Énxet'ák Israel apkeltémo étak wesse' apwányam apagkok
1 Apwányamók axta aptáhak Samuel, keñe aptemessásegko apkelámha apmonye'e apketchek ma'a kañe' nak Israel. 2 Joel axta apwesey átnaha apketkok apketche, keñe apsexyók apwesey Abías. Axta aptamheykegkok apkelámha apmonye'e m'a Beerseba. 3 Axta eyke etnaheykegkok aptémakxa axta apyáp xa apketchek nak. Apmenyeyk axta aqsa exámasagkok aqsok apagkok, emok axta chá'a ekyánmaga yaqwayam mexének ektemegweykmoho exma, axta elánéseykekxak chá'a ekpéwomo agko' amya'a m'a énxet'ák. 4 Keñe axta apchaqnákxo m'a apyókxoho apkelámha apmonye'e nak Israel, apkelya'aweykxeyk axta apmako elpaqhetchesakpohok Samuel ma'a ekpayho nak Ramá, 5 yaqwayam enxoho etnehek yának se'e: “Apwányamók xép kaxwók aptáhak, metnaheykegkok han apketchek ma'a aptémakxa nak xép; elyésha sa' xama wesse' apwányam yaqwayam sa' etnehek apkemha apmonye' sẽltaqmelchesso, ektamheykegko nak ma'a ekyókxoho apheykegkaxa.”
6 Axta kalchak apwáxok Samuel apkeltamho elyésha xama wesse' apwányam, yaqwayam etnehek apkemha apmonye' apkeltaqmelchesso. Yetlókok axta han apkelmaxnagko Wesse' egegkok; 7 tén axta aptáha apchátegmowágko Wesse' egegkok se'e: “Etne sa' aqsa m'a ektáhakxa enxoho apkelmaxneyeykha énxet'ák, háwe eyke exchep kélyetnakhasso, ko'o eyke, yaqwayam matnehek chá'a Wesse' apwányam nepyeseksa. 8 Nanók setnéssessamakxa ko'o apteméssesakxa nak xép ma'a énxet'ák nak, eyeynmo m'a sekxók axta sélántekkessama Egipto, ekwokmoho makham se'e kaxwo' nak, eyamasmeyk apmáheyo elpeykeshok ma'a mók aqsok kéláyókxa nak. 9 Elyahakxoho aqsa m'a aptáhakxa enxoho apkelmaxneyeykha; eltennés sa' eyke sekxo', háxko sa' aptémakxa m'a wesse' apwányam peya nak etnehek apkemha apmonye' apkeltaqmelchesso.”
10 Keñe axta Samuel apkeltennásekxo énxet'ák ektáhakxa apchátegmowéyak ma'a Wesse' egegkok, apkeltémo axta etegyesha wesse' apwányam apagkok. 11 Aptáhak axta apkeláneya:
—Keso yaqwánxa sa' etnehek wesse' apwányam, peya nak etnehek apkemha apmonye' apkeltaqmelchesso kéxegke: Yának sa' etnahagkok sẽlpextétamo m'a kélketchek nak kéxegke, nápakha sa' etnéssesagkok apkelchánte yátnáxeg apkelyenyawasso kélanchesso nak kempakhakma, tén sa' han nápakha apkelchánte yátnáxeg, tén sa' han nápakha etnehek appasméyak neyseksa apxega. 12 Nápakha sa' han chá'a etnéssesagkok apkelámha apmonye'e nepyeseksa mil sẽlpextétamo, keñe sa' han pók apkelámha apmonye'e chá'a nepyeseksa m'a cincuenta. Kélnápakha sa' han chá'a etnéssesagkok kélpeyncheyam xapop apagkok, tén han kélneyxchesso chá'a aqsok apkeneykekxa', essenhan kéllánéseyak chá'a apkelmeykha kélanchesso nak chá'a kempakhakma, essenhan élmeykegkaxa nak chá'a m'a yátnáxeg apkelyenyawasso apagkok, apkenchesso nak kempakhakma. 13 Elmok sa' han ma'a kélketchek kelwán'ák kéxegke, yaqwayam etnehek apkeláneykha, élánésso chá'a sokmátsa, ekhanchesso apto, tén han élánésso chá'a pán. 14 Elyementamok sa' ma'a ektaqmelakxa nak xapop kélagkok, tén han ma'a émhakxa nak anmen yámet kélcheneykekxa éltaqmalma, keñe han ma'a élámhakxa nak yámet olivo, keñe sa' elmésagkok ma'a apkelxegexma'a nak. 15 Elyementamok sa' nahan nekha m'a aqsok ekyexna kélcheneykekxa' xama ekwayam nak chá'a diez, tén han anmen yámet kélcheneykekxa', elmésagkok sa' ma'a apkelxegexma'a, tén han ma'a apkelámha apmonye'e apheykha nak chá'a xamo' ma'a aphakxa nak. 16 Elyementamok sa' han kéxegke m'a kélásenneykha apkelennay'a nak, keñe han kelwán'ák, tén han weyke kélnaqtósso éltaqmalma nak, tén han yámelyeheykok, apkeltemessáseykha sa' etnehek. 17 Elmok sa' han chá'a xama kélnaqtósso ekwayam nak chá'a diez, kawomhok sa' nahan kéxegkáxa apteme apkeláneykha m'a. 18 Megyeyxók sa' han kéxegke Wesse' egegkok kélpaqmétencha'a sa' kalleklamagkok aptémakxa xa wesse' apwányam kélyéseykencha'a nak.
19 Axta eyke elyahákxak énxet'ák aptáhakxa apkeláneya m'a Samuel. Axta aptáhak apkelátegmowágko s'e:
—Ma'. Egmenyeyk negko'o exek xama wesse' apwányam egagkok, 20 yaqwayam enxoho antéhek negko'óxa m'a ektémakxa nak ma'a mók apkelókxa, tén han yaqwayam etnehek wesse' apwányam negyeseksa negko'o, tén han etnehek apkemha apmonye' sẽltaqmelchesso, apkemha apmonye' egagkok kempakhakma.
21 Keñe axta natámen apháxenmo aptáhakxa apkelpeywa énxet'ák ma'a Samuel, apkeltennássekxeyk axta makham Wesse' egegkok, 22 keñe axta aptáha apchátegmowágko Wesse' egegkok:
—Elyahakxoho sa' aqsa ektáhakxa apkelmaxneyeykha, elyésha sa' xama wesse' apwányam.
Tén axta Samuel apkeltamho eltaqhekxak ma'a énxet'ák Israel, xama xama chá'a m'a tegma apwányam apkeñamakxa nak.
Israel pide rey
1 Aconteció que habiendo Samuel envejecido, puso a sus hijos por jueces sobre Israel. 2 Y el nombre de su hijo primogénito fue Joel, y el nombre del segundo, Abías; y eran jueces en Beerseba. 3 Pero no anduvieron los hijos por los caminos de su padre, antes se volvieron tras la avaricia, dejándose sobornar y pervirtiendo el derecho.
4 Entonces todos los ancianos de Israel se juntaron, y vinieron a Ramá para ver a Samuel, 5 y le dijeron: He aquí tú has envejecido, y tus hijos no andan en tus caminos; por tanto, constitúyenos ahora un rey que nos juzgue, como tienen todas las naciones. 6 Pero no agradó a Samuel esta palabra que dijeron: Danos un rey que nos juzgue. Y Samuel oró a Jehová. 7 Y dijo Jehová a Samuel: Oye la voz del pueblo en todo lo que te digan; porque no te han desechado a ti, sino a mí me han desechado, para que no reine sobre ellos. 8 Conforme a todas las obras que han hecho desde el día que los saqué de Egipto hasta hoy, dejándome a mí y sirviendo a dioses ajenos, así hacen también contigo. 9 Ahora, pues, oye su voz; mas protesta solemnemente contra ellos, y muéstrales cómo les tratará el rey que reinará sobre ellos.
10 Y refirió Samuel todas las palabras de Jehová al pueblo que le había pedido rey. 11 Dijo, pues: Así hará el rey que reinará sobre vosotros: tomará vuestros hijos, y los pondrá en sus carros y en su gente de a caballo, para que corran delante de su carro; 12 y nombrará para sí jefes de miles y jefes de cincuentenas; los pondrá asimismo a que aren sus campos y sieguen sus mieses, y a que hagan sus armas de guerra y los pertrechos de sus carros. 13 Tomará también a vuestras hijas para que sean perfumadoras, cocineras y amasadoras. 14 Asimismo tomará lo mejor de vuestras tierras, de vuestras viñas y de vuestros olivares, y los dará a sus siervos. 15 Diezmará vuestro grano y vuestras viñas, para dar a sus oficiales y a sus siervos. 16 Tomará vuestros siervos y vuestras siervas, vuestros mejores jóvenes, y vuestros asnos, y con ellos hará sus obras. 17 Diezmará también vuestros rebaños, y seréis sus siervos. 18 Y clamaréis aquel día a causa de vuestro rey que os habréis elegido, mas Jehová no os responderá en aquel día.
19 Pero el pueblo no quiso oír la voz de Samuel, y dijo: No, sino que habrá rey sobre nosotros; 20 y nosotros seremos también como todas las naciones, y nuestro rey nos gobernará, y saldrá delante de nosotros, y hará nuestras guerras. 21 Y oyó Samuel todas las palabras del pueblo, y las refirió en oídos de Jehová. 22 Y Jehová dijo a Samuel: Oye su voz, y pon rey sobre ellos. Entonces dijo Samuel a los varones de Israel: Idos cada uno a vuestra ciudad.