Moisés apipyata
1 Moisés apipyata ilhnic nat apvisay Jetro. Sacerdote ilhnic nat Jetro yoclhilhma Madián. Aplingac nic nat amyaa simpilapquiscama ayinyema Dios Apyimtalhnamo nipyesicsa enlhitaoc Israel. Actemaclha apquilyinyovquiscama siclho yoclhilhma Egipto. 2 Moisés aptava ilhnic nat Séfora, actajaclho siclhoc nic nat inyap tingma pac, apnaclha Jetro. 3 Aclhalhma ilhnic nat apcanit ayitquic. Lhama ilhnic nat apvisay Gersón, ayinyema Moisés appayvam: —Malha maycaa coo cotnajaclha siyaoclha — nic nat aptomjac aplhenacpo apanco. 4 Poc nic nat apvisay Eliezer, ayinyema appayvam: —Sepasmom Dios najan sevomquiscama tap napato apvisqui faraón — nic nat aptomjac.
5 Apnec nic nat Moisés yoclhilhma actamopeycaoc nicja inquilhe acvisay Dios apanco (mataymong acvinatem). Aptiyaningvocmec nic nat Jetro. Aclhalhma ilhnic nat Moisés aptava najan dos apquitquic.
6 Aptomjac nic nat Jetro apcanya: —Lhip nac eyipjayim. Coo sicvisay Jetro, lhip apipyata. Acyantamentac lhac lhip aptava najan dos apquitquic — nic nat aptomjac Jetro.
7 Apmec nic nat tacja Moisés. Apjalhec nic nat appayvasa. Appitsisquic nic nat apmalhimpenic. Apquilantalhnec nic nat carpa appaclhanma. 8 Apquiltimnasquic nic nat Moisés amyaa aplhenacpo apvisqui faraón, najan apquillhalhmaa egipcios, najan apquillhenacpoc enlhitaoc Israel. Actemaclha ilhnic nat nalhit amay najan actemaclha apquilmasma Dios Apyimtalhnamo.
9 Payjeclhec nic nat apvalhoc Jetro aplinga amyaa apquilmasma Dios Apyimtalhnamo naysicsa apquilminlhinaycam cotnaja ingmoc co Egipto.
10 Aptomjac nic nat Jetro apcanya: —Aptasic apanco Dios Apyimtalhnamo apquilmasma enlhitaoc Israel napatavo co Egipto. Aptomja apquilmasma alhta napato apvisqui faraón. 11 Apyimtalhnamo apanco Dios Apyimtalhnamo, am colhno quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Apquilmasma alhta enlhitaoc apquillingaycamco acyimtalhnamo ayinyema alhta apquilyimtalhnesomap apanco (co Egipto) — nic nat aptomjac Jetro.
12 Appiquinquic nic nat talha asoc acmatnam macmescama Dios, yoyam comyetic. Najan moc asoc macmescama Dios. Apcaneclhec nic nat Aarón najan apyovoclhojo ningayo apquilvanyam Israel. Aptovcamquic nic nat napato Dios Apyimtalhnamo. Aptasacmec nic nat Moisés apipyata.
Apquillhalhma Moisés
(Dt 1.9-18)
13 Moc acnim nic nat intomjac. Apquilvoctac nic nat apnaymacoc acyimtalhnama apquilvalhoc. Appeyvescaseclhec nic nat Moisés. Apquilinlhanacmec nic nat mataa acyovoclhojo acnim. 14 Apvitac nic nat Moisés apipyata actemaclha apquilyamposcama apnaymacoc.
Aptomjac nic nat apipyata apcanya Moisés: —¿So actomja yi? Lhama apanco lhip apyicpilquemo. Apquilinlhanacmec apnaymacoc apquilyamposcama lhip acyovoclhojo acnim — nic nat aptomjac Jetro.
15 Apcatingmavoc nic nat Moisés: —Elyavectac mataa enlhit, yoyam olmalhnesquisic Dios Apyimtalhnamo etnejic appeyvescasquiclha. 16 Am elyasamcoc mataa enlhit aptomja apsilhnanomap apanco. Coo eyca sictomja sicyascasingvoyam enaymacoc Dios appayvam actemaclha singanamaclha — nic nat aptomjac Moisés.
17 Aptomjac nic nat apipyata apcanya: —Copayjo lhip aptomjaclha. 18 Apyampavoc mataa lhip, apquilyampavoc apnaymacoc apyovoclhojo. Copvanquejec lhip aplhapco esavojo apyicpilquemo. 19 Quip ingyeylhojo sicpayvam, yoyam ongvanic lhip. Dios Apyimtalhnamo epasmoc sat lhip: Itne sat lhip appeyvescasquiclha napato Dios Apyimtalhnamo. Ilmalhnesquis apnaymacoc napato Dios. 20 Ilyascasingvom sat apnaymacoc Dios appayvam actemaclha singanamaclha. Ilane sat elyiplovcasojo mataa naysicsa ningileyvam. 21 Ilyacyes sat nipyesicsa apnaymacoc enlhit apquilvascapma, apquiltomja apquilayo Dios Apyimtalhnamo. Apquiltomja apquilpeyvomo mepqui apquilyeycajascaoc apquillhanma. Itnimquis sat mataa apmamyi elapajacsic 1000 apnaymacoc. Poc mataa elapajacsic 100 apnaymacoc. Poc mataa elapajacsic 50 apnaymacoc. Poc mataa elapajacsic 10 apnaymacoc. 22 Eltimjic sat apquilpeyvescasquiclha amyaa apnaymacoc acyovoclhojo acnim. Elyasamcojoc sat apanco asoc ayitcoc. Lhip sat ipeyvescasiclha asoc acyimtalhnama. Colhyevavojoc sat lhip aptamjaycam mepqui apyampay mocjam. 23 Apyiplovcasquic sat ancoc lhip acyiplomo appasmom Dios Apyimtalhnamo, colhic sat apmopvan lhip. Colpayjiclhac sat apquilvalhoc apnaymacoc apquiltajayclha — nic nat aptomjac apipyata.
24 Apquilyajaclhoc nic nat Moisés. Apyiplovcasquic nic nat apipyata appayvam. 25 Apquilyacyesquic nic nat apnaymacoc apquilvascapma. Apquinimcasquic nic nat mataa apmamyi elapajacsic 1000 apnaymacoc; poc mataa elapajacsic 100 apnaymacoc. Poc mataa elapajacsic 50 apnaymacoc. Poc mataa 10 apnaymacoc. 26 Apquilpeyvescaseclhec nic nat amyaa apnaymacoc acyovoclhojo acnim. Moisés aptomja ilhnic nat appeyvescasquiclha amyaa acyimtalhnama. Apquimja apmamyi malyacyescama aptomja ilhnic nat appeyvescasquiclha amyaa ayitcoc. 27 Appecjam nic nat Moisés apipyata. Appayvasquic nic nat aptajaclho mocjam apcaoclha.
Jetro visita a Moisés
1 Oyó Jetro sacerdote de Madián, suegro de Moisés, todas las cosas que Dios había hecho con Moisés, y con Israel su pueblo, y cómo Jehová había sacado a Israel de Egipto. 2 Y tomó Jetro suegro de Moisés a Séfora la mujer de Moisés, después que él la envió, 3 y a sus dos hijos; el uno se llamaba Gersón, porque dijo: Forastero he sido en tierra ajena; 4 y el otro se llamaba Eliezer, porque dijo: El Dios de mi padre me ayudó, y me libró de la espada de Faraón. 5 Y Jetro el suegro de Moisés, con los hijos y la mujer de este, vino a Moisés en el desierto, donde estaba acampado junto al monte de Dios; 6 y dijo a Moisés: Yo tu suegro Jetro vengo a ti, con tu mujer, y sus dos hijos con ella. 7 Y Moisés salió a recibir a su suegro, y se inclinó, y lo besó; y se preguntaron el uno al otro cómo estaban, y vinieron a la tienda. 8 Y Moisés contó a su suegro todas las cosas que Jehová había hecho a Faraón y a los egipcios por amor de Israel, y todo el trabajo que habían pasado en el camino, y cómo los había librado Jehová. 9 Y se alegró Jetro de todo el bien que Jehová había hecho a Israel, al haberlo librado de mano de los egipcios.
10 Y Jetro dijo: Bendito sea Jehová, que os libró de mano de los egipcios, y de la mano de Faraón, y que libró al pueblo de la mano de los egipcios. 11 Ahora conozco que Jehová es más grande que todos los dioses; porque en lo que se ensoberbecieron prevaleció contra ellos. 12 Y tomó Jetro, suegro de Moisés, holocaustos y sacrificios para Dios; y vino Aarón y todos los ancianos de Israel para comer con el suegro de Moisés delante de Dios.
Nombramiento de jueces
(Dt. 1.9-18)
13 Aconteció que al día siguiente se sentó Moisés a juzgar al pueblo; y el pueblo estuvo delante de Moisés desde la mañana hasta la tarde. 14 Viendo el suegro de Moisés todo lo que él hacía con el pueblo, dijo: ¿Qué es esto que haces tú con el pueblo? ¿Por qué te sientas tú solo, y todo el pueblo está delante de ti desde la mañana hasta la tarde? 15 Y Moisés respondió a su suegro: Porque el pueblo viene a mí para consultar a Dios. 16 Cuando tienen asuntos, vienen a mí; y yo juzgo entre el uno y el otro, y declaro las ordenanzas de Dios y sus leyes. 17 Entonces el suegro de Moisés le dijo: No está bien lo que haces. 18 Desfallecerás del todo, tú, y también este pueblo que está contigo; porque el trabajo es demasiado pesado para ti; no podrás hacerlo tú solo. 19 Oye ahora mi voz; yo te aconsejaré, y Dios estará contigo. Está tú por el pueblo delante de Dios, y somete tú los asuntos a Dios. 20 Y enseña a ellos las ordenanzas y las leyes, y muéstrales el camino por donde deben andar, y lo que han de hacer. 21 Además escoge tú de entre todo el pueblo varones de virtud, temerosos de Dios, varones de verdad, que aborrezcan la avaricia; y ponlos sobre el pueblo por jefes de millares, de centenas, de cincuenta y de diez. 22 Ellos juzgarán al pueblo en todo tiempo; y todo asunto grave lo traerán a ti, y ellos juzgarán todo asunto pequeño. Así aliviarás la carga de sobre ti, y la llevarán ellos contigo. 23 Si esto hicieres, y Dios te lo mandare, tú podrás sostenerte, y también todo este pueblo irá en paz a su lugar.
24 Y oyó Moisés la voz de su suegro, e hizo todo lo que dijo. 25 Escogió Moisés varones de virtud de entre todo Israel, y los puso por jefes sobre el pueblo, sobre mil, sobre ciento, sobre cincuenta, y sobre diez. 26 Y juzgaban al pueblo en todo tiempo; el asunto difícil lo traían a Moisés, y ellos juzgaban todo asunto pequeño. 27 Y despidió Moisés a su suegro, y este se fue a su tierra.