Naamán kéltaqmelchesseyam ekteme negmasse ektepelchamaxche egyempehek
1 Aphegkek axta xama énxet apwesey axta Naamán, apteme axta sẽlpextétamo apkemha apmonye' apagkok ma'a wesse' apwányam nak Siria, apchásekhayók axta m'a wesse' apwányam apagkok, emyawhok axta han, hakte apkelmallahanchessegkek axta Wesse' egegkok énxet'ák Siria apchásenneykekxo m'a. Negmasse ektepelchamaxche egyempehek axta eyke temék xa énxet nak.
2 Apmeyk axta han xama kelán'a étkok sirios neyseksa apketámeyak axta m'a israelitas, keñe kélhéssekmo kélteméssesa éláneykha Naamán aptáwa'. 3 Entáhak axta eyáneya wesse' agkok xa kelán'a étkok nak:
—Apyo'ókmek agkok wesse' ahagkok ma'a Dios appeywa aplegasso apha nak Samaria, etaqmelwók ma'a ekteme nak negmasse ektepelchamaxche egyempehek.
4 Apxegkek axta Naamán apkeltennássekxo wesse' apwányam apagkok ektáhakxa eyáneya m'a kelán'a étkok. 5 Keñe axta apchátegmowágko m'a wesse' apwányam Siria:
—Táse', exeg, wáphássesek sa' ko'o sektáxéssesso weykcha'áhak ma'a wesse' apwányam nak Israel.
Keñe axta apxega Naamán. Apkelsókek axta treinta mil selyaqye aktek élmope, seis mil selyaqye aktek élyátekto élmomnáwa, keñe diez ma'a apáwa apkelántaxno, 6 apsókassek axta han weykcha'áhak kéltáxésso m'a wesse' apwányam nak Israel, ektéma axta kéltáxésso s'e: “Apwet'ak sa' agkok xép se'e weykcha'áhak kéltáxésso nak, ey'asagkohok sa' ektáha ko'o seyáphasso m'a Naamán, apteme nak sẽlpextétamo apkemha apmonye' ahagkok, yaqwayam enxoho exchep etaqmelchessók ekteme negmasse ektepelchamaxche egyempehek.”
7 Xama axta apkelyetseta weykcha'áhak kéltáxésso m'a wesse' apwányam nak Israel, keñe apkelyepta aptaxno magkenatchesso ekyetnakha'awo apwáxok, aptáhak axta s'e:
—¿Diosya ko'o, segméssamo nak ekyennaqte egnények, tén han segyementameykekxa nak negyennaqte, seyaphássesa nak ko'o xama énxet yaqwayam ataqmelchessók ekteme negmasse ektepelchamaxche egyempehek? ¡Negyekpelchawók aptáhakxa apmako hetnéssessamhok exma ekmaso xa!
8 Xama axta apleg'a amya'a Dios appeywa aplegasso Eliseo apkelyepta aptaxno wesse' apwányam eñama apwete m'a weykcha'áhak kéltáxésso, apkeltamhók axta kóltéhek kólának se'e: “¿Yaqsa ektáha apkelyepta nak aptaxno? Tásek exegmak hey'áwak xa énxet nak, keñe sa' ey'asagkohok apha xama Dios appeywa aplegasso s'e Israel.”
9 Apxegkek axta Naamán, yetlo yátnáxeg apyenyawasso apchánte, apkenegwokmek axta m'a átog apxagkok nak Eliseo. 10 Keñe axta Eliseo apcháphasa xama apkeláneykha apkeltamho etnehek yának se'e: “Exeg, etne sa' siete apyaqpasso yegmen ma'a wátsam Jordán, tén sa' káxñekxohok apyempehek kamaskok ma'a negmasse ektepelchamaxche egyempehek.”
11 Aplókók apagko' axta han Naamán, axta aptáhak appaqmétegkokxo s'e:
—Éneyk xeyk hemok takha', tén han etnamha ewónmakha m'a Dios Wesse' apagkok, keñe han etnehek ketók apmek ma'a ekmasagkexa nak émpehek, keñe hemasséssesek ma'a ektepelchamaxche nak émpehek. 12 ¡Keltásek ma'a wátsam ekhágko nak Damasco, cham'a Abaná tén han Farfar! ¡Kaxnók ma'a ekyókxoho wátsam nak Israel! ¡Táse' nak axta eykhe ayaqpássekxak ma'a keñe ataqmelwók!
Aplókók apagko' axta han aptaqháwo. 13 Apya'awékxeyk axta eyke m'a apkeláneykha nak aptáha apcháneya s'e:
—Wesse', kaxtemék xeyk apkeltémo elának aqsok ekmáske nak anlának ma'a Dios appeywa aplegasso nak. ¿Melanyeya exchek xép? Exchek eyke ekyágwánxa agkok aptáha enxoho apcháneya s'e: eyaqpés, tén sa' káxñekxohok apyempehek.
14 Aptaqháwok axta Naamán keñe aptáha siete aptaxneykekxa m'a wátsam nak Jordán, apkeltamhókxa axta etnehek ma'a Dios appeywa aplegasso, keñe axta ektamhákxo apyempehek ma'a ektémól'a wokma'ák apyempehek, cháxñákxók axta. 15 Keñe axta apxega yetlo apyókxoho apkelxegexma'a apya'aweykxo m'a Eliseo. Xama axta apwákxo makham ma'a aphakxa, aptáhak axta Naamán se'e:
—¡Ekya'ásegwokmek ko'o kaxwók méko Dios ma'a ekyókxoho apheykegkaxa nak, wánxa aqsa m'a Israel! Éltamhók ko'o elmok takha' s'e aqsok sélmésso naqsa nak, ko'o sektáha nak apkeláneykha.
16 Apchátegmowágkek axta Eliseo:
—Naqsók ko'o ektemessásak yetlo sekxeyenma apwesey Wesse' egegkok, séláneyncha'a nak, malmehek sa'.
Apkelenxánegkessek axta eykhe m'a Naamán, axta eyke emakók elmok ma'a Eliseo. 17 Tén axta aptáha Naamán se'e:
—Yoho sa' aqsa ko'o alsakxak xapop éleñama nak se'e kañe' nak Israel, ánet yámelyeheykok sa' alpátegkesek; hakte magkések sa' ko'o kaxwók aqsok ekmatñá kélwatno m'a mók aqsok kéláyókxa nak, magkések han ma'a aqsok kélnaqtósso ektekyawa nak, wánxa sa' aqsa chá'a agkések ma'a Wesse' egegkok. 18 Wánxa aqsa séltamho ko'o Wesse' egegkok meyaqmagkásekxeyk sélana enxoho chá'a s'e aqsok nak: cham'a apmeyákxo enxoho chá'a wesse' ahagkok ma'a kélpeykessamókxa nak Rimón, keñe han apmágko enxoho chá'a émek, keñe chá'a ko'o altekxók etapnák xa kañe' tegma nak, tásek meyaqmagkásekxeyk Wesse' egegkok xa.
19 Apchátegmowágkek axta Eliseo:
—Etaqhekxa sa' meyke ektáhakxa apwáxok.
Aptaqhákxeyk axta Naamán. Xama axta apwákxo makhawo', 20 tén axta ektáha élchetamso apwáxok Guehazí, apkeláneykha nak ma'a Dios appeywa aplegasso: “Apcha'awok aqsa aptaqháwo wesse' ahagkok ma'a sirio, cham'a Naamán, meyke apma xama aqsok apkelsókáseyam. Naqsók ko'o ektemessásak yetlo sekxeyenma Wesse' egegkok apwesey, eytlakxak sa' se'e kaxwo' nak, yaqsa sa' kexa aqsok axka'.”
21 Keñe axta apxega Guehazí apchamhágkokxo m'a Naamán; xama axta apwet'a apxegakmo neptámen ma'a, keñe aptepa néten yátnáxeg apyenyawasso apkelanyexágko, aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a:
—¿Yaqsa ektáha?
22 —Méko, —axta aptáhak apchátegmowágko Guehazí—. Wesse' ahagkok eyke eyáphásak apkeltamho atnehek wának xép, apkelwa'a kaxwók ma'a apqánet wokma'ák apteme Dios appeywa apkellegasso, apkeleñama m'a egkexe nak Efraín, apkeltamhók han xép elmések ma'a tres mil selyaqye aktek élmope, keñe han apqánet apáwa nentaxno.
23 Apchátegmowágkek axta Naamán:
—Elma sa' seis mil selyaqye aktek élmope.
Apkelenxánegkessek axta Naamán apkeltamho elmok, apxátegkessek axta apqánet nahápa yetlo apqánet apáwa, keñe apkelmésa ekyókxoho m'a apkeláneykha yaqwayam enxoho elsakxak apmonye' m'a Guehazí. 24 Xama axta apkelwákxo m'a egkexe nak, apkelmeyk axta Guehazí m'a selyaqye aktek élmope, apkelseykekxésso axta m'a Naamán apkeláneykha, apxatmeyk axta apxagkok, keñe apkeláphasa eltaqhoho'. 25 Tén axta apmeyákxo m'a aphakxa nak wesse' apagkok, keñe axta Eliseo apkelmaxneyáncha'a:
—Guehazí, ¿háxko apkeñektamxa'?
—Mawegkeypawok ko'o —axta aptáhak apchátegmowágko Guehazí.
26 Tén axta aptáha makham apcháneya Eliseo s'e:
—Xama exchek aptepa xama énxet néten yátnáxeg apyenyawasso apkelanyexakmo peya emok takha' exchep, ekheyk xeyk xamo' ko'o exchep ma'a, espíritu ahagkok xeyk eyke. Megkapayhawok xép emok selyaqye tén han elmok apáwa, essenhan namyep étkok, anmen yámet kélcheneykekxexa', nepkések, weyke, essenhan apkeláneykha apkelennay'a tén han kelwán'ák. 27 Xép sa' kaxwók katnehek xa negmasse ektepelchamaxche egyempehek ektéma axta m'a Naamán, ekweykekxoho m'a aptawán'ák neptámen meyke néxa.
Xama axta apyenyékxo Guehazí m'a Eliseo, temék axta negmasse ektepelchamaxche egyempehek ekyentaxno agko', mópégkek axta, ektémól'a yeyam appok.
Eliseo y Naamán
1 Naamán, general del ejército del rey de Siria, era varón grande delante de su señor, y lo tenía en alta estima, porque por medio de él había dado Jehová salvación a Siria. Era este hombre valeroso en extremo, pero leproso. 2 Y de Siria habían salido bandas armadas, y habían llevado cautiva de la tierra de Israel a una muchacha, la cual servía a la mujer de Naamán. 3 Esta dijo a su señora: Si rogase mi señor al profeta que está en Samaria, él lo sanaría de su lepra. 4 Entrando Naamán a su señor, le relató diciendo: Así y así ha dicho una muchacha que es de la tierra de Israel. 5 Y le dijo el rey de Siria: Anda, ve, y yo enviaré cartas al rey de Israel.
Salió, pues, él, llevando consigo diez talentos de plata, y seis mil piezas de oro, y diez mudas de vestidos. 6 Tomó también cartas para el rey de Israel, que decían así: Cuando lleguen a ti estas cartas, sabe por ellas que yo envío a ti mi siervo Naamán, para que lo sanes de su lepra. 7 Luego que el rey de Israel leyó las cartas, rasgó sus vestidos, y dijo: ¿Soy yo Dios, que mate y dé vida, para que este envíe a mí a que sane un hombre de su lepra? Considerad ahora, y ved cómo busca ocasión contra mí.
8 Cuando Eliseo el varón de Dios oyó que el rey de Israel había rasgado sus vestidos, envió a decir al rey: ¿Por qué has rasgado tus vestidos? Venga ahora a mí, y sabrá que hay profeta en Israel. 9 Y vino Naamán con sus caballos y con su carro, y se paró a las puertas de la casa de Eliseo. 10 Entonces Eliseo le envió un mensajero, diciendo: Ve y lávate siete veces en el Jordán, y tu carne se te restaurará, y serás limpio. 11 Y Naamán se fue enojado, diciendo: He aquí yo decía para mí: Saldrá él luego, y estando en pie invocará el nombre de Jehová su Dios, y alzará su mano y tocará el lugar, y sanará la lepra. 12 Abana y Farfar, ríos de Damasco, ¿no son mejores que todas las aguas de Israel? Si me lavare en ellos, ¿no seré también limpio? Y se volvió, y se fue enojado. 13 Mas sus criados se le acercaron y le hablaron diciendo: Padre mío, si el profeta te mandara alguna gran cosa, ¿no la harías? ¿Cuánto más, diciéndote: Lávate, y serás limpio? 14 Él entonces descendió, y se zambulló siete veces en el Jordán, conforme a la palabra del varón de Dios; y su carne se volvió como la carne de un niño, y quedó limpio.
15 Y volvió al varón de Dios, él y toda su compañía, y se puso delante de él, y dijo: He aquí ahora conozco que no hay Dios en toda la tierra, sino en Israel. Te ruego que recibas algún presente de tu siervo. 16 Mas él dijo: Vive Jehová, en cuya presencia estoy, que no lo aceptaré. Y le instaba que aceptara alguna cosa, pero él no quiso. 17 Entonces Naamán dijo: Te ruego, pues, ¿de esta tierra no se dará a tu siervo la carga de un par de mulas? Porque de aquí en adelante tu siervo no sacrificará holocausto ni ofrecerá sacrificio a otros dioses, sino a Jehová. 18 En esto perdone Jehová a tu siervo: que cuando mi señor el rey entrare en el templo de Rimón para adorar en él, y se apoyare sobre mi brazo, si yo también me inclinare en el templo de Rimón; cuando haga tal, Jehová perdone en esto a tu siervo. 19 Y él le dijo: Ve en paz. Se fue, pues, y caminó como media legua de tierra.
20 Entonces Giezi, criado de Eliseo el varón de Dios, dijo entre sí: He aquí mi señor estorbó a este sirio Naamán, no tomando de su mano las cosas que había traído. Vive Jehová, que correré yo tras él y tomaré de él alguna cosa. 21 Y siguió Giezi a Naamán; y cuando vio Naamán que venía corriendo tras él, se bajó del carro para recibirle, y dijo: ¿Va todo bien? 22 Y él dijo: Bien. Mi señor me envía a decirte: He aquí vinieron a mí en esta hora del monte de Efraín dos jóvenes de los hijos de los profetas; te ruego que les des un talento de plata, y dos vestidos nuevos. 23 Dijo Naamán: Te ruego que tomes dos talentos. Y le insistió, y ató dos talentos de plata en dos bolsas, y dos vestidos nuevos, y lo puso todo a cuestas a dos de sus criados para que lo llevasen delante de él. 24 Y así que llegó a un lugar secreto, él lo tomó de mano de ellos, y lo guardó en la casa; luego mandó a los hombres que se fuesen. 25 Y él entró, y se puso delante de su señor. Y Eliseo le dijo: ¿De dónde vienes, Giezi? Y él dijo: Tu siervo no ha ido a ninguna parte. 26 Él entonces le dijo: ¿No estaba también allí mi corazón, cuando el hombre volvió de su carro a recibirte? ¿Es tiempo de tomar plata, y de tomar vestidos, olivares, viñas, ovejas, bueyes, siervos y siervas? 27 Por tanto, la lepra de Naamán se te pegará a ti y a tu descendencia para siempre. Y salió de delante de él leproso, blanco como la nieve.