Apma Isaac tingma Gerar
1 Avanjec nic nat mayic as yoclhilhma aptiyascamcaclha Isaac. Am nic nat olhnoc mayic ataoc apmaclha Abraham. Apmiyaclhec nic nat Isaac tingma Gerar, enlhitaoc filisteos nic nat apquilaoclha. Apvisqui apancaoc nic nat apvisay Abimelec.
2 Apvitac nic nat Isaac actemaclha ningaat. Aplingac nic nat Visqui netin appayvam: —Noyas nasa yoclhilhma Egipto. Ilha sat yoclhilhma siltimnasaclha elhic. 3 Ilinlhanmojo sat mocjam aptiyascam as yoclhilhma. Coo sat mataa opasmoc najan ongvimlimojo. Lhip sat elhcac aclhamoclhojo yoclhilhma najan aptovana niptamin. Osavojoc sat siclhanma alhta actomja nasoc anco napatoc lhip apyap Abraham. 4 Olhamascasiclhac sat aptovana niptamin mongmovan ongilyipsitic. Malha apyova netin sat eltimjic. Coo sat olmesamcoc aclhamoclhojo yoclhilhma. Olpasmoc sat aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco, ayinyema lhip aptovana. 5 Ayinyemaclha apquilyajaclha nat mataa sicpayvam Abraham. Apyilovcasquic nic nat mataa actemaclha siyanamaclha najan actemaclha sillhicmoscama— nic nat aptomjac Visqui netin.
6 Apnaclhec nic nat mocjam Isaac tingma Gerar. 7 Apquililtamjoc nic nat enlhitaoc actomja apquilaoclha elyasamcojo, ¿naso ya actomja aptava?
Apcatingmavoc nic nat Isaac: —Eyalhing coo as quilvana— nic nat aptomjac. Apcacac nic nat elhenic actomja aptava. Ayinyemaclha actamila anco ilhnic nat aptava. Incacoc nic nat apnenyic ematong ayinyema ayitsepma apnenyaoc enlhitaoc aptava Rebeca.
8 Acvoncaclhojo ilhnic nat apma maa Isaac. Apquilyajavoc nic nat atong ayitcoc apvisqui Abimelec. Apvitamcoc nic nat actemaclha apcasicjayo aptava Isaac. 9 Apcanayquic nic nat apvisqui colhic altimnasa Isaac. Apvoctac nic nat.
Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Isaac: —¿Naso ya actomja lhip aptava as quilvana? ¿So actomja aptomja nac alhta eyalhing coo as quilvana?— nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Isaac: —Incacoc alhta enquenyic omatong ayinyema etava— nic nat aptomjac.
10 Aptomjac nic nat Abimelec apcanya Isaac: —¿So actomja aptomja nac lha? Inquitlhincasquic eyamoc lhama enlhit yoyam epatjetamcoc lhip aptava. Inquitlhincasquic jingilsilhnanac lhip— nic nat aptomjac.
11 Apcapajasquic nic nat amyaa nipyesicsa enlhit: —Mongvanquejec nincoo ongilyacsilhma as enlhit Isaac najan aptava. Ematong sat aptomja apquilyascamalhma— nic nat aptomjac apvisqui Abimelec.
12 Apquinaclhec nic nat actic Isaac as año nac jay. Apvitac nic nat cotlaycaoc acyilhna as amyip. Appasmec nic nat mataa Dios Apyimtalhnamo. 13 Acma apquilnatam nic nat aptomjac Isaac. Inyangvocmec nic nat aptimem apyimtalhnamo. 14 Appintalhnama ilhnic nat apnatoscama nipquesic. Cascama ilhnic nat apnatoscama vayqui. Aplhamoc nic nat apquilancam. Avanjec nic nat apquilyasipquiscama enlhitaoc filisteos. 15 Yitnec nic nat aclhamoclhojo yamilquit apquilmetam nic nat Abraham apquilancam mengyitsepmaclha Abraham. Apquilapeclhec nic nat lhopactic yamilquit enlhitaoc filisteos.
16 Aptomjac nic nat apvisqui Abimelec apcanya Isaac: —Ityip sat ningyesicsa. Ingilyeycajangveclhoc nincoo cascama apquilnatam lhip— nic nat aptomjac.
17 Aplhinquic nic nat Isaac. Appaclhanvocmec nic nat yoclhilhma tap tingma Gerar. Apnec nic nat maa. 18 Apquilmaclhec nic nat yamilquit apquilmetam nic nat Abraham apquilancam. Enlhitaoc filisteos nic nat apquilapeyquiclha natamin apquitsepma Abraham. Apquiltimec nic nat alvisay yamilquit acno alvisay nano ayinyema aptingyascama alvisay apyap Abraham. 19 Apquilmetmec nic nat Isaac apquilancam yamilquit as yoclhilhma. Apquilvitac nic nat yingmin alinyajayam. 20 Apquiltamilcasquic nic nat mataa apnatoscama nipquesic enlhitaoc co Gerar. Isaac apquilancam nic nat apquiltamilquiscama apnatoscama. Apquilmiyovcoc nic nat mataa yamilquit enlhitaoc co Gerar. Apquilnapacpec nic nat mataa apquilancam nipquesic. Aptimescasquic nic nat Isaac acvisay yamilquit “Apquilnapomacpilha”. Ayinyema apquilnapomap nic nat mataa apquilancam nipquesic. 21 Apquilmaclhec nic nat moc yamilquit. Inyiplovcoc nic nat mocjam apquilnapomap. Aptimescasquic nic nat Isaac acvisay yamilquit “Singilinmelhaycam”.
22 Apquimpaclhec nic nat mocjam Isaac. Apquilmaclhec nic nat moc yamilquit. Am nic nat almiyovcoc. Aptimescasquic nic nat Isaac acvisay yamilquit “Mepqui singilinmelhaycam”. Intomjac nic nat apvalhoc Isaac: Quilhvoc ongnam sat nincoo mepqui singilinmelhaycam yoyam ongillhamiclhac sat— nic nat intomjac apvalhoc.
23 Apquimpaclhec nic nat mocjam Isaac. Apmiyaclhec nic nat tingma Beerseba. 24 Apvitac nic nat actemaclha ningaat alhtaa. Aplingac nic nat Dios appayvam:

Coo nac Dios Visqui pac lhip apyap Abraham.
Nojeya nasa. Coo nac sicpasmom mataa lhip.
Opasmoc sat lhip,
olhamasiclhac sat lhip aptovana ayinyema Abraham,
aptomja nat selancam— nic nat intomjac aplingay.

25 Apquicjesquic nic nat mataymong Isaac. Apquillanac nic nat apvatnamaclha yoyam elhenic apvisay Dios Apyimtalhnamo. Apquillanac nic nat tingma pac as yoclhilhma. Apquilmaclhec nic nat yamilquit apquilancam.
Apquilpamejitsomap Isaac najan Abimelec
26 Apvoctac nic nat apvisqui Abimelec apnaclha Isaac. Tingma Gerar nic nat apquimpac. Aplhalhma ilhnic nat aptimem poc apvisay Ahuzat. Aplhalhma ilhnic nat najan capitán singilpilhtetemo apvisay Ficol. 27 Aptomjac nic nat Isaac apquilanya: —¿So apquiltingya yi? Actanovalhquic alhta nipyesicsa quellhip. Actipsalhquic alhta apquilaoclha quellhip— nic nat aptomjac.
28 Apquilatingmavoc nic nat: —Ningvitac nincoo aptomja appasmom lhip Dios Apyimtalhnamo. Ningiltamjoc ongilpamejitsalhcojo actemaclha mepqui ningilyeycajascaoc napatoc lhip. 29 —Nojingilsilhnana nasa nincoo napato Dios Apyimtalhnamo. Am ongiltovasac alhta lhip. Ningasicjavoc alhta mataa lhip. Aplhinquic alhta lhip naysicsa actamilaycam ingilvalhoc. Appasmom lhip aptomja Dios Apyimtalhnamo— nic nat apquiltomjac.
30 Apquilanescasquic nic nat Isaac nintom acyivey. Aptovcamquic nic nat, apquilyinamquic nic nat. 31 Alhtooc nic nat apnalhaticjamco. Apquillhenquic nic nat actomja nasoc anco, yoyam colhejec acyascacmo. Apquilpayvasquic nic nat Isaac. Apquiltajaclhec nic nat naysicsa actamilaycam apquilvalhoc.
32 Apquilvoctac nic nat as acnim apquilancam apnaclha Isaac. Apquiltimnasquic nic nat amyaa actemaclha actiyapma yingmin yamilquit apquilmayclha. 33 Apquiltimec nic nat Isaac acvisay as yamilquit “Seba”, moc ningiltimem “Ninlhanmaclha mepqui ningilyeycajascaoc”. Apquiltimec nic nat apvisay as tingma Beerseba acvocmo quilhvo nac jay.
34 Cuarenta años nic nat invocmoc aptiyascam Esaú. Apmaclhec nic nat mocjam moc quilvana acvisay Judit, Beeri apquitca. Hitita apmolhama ilhnic nat Beeri. Apmaclhec nic nat mocjam moc quilvana acvisay Basemat, Elón apquitca. Hitita apmolhama ilhnic nat Elón. 35 Inquilyimtalhnasquic nic nat mataa as quilvanaa apvalhoc Isaac najan avalhoc Rebeca.
Isaac en Gerar
1 Después hubo hambre en la tierra, además de la primera hambre que hubo en los días de Abraham; y se fue Isaac a Abimelec rey de los filisteos, en Gerar. 2 Y se le apareció Jehová, y le dijo: No desciendas a Egipto; habita en la tierra que yo te diré. 3 Habita como forastero en esta tierra, y estaré contigo, y te bendeciré; porque a ti y a tu descendencia daré todas estas tierras, y confirmaré el juramento que hice a Abraham tu padre. 4 Multiplicaré tu descendencia como las estrellas del cielo, y daré a tu descendencia todas estas tierras; y todas las naciones de la tierra serán benditas en tu simiente, 5 por cuanto oyó Abraham mi voz, y guardó mi precepto, mis mandamientos, mis estatutos y mis leyes.
6 Habitó, pues, Isaac en Gerar. 7 Y los hombres de aquel lugar le preguntaron acerca de su mujer; y él respondió: Es mi hermana; porque tuvo miedo de decir: Es mi mujer; pensando que tal vez los hombres del lugar lo matarían por causa de Rebeca, pues ella era de hermoso aspecto. 8 Sucedió que después que él estuvo allí muchos días, Abimelec, rey de los filisteos, mirando por una ventana, vio a Isaac que acariciaba a Rebeca su mujer. 9 Y llamó Abimelec a Isaac, y dijo: He aquí ella es de cierto tu mujer. ¿Cómo, pues, dijiste: Es mi hermana? E Isaac le respondió: Porque dije: Quizá moriré por causa de ella. 10 Y Abimelec dijo: ¿Por qué nos has hecho esto? Por poco hubiera dormido alguno del pueblo con tu mujer, y hubieras traído sobre nosotros el pecado. 11 Entonces Abimelec mandó a todo el pueblo, diciendo: El que tocare a este hombre o a su mujer, de cierto morirá.
12 Y sembró Isaac en aquella tierra, y cosechó aquel año ciento por uno; y le bendijo Jehová. 13 El varón se enriqueció, y fue prosperado, y se engrandeció hasta hacerse muy poderoso. 14 Y tuvo hato de ovejas, y hato de vacas, y mucha labranza; y los filisteos le tuvieron envidia. 15 Y todos los pozos que habían abierto los criados de Abraham su padre en sus días, los filisteos los habían cegado y llenado de tierra. 16 Entonces dijo Abimelec a Isaac: Apártate de nosotros, porque mucho más poderoso que nosotros te has hecho.
17 E Isaac se fue de allí, y acampó en el valle de Gerar, y habitó allí. 18 Y volvió a abrir Isaac los pozos de agua que habían abierto en los días de Abraham su padre, y que los filisteos habían cegado después de la muerte de Abraham; y los llamó por los nombres que su padre los había llamado. 19 Pero cuando los siervos de Isaac cavaron en el valle, y hallaron allí un pozo de aguas vivas, 20 los pastores de Gerar riñeron con los pastores de Isaac, diciendo: El agua es nuestra. Por eso llamó el nombre del pozo Esek, porque habían altercado con él. 21 Y abrieron otro pozo, y también riñeron sobre él; y llamó su nombre Sitna. 22 Y se apartó de allí, y abrió otro pozo, y no riñeron sobre él; y llamó su nombre Rehobot, y dijo: Porque ahora Jehová nos ha prosperado, y fructificaremos en la tierra.
23 Y de allí subió a Beerseba. 24 Y se le apareció Jehová aquella noche, y le dijo: Yo soy el Dios de Abraham tu padre; no temas, porque yo estoy contigo, y te bendeciré, y multiplicaré tu descendencia por amor de Abraham mi siervo. 25 Y edificó allí un altar, e invocó el nombre de Jehová, y plantó allí su tienda; y abrieron allí los siervos de Isaac un pozo.
26 Y Abimelec vino a él desde Gerar, y Ahuzat, amigo suyo, y Ficol, capitán de su ejército. 27 Y les dijo Isaac: ¿Por qué venís a mí, pues que me habéis aborrecido, y me echasteis de entre vosotros? 28 Y ellos respondieron: Hemos visto que Jehová está contigo; y dijimos: Haya ahora juramento entre nosotros, entre tú y nosotros, y haremos pacto contigo, 29 que no nos hagas mal, como nosotros no te hemos tocado, y como solamente te hemos hecho bien, y te enviamos en paz; tú eres ahora bendito de Jehová. 30 Entonces él les hizo banquete, y comieron y bebieron. 31 Y se levantaron de madrugada, y juraron el uno al otro; e Isaac los despidió, y ellos se despidieron de él en paz. 32 En aquel día sucedió que vinieron los criados de Isaac, y le dieron nuevas acerca del pozo que habían abierto, y le dijeron: Hemos hallado agua. 33 Y lo llamó Seba; por esta causa el nombre de aquella ciudad es Beerseba hasta este día.
34 Y cuando Esaú era de cuarenta años, tomó por mujer a Judit hija de Beeri heteo, y a Basemat hija de Elón heteo; 35 y fueron amargura de espíritu para Isaac y para Rebeca.