Asoc simpilapquiscama
1 Apquiltomjac nic nat profetas apquitcoc apquilanya profeta Eliseo: —Am coyov'alhma as tingma ningnamcaclha. 2 Pac ongilyacsic sat vatsam Jordán ontingyac yamit. Moclhama apquitcoc elyatemenic lhama yamit. Ongyayincasiclhac sat tingma ingac — nic nat apquiltomjac.
Apcatingmavoc nic nat: —Noc maa — nic nat aptomjac.
3 Aptomjac nic nat lhama apquitcoc apcanya: —Pac ontimjic ninlhalhma lhip — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat profeta Eliseo: —Jey, noc maa — nic nat aptomjac.
4 Aplhalhma ilhnic nat aptomjac profeta Eliseo. Apquilvoclhec nic nat vatsam Jordán. Apquilyatemenquic nic nat yamit. 5 Innilhtinquic nic nat tava naysicsa apquinquem lhama apquitcoc. Intiyacmec nic nat nayingmin.
Apquilpalhamam nic nat apquitcoc: —¡Jay, tiyacme! Jave ajanco, sicmaycam alhta — nic nat aptomjac.
6 Aptomjac nic nat profeta Dios aplingascama apcanya: —¿Jalhco actiyamlha tava? — nic nat aptomjac.
Aplhicmosquic nic nat actiyamlha. Yejemoc nic nat apyatemena yamit ayitcoc. Apyinyovquic nic nat nayingmin actiyamlha tava. Pilapcasquic nic nat actepa tava acyitna netin yingmin.
7 Aptomjac nic nat profeta apcanya: —Ima sat tava — nic nat aptomjac.
Apmec nic nat tava apyimnanic.
Eliseo najan enlhitaoc Siria
8 Apnec nic nat apvisqui yoclhilhma Siria. Apquiltamjoc nic nat elnapacpoc enlhitaoc Israel. Apquilpamejitsacpec nic nat apvisqui singilpilhtetemo apancaoc.
Aptomjac nic nat apquilanya: —Elyilhanim sat quip aja — nic nat aptomjac.
9 Innec nic nat altimnasa amyaa apvisqui Israel.
Aptomjac nic nat profeta Eliseo apcanya: —Ingyavojo sat maa enlhitaoc co Siria. Apquilyilhanmec maa — nic nat aptomjac.
10 Apquilapajasquic nic nat apvisqui Israel singilpilhtetemo aplhenaclha profeta. Apquiltamilcasquic nic nat apvisqui ayinyema aplhanma profeta lhama natamin mocjam lhama. 11 Intamjam nic nat apvalhoc apvisqui co Siria.
Aptomjac nic nat apquilanya singilpilhtetemo: —¿Soc enlhit ningyesicsa aptomja apcanem? — nic nat aptomjac.
12 Apcatingmavoc nic nat lhama singilpilhtetemo: —Visqui, paj lhama apcanem. Apnec nipyesicsa enlhitaoc Israel profeta Eliseo. Apyasamcoc maa actemaclha lhip appayvam apyilhamacpo aptemaclha alhtaa. Eyqui maa aptomja apquiltimnascama apnaclha apvisqui Israel — nic nat aptomjac.
13 Aptomjac nic nat apvisqui apquilanya singilpilhtetemo: —Eltiyaningvomjo quellhip, elyasamcojo sat apnaclha. Ongilpilhtetic sat — nic nat aptomjac. Innec nic nat altimnasa apvisqui co Siria.
—Apnec profeta amyip Dotán — nic nat intomjac amyaa.
14 Apquilapajasquic nic nat apvisqui nolhing apcapaoc najan carros najan singilpilhtetemo appintalhnama. Apquilvocmec nic nat alhtaa. Apquilvocjingvocmec nic nat.
15 Aplhaticjac nic nat profeta apquilancam alhtooc anco. Pilapcasquic nic nat apvita enlhitaoc apvocjay tingma; najan aplhamoclhojo nolhing najan carros. Aptomjac nic nat apquilancam apcanya profeta. —Visqui, nincoo layi. ¿Jalhco sat ontemjic? — nic nat aptomjac.
16 Apcatingmavoc nic nat profeta: —Nongya nasa. Tap anco apquiltomja singmasma nincoo am elhnoc enlhitaoc singvocjay — nic nat aptomjac.
17 Apquilmalhnaquic nic nat profeta: —Dios Visqui ingac. Ilmayes sat apataoc selancam — nic nat aptomjac.
Inquilmayjeclhec nic nat apataoc ayinyema Dios. Apquilyajavoc nic nat. Pilapcasquic nic nat apvita enlhitaoc nolhing apcapaoc najan carros malha naysicsa talha. Apcanam nic nat nipyava profeta Eliseo. 18 Naysicsa apquimpocjamap nic nat aptomjac Eliseo apquilmalhna: —Dios Visqui ingac. Itnesquis sat mepqui apataoc as enlhitaoc — nic nat aptomjac.
Pilapcasquic nic nat apquiltomja mepqui apataoc cotnaja ingmoc, ayinyema apquilmalhnancama profeta.
19 Aptomjac nic nat profeta apquilanya mepqui apataoc: —Jave amay aso. Jave tingma apquilquitama quellhip. Jelyiplov coo, olhicmocsic sat quellhip enlhit apquilquitama — nic nat aptomjac.
Apnalaclhec nic nat tingma Savaria. 20 Apquilvoclhec nic nat tingma Savaria. Apquilmalhnaquic nic nat profeta: —Dios Visqui ingac. Ilmayesiclha sat apataoc as enlhitaoc — nic nat aptomjac.
Inquilmayjeclhec nic nat apataoc ayinyema Dios. Apquilyajavoc nic nat. Pilapcasquic nic nat apquilvita tingma Samaria. 21 Apvitac nic nat apvisqui enlhitaoc Israel. Aptomjac nic nat apcanya: —Visqui Eliseo, ¿pa ya ongilnapoc as enlhitaoc? — nic nat aptomjac.
22 Apcatingmavoc nic nat profeta: —Noelnajap nasa. Ayinyemaclha paj alhta elnapoc quellhip apquilmaycam yanca najan pilhpaalh. Ilmesaoc sat aptoycaoc najan yingmin apyinaycaoc. Ilapajas sat eltajojo apnaclha apvisqui apancaoc — nic nat aptomjac.
23 Apquilanesquic nic nat apvisqui acyivey aptoycaoc. Apquilapajasquic nic nat. Apquiltajaclhec nic nat apnaclha apvisqui apancaoc. Am nic nat cotalhcac mocjam quimpocjacme apquinyema yoclhilhma Siria.
Mayic ataoc tingma Samaria
24 Apcansaclhec nic nat Ben-adad, apvisqui co Siria, apyovoclhojo singilpilhtetemo, yoyam elimpocja tingma Samaria. 25 Mayic nic nat inquilnapac natingma Samaria. Invocmec nic nat ochenta monedas de plata acyanmongam ningmam yamelyeyjaycoc acmatnam apcatic. Invocmec nic nat cinco monedas de plata ningmam un litro valhaay apye (acvisay panatem yamit).
26 Aplhinquic nic nat apvisqui rey, apyiplayclha netin mataymong tingma apjalhtam.
Pilapcasquic nic nat aplinga quilvana acpayvam acyimnatem: —¡Visqui apyimtalhnamo, jepasim coo! — nic nat intomjac.
27 Apcatingmavoc nic nat apvisqui: —¿Evanqui ya opasmoc lhiya, mepqui inlhojo appasmom Dios Visqui ingac? Paj coo trigo apactic, paj coo uva ayingmenic. 28 ¿So actingya yi lhiya? — nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat quilvana: —Actemaclha anco siclhalhma as quilvana. Ayanyalhquic alhta ongvajic sictamongvoyam, yoyam ontovamcoc apjapitic mocjetic nimpasmeyquiclha as acnim nac jay. Secaseclha cajic sat ayitca, yoyam ontovamcoc apjapitic secaseclha. 29 Nimpenasquic alhta ningjanma sictamongvoyam, nintovcamquic alhta. Secaseclha eyca paj ongvitac ayitca, paj ematnac, ayinyema acposcama ayitca — nic nat intomjac.
30 Aplovquic nic nat apvisqui rey, aplinga quilvana acpayvam, apyaptec nic nat aptalhnama ayinyema aclom apvalhoc. Apvitacpec nic nat apvisqui netin mataymong tingma apjalhtam, apma apava yamquintimajac coning apcalomap. 31 Aptomjac nic nat apvisqui apyimnatesa appayvam: Ematong sat as acnim nac jay profeta Eliseo, Safat apquitca. ¡Jeyajic sat Dios, apvita inlhojo mepqui apmatnam profeta! — nic nat aptomjac apvisqui.
32 Apnec nic nat Eliseo tingma pac, apnaycamó lhama apquilvanyam mayayo. Apcapajasacpec nic nat apvisqui apcasinancama. Am nic nat evocmoc mocjam Eliseo tingma.
Aptomjac nic nat Eliseo apquilanya apquilvanyam: —Ticyovam inyap nac apvisqui rey. Apcapajasquic lhac, colhic sat acyatemena eyispoc coo. Quip elaylhojo quellhip, apvoctac sat ancoc apcasinancama, elyimnates tingma apatong, metalhningvotayc sat. Apquilimjamquic maa apvisqui rey — nic nat aptomjac.
33 Naysicsa appamejitquiscama Eliseo, apvaa apvisqui apcasinancama, aptomja apcanya: —¡Avanjec ninlingaycamco acyimtalhnama mepqui singilpasmom Dios! ¡Movanquejec olaylhic mocjam! — nic nat aptomjac apvisqui.
Eliseo hace flotar el hacha
1 Los hijos de los profetas dijeron a Eliseo: He aquí, el lugar en que moramos contigo nos es estrecho. 2 Vamos ahora al Jordán, y tomemos de allí cada uno una viga, y hagamos allí lugar en que habitemos. Y él dijo: Andad. 3 Y dijo uno: Te rogamos que vengas con tus siervos. Y él respondió: Yo iré. 4 Se fue, pues, con ellos; y cuando llegaron al Jordán, cortaron la madera. 5 Y aconteció que mientras uno derribaba un árbol, se le cayó el hacha en el agua; y gritó diciendo: ¡Ah, señor mío, era prestada! 6 El varón de Dios preguntó: ¿Dónde cayó? Y él le mostró el lugar. Entonces cortó él un palo, y lo echó allí; e hizo flotar el hierro. 7 Y dijo: Tómalo. Y él extendió la mano, y lo tomó.
Eliseo y los sirios
8 Tenía el rey de Siria guerra contra Israel, y consultando con sus siervos, dijo: En tal y tal lugar estará mi campamento. 9 Y el varón de Dios envió a decir al rey de Israel: Mira que no pases por tal lugar, porque los sirios van allí. 10 Entonces el rey de Israel envió a aquel lugar que el varón de Dios había dicho; y así lo hizo una y otra vez con el fin de cuidarse.
11 Y el corazón del rey de Siria se turbó por esto; y llamando a sus siervos, les dijo: ¿No me declararéis vosotros quién de los nuestros es del rey de Israel? 12 Entonces uno de los siervos dijo: No, rey señor mío, sino que el profeta Eliseo está en Israel, el cual declara al rey de Israel las palabras que tú hablas en tu cámara más secreta. 13 Y él dijo: Id, y mirad dónde está, para que yo envíe a prenderlo. Y le fue dicho: He aquí que él está en Dotán. 14 Entonces envió el rey allá gente de a caballo, y carros, y un gran ejército, los cuales vinieron de noche, y sitiaron la ciudad.
15 Y se levantó de mañana y salió el que servía al varón de Dios, y he aquí el ejército que tenía sitiada la ciudad, con gente de a caballo y carros. Entonces su criado le dijo: ¡Ah, señor mío! ¿qué haremos? 16 Él le dijo: No tengas miedo, porque más son los que están con nosotros que los que están con ellos. 17 Y oró Eliseo, y dijo: Te ruego, oh Jehová, que abras sus ojos para que vea. Entonces Jehová abrió los ojos del criado, y miró; y he aquí que el monte estaba lleno de gente de a caballo, y de carros de fuego alrededor de Eliseo. 18 Y luego que los sirios descendieron a él, oró Eliseo a Jehová, y dijo: Te ruego que hieras con ceguera a esta gente. Y los hirió con ceguera, conforme a la petición de Eliseo. 19 Después les dijo Eliseo: No es este el camino, ni es esta la ciudad; seguidme, y yo os guiaré al hombre que buscáis. Y los guio a Samaria.
20 Y cuando llegaron a Samaria, dijo Eliseo: Jehová, abre los ojos de estos, para que vean. Y Jehová abrió sus ojos, y miraron, y se hallaban en medio de Samaria. 21 Cuando el rey de Israel los hubo visto, dijo a Eliseo: ¿Los mataré, padre mío? 22 Él le respondió: No los mates. ¿Matarías tú a los que tomaste cautivos con tu espada y con tu arco? Pon delante de ellos pan y agua, para que coman y beban, y vuelvan a sus señores. 23 Entonces se les preparó una gran comida; y cuando habían comido y bebido, los envió, y ellos se volvieron a su señor. Y nunca más vinieron bandas armadas de Siria a la tierra de Israel.
Eliseo y el sitio de Samaria
24 Después de esto aconteció que Ben-adad rey de Siria reunió todo su ejército, y subió y sitió a Samaria. 25 Y hubo gran hambre en Samaria, a consecuencia de aquel sitio; tanto que la cabeza de un asno se vendía por ochenta piezas de plata, y la cuarta parte de un cab de estiércol de palomas por cinco piezas de plata. 26 Y pasando el rey de Israel por el muro, una mujer le gritó, y dijo: Salva, rey señor mío. 27 Y él dijo: Si no te salva Jehová, ¿de dónde te puedo salvar yo? ¿Del granero, o del lagar? 28 Y le dijo el rey: ¿Qué tienes? Ella respondió: Esta mujer me dijo: Da acá tu hijo, y comámoslo hoy, y mañana comeremos el mío. 29 Cocimos, pues, a mi hijo, y lo comimos. El día siguiente yo le dije: Da acá tu hijo, y comámoslo. Mas ella ha escondido a su hijo. 30 Cuando el rey oyó las palabras de aquella mujer, rasgó sus vestidos, y pasó así por el muro; y el pueblo vio el cilicio que traía interiormente sobre su cuerpo. 31 Y él dijo: Así me haga Dios, y aun me añada, si la cabeza de Eliseo hijo de Safat queda sobre él hoy.
32 Y Eliseo estaba sentado en su casa, y con él estaban sentados los ancianos; y el rey envió a él un hombre. Mas antes que el mensajero viniese a él, dijo él a los ancianos: ¿No habéis visto cómo este hijo de homicida envía a cortarme la cabeza? Mirad, pues, y cuando viniere el mensajero, cerrad la puerta, e impedidle la entrada. ¿No se oye tras él el ruido de los pasos de su amo? 33 Aún estaba él hablando con ellos, y he aquí el mensajero que descendía a él; y dijo: Ciertamente este mal de Jehová viene. ¿Para qué he de esperar más a Jehová?