1 ¡Quip elaylhojo sicpayvam! Olhenic sat netin, olhenic sat nalhpop, malha actomja acvitaycamco.
2 Coo sillhicmoscama colhojoc sat yingmin acmamay, najan malha yalya. Colhojoc sat acmamay ayimjaclha paat, najan yingmin acpaliyam naysicsa paat.
3 Olngacsic sat apvisay apanco Dios: elyasingvom sat aptemaclha apyimtalhnamo Dios.
4 Singmasma aptomja Dios, aptemaclha mataa appeyvomo. Aptemaclha mataa nasoc anco, mepqui singyinimquiscama. Aptemaclha mataa nasoc anco, aplhanma mataa mepqui apyeycajascaoc.
5 Enlhit apquiltemaclha mataa apquilmapsomcaa najan apquilyinimquiscama. Apquiltomja apquilvennéycam Dios, colapvanquejec eltimjic apquitquic.
6 ¿Naso ya mepqui apquilayo as enlhit Visqui ingac? Acyeyjamelhma nac, najan mepqui apquilyascamco. Naso inyicje apquilyap, aptomja apquilantipquiscama enlhit. Apmescama acyimnatem apnenyaoc.
7 Elanojo sat quellhip niptamin, coyitnam apatic apquiltemaclha nano. Elilmalhna sat apquilyap, najan apquilvanyam, colhic sat altimnasa quellhip.
8 Visqui ingac apyimtalhnamo, aptomja apquilhpanquiscama moclhama enlhitaoc. Apquillhocac nat yoclhilhma apquileyvomaclha, mepqui apquilpalhcomap. Apquilyacyesquic nat enlhitaoc israelitas.
9 Apquilyacyesquic nat enlhitaoc, etnejic apquitquic apancaoc. Apyovoclhojo Jacob apquitquic najan aptovana.
10 Apvitac nat Dios as enlhitaoc yoclhilhma actamopeycaoc, mepqui yingmin maa najan acyivey alhcajayam. Apcaynec nat Dios elmeyvoc maa, malha aptamilquiscama apatic aptomjac.
11 Acno aptemaclha mama aptamilquiscama apquitcavoc, apnamcaa aplhancoc najan naysicsa apquilimpay nitno. Apnasoc nat Dios appayesa aplhimpancoc, apcaynaoclhec nat enlhit, yoyam elmiyovacpoc.
12 Dios Apyimtalhnamo apnalaclho enlhitaoc, jave poc yoyam epasmiclha.
13 Apnalaclhec nat enlhitaoc yoclhilhma elvita amyipayc, apquilvita acyilhna. Apquillhocac nat yamyovjene, ayinyema malamong mataymong. Apquillhocac nat aceite olivo ayingmenic, alimja yamtaa naysicsa mataymong.
14 Apquilvitac nat leche najan cujada, ayinyema apnatoscama. Aptovcamquic nat nipquesic, najan nipquesic apquitcoc, najan yataay de Basán. Aptovcamquic nat trigo apactic najan uva ayingmenic acyilhvasem apyinaycaoc.
15 Apnamilay apanco nat israelitas (Jesurún), apquilyamasma nat Dios, aptomja apquilantipquiscama. Apquilvennam nat apquilmasma najan apquilvomquiscama tap.
16 Apquiltingyac nat quilaycmasquiscama, eltimjic apquilayo, apquilinmelham nat Dios, yoyam etanovac sat najan elvoc sat.
17 Apquiltingyac nat asoc macmescama demonio yavey, eltimjic apquilayo. Malha dios apancaoc apjalhnancoc, quilhva apvoy, melyicpilquemo nat apquilyeyjamcaa, meltomja nat apquilayo.
18 Inquilvoncacmec quellhip apvisay apquilyap najan apquilmasma, inquilvoncacmec quellhip Dios aptomja apyimnatescama apnenyaoc.
19 Aplovquic nat Dios, apvita apquiltemaclha quellhip. Apquilhaquic nat apquitquic apquilinava najan quilvanaa.
20 Inlhenquic nat apvalhoc Dios: Opaycomoc sat coo, molaneyo maa. Oyasamcojoc sat apquiltomjaclha mocjam. Apquiltomja eyitquic apquilmapsomcaa, apquiltemaclha apquilyinimquiscama.
21 Sevennéycam apquiltomjac, ayinyema apquilayo quilaycmasquiscama alyitsomalhca dios, mepqui almovan colmeyvoc enlhit. Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc, ayinyema metnaja apnaymacoc. Elinmelham sat enlhitaoc mepqui apquilyascamco. ,
22 Avanjec coo siclom, malha talha sat cotnejic ongvapajacsic as nalhpop. Comyetic sat amyip najan acyilhna, acvaycmo coning mataymong alvinatem.
23 Ongvapajacsic sat acmasom, yoyam ellingamcojoc enlhitaoc. Osavojoc sat silapajascama yanca ajancaoc, colnapoc sat maa.
24 Elitsapoc sat maa, ayinyema mayic alnapma najan nimpilhyinamam. Ningmasquem sat colnapoc maa, najan asoc navjac aclom, najan nimisma actaclhama.
25 Eticyoc sat apquitquic apvalhoc tingma apvanyam. Cotyamoc sat apquilvalhoc, elitsapoc sat enlhit najan quilvanaa, najan apquilvanyam najan sicaa.
26 Inlhenquic alhta evalhoc omascoscomoc sat apquileyvam as nalhpop.
27 Am oltamjoc elasmacsic cotnaja ingmoc sictemaclha sicnatovascama maa. Eltimjic sat cotnaja ingmoc: Jave ayinyema Dios, nincoo eyca ayinyema ningmovan najan ningilyimnatem — sat eltimjic maa.
28 Mepqui apquilyicpilquemo mataa enlhitaoc israelitas, mepqui apquilyascamco.
29 Apvanqui inyicje elyasingvomoc, acyitna inlhojo acyascamco apquilvalhoc. Elyasingvomoc sat actomjaclha nelha.
30 Lhama cotnaja ingmoc apquinyajascasquic alhta mil ingnaymacoc, ¿so actomja yi? Apcanit alhta apquilinyajasquisa diez mil ingnaymacoc, ¿so actomja yi? Ayinyema alhta singmasma Dios apcanem elmacpoc ingnaymacoc nipyesicsa maa.
31 Apquilyasingvocmec cotnaja ingmoc aptemaclha Dios aptomja apyimnatem apanco, am colhno quilaycmasquiscam acyitsomalhca dios.
32 Apquilyitsomacpo uva acyilhna apaoc. Apquilyitsomacpo enlhit aptovana apnaycam nat tingma Sodoma najan Gomorra. Asquejec maa uva acyilhna, malha veneno.
33 Uva ayingmenic apancaoc acyitsomalhca veneno acyeyva amaoc, actomja singajem.
34 Jelvoncamejec sat mataa apquiltemaclha maa, cotnejic acyitnaycam epatic coo.
35 Incovac sat acnim, yoyam oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc. Quilhvoc sat comascoc apquileyvam, ningatoc maa apnatovasomacpilha.
36 Epasmoc sat Dios Visqui ingac elmeyvoc sat, apvita inlhojo mepqui apquilyimnatem enlhitaoc apquilyacyescama siclho. Epasmiclhac sat maa, apvita inlhojo apticyovam apquilyimnatem najan mepqui apquilyimnatem.
37 Etnejic sat Dios elanic: ¿Co laa acyasa quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios yoyam colmeyvoc quellhip? — sat etnejic.
38 Avanjec mataa allhoy quilaycmasquiscama asoc acticyovam, avanjec mataa allhoy uva ayingmenic macmescama quilaycmasquiscama. Incaymalhquic maa colpasingvoclha, incaymalhquic colmeyvoc enlhitaoc.
39 Coo sicvamlha Dios Visqui apancaoc enlhitaoc, paj poc, paj moc. Coo ayinyema acyimnatem apnenyaoc enlhit, coo ayinyema sicmascoscama apquileyvam enlhit. Coo ayinyema sicmascoscama apquileyvam enlhit. Coo ayinyema apquilyimsem enlhit, coo ayinyema sictamilquisquiyam as enlhit. Coo sicvamlha sicvomquiscama tap enlhitaoc.
40 Omyasiclhac netin emic naysicsa siclhanma mepqui sicyeycajascaoc:
41 Ellingamcojoc sat acyimtalhnama enlhit cotnaja ingmoc, oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc. Openacsojoc sat sicmaycam sovo acvinatem, olnapoc sat naysicsa sictemaclha sicpeyvomo.
42 Olovsic sat yanca ajancaoc congne ema apancaoc cotnaja ingmoc apquilyimsem najan apquilmomap. Sovo acvinatem colnapoc sat apquilviscaa cotnaja ingmoc.
43 Colpayjiclha apquilvalhoc enlhitaoc naciones najan enlhit apquilyacyescama siclho Dios. Eyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc cotnaja ingmoc, apquilnapma siclho Dios apquilancam. Ingyasicjiclhojoc sat mocjam enlhit apancaoc najan yoclhilhma apancaoc — nic nat intomjac apminaycmascama Moisés. ,
Actomjaclha nelha appayvam Moisés
44-45 Apnec nic nat Moisés napatavo israelitas. Aplhalhma ilhnic nat Josué, Nun apquitca. Apsovjoc nic nat Moisés as apminaycmascama.
46 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya israelitas: —Collhen sat mataa apquilvalhoc sicpayvam siltimnascama quellhip. Elane sat quellhip apquitquic elyiplovcasojoc sat mataa siyanamaclha actalhesomalhca. 47 Jave acmovan amyaa singanamaclha Dios. Actomja acyimnatescama mataa ingnenyaoc. Covoncac sat apquileyvam quellhip as yoclhilhma alhnancoc, payjoc moc nicja vatsam Jordán, apquilvoycamlha sat quellhip — nic nat aptomjac Moisés.
Yoclhilhma alhnancoc
48 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés:
49 Iyas sat lhip inquilhe Abarim. Ingyinamit sat inquilhe acvinatem acvisay Nebo, payjoc yoclhilhma Moab, ningatoc tingma Jericó. Etac sat lhip yoclhilhma Canaán, ellhovamcoc sat enlhitaoc Israel yoyam elhnam. 50 Payjoc maa netin inquilhe ingyitsapoc sat lhip. Colhic sat acpalhaquisa lhip apquilyeyjamcaa najan apquilmolhama ningá. Colhojoc sat apquitsepma lhip apipma Aarón netin inquilhe Hor. Innec alhta acpalhaquisa apquilyeyjamcaa. 51 Am alhta colcac evalhoc aptemaclha lhip najan apipma Aarón napatavo apnaymacoc, payjoc actiyapmaclha yingmin Meriba-cades, yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Zin. Am alhta eltomjac selayo quellhip napatavo apnaymacoc. 52 Ingyinmelhojo mocjay, etac sat lhip yoclhilhma alhnancoc, yoyam ellhovamcoc sat lhip apnaymacoc. Copvanquejec lhip epalhavomoc maa— nic nat aptomjac Dios.
1 Escuchad, cielos, y hablaré;
Y oiga la tierra los dichos de mi boca.
2 Goteará como la lluvia mi enseñanza;
Destilará como el rocío mi razonamiento;
Como la llovizna sobre la grama,
Y como las gotas sobre la hierba;
3 Porque el nombre de Jehová proclamaré.
Engrandeced a nuestro Dios.
4 Él es la Roca, cuya obra es perfecta,
Porque todos sus caminos son rectitud;
Dios de verdad, y sin ninguna iniquidad en él;
Es justo y recto.
5 La corrupción no es suya; de sus hijos es la mancha,
Generación torcida y perversa.
6 ¿Así pagáis a Jehová,
Pueblo loco e ignorante?
¿No es él tu padre que te creó?
Él te hizo y te estableció.
7 Acuérdate de los tiempos antiguos,
Considera los años de muchas generaciones;
Pregunta a tu padre, y él te declarará;
A tus ancianos, y ellos te dirán.
8 Cuando el Altísimo hizo heredar a las naciones,
Cuando hizo dividir a los hijos de los hombres,
Estableció los límites de los pueblos
Según el número de los hijos de Israel.
9 Porque la porción de Jehová es su pueblo;
Jacob la heredad que le tocó.
10 Le halló en tierra de desierto,
Y en yermo de horrible soledad;
Lo trajo alrededor, lo instruyó,
Lo guardó como a la niña de su ojo.
11 Como el águila que excita su nidada,
Revolotea sobre sus pollos,
Extiende sus alas, los toma,
Los lleva sobre sus plumas,
12 Jehová solo le guio,
Y con él no hubo dios extraño.
13 Lo hizo subir sobre las alturas de la tierra,
Y comió los frutos del campo,
E hizo que chupase miel de la peña,
Y aceite del duro pedernal;
14 Mantequilla de vacas y leche de ovejas,
Con grosura de corderos,
Y carneros de Basán; también machos cabríos,
Con lo mejor del trigo;
Y de la sangre de la uva bebiste vino.
15 Pero engordó Jesurún, y tiró coces
(Engordaste, te cubriste de grasa);
Entonces abandonó al Dios que lo hizo,
Y menospreció la Roca de su salvación.
16 Le despertaron a celos con los dioses ajenos;
Lo provocaron a ira con abominaciones.
17 Sacrificaron a los demonios, y no a Dios;
A dioses que no habían conocido,
A nuevos dioses venidos de cerca,
Que no habían temido vuestros padres.
18 De la Roca que te creó te olvidaste;
Te has olvidado de Dios tu creador.
19 Y lo vio Jehová, y se encendió en ira
Por el menosprecio de sus hijos y de sus hijas.
20 Y dijo: Esconderé de ellos mi rostro,
Veré cuál será su fin;
Porque son una generación perversa,
Hijos infieles.
21 Ellos me movieron a celos con lo que no es Dios;
Me provocaron a ira con sus ídolos;
Yo también los moveré a celos con un pueblo que no es pueblo,
Los provocaré a ira con una nación insensata.
22 Porque fuego se ha encendido en mi ira,
Y arderá hasta las profundidades del Seol;
Devorará la tierra y sus frutos,
Y abrasará los fundamentos de los montes.
23 Yo amontonaré males sobre ellos;
Emplearé en ellos mis saetas.
24 Consumidos serán de hambre, y devorados de fiebre ardiente
Y de peste amarga;
Diente de fieras enviaré también sobre ellos,
Con veneno de serpientes de la tierra.
25 Por fuera desolará la espada,
Y dentro de las cámaras el espanto;
Así al joven como a la doncella,
Al niño de pecho como al hombre cano.
26 Yo había dicho que los esparciría lejos,
Que haría cesar de entre los hombres la memoria de ellos,
27 De no haber temido la provocación del enemigo,
No sea que se envanezcan sus adversarios,
No sea que digan: Nuestra mano poderosa
Ha hecho todo esto, y no Jehová.
28 Porque son nación privada de consejos,
Y no hay en ellos entendimiento.
29 ¡Ojalá fueran sabios, que comprendieran esto,
Y se dieran cuenta del fin que les espera!
30 ¿Cómo podría perseguir uno a mil,
Y dos hacer huir a diez mil,
Si su Roca no los hubiese vendido,
Y Jehová no los hubiera entregado?
31 Porque la roca de ellos no es como nuestra Roca,
Y aun nuestros enemigos son de ello jueces.
32 Porque de la vid de Sodoma es la vid de ellos,
Y de los campos de Gomorra;
Las uvas de ellos son uvas ponzoñosas,
Racimos muy amargos tienen.
33 Veneno de serpientes es su vino,
Y ponzoña cruel de áspides.
34 ¿No tengo yo esto guardado conmigo,
Sellado en mis tesoros?
35 Mía es la venganza y la retribución;
A su tiempo su pie resbalará,
Porque el día de su aflicción está cercano,
Y lo que les está preparado se apresura.
36 Porque Jehová juzgará a su pueblo,
Y por amor de sus siervos se arrepentirá,
Cuando viere que la fuerza pereció,
Y que no queda ni siervo ni libre.
37 Y dirá: ¿Dónde están sus dioses,
La roca en que se refugiaban;
38 Que comían la grosura de sus sacrificios,
Y bebían el vino de sus libaciones?
Levántense, que os ayuden
Y os defiendan.
39 Ved ahora que yo, yo soy,
Y no hay dioses conmigo;
Yo hago morir, y yo hago vivir;
Yo hiero, y yo sano;
Y no hay quien pueda librar de mi mano.
40 Porque yo alzaré a los cielos mi mano,
Y diré: Vivo yo para siempre,
41 Si afilare mi reluciente espada,
Y echare mano del juicio,
Yo tomaré venganza de mis enemigos,
Y daré la retribución a los que me aborrecen.
42 Embriagaré de sangre mis saetas,
Y mi espada devorará carne;
En la sangre de los muertos y de los cautivos,
En las cabezas de larga cabellera del enemigo.
43 Alabad, naciones, a su pueblo,
Porque él vengará la sangre de sus siervos,
Y tomará venganza de sus enemigos,
Y hará expiación por la tierra de su pueblo.
44 Vino Moisés y recitó todas las palabras de este cántico a oídos del pueblo, él y Josué hijo de Nun. 45 Y acabó Moisés de recitar todas estas palabras a todo Israel; 46 y les dijo: Aplicad vuestro corazón a todas las palabras que yo os testifico hoy, para que las mandéis a vuestros hijos, a fin de que cuiden de cumplir todas las palabras de esta ley. 47 Porque no os es cosa vana; es vuestra vida, y por medio de esta ley haréis prolongar vuestros días sobre la tierra adonde vais, pasando el Jordán, para tomar posesión de ella.
Se le permite a Moisés contemplar la tierra de Canaán
48 Y habló Jehová a Moisés aquel mismo día, diciendo: 49 Sube a este monte de Abarim, al monte Nebo, situado en la tierra de Moab que está frente a Jericó, y mira la tierra de Canaán, que yo doy por heredad a los hijos de Israel; 50 y muere en el monte al cual subes, y sé unido a tu pueblo, así como murió Aarón tu hermano en el monte Hor, y fue unido a su pueblo; 51 por cuanto pecasteis contra mí en medio de los hijos de Israel en las aguas de Meriba de Cades, en el desierto de Zin; porque no me santificasteis en medio de los hijos de Israel. 52 Verás, por tanto, delante de ti la tierra; mas no entrarás allá, a la tierra que doy a los hijos de Israel.