1 Apchátegmowágkokxeyk axta m'a Moisés. Aptáhak axta s'e: —meheyeyxók sa' eyke ko'o m'a. Mehelyahakxék sa' nahan. Sa' aqsa etnehek heyának se'e: ‘Mexekmowásamákpohok xép ma'a Wesse' egegkok.’
2 Tén axta aptáha apkelmaxneyáncha'a Wesse' egegkok se'e: ¿Yaqsa eyke aqsok xa apmeyncha'a nak?
—Yámet sektasqapeykha —axta aptáhak apchátegmowágkokxo m'a Moisés.
3 Eyenyenta sa' náxop xa —axta aptáhak apcháneya Wesse' egegkok.
Apyenyénteyk axta náxop ma'a Moisés. Yetlókok axta nahan ektamheykekxa yéwa m'a yámet nak. Apkenyeyk axta anhan Moisés apkenegwokmo makhawók apcheka. 4 Keñe axta aptáha apcháneya Wesse' egegkok se'e:
—Ey'és sa' apmek ekpayhókxa nak ekyetnakxa, ema sa' épakyek.
Apya'ássek axta apmek ekpayhókxa ekyetnakxa m'a Moisés, xama axta apma m'a épakyek nak, tamhákxeyk axta makham yámet.
5 —Cháxa yaqwayam sa' melya'ássók apxekmowásamákpoho exchep ma'a Wesse' egegkok, cham'a Dios apagkok axta m'a kélyapmeyk nano', cham'a Abraham, Isaac, tén han ma'a Jacob axta Dios apagkok, 6 —axta aptáhak apcháneya Wesse' egegkok—. Yetches sa' kaxwók apmek kañe' aptaxno apnények.
Apketchessek axta apmek kañe' aptaxno apnények ma'a Moisés. Xama axta apleya makham apmek ma'a kañe' aptaxno, apwet'ak axta ektáha negmasse ektepelchamáxche nak egyempehek. Mópegkek axta anhan ma'a, máxa axta entáhak ma'a ektémól'a emopagkoxma yeyam appok. 7 Tén axta aptáha makham apcháneya Dios se'e:
—Yetchásekxa makham apmek kañe' aptaxno apnények.
Aptemék axta makham Moisés xa ektáha nak. Xama axta apleya makham apketchesso apmek ma'a kañe' aptaxno apnények, taqmelákxeyk axta makham ma'a ekyókxoho apyempehek, hágweykxók axta makham ma'a ekweykenxa axta chá'a apyempehek. 8 Tén axta aptáha makham apcháneya Wesse' egegkok se'e:
Apya'ássekmek sa' agkok tén han melyahákxo enxoho s'e émha amonye' nak aqsok apxekmósso, sa' eyke m'a émha axayo nak, kamaskok sa' elya'ássók; 9 apya'ássekmek sa' agkok xa ánet aqsok apxekmósso nak tén han melyahakxoho enxoho, eyáwa sa' yegmen ma'a wátsam, tén sa' eyegkenek náxop. Yegkenáxcheyk sa' agkok náxop ma'a yegmen apyekwe exchek ma'a wátsam, katnekxak sa' éma.
10 —¡Hay, Wesse' ahagkok! —axta aptáhak apchátegmowágkokxo Moisés—. Mowanchek ko'o sekpeywa, háwe ekwánxa agkok ma'a hemaxta, tén han se'e kaxwo' nak, appaqhetchesa nak xép se'e aptáha nak apkeláneykha, nanók agko' nahan, cham'a nentámen axta. Ekpaqmetchek agkok chá'a, megkeyqwomek chá'a ahaxkok.
11 Aptáhak axta apchátegmowágkokxo Wesse' egegkok se'e:
—¿Yaqsa ekmésso apátog énxet? ¿Yaqsa élane han ma'a meyke appeywa nak, tén han ma'a meyke apeyk'ák nak, tén han ma'a meyke nak apaqta'ák, essenhan ma'a apmopwána nak étak exma? 12 Exeg sa', ko'o sa' atnehek sekxegexma m'a appaqmeta enxoho, alxekmósagkok sa' nahan chá'a m'a yaqwánxa enxoho etnehek chá'a appeywa.
13 Apkelenxanakmók axta eyke Moisés aptáha appeywa s'e:
—¡Hay, Wesse' ahagkok, yáphés sa' aqsa pók énxet enxoho!
14 Tén axta Wesse' egegkok aptaqnawaya m'a Moisés. Aptáhak axta apcháneya s'e:
—¡Apheyk nahan apepma Aarón, apteme nak levita! Ekya'ásegkók ko'o m'a, apwanchek chá'a katnehek appeywa. Elanyexegmak sa' nahan xeyep ma'a. Awanhek sa' katnehek ekpayheykekxa apwáxok ma'a apwet'a enxoho. 15 Epaqhetches sa' xép ma'a, eltennasagkoho sa' ekyókxoho m'a yaqwánxa etnehek chá'a appeywa; ko'o sa' eyke atnehek sekxegexma, tén han xépxa, cham'a kélpaqmeta enxoho, tén sa' agkések nahan ma'a eyéméxchexa nak chá'a kóllána'. 16 Xép sa' eyke epaqhetchesek ma'a Aarón ektémól'a ko'o apaqhetchesek xép, tén sa' ma'a Aarón eltennasagkok apyókxoho énxet'ák ma'a aptáhakxa enxoho exchep apcháneya. 17 Esow sa' se'e yámet kéltasqapeykha nak, hakte sa' emha chá'a elának aqsok segyegwakkassamo nak agwetak xa.
Moisés aptaqhémo Egipto
18 Apwákxeyk axta makham Moisés ma'a apepyáta' apxagkok apwesey axta Jetró. Tén axta aptáha apcháneya s'e:
—Ataqhohok sa' ko'o makham ma'a Egipto, cham'a apheykegkaxa nak élyáxeg'a sekpeywomo xamo'. Émenyeyk atyánegwakxoho', makhemek kexa makham apheykha.
—Hoy, exeg. Tásek sa' katnehek aptaqhémo —axta aptáhak apcháneya Jetró.
19 Aptemegkek axta nahan apkenagkama Wesse' egegkok Moisés neyseksók apha axta yókxexma Madián se'e:
—Emyekxa sa' makham ma'a Egipto, hakte apkeletsepmeyk kaxwók apyókxoho m'a apmáheyo axta yaqhek.
20 Tén axta Moisés apyentama aptáwa' tén han ma'a apketche, apkelchenátchessek axta xama yámelyeheykok tén axta aptaqháwo makham ma'a Egipto, apsókek axta apmek ma'a yámet apkeltémo axta eswok Dios. 21 Tén axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya Moisés se'e:
—Apwákxeyk sa' agkok ma'a yókxexma Egipto, etaqmelchesho sa' elának nápaqto' faraón ma'a aqsok sempelakkasso nak agweta', cham'a sekmésso axta exchep apmopwána yaqwayam elána'. Ko'o sa' eyke eynaqtéssesek apwáxok ma'a, yaqwayam sa' megyohok elántépok ma'a israelitas. 22 Tén sa' etnehek yának faraón se'e: ‘Exchek aptáhak appeywa Wesse' egegkok se'e: Israel apteme hatte átnaha apketkok. 23 Éltennássek axta exchep séltamho yohok etyapok hatte, yaqwayam enxoho exog hélpeykesho'. Waqhássesek sa' ko'o exchep ma'a apketche átnaha apketkok nak, eñama megyahayo etyapok.’
24 Apyephagwa'ak axta Wesse' egegkok apya'awa Moisés apmako yaqhek, cham'a ámay aphámxa axta apmakókxa etyenek axta'a yetlo aptáwa' tén han ma'a apketche. 25 Tén axta m'a Séfora ekma xama sawo élánamáxche axta meteymog nekha ekyaqténchesa nekha apmeykha m'a étche, keltexnassásegkek axta nahan awáxok apyay'ák Moisés ma'a éma eñama axta ekyaqténchesso nekha apmeykha m'a sakcha'a. Entáhak axta eyáneya s'e: “Cháxa keñamak ekwetáxko aptáha exchep etáwa' eñama xa éma nak.”
26 Keñe axta Wesse' egegkok apcha'awo aqsa apxega m'a Moisés. Tén axta Séfora ekxéna ektáha Moisés éma apagkok ma'a ekyenyekhássesso axta nekha apyempehek ma'a étche.
27 Aptáhak axta apcháneya Wesse' egegkok Aarón se'e: “Emhók sa' ma'a yókxexma meykexa nak énxet yaqwayam elanyexmakha m'a Moisés.” Yetlókok axta nahan apxega m'a Aarón, apwetágwokmek axta nahan Moisés ma'a Dios egkexe apagkok nak. Appeykessek axta nahan. 28 Tén axta Moisés apkeltennáseyncha'a Aarón ma'a ekyókxoho aqsok apkeltémo axta eltennasha m'a Wesse' egegkok, tén han ma'a apkeltamho axta elának ekwányam agko' ma'a aqsok ekpelakkasso nak agweta'. 29 Tén axta apkelxega apqánet apyentama m'a pók apmako yánchásekxak ma'a apkelámha apmonye'e nak Israel, 30 apkeltennáseyha axta nahan Aarón ekyókxoho aptémakxa apkenagkama Wesse' egegkok ma'a Moisés, apkelanak axta nahan aqsok sempelakkasso nak agwetak nápaqta'awók ma'a énxet'ák, cham'a apkeltémo axta elának ma'a Dios.
31 Tén axta m'a énxet'ák nak maxta elya'ássekmok. Xama axta apkelya'ásegwokmo apkeláneykencha'a Wesse' egegkok tén han apweteya ektémakxa apkellegeykegkoho. Apkelháxahánteyk axta apkeltekxeyágko aptapnák xapop apkelpeykásawo.
1 Entonces Moisés respondió diciendo: He aquí que ellos no me creerán, ni oirán mi voz; porque dirán: No te ha aparecido Jehová. 2 Y Jehová dijo: ¿Qué es eso que tienes en tu mano? Y él respondió: Una vara. 3 Él le dijo: Échala en tierra. Y él la echó en tierra, y se hizo una culebra; y Moisés huía de ella. 4 Entonces dijo Jehová a Moisés: Extiende tu mano, y tómala por la cola. Y él extendió su mano, y la tomó, y se volvió vara en su mano. 5 Por esto creerán que se te ha aparecido Jehová, el Dios de tus padres, el Dios de Abraham, Dios de Isaac y Dios de Jacob.
6 Le dijo además Jehová: Mete ahora tu mano en tu seno. Y él metió la mano en su seno; y cuando la sacó, he aquí que su mano estaba leprosa como la nieve. 7 Y dijo: Vuelve a meter tu mano en tu seno. Y él volvió a meter su mano en su seno; y al sacarla de nuevo del seno, he aquí que se había vuelto como la otra carne. 8 Si aconteciere que no te creyeren ni obedecieren a la voz de la primera señal, creerán a la voz de la postrera. 9 Y si aún no creyeren a estas dos señales, ni oyeren tu voz, tomarás de las aguas del río y las derramarás en tierra; y se cambiarán aquellas aguas que tomarás del río y se harán sangre en la tierra.
10 Entonces dijo Moisés a Jehová: ¡Ay, Señor! nunca he sido hombre de fácil palabra, ni antes, ni desde que tú hablas a tu siervo; porque soy tardo en el habla y torpe de lengua. 11 Y Jehová le respondió: ¿Quién dio la boca al hombre? ¿o quién hizo al mudo y al sordo, al que ve y al ciego? ¿No soy yo Jehová? 12 Ahora pues, ve, y yo estaré con tu boca, y te enseñaré lo que hayas de hablar. 13 Y él dijo: ¡Ay, Señor! envía, te ruego, por medio del que debes enviar. 14 Entonces Jehová se enojó contra Moisés, y dijo: ¿No conozco yo a tu hermano Aarón, levita, y que él habla bien? Y he aquí que él saldrá a recibirte, y al verte se alegrará en su corazón. 15 Tú hablarás a él, y pondrás en su boca las palabras, y yo estaré con tu boca y con la suya, y os enseñaré lo que hayáis de hacer. 16 Y él hablará por ti al pueblo; él te será a ti en lugar de boca, y tú serás para él en lugar de Dios. 17 Y tomarás en tu mano esta vara, con la cual harás las señales.
Moisés vuelve a Egipto
18 Así se fue Moisés, y volviendo a su suegro Jetro, le dijo: Iré ahora, y volveré a mis hermanos que están en Egipto, para ver si aún viven. Y Jetro dijo a Moisés: Ve en paz. 19 Dijo también Jehová a Moisés en Madián: Ve y vuélvete a Egipto, porque han muerto todos los que procuraban tu muerte. 20 Entonces Moisés tomó su mujer y sus hijos, y los puso sobre un asno, y volvió a tierra de Egipto. Tomó también Moisés la vara de Dios en su mano. 21 Y dijo Jehová a Moisés: Cuando hayas vuelto a Egipto, mira que hagas delante de Faraón todas las maravillas que he puesto en tu mano; pero yo endureceré su corazón, de modo que no dejará ir al pueblo. 22 Y dirás a Faraón: Jehová ha dicho así: Israel es mi hijo, mi primogénito. 23 Ya te he dicho que dejes ir a mi hijo, para que me sirva, mas no has querido dejarlo ir; he aquí yo voy a matar a tu hijo, tu primogénito.
24 Y aconteció en el camino, que en una posada Jehová le salió al encuentro, y quiso matarlo. 25 Entonces Séfora tomó un pedernal afilado y cortó el prepucio de su hijo, y lo echó a sus pies, diciendo: A la verdad tú me eres un esposo de sangre. 26 Así le dejó luego ir. Y ella dijo: Esposo de sangre, a causa de la circuncisión.
27 Y Jehová dijo a Aarón: Ve a recibir a Moisés al desierto. Y él fue, y lo encontró en el monte de Dios, y le besó. 28 Entonces contó Moisés a Aarón todas las palabras de Jehová que le enviaba, y todas las señales que le había dado. 29 Y fueron Moisés y Aarón, y reunieron a todos los ancianos de los hijos de Israel. 30 Y habló Aarón acerca de todas las cosas que Jehová había dicho a Moisés, e hizo las señales delante de los ojos del pueblo. 31 Y el pueblo creyó; y oyendo que Jehová había visitado a los hijos de Israel, y que había visto su aflicción, se inclinaron y adoraron.