Moisés apnaclha Dios
(Dt 10.1-5)
1 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés: —Illana (ilalhnas) sat anit mataymong nicjaa, acno mataymong nicjaa siclhoc alhta. Pac otalhocsic mocjam lhama siyanamaclha. Olhnasojoc sat sictalhescama siclhoc alhta mataymong apquintascama lhip. 2 Ipenacsojo sat lhip secaseclha alhtoo. Ingyinamitvota sat ayitsicsic inquilhe acvisay Sinaí. Jeyota (jeyavota) sat coo. 3 Mepqui aplhalhma sat lhip. Copvanquejec lhama enlhit etyisam as inquilhe. Colapvanquejec apnatoscama nipquesic najan vayqui coltovamcoc paat nicja as inquilhe — nic nat aptomjac Dios.
4 Apquillanac nic nat (apquillalhnasquic) anit mataymong nicjaa, acno mataymong nicjaa siclhoc alhta. Moc acnim nic nat intomjac, alhtooc anco. Apquinatvoclhec nic nat ayitsicsic inquilhe acvisay Sinaí. Apsovquic nic nat anit mataymong nicjaa. Acno ilhnic nat apcanama siclho Dios. 5 Apvayventac nic nat Dios naysicsa yipjopay apquinmamcaclha Moisés. Aplhenquic nic nat Dios apvisay apanco.
6 Apyeycac nic nat. Cayjec nic nat appayvam: —¡Dios! Sicvisay coo Dios. Sicyimtalhnamo coo. Actamilaycam evalhoc coo. Siyimlaycmo najan siyapeycam coo. 7 Silasicjayo aplhamoclhojo aptovana niptamin enlhitaoc. Siyasicjayquiclho mocjam apquilsilhnanomap apanco enlhitaoc, najan apquilinmelhaycam enlhitaoc, najan apquiltemaclha apancaoc apquilmapsomcaa, ongvasicjiclhojo sat mocjam. Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apquilsilhnanomap apanco. Najan apquiltemaclha apancaoc apyapmayc. Najan apquiltemaclha apancaoc apquitquic. Najan aplhamoclhojo aptovana, najan aplhamoclhojo aptovana niptamin — nic nat aptomjac Dios.
8 Apjalhec nic nat Moisés, apticlhicvocmo napaat nalhpop. Aptimec nic nat apcayo Dios.
9 Aptomjac nic nat appayvam Moisés: —¡Visqui ingac! ¡Visqui ingac! Nasoc sat ancoc seyasicjayo coo, itne sat ninlhalhma. Yitnec apquiltemaclha apancaoc acmasom as enlhitaoc. Jingilasicjiclhojo sat mocjam ningiltomja ningilinmelhaycam lhip. Jingilpalhaquis sat lhip apmolhama (ongiltimjic ningilmolhama) — nic nat aptomjac Moisés.
Alhnancoc singanamaclha actemaclha singmasma
(Dt 7.1-5)
10 Aptomjac nic nat Dios apquilanya: —Quip ilanojo. Otnejic sat siyanamaclha pacto actemaclha sicmasma napatavo apyovoclhojo enlhitaoc. Colvitalhcac sat asoc simpilapquiscama, melvitay mocjam apyovoclhojo enlhitaoc as nalhpop. Cotlapsic sat lhip najan apyovoclhojo apnaymacoc, alvitalhco sat asoc simpilapquiscama nipyesicsa quellhip — nic nat aptomjac Dios. 11 Elyiplovquis sat quilhvo nac jay siyanamaclha quellhip. Olantipsic sat napatavo quellhip actomja apquilaoclha amorreos, cananeos, hititas, ferezeos, heveos najan jebuseos. 12 Noelpamejitsacpojo nasa actomja apquilaoclha actemaclha mepqui ningilnapomalhca (pacto). Cotnejic sat malha quiljanma singilmam yoclhilhma apquilvoycamlha. 13 Elnatovas sat maa apquilmalhnancamaclha acyitnaclha quilaycmasquiscama. Elnatovas sat mataymong quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Elnatovas sat yamit (poste) quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. 14 Noeltime nasa apquilayo poc dios. Coo sicvamlha sicyimtalhnamo, mepqui poc apvisay apyimtalhnamo. 15 Noelpamejitsacpojo nasa actomja apquilaoclha actemaclha mepqui ningilnapomalhca (pacto). Elanyacpoc sat quellhip elpasmoc apquilayo quilaycmasquiscama. Najan apquilmescama asoc acmatnam macmescama quilaycmasquiscama. Noelpasmiclha nasa, noeltovaoc nasa apitic maa (macmescama quilaycmasquiscama). 16 Noelyimjapquis nasa apquitquic eltimjic apnatamcaa quilvana ayitcoc cotnaja acpayvomó lhama. Elsilhnanacpoc sat quellhip apquitquic, elpasmoc sat apnatamcaa actemaclha apquilayo quilaycmasquiscama. 17 Noelaycmasquis nasa asoc acyitsomalhca dios — nic nat aptomjac Dios.
Fiesta actemaclha acyitnama ingatic
(Ex 23.14-19Dt 16.1-17)
18 Ellana sat fiesta quilpasmongam (pan) mepqui apquimpascaoc, actemaclha siyanama siclhoc nat. Eltovamcoc sat pan mepqui apquimpascaoc acvaycmo siete acnim. Niplhit piltin acmocjitmaclha (marzo - abril) apvisay Abib. Apquilyinyovquic nat quellhip as piltin yoclhilhma Egipto.
19 Otnejic sat ajanco aptiyam apmamyi quellhip apquitca (apquitquic). Otnejic sat ajanco aptiyam apmamyi quellhip aptoscama yataay, nipquesic, vayqui, actiyam amamyi inquinavo. Jelmesaoc sat quellhip. 20 Elya'monquis selmescama yataay apquitcoc, tasic nipquesic apquitcoc, apquilvita inlhojo actiyam yamelyeyjaycoc ayitcoc. Paj sat ancoc, elaa sat yamelyeyjaycoc ayitcoc. Elya'monquis selmescama asoc apquilvita inlhojo aptiyam sicaa apquinavo. Nojelyota nasa mepqui asoc selmescama (selaycaoc).
21 Eltamjam sat mataa seis acnim. Noeltamjam nasa acvisay siete acnim. Elyiplovcasojo mataa naysicsa ninganma actic najan naysicsa ningnaclhama acyilhna.
22 Ellana sat fiesta (pentecostés) ningnaclhama acyilhna siclhoc anco. Ninsovjomo siclho motajap apactic (trigo). Moc fiesta acvisay ninsovjomo ningnaclhama acyilhna (nelha).
23 Incaymalhquic jelyotac tingma apponquinomap 3 veces al año apyovoclhojo enlhitaoc. 24 Olantipsic sat cotnaja ingmoc actomja apquilaoclha apyovoclhojo. Melvotayc sat apquilminyilhma niptamin quellhip, naysicsa apquilvactama tingma apponquinomap 3 veces al año.
25 Noelpalhaquis nasa pan acyiplomo apquimpascaoc najan ema asoc acmatnam. Noelayim nasa apitic ayaymomalhca fiesta pascua acvaycmo secaseclha. 26 Moclhama acyilhna siclha apvitay, elsantimquis sat mataa tingma pac Dios. Mongvanquejec ongjanic yataay neme pac apyingmenic nimpalhaquisa yataay apquitcoc.
Aptalhescama Moisés
27 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés: —Italhos sat lhip acyovoclhojo sicpayvam. Actomja ayinyemayaclha monquinatquiscama actemaclha sicmayjayoclha napato lhip najan napatavo enlhitaoc Israel — nic nat aptomjac.
28 Apnaclhec nic nat Moisés apnaclha Dios mepqui aptom najan mepqui apyam acvaycmo 40 acnim najan 40 alhtaa. Aptalhosquic nic nat Moisés mataymong nicjaa appayvam apmayjayoclha Dios Apyimtalhnamo. Moc ningiltimem 10 singanamaclha ayinyema Dios (10 mandamientos). 29 Aptajavoc nic nat Moisés, aptepa inquilhe acvinatem, acvisay Sinaí. Apsovquic nic nat 2 mataymong nicjaa mactalhescama singanamaclha. Am nic nat eyasamcoc Moisés actemaclha ayapongmatem napaat. Ayinyema siclhoc appamejitquiscama Dios. 30 Apvitac nic nat Aarón najan apnaymacoc actemaclha ayapongmatem napaat Moisés. Apquilacac nic nat siclho, am nic nat elyavectac mataa. 31 Apquilevam nic nat Moisés. Apyavectac nic nat Aarón najan apyovoclhojo mayayo apquilvanyam. Apquilpamejitsacpec nic nat Moisés. 32 Apquilyavectac nic nat apyovoclhojo enlhitaoc Israel. Apquillingac nic nat aclhamoclhojo apcanamaclha siclho Dios Apyimtalhnamo netin inquilhe Sinaí. Apquiltimnasquic nic nat Moisés apyovoclhojo enlhitaoc. 33 Apsovjoc nic nat apquiltimnascama. Yiplovcoc nic nat apcalascama napaat Moisés.
34 Aptalhningvoclhec nic nat mataa carpa apponquinomap Moisés epamejitsic Jehová Dios. Apliquic nic nat mataa apava ayalomalhca napaat napato Dios. Aptipquic nic nat mocjam, eltimnasquiclha Dios appayvam enlhitaoc Israel. 35 Yejemoc nic nat apcalasa mocjam napaat Moisés. Apsovjoc nic nat mataa aplhanma apcanamaclha Dios. Aptajavoc nic nat mocjam carpa apponquinomap Moisés.
El pacto renovado
(Dt. 10.1-5)
1 Y Jehová dijo a Moisés: Alísate dos tablas de piedra como las primeras, y escribiré sobre esas tablas las palabras que estaban en las tablas primeras que quebraste. 2 Prepárate, pues, para mañana, y sube de mañana al monte de Sinaí, y preséntate ante mí sobre la cumbre del monte. 3 Y no suba hombre contigo, ni parezca alguno en todo el monte; ni ovejas ni bueyes pazcan delante del monte. 4 Y Moisés alisó dos tablas de piedra como las primeras; y se levantó de mañana y subió al monte Sinaí, como le mandó Jehová, y llevó en su mano las dos tablas de piedra. 5 Y Jehová descendió en la nube, y estuvo allí con él, proclamando el nombre de Jehová. 6 Y pasando Jehová por delante de él, proclamó: ¡Jehová! ¡Jehová! fuerte, misericordioso y piadoso; tardo para la ira, y grande en misericordia y verdad; 7 que guarda misericordia a millares, que perdona la iniquidad, la rebelión y el pecado, y que de ningún modo tendrá por inocente al malvado; que visita la iniquidad de los padres sobre los hijos y sobre los hijos de los hijos, hasta la tercera y cuarta generación. 8 Entonces Moisés, apresurándose, bajó la cabeza hacia el suelo y adoró. 9 Y dijo: Si ahora, Señor, he hallado gracia en tus ojos, vaya ahora el Señor en medio de nosotros; porque es un pueblo de dura cerviz; y perdona nuestra iniquidad y nuestro pecado, y tómanos por tu heredad.
10 Y él contestó: He aquí, yo hago pacto delante de todo tu pueblo; haré maravillas que no han sido hechas en toda la tierra, ni en nación alguna, y verá todo el pueblo en medio del cual estás tú, la obra de Jehová; porque será cosa tremenda la que yo haré contigo.
Advertencia contra la idolatría de Canaán
(Dt. 7.1-5)
11 Guarda lo que yo te mando hoy; he aquí que yo echo de delante de tu presencia al amorreo, al cananeo, al heteo, al ferezeo, al heveo y al jebuseo. 12 Guárdate de hacer alianza con los moradores de la tierra donde has de entrar, para que no sean tropezadero en medio de ti. 13 Derribaréis sus altares, y quebraréis sus estatuas, y cortaréis sus imágenes de Asera. 14 Porque no te has de inclinar a ningún otro dios, pues Jehová, cuyo nombre es Celoso, Dios celoso es. 15 Por tanto, no harás alianza con los moradores de aquella tierra; porque fornicarán en pos de sus dioses, y ofrecerán sacrificios a sus dioses, y te invitarán, y comerás de sus sacrificios; 16 o tomando de sus hijas para tus hijos, y fornicando sus hijas en pos de sus dioses, harán fornicar también a tus hijos en pos de los dioses de ellas.
17 No te harás dioses de fundición.
Fiestas anuales
(Ex. 23.14-19Dt. 16.1-17)
18 La fiesta de los panes sin levadura guardarás; siete días comerás pan sin levadura, según te he mandado, en el tiempo señalado del mes de Abib; porque en el mes de Abib saliste de Egipto. 19 Todo primer nacido, mío es; y de tu ganado todo primogénito de vaca o de oveja, que sea macho. 20 Pero redimirás con cordero el primogénito del asno; y si no lo redimieres, quebrarás su cerviz. Redimirás todo primogénito de tus hijos; y ninguno se presentará delante de mí con las manos vacías.
21 Seis días trabajarás, mas en el séptimo día descansarás; aun en la arada y en la siega, descansarás. 22 También celebrarás la fiesta de las semanas, la de las primicias de la siega del trigo, y la fiesta de la cosecha a la salida del año. 23 Tres veces en el año se presentará todo varón tuyo delante de Jehová el Señor, Dios de Israel. 24 Porque yo arrojaré a las naciones de tu presencia, y ensancharé tu territorio; y ninguno codiciará tu tierra, cuando subas para presentarte delante de Jehová tu Dios tres veces en el año.
25 No ofrecerás cosa leudada junto con la sangre de mi sacrificio, ni se dejará hasta la mañana nada del sacrificio de la fiesta de la pascua. 26 Las primicias de los primeros frutos de tu tierra llevarás a la casa de Jehová tu Dios. No cocerás el cabrito en la leche de su madre.
Moisés y las tablas de la ley
27 Y Jehová dijo a Moisés: Escribe tú estas palabras; porque conforme a estas palabras he hecho pacto contigo y con Israel. 28 Y él estuvo allí con Jehová cuarenta días y cuarenta noches; no comió pan, ni bebió agua; y escribió en tablas las palabras del pacto, los diez mandamientos.
29 Y aconteció que descendiendo Moisés del monte Sinaí con las dos tablas del testimonio en su mano, al descender del monte, no sabía Moisés que la piel de su rostro resplandecía, después que hubo hablado con Dios. 30 Y Aarón y todos los hijos de Israel miraron a Moisés, y he aquí la piel de su rostro era resplandeciente; y tuvieron miedo de acercarse a él. 31 Entonces Moisés los llamó; y Aarón y todos los príncipes de la congregación volvieron a él, y Moisés les habló. 32 Después se acercaron todos los hijos de Israel, a los cuales mandó todo lo que Jehová le había dicho en el monte Sinaí. 33 Y cuando acabó Moisés de hablar con ellos, puso un velo sobre su rostro. 34 Cuando venía Moisés delante de Jehová para hablar con él, se quitaba el velo hasta que salía; y saliendo, decía a los hijos de Israel lo que le era mandado. 35 Y al mirar los hijos de Israel el rostro de Moisés, veían que la piel de su rostro era resplandeciente; y volvía Moisés a poner el velo sobre su rostro, hasta que entraba a hablar con Dios.