Singanama yoyam ongilavojo
1 Lhip sictamongvoyam, apquillanac lhip najan aptimem poc actemaclha ningmiyovmalhca, ayinyema lhip aplhanma mepqui apyeycajascaoc.
2 Etnejic sat lhip malha apmomap, trampa tava ápac apanco alhta acmam. Esilhnanacpoc sat apanco ayinyema lhip appayvam apanco.
3 Lhip aptimem poc ayinyema apsilhnanomap apanco. Apquiltamjo inlhojo emyovacpoc lhip sictamongvoyam, iyoclhojo sat apnaclha aptimem poc, ilinlhanmojo sat apquilmalhnaycam, mepqui ayajamalhco apvalhoc lhip.
4 Noncolhen nasa apvalhoc lhip, yoyam etyinic, yoyam elovsic apyampay.
5 Ingyinyi sat lhip napato aptimem poc, apno popyit apquinyem, apvita inlhojo enlhit yoyam ingyajic. Ingyinyi sat lhip, acno ayinyema asoc navjac acyitnaclha trampa tava ápac.
Enlhit coyoyam etnajam
6 Lhip sictamongvoyam: Coyacmoc lhip mataa etnajam. Ityaningvomjo sat ascoc japong. Iyasingvom sat apquiltemaclha japong, eyasingvomoc sat yavamlha etnejic lhip.
7 Paj mataa lhama ascoc japong, yoyam ingyapajacsic apnaymacoc.
8 Aptingyac mataa aptom ascoc japong, apcansayclha mataa aclhamoclhojo acnim acmocjitmaclha.
9 ¡Coyoyam aptamjaycam nac lhip, vamlha itne! ¡Ilhaticja, itnimiclha netin!
10 Intomjac lhip apvalhoc: Oytic sat acyavataclhojo, otyinic sat acyavataclhojo. Otajanmeyquiclhac sat acyavataclhojo — intomjac apvalhoc.
11 Pilapcasquic mataa apvita lhip mepqui aptom najan mepqui asoc, elngamcojoc sat acmasom — alhta aptomjac apyap.
Aptemaclha apanco enlhit
12 Aplingasquic mataa apmopvan amyaa enlhit apmapsom, aptomja meyascalhma.
13 Aptomja apquilitsepaycam apataoc, aptomja apquilactescama apmeoc najan apmancoc, yoyam elyinimsic poc.
14 Apvalhoc apanco ayinyema aptemaclha apmapsom najan apquilatingmomap poc.
15 Cotlapsic sat enlhit elngamcojo acmasom. Memyovacpejec sat, ematong sat quilhvoc anco.
Nintemaclha meyisponcama Dios
16 Am eyispac mataa Dios nintemaclha inganco, acvaycmo seis najan siete:
17 Actemaclha ayajamalhco ingvalhoc, ayinyema ingataoc inganco. Actemaclha mepqui acpeyvomo ingvalhoc, ayinyema ingatong actipquiscama ningmovan amyaa. Actemaclha acmasom najan aclom ingvalhoc, ayinyema ningilnapma enlhit mepqui apquilsilhnanomap apanco.
18 Actemaclha alquitamsama ingvalhoc, ayinyema nintemaclha inganco acmasom. Actemaclha acpecjeycam ingvalhoc, ayinyema ingmancoc altingyasquiscama acmasom.
19 Actemaclha anit ingvalhaoc, ayinyema ningvitaycamco amyaa, onlingacsic movan amyaa. Actemaclha acsilhnanoncama ingvalhoc, ayinyemayaclha mataa apquilatingmomap ingilyalhinga.
Quilvana alanatama
20 Lhip sictamongvoyam: Iyiplovcasojo mataa actemaclha singiltamsoycaoc. Coyit mataa apvalhoc siyanamaclha coo.
21 Cotnejic sat acmam apvalhoc lhip, malha apnatanma lhip apyispoc.
22 Singiltamescama cotnejic sat acyantamayclha lhip nalhit amay, melhnanmejec sat lhip. Singiltamescama cotnejic sat acmasma lhip naysicsa aptiyanma, mengyacyejec sat lhip. Singiltamescama cotnejic sat acpamejitquiscama lhip naysicsa aplhaticjay, yoyam eyiplovcasojoc lhip.

23 Naso, calevascama ayapongmatem acyitsomalhca singanamaclha singiltamescama. Naso, amay actemaclha acyimnatem ingnenyic acyitsomalhca ningiltamsomalhca.
24 Mesilhnanacpejec apanco lhip, apvita inlhojo quilvana acmasom alanatama. Mesilhnanacpejec apanco lhip, aplinga acsilhnanoncama acpayvam as quilvana.
25 Noncotsip nasa apnenyic lhip, apvita inlhojo quilvana actamila anco. Nosilhnanacpojo nasa lhip, apvita inlhojo as quilvana alaneyo lhip.

26 Asilhtec mataa acyanmongam ningyoyam quilvana alanatama, acno ningmescama pan apquitcoc. Acyivey mataa acyanmongam ningyoyam quilvana apma atava, ongmatong sat maa.

27 Emyetic sat nintalhnama, ningalasa inlhojo atilh apava ningalomalhca.
28 Colmetic sat ingmancoc, ningiltoyam inlhojo atilh ingmancoc.
29 Ongilsilhnanalhcac inganco ningyoyam inlhojo quilvana cotnaja intava, onlingamcojoc sat acyanmongayclha nintemaclha inganco.

30 Am evannacpoc enlhit apminyilhma mayic ayajem, aptomja apminyilhma aptom.
31 Apmacpec sat ancoc enlhit apminyilhma, ingyanyacpoc sat etajicsojoc asoc acminyilhamalhca, acvaycmo siete asoc cotnaja acminyilhamalhca. Etajicsojoc sat acyovoclhojo asoc actomja apanco, acvaycmo apsovjomo asoc.

32 Acyeyjamelhma nac enlhit apyoyam quilvana cotnaja aptava. Aptomja apsilhnanomap apanco, yoyam ematong (ingyitsapoc).
33 Evennacpoc sat napatavo enlhit, elngamcojoc sat apquilticpongaycam poc. Coyangvomoc sat apmancactama napatavo apnaymacoc.
34 Pac ongavojoc enlhit aplhenseycam, malha talha cotnejic sat aplom pac. Colhic sat acyanmongseclho aptemaclha apsilhnanomap apanco, ayinyema apmasma aptava.
35 Comasquejec mataa aplom pac enlhit, apvita inlhojo apmescama nasa asoc, ayinyema enlhit apsilhnanomap apanco, apyoyam quilvana cotnaja aptava.
Amonestación contra la pereza y la falsedad
1 Hijo mío, si salieres fiador por tu amigo,
Si has empeñado tu palabra a un extraño,
2 Te has enlazado con las palabras de tu boca,
Y has quedado preso en los dichos de tus labios.
3 Haz esto ahora, hijo mío, y líbrate,
Ya que has caído en la mano de tu prójimo;
Ve, humíllate, y asegúrate de tu amigo.
4 No des sueño a tus ojos,
Ni a tus párpados adormecimiento;
5 Escápate como gacela de la mano del cazador,
Y como ave de la mano del que arma lazos.

6 Ve a la hormiga, oh perezoso,
Mira sus caminos, y sé sabio;
7 La cual no teniendo capitán,
Ni gobernador, ni señor,
8 Prepara en el verano su comida,
Y recoge en el tiempo de la siega su mantenimiento.
9 Perezoso, ¿hasta cuándo has de dormir?
¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
10 Un poco de sueño, un poco de dormitar,
Y cruzar por un poco las manos para reposo;
11 Así vendrá tu necesidad como caminante,
Y tu pobreza como hombre armado.

12 El hombre malo, el hombre depravado,
Es el que anda en perversidad de boca;
13 Que guiña los ojos, que habla con los pies,
Que hace señas con los dedos.
14 Perversidades hay en su corazón; anda pensando el mal en todo tiempo;
Siembra las discordias.
15 Por tanto, su calamidad vendrá de repente;
Súbitamente será quebrantado, y no habrá remedio.

16 Seis cosas aborrece Jehová,
Y aun siete abomina su alma:
17 Los ojos altivos, la lengua mentirosa,
Las manos derramadoras de sangre inocente,
18 El corazón que maquina pensamientos inicuos,
Los pies presurosos para correr al mal,
19 El testigo falso que habla mentiras,
Y el que siembra discordia entre hermanos.
Amonestación contra el adulterio
20 Guarda, hijo mío, el mandamiento de tu padre,
Y no dejes la enseñanza de tu madre;
21 Átalos siempre en tu corazón,
Enlázalos a tu cuello.
22 Te guiarán cuando andes; cuando duermas te guardarán;
Hablarán contigo cuando despiertes.
23 Porque el mandamiento es lámpara, y la enseñanza es luz,
Y camino de vida las reprensiones que te instruyen,
24 Para que te guarden de la mala mujer,
De la blandura de la lengua de la mujer extraña.
25 No codicies su hermosura en tu corazón,
Ni ella te prenda con sus ojos;
26 Porque a causa de la mujer ramera el hombre es reducido a un bocado de pan;
Y la mujer caza la preciosa alma del varón.
27 ¿Tomará el hombre fuego en su seno
Sin que sus vestidos ardan?
28 ¿Andará el hombre sobre brasas
Sin que sus pies se quemen?
29 Así es el que se llega a la mujer de su prójimo;
No quedará impune ninguno que la tocare.
30 No tienen en poco al ladrón si hurta
Para saciar su apetito cuando tiene hambre;
31 Pero si es sorprendido, pagará siete veces;
Entregará todo el haber de su casa.
32 Mas el que comete adulterio es falto de entendimiento;
Corrompe su alma el que tal hace.
33 Heridas y vergüenza hallará,
Y su afrenta nunca será borrada.
34 Porque los celos son el furor del hombre,
Y no perdonará en el día de la venganza.
35 No aceptará ningún rescate,
Ni querrá perdonar, aunque multipliques los dones.