1 Inlhinganacmec sat ancoc vayqui yamquilvana, najan maa nipquesic, aptomja aptoscama aptimem poc. Iyantemiclha sat apvitayclha apnaclha avtip. 2 Am sat ancoc etnajac eptimem poc enlhit, apma inlhojo mocjay tingma pac, iyantemiclha sat lhip tingma pac aptoscama aplhinganyam. Inlingalhquic sat ancoc amyaa enlhit apquitamsama aptoscama acyanca lhip tingma pac, nomyov nasa lhip, itajicsojo sat aptoscama apvitayclha. 3 Ilhnasojo sat lhip apvitayclha yamelyeyjaycoc aclhinganyam, najan apava apcalomap aptiyam, najan moc asoc actiyam. Nomyov nasa lhip, itajicsojo sat mataa actomja apanco najan aptomja avtip.
4 Intolhnac sat ancoc poc enlhit aptoscama, acyitnacmo nalhit amay, ipasingvoclha sat lhip, colhic sat acyantama mocjam aptoscama yamelyeyjaycoc najan vayqui yamquilvana.
5 Covanquejec mataa quilvana cotalhniclha apava aptalhnama enlhit. Copvanquejec mataa enlhit etalhniclha apava actalhnama quilvana, ayinyema aptanoncama Dios.
6 Apvitac sat ancoc lhip netin yamit acyitna nata alhancoc, najan inyapmoc altajana, najan ayitcavoc, najan apóc. 7 Imyov sat lhip ayitcavoc najan apóc, ipanimiclha sat lhip inyapmoc. Ilhnasojo sat lhip, apvita inlhojo nata alhancoc acyitna nalhpop. Emyovacpoc sat lhip napato Dios, etyisam sat aclhamoclhojo años.
8 Apquillanac sat ancoc lhip tingma apmaclha mepqui apyitsicsic, illana sat netin lhama apjalhtam nipyava tingma apquillanomap, metyemejec sat apna netin tingma. Esilhnanacpoc sat apanco lhip najan apquilmolhama, aptiyacmo najan apquitsepa inlhojo enlhit.
9 Nopalhaquis nasa lhip ecniclha moc asoc naysicsa ayimjaclha uva avjac. Colhic sat acmesa carpa apponquinomap macmescama Dios aclhamoclhojo acyilhna.
10 Noeltingya nasa vayqui yamquilvana acyinyovascamó lhama yamelyeyjaycoc, yoyam elcaoc sat amyip.
11 Noeltingya nasa apava apquilantalhnama apquilanomap nipquesic apva najan appalhcomap yatepepa.
12 Elyipitquis mataa flecos apquilnatanma nipvayc apquilalomap.
Quilvana ayitcoc mepqui acpatjetomalhca
13 Aptingyac sat ancoc enlhit etnejic aptava quilvana ayitcoc. Nalhit acnim ingyapajacsic quilhva aptava, ayinyema ayastingam. 14 Aptipcasquic acvisay as quilvana ayitcoc, aplingasa amyaa: Naysicsa sicyitnamó lhama as quilvana, sicvita altamay acpatjetomalhca — alhta aptomjac. 15 Incaymalhquic quilvana inyap elcoc siclho ayalomalhca apquitca, esaclhesic sat apnamcaclha singyicpilquemo apquilvanyam. 16 Etnejic sat ingyanic maa: Am alhta omyavac sictamongvoyam, etnejic aptava as enlhit. 17 Naysicsa ayastingam as enlhit aptipquisa acvisay, apcanem altamay acpatjetamalhca sictamongvoyam. Apmopvan amyaa as enlhit. Quip elanojo ayalomalhca sictamongvoyam, melquinatsejec sat quellhip, mepqui acpatjetamalhca siclho sictamongvoyam — sat etnejic inyap. Eppayecsic sat inyap napatavo apquilvanyam apava ayalomalhca quilvana, melquinatsejec sat apquilvita (ema ayitcoc), ayinyema appatjetaycaoc quilhva atava. 18 Elanic sat apquilvanyam elyicpilhquetacpoc enlhit quilhva alyimjapma. 19 Apcanyacpec eyinyoc acyanmongam multa acvaycmo cien monedas de plata, ayinyema aptipquiscama acvisay quilvana ayitcoc israelita, mepqui siclho acpatjetamalhca. Etnejic sat mocjam aptava as quilvana ayitcoc, meyinyovejec sat mataa naysicsa aptiyascam as nalhpop.
20 Nasoc sat ancoc altamay acpatjetamalhca as quilvana ayitcoc. 21 Incaymalhquic cotipsalhcac as quilvana inyap tingma pac, comatong sat maa tap tingma, apquilyicnay mataymong enlhitaoc. Elhenacpoc apmapsom quilvana inyap najan apyovoclhojo enlhitaoc Israel, ayinyema actemaclha anco as quilvana mepqui atava altamay acpatjetamalhca. Elmascos sat acmasom, acyitna inlhojo nipyesicsa quellhip.
22 Apvitacpec sat ancoc enlhit appatjetaycaoc quilvana cotnaja aptava, ematong sat enlhit, comatong sat quilvana, colitsapoc sat. Elmascos sat acmasom, acyitna inlhojo nipyesicsa quellhip.
23 Innec sat ancoc quilvana ayitcoc mepqui mocjam acpatjetamalhca, aptomja apponcanma apyimnanic. Pilapcasquic sat ancoc natingma epatjetamcoc poc enlhit. 24 Colhic sat acnalantama apnamcaclha apquilyicpilquemo apsilhnanomap apanco najan quilvana ayitcoc, coticyoc sat maa. Comatong sat quilvana ayitcoc, ayinyema mepqui acpalhamaycam, yoyam elpasingvota enlhit apquilmasma. Ematong sat enlhit apsilhnanomap apanco, ayinyema appatjetaycaoc quilvana cotnaja aptava. Elmascos sat acmasom, acyitna inlhojo nipyesicsa quellhip.
25 Innec sat ancoc amyip quilvana ayitcoc mepqui mocjam acpatjetamalhca, aptomja apponcanma apyimnanic. Pilapcasquic sat ancoc epatjetamcoc poc enlhit. Ematong sat apvamlha enlhit appatjetaycaoc, comatnejec sat quilvana ayitcoc. 26 Comyovalhcac sat quilvana ayitcoc, ayinyema mepqui acsilhnanomalhca anco. Enlhit appatjetaycaoc elhojoc sat ticyovam inyap aptemaclha apcajem poc. 27 Inlhapcoc alhta amyip quilvana ayitcoc, nasoc lhaja acpalhamaycam yoyam epasingvota enlhit apmasma.
28 Apvitac sat ancoc enlhit lhama quilvana ayitcoc mepqui mocjam acpatjetamalhca, najan mepqui apponcanma apyimnanic. Appatjetamquic sat ancoc as quilvana ayitcoc, inlingalhquic sat ancoc amyaa. 29 Incaymalhquic as enlhit eyinyoc acyanmongam cincuenta monedas de plata, elhcac sat quilvana inyap. Etnejic sat aptava as quilvana ayitcoc, copvanquejec mataa eyinyoc naysicsa aptiyascam as nalhpop.
30 Copvanquejec mataa enlhit (apyimnanic) epatjetamcoc apyap aptava, evennacpoc sat apyap.
1 Si vieres extraviado el buey de tu hermano, o su cordero, no le negarás tu ayuda; lo volverás a tu hermano. 2 Y si tu hermano no fuere tu vecino, o no lo conocieres, lo recogerás en tu casa, y estará contigo hasta que tu hermano lo busque, y se lo devolverás. 3 Así harás con su asno, así harás también con su vestido, y lo mismo harás con toda cosa de tu hermano que se le perdiere y tú la hallares; no podrás negarle tu ayuda. 4 Si vieres el asno de tu hermano, o su buey, caído en el camino, no te apartarás de él; le ayudarás a levantarlo.
5 No vestirá la mujer traje de hombre, ni el hombre vestirá ropa de mujer; porque abominación es a Jehová tu Dios cualquiera que esto hace.
6 Cuando encuentres por el camino algún nido de ave en cualquier árbol, o sobre la tierra, con pollos o huevos, y la madre echada sobre los pollos o sobre los huevos, no tomarás la madre con los hijos. 7 Dejarás ir a la madre, y tomarás los pollos para ti, para que te vaya bien, y prolongues tus días.
8 Cuando edifiques casa nueva, harás pretil a tu terrado, para que no eches culpa de sangre sobre tu casa, si de él cayere alguno.
9 No sembrarás tu viña con semillas diversas, no sea que se pierda todo, tanto la semilla que sembraste como el fruto de la viña. 10 No ararás con buey y con asno juntamente. 11 No vestirás ropa de lana y lino juntamente.
12 Te harás flecos en las cuatro puntas de tu manto con que te cubras.
Leyes sobre la castidad
13 Cuando alguno tomare mujer, y después de haberse llegado a ella la aborreciere, 14 y le atribuyere faltas que den que hablar, y dijere: A esta mujer tomé, y me llegué a ella, y no la hallé virgen; 15 entonces el padre de la joven y su madre tomarán y sacarán las señales de la virginidad de la doncella a los ancianos de la ciudad, en la puerta; 16 y dirá el padre de la joven a los ancianos: Yo di mi hija a este hombre por mujer, y él la aborrece; 17 y he aquí, él le atribuye faltas que dan que hablar, diciendo: No he hallado virgen a tu hija; pero ved aquí las señales de la virginidad de mi hija. Y extenderán la vestidura delante de los ancianos de la ciudad. 18 Entonces los ancianos de la ciudad tomarán al hombre y lo castigarán; 19 y le multarán en cien piezas de plata, las cuales darán al padre de la joven, por cuanto esparció mala fama sobre una virgen de Israel; y la tendrá por mujer, y no podrá despedirla en todos sus días. 20 Mas si resultare ser verdad que no se halló virginidad en la joven, 21 entonces la sacarán a la puerta de la casa de su padre, y la apedrearán los hombres de su ciudad, y morirá, por cuanto hizo vileza en Israel fornicando en casa de su padre; así quitarás el mal de en medio de ti.
22 Si fuere sorprendido alguno acostado con una mujer casada con marido, ambos morirán, el hombre que se acostó con la mujer, y la mujer también; así quitarás el mal de Israel.
23 Si hubiere una muchacha virgen desposada con alguno, y alguno la hallare en la ciudad, y se acostare con ella; 24 entonces los sacaréis a ambos a la puerta de la ciudad, y los apedrearéis, y morirán; la joven porque no dio voces en la ciudad, y el hombre porque humilló a la mujer de su prójimo; así quitarás el mal de en medio de ti.
25 Mas si un hombre hallare en el campo a la joven desposada, y la forzare aquel hombre, acostándose con ella, morirá solamente el hombre que se acostó con ella; 26 mas a la joven no le harás nada; no hay en ella culpa de muerte; pues como cuando alguno se levanta contra su prójimo y le quita la vida, así es en este caso. 27 Porque él la halló en el campo; dio voces la joven desposada, y no hubo quien la librase.
28 Cuando algún hombre hallare a una joven virgen que no fuere desposada, y la tomare y se acostare con ella, y fueren descubiertos; 29 entonces el hombre que se acostó con ella dará al padre de la joven cincuenta piezas de plata, y ella será su mujer, por cuanto la humilló; no la podrá despedir en todos sus días.
30 Ninguno tomará la mujer de su padre, ni profanará el lecho de su padre.