que tiene grande galardón; 36 porque os es necesaria la paciencia, para que habiendo hecho la voluntad de Dios, obtengáis la promesa.
37 Porque aún un poquito,
Y el que ha de venir vendrá, y no tardará.
38 Mas el justo vivirá por fe;
Y si retrocediere, no agradará a mi alma.
39 Pero nosotros no somos de los que retroceden para perdición, sino de los que tienen fe para preservación del alma.