Wesse' egegkok ekhémo mók apkelpaqhetchásamákpoho énxet'ák Israel ma'a Moab
1 Keso ektémakxa axta ekpeywa ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho apkeltamho axta elának Wesse' egegkok Moisés yetlo israelitas ma'a apchókxa Moab, tén han ma'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho apkelánéssama axta m'a egkexe Horeb. 2 Apchánchesákxeyk axta Moisés ma'a apyókxoho israelitas, aptáhak axta apkeláneya s'e:
“Kélweteyak axta kéxegke ekyókxoho apteméssessamakxa axta Wesse' egegkok Egipto m'a faraón, tén han ma'a apkeláneykha tén han ma'a ekyókxoho apchókxa nak, 3 kéxegke kélteme kélweteykegkoho m'a aqsok ekyawe ekteyapma axta m'a, tén han ma'a magkenatchesso nak agweta' tén han ma'a aqsok sempelakkasso nak agweta'. 4 Weykmók eyke makham megkésso Wesse' egegkok kélya'áseyak se'e negwánxa nak, meltémók makham kólya'ásegwók ektémakxa ekyókxoho xa aqsok nak. 5 Eknaqleykha axta ko'o kéxegke ekweykmoho cuarenta apyeyam ma'a yókxexma meykexa nak énxet, axta nahan elyeptamákpok kélnaqta xa apyeyam nak, axta nahan kalpaqxók ma'a kélatchesso kélmagkok. 6 Axta kólteykegkok ma'a kelpasmaga, axta kólyeneykegkok nahan ma'a vino, tén han megkólyeneykegko xama enxoho m'a negyá ekyennaqte nak, yaqwayam enxoho kólya'asagkohok Wesse' egegkok, apteme Dios kélagkok kéxegke.
7 “Xama axta nélwaya s'e yókxexma nak, egketámeykmek axta sẽmpakhaya m'a Sihón, wesse' apwányam axta m'a Hesbón, tén han ma'a Og, wesse' apwányam axta m'a Basán, negmenxenmeyk axta eyke, 8 negmomchek axta m'a apchókxa nak, tén negméssama yaqwayam etnehek apagkok apagko' ma'a Rubén énxet'ák apagkok, tén han ma'a Gad, tén han ma'a Manasés nak nápakha énxet'ák apagkok. 9 Kólyahakxoho sa' ektémakxa nak ekpeywa s'e ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho, kóllána sa' nahan, yaqwayam sa' kataqmelek chá'a ekteyapma m'a ekyókxoho aqsok kéllanakxa enxoho chá'a.
10 “Sakhem kélaqnákxo kéxegke kélyókxoho nápaqtók Dios Wesse' kélagkok: apkelámha apmonye'e nak chá'a nepyeseksa énxet'ák kélagkok, apkelámha apmonye'e kélagkok nak chá'a m'a tegma apwányam, sẽlpextétamo kelwesse'e kélagkok, tén han kélyókxoho kélennay'a nak ma'a Israel, 11 yetlo kélketchek, kélnaqteyegka'a tén han ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók apkelókxa apheykha nak kélnepyeseksa kéxegke, ekweykekxoho m'a apkelyaqténchesso nak chá'a yántapák tén han ma'a apkelyekweyáseyak nak chá'a yegmen, 12 yaqwayam sa' kólxének naqsók peya kóllának ma'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho apkelánésa nak sakhem kéxegke m'a Dios Wesse' kélagkok. 13 Sakhem ekpenchásexko kéxegke kélteme énxet'ák apagkok ma'a, keñe kéxegke kéltáha Dios kélagkok ma'a, ekhawo apkeltennassama axta etnéssesek ma'a Abraham, Isaac tén han ma'a Jacob, cham'a kélyapmeyk nanók axta kéxegke. 14 Háwe eyke kélwánxa kélagkok kéxegke apkelánesa Wesse' egegkok xa ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho nak tén han xa apxeyenma ekmámnaqsoho nak, 15 eyke nahan ma'a mexneyncha'a nak sakhem negyeseksa nápaqtók se'e. 16 Kélya'ásegkók kéxegke ektémakxa axta negheykha m'a Egipto tén han ma'a ektémakxa axta chá'a negmáheyo ólyeykhágwók apheykegkaxa m'a énxet'ák apheykha axta chá'a m'a ámay yaqweykenxa axta chá'a ólyeykhágwók, 17 nélwetágweykenxa axta chá'a m'a aqsok kéláyókxa élmowancha'a amya'a nak tén han ma'a kéleykmássesso élánamáxche nak yántéseksek, meteymog, sawo ekmope ekmomnáwa tén han ma'a sawo ekyátekto ekmomnáwa, apkelpeykessamo axta chá'a m'a énxet'ák nak. 18 Nágkólho aqsa étek kélnepyeseksa kéxegke xama énxet, kelán'a, essenhan kélnámakkok tén han énxet'ák kélagkok, apyamasma sakhem ma'a Dios Wesse' egegkok eñama apkelpeykessamo m'a aqsok apcháyókxa nak xa énxet'ák nak. Kólxohok katnehek kéxegke m'a yámet egkepmenák ekmáskel'a tén han ma'a segwayól'a.
19 “Yának sa' chá'a kataqmelak agko' aptémakxa kélxama kéxegke natámen appenchesso sa' chá'a apkelháxenmo ekpeywa s'e segánamakxa nak, keñe sa' katnenek chá'a apwáxok se'e: ‘Tásek sa' chá'a katnehek ekteyapma m'a sélanakxa enxoho chá'a, alának sa' eykhe chá'a ko'o m'a sekmámenyého ahagko' nak chá'a alána'’, sa' etnehek apkelsexnenagko enaqtawasakpok apyókxoho énxet xa. 20 Melásekhekxók sa' nahan ma'a Wesse' egegkok, eltaqnaweygkok sa' aqsa xa énxet'ák nak, káhapwaták sa' ekyókxoho m'a ekmaso nak negha ekxeyenma nak ekpeywa s'e weykcha'áhak nak, emasséssessók sa' nahan Wesse' egegkok apheykha náxop ma'a aptawán'ák neptámen nak. 21 Elyetnakhaksek sa' Wesse' egegkok nepyeseksa énxet'ák Israel xa énxet'ák nak, yának sa' káhapwak ekmaso apheykha, ekhawo nak ekyókxoho ekmaso negha agkok ma'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho, ekyetna nak eknaqtáxésamaxche s'e weykcha'áhak segánamakxa nak. 22 Elwetak sa' nenlegeykegkoho ekmaso tén han negmasse peya nak yáphaksek Wesse' egegkok keso náxop, cham'a kaxwe nak yaqwayam makham elántépekxak ma'a egmonye', tén han ma'a kéltawán'ák kélnentámen nak kéxegke, peya nak elántépekxak makham kélnentámen kéxegke, ekhawo nahan ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók apkelókxa apkelwe nak apkeleñama m'a apkelókxa makhawók agko' nak, 23 elwetak sa' ekyókxoho apchókxa ekteme m'a aqsok ánek ekyátekto eyáléwomól'a, tén han yásek tén han xapop ekmeyesma. Megkólwanchek nahan kólchenekxak aqsok aktek xa xapop nak, megkatyephek nahan xama aqsok enxoho; megkawanamyek nahan xama pa'at enxoho m'a, hawók ma'a ektémakxa axta kélmassesseykmo m'a tegma apkelyawe Sodoma, Gomorra, Admá tén han ma'a Seboím, apmassesseykmo axta Wesse' egegkok yetlo aplómo apagko'.
24 “Keñe sa' etnehek elmaxneyha apyókxoho énxet'ák se'e: ‘¿Yaqsa ektáha apteméssesa nak Wesse' egegkok xa apchókxa nak? ¿Yaqsa ektáha aplóko apagko' nak?’ 25 Sa' katnehek kélátegmoweykegkokxa s'e: ‘Eyke ñémékxa apyamasma m'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho, apkelánésso axta sekxók apkelántekkessama Egipto m'a apyapmeyk nano' nak Dios Wesse' apagkok, 26 apkelye'eykekmek apkelpeykessamo tén han apkelháxaheykegko chá'a amonye'e m'a mók aqsok kéláyókxa melya'ásegko nak, megkagkéssama nak chá'a xama aqsok. 27 Cháxa keñamak aptaqnawaya nak Wesse' egegkok xa xapop nak, apkeltamho káhapwaták ekyókxoho aqsok ekmaso ekyetna nak eknaqtáxésamaxche s'e weykcha'áhak nak; 28 apkelántekkessek nahan apchókxa yetlo aplómo apagko' tén han yetlo megkaleklo agko' apwáxok apkelányo, apkexakhagwokmek ma'a mók apkelókxa, ekhawo ektémakxa nak se'e kaxwo nak.’
29 “Yetneyk aqsok magya'áseyak nak chá'a: Dios Wesse' egegkok akke apagkok xa; yetneyk eyke nahan ma'a aqsok nenxawe nak chá'a negko'o yaqwayam agweta' tén han ma'a egketchek nak yaqwayam enxoho ólyahakxohok chá'a: ekyókxoho éltémókxa nak antéhek se'e segánamakxa nak.
Pacto de Jehová con Israel en Moab
1 Estas son las palabras del pacto que Jehová mandó a Moisés que celebrase con los hijos de Israel en la tierra de Moab, además del pacto que concertó con ellos en Horeb.
2 Moisés, pues, llamó a todo Israel, y les dijo: Vosotros habéis visto todo lo que Jehová ha hecho delante de vuestros ojos en la tierra de Egipto a Faraón y a todos sus siervos, y a toda su tierra, 3 las grandes pruebas que vieron vuestros ojos, las señales y las grandes maravillas. 4 Pero hasta hoy Jehová no os ha dado corazón para entender, ni ojos para ver, ni oídos para oír. 5 Y yo os he traído cuarenta años en el desierto; vuestros vestidos no se han envejecido sobre vosotros, ni vuestro calzado se ha envejecido sobre vuestro pie. 6 No habéis comido pan, ni bebisteis vino ni sidra; para que supierais que yo soy Jehová vuestro Dios. 7 Y llegasteis a este lugar, y salieron Sehón rey de Hesbón y Og rey de Basán delante de nosotros para pelear, y los derrotamos; 8 y tomamos su tierra, y la dimos por heredad a Rubén y a Gad y a la media tribu de Manasés. 9 Guardaréis, pues, las palabras de este pacto, y las pondréis por obra, para que prosperéis en todo lo que hiciereis.
10 Vosotros todos estáis hoy en presencia de Jehová vuestro Dios; los cabezas de vuestras tribus, vuestros ancianos y vuestros oficiales, todos los varones de Israel; 11 vuestros niños, vuestras mujeres, y tus extranjeros que habitan en medio de tu campamento, desde el que corta tu leña hasta el que saca tu agua; 12 para que entres en el pacto de Jehová tu Dios, y en su juramento, que Jehová tu Dios concierta hoy contigo, 13 para confirmarte hoy como su pueblo, y para que él te sea a ti por Dios, de la manera que él te ha dicho, y como lo juró a tus padres Abraham, Isaac y Jacob. 14 Y no solamente con vosotros hago yo este pacto y este juramento, 15 sino con los que están aquí presentes hoy con nosotros delante de Jehová nuestro Dios, y con los que no están aquí hoy con nosotros.
16 Porque vosotros sabéis cómo habitamos en la tierra de Egipto, y cómo hemos pasado por en medio de las naciones por las cuales habéis pasado; 17 y habéis visto sus abominaciones y sus ídolos de madera y piedra, de plata y oro, que tienen consigo. 18 No sea que haya entre vosotros varón o mujer, o familia o tribu, cuyo corazón se aparte hoy de Jehová nuestro Dios, para ir a servir a los dioses de esas naciones; no sea que haya en medio de vosotros raíz que produzca hiel y ajenjo, 19 y suceda que al oír las palabras de esta maldición, él se bendiga en su corazón, diciendo: Tendré paz, aunque ande en la dureza de mi corazón, a fin de que con la embriaguez quite la sed. 20 No querrá Jehová perdonarlo, sino que entonces humeará la ira de Jehová y su celo sobre el tal hombre, y se asentará sobre él toda maldición escrita en este libro, y Jehová borrará su nombre de debajo del cielo; 21 y lo apartará Jehová de todas las tribus de Israel para mal, conforme a todas las maldiciones del pacto escrito en este libro de la ley. 22 Y dirán las generaciones venideras, vuestros hijos que se levanten después de vosotros, y el extranjero que vendrá de lejanas tierras, cuando vieren las plagas de aquella tierra, y sus enfermedades de que Jehová la habrá hecho enfermar 23 (azufre y sal, abrasada toda su tierra; no será sembrada, ni producirá, ni crecerá en ella hierba alguna, como sucedió en la destrucción de Sodoma y de Gomorra, de Adma y de Zeboim, las cuales Jehová destruyó en su furor y en su ira); 24 más aún, todas las naciones dirán: ¿Por qué hizo esto Jehová a esta tierra? ¿Qué significa el ardor de esta gran ira? 25 Y responderán: Por cuanto dejaron el pacto de Jehová el Dios de sus padres, que él concertó con ellos cuando los sacó de la tierra de Egipto, 26 y fueron y sirvieron a dioses ajenos, y se inclinaron a ellos, dioses que no conocían, y que ninguna cosa les habían dado. 27 Por tanto, se encendió la ira de Jehová contra esta tierra, para traer sobre ella todas las maldiciones escritas en este libro; 28 y Jehová los desarraigó de su tierra con ira, con furor y con grande indignación, y los arrojó a otra tierra, como hoy se ve.
29 Las cosas secretas pertenecen a Jehová nuestro Dios; mas las reveladas son para nosotros y para nuestros hijos para siempre, para que cumplamos todas las palabras de esta ley.