Apyicpilcoc Dios actemaclha actomja nasoc anco
1 Iyasamcojo sat lhip. Appejescacmec lhip poc apcanem eyicpilco aptemaclha. Ayinyemaclha lhip najan aptomja apsilhnanomap. Aplhenquic sat ancoc lhip aptemaclha poc, cotnejic sat aplhanma apanco aptemaclha lhip. Ayinyemaclha apyiplovcasquic lhip lha aptemaclha apanco naysicsa aplhanma aptemaclha poc. 2 Ningyasamcoc nincoo, apyicpilcoc Dios actemaclha aptomja nasoc anco, yoyam enatovacsic apquiltomja apquilyiplovquiscama actemaclha acmasom. 3 ¿Apcanayqui ya lhquip ingyinquitacpoc acvaa sat apyanmongsayclha Dios? Copvanquejec sat. Lhip aptomja apcanem eyicpilco aptemaclha poc naysicsa apyiplovquiscama lhip aptemaclha. 4 ¿Aptomja ya lhquip apvinéycam Dios aptomja singasicjayo najan aptomja singiljalhanma? ¿Apyasamco ya lhquip aptemaclha Dios? Apquiltamjoc Dios yoyam eyanmongsic apvalhoc lhip ayinyema singasicjayo. 5 Acyimnatem apvalhoc lhip. Copvanquejec eyanmongsic apvalhoc. Etac sat apyanmongsayclha Dios acvocmo sat acnim ningyicpilcomalhcoclha. Etacpoc sat Dios aptomja appeyvomo. 6 Colhojoc sat acyanmongam apquiltemaclha moclhama enlhit. 7 Apquilyiplovcasquic sat ancoc actemaclha actamila naysicsa apquiltingyey acyimnatem apnenyaoc, coyanmongentac sat. Eltimjic sat apquilyimtalhnamo ayinyema Dios najan colhic sat alaco najan ellhovac sat acyimnatem apnenyaoc cotmongvoycamlha nelha. 8 Apquilyiplovcasquic sat ancoc actemaclha apquilatingmoctamo najan actemaclha acmasom. Am sat ancoc elilyajaclhoc amyaa actomja nasoc anco, covac sat apyanmongsayclha Dios. 9 Colyimtilhojoc sat apquilvalhoc najan apquilminay moclhama enlhit apquiltomja apquilyiplovquiscama actemaclha acmasom. Apmamyi apquilvitay sat cotnejic judíos, natamin elvitac sat najan metnaja judíos. 10 Colhic sat alaco najan colhic sat actamilaycam apquilvalhoc moclhama enlhit apquiltomja apquilyiplovquiscama actemaclha actamila. Apmamyi apquilvitay sat cotnejic judíos, natamin elvitac sat najan metnaja judíos.
11 Am colhenac apvalhoc Dios apquilvisay enlhitaoc. Apnoc mataa poc judíos najan metnaja judíos. 12 Am sat ancoc elyasamcoc enlhitaoc singanamaclha Moisés, elnatovasacpoc sat acnim ningyicpilcomalhcoclha ayinyema melyascalhma. Apquilyasamcoc sat ancoc enlhitaoc singanamaclha Moisés, elnatovasacpoc sat ayinyema singanamaclha Moisés. 13 Jave ayinyema aplingay enlhit singanamaclha yoyam etnejic appeyvomo napato Dios. Apvamlha apquiltomja apquilyiplovquiscama singanamaclha eltimjic sat apquilpeyvomo napato Dios. 14 Am elyasamcoc enlhitaoc lhalhma anco actemaclha singanamaclha. Apquiltimem apanco altamila, malha apquilyiplovquiscama singanamaclha. 15 Yitnec apquilvalhoc as enlhitaoc singanamaclha, malha actalhesomalhca apquilvalhoc. Apquilyiplovcasquic as enlhitaoc naysicsa apquileyvam. Anit actemaclha aclhanma apquilvalhoc asoc enlhitaoc. Yitnec aclhanma apquilvalhoc yoyam colsilhnanac mataa, najan moc yoyam melsilhnanacpeje. Inyasingvoclhoc mataa moc aclhanma apquilvalhoc actemaclha apquileyvam. 16 Covac sat acnim yoyam elyicpilcojo Dios apquiltemaclha enlhitaoc. Epquiniclhac sat ayalhnaclhojo alquitamsama apquilvalhoc enlhitaoc ayinyema Jesucristo. Acno mataa sillhicmoscama quellhip tasic amyaa.
Enlhitaoc judíos najan singanamaclha Moisés
17 Actomjac coo siyanya lhip apvisay judío: Apcajamacpo apanco lhip apvisay judío. Apyiplovcasquic lhip mataa singanamaclha Moisés. Apyimtalhnesacpec apanco lhip aplhanma apvisay Dios. 18 Apyasamcoc lhip apmayjayoclha Dios. Apyasingvocmec lhip acvisay actemaclha actamila najan acvisay actemaclha acmasom. 19 Apcanayquic lhip nasoc anco apmopvan eyantimiclha mepqui apataoc. Najan ingyipvanic ingyitsasquisic olhma enlhitaoc apnaycam yatescamalhma. 20 Apquiltamjoc lhip etnejic apquillhicmoscama nipyesicsa apquitcaoc. Apquiltamjoc lhip etnejic apcanem elilyejiclhojo enlhitaoc melyascamco. Ayinyemaclha apyasingvocmec lhip actemaclha ningyascamco najan actomja nasoc anco naysicsa apquilyipsatem singanamaclha. 21 Actomjac coo siyanya lhip: Apquiltamjoc lhip eyascasingvomoc poc. ¿Soctomja meyasingvocmo nac lhip apanco? Aptomjac mataa lhip apcanya poc: “Nominyilh nasa”. ¿Soctomja apminyilha nac lhip? 22 Aptomjac mataa lhip apcanya poc: “Notvas nasa actemaclha singilyimjapma”. ¿Soctomja aptovasa nac lhip singilyimjapma? Aptanovqui inyicje lhip quilaycmasquiscama acyitsomalhca Dios. ¿Soctomja apminyilha nac lhip asoc acnaycaoc acyitnaclha quilaycmasquiscama? 23 Apcajamacpo apyascamco lhip singanamaclha. ¿Soctomja aptomja nac lhip apvinéycam Dios naysicsa meyiplovquiscama singanamaclha?
24 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca: “Apquilvinéycam apquiltomja metnaja judíos apvisay Dios, quellhip ayinyemaclha melyiplovquiscama apcanamaclha” —nic nat intomjac.
25 Naso, apyiplovcasquic sat ancoc lhip apvisay judío singanamaclha Moisés, actamila sat cotnejic asoc monquinatquiscama apyimpejic. Am sat ancoc eyiplovcasac lhip apvisay judío singanamaclha Moisés, alhtoc sat cotnejic asoc monquinatquiscama apyimpejic. 26 Apyiplovcasquic sat ancoc singanamaclha Moisés metnaja judío mepqui asoc monquinatquiscama apyimpejic, ¿pa ya elhojoc sat enlhit acma asoc monquinatquiscama apyimpejic napato Dios? 27 Apyiplovcasquic sat ancoc actemaclha singanamaclha metnaja judío mepqui asoc monquinatquiscama apyimpejic. Eycaso etnejic sat apyicpilquemo lhip aptemaclha. Ayinyemaclha am eyiplovcasac lhip singanamaclha apvisay judío acma asoc monquinatquiscama apyimpejic. 28 Jave apvisay judío apanco lhip napato Dios ayinyema acma asoc monquinatquiscama apyimpejic najan ayinyema apyeyjamcaa. 29 Judío apanco napato Dios apvisay enlhit acyitna apvalhoc asoc monquinatquiscama. Eycaso ayinyema Espíritu apanco Dios, cotnaja ayinyema singanamaclha actalhesomalhca. Eyca as enlhit etnejic appeyvomo napato Dios, colhic sat ayaco ayinyema Dios, cotnaja ayinyema enlhit.
El justo juicio de Dios
1 Por lo cual eres inexcusable, oh hombre, quienquiera que seas tú que juzgas; pues en lo que juzgas a otro, te condenas a ti mismo; porque tú que juzgas haces lo mismo. 2 Mas sabemos que el juicio de Dios contra los que practican tales cosas es según verdad. 3 ¿Y piensas esto, oh hombre, tú que juzgas a los que tal hacen, y haces lo mismo, que tú escaparás del juicio de Dios? 4 ¿O menosprecias las riquezas de su benignidad, paciencia y longanimidad, ignorando que su benignidad te guía al arrepentimiento? 5 Pero por tu dureza y por tu corazón no arrepentido, atesoras para ti mismo ira para el día de la ira y de la revelación del justo juicio de Dios, 6 el cual pagará a cada uno conforme a sus obras: 7 vida eterna a los que, perseverando en bien hacer, buscan gloria y honra e inmortalidad, 8 pero ira y enojo a los que son contenciosos y no obedecen a la verdad, sino que obedecen a la injusticia; 9 tribulación y angustia sobre todo ser humano que hace lo malo, el judío primeramente y también el griego, 10 pero gloria y honra y paz a todo el que hace lo bueno, al judío primeramente y también al griego; 11 porque no hay acepción de personas para con Dios.
12 Porque todos los que sin ley han pecado, sin ley también perecerán; y todos los que bajo la ley han pecado, por la ley serán juzgados; 13 porque no son los oidores de la ley los justos ante Dios, sino los hacedores de la ley serán justificados. 14 Porque cuando los gentiles que no tienen ley, hacen por naturaleza lo que es de la ley, estos, aunque no tengan ley, son ley para sí mismos, 15 mostrando la obra de la ley escrita en sus corazones, dando testimonio su conciencia, y acusándoles o defendiéndoles sus razonamientos, 16 en el día en que Dios juzgará por Jesucristo los secretos de los hombres, conforme a mi evangelio.
Los judíos y la ley
17 He aquí, tú tienes el sobrenombre de judío, y te apoyas en la ley, y te glorías en Dios, 18 y conoces su voluntad, e instruido por la ley apruebas lo mejor, 19 y confías en que eres guía de los ciegos, luz de los que están en tinieblas, 20 instructor de los indoctos, maestro de niños, que tienes en la ley la forma de la ciencia y de la verdad. 21 Tú, pues, que enseñas a otro, ¿no te enseñas a ti mismo? Tú que predicas que no se ha de hurtar, ¿hurtas? 22 Tú que dices que no se ha de adulterar, ¿adulteras? Tú que abominas de los ídolos, ¿cometes sacrilegio? 23 Tú que te jactas de la ley, ¿con infracción de la ley deshonras a Dios? 24 Porque como está escrito, el nombre de Dios es blasfemado entre los gentiles por causa de vosotros.
25 Pues en verdad la circuncisión aprovecha, si guardas la ley; pero si eres transgresor de la ley, tu circuncisión viene a ser incircuncisión. 26 Si, pues, el incircunciso guardare las ordenanzas de la ley, ¿no será tenida su incircuncisión como circuncisión? 27 Y el que físicamente es incircunciso, pero guarda perfectamente la ley, te condenará a ti, que con la letra de la ley y con la circuncisión eres transgresor de la ley. 28 Pues no es judío el que lo es exteriormente, ni es la circuncisión la que se hace exteriormente en la carne; 29 sino que es judío el que lo es en lo interior, y la circuncisión es la del corazón, en espíritu, no en letra; la alabanza del cual no viene de los hombres, sino de Dios.