1 Ningyinyec mataa mepqui singya'mascam, ningiltomja inlhojo ningmasomcaa. Mepqui mataa ningyinyem, mepqui ningay malha yamacmeyva, ningiltomja inlhojo ningilpeyvomo.
2 Aplhameclhec mataa apquilviscaa, acyitna inlhojo apquilinmelhamap enlhit. Apnec sat ancoc apvisqui rey apyascamco, emascocsic sat apquilnapomacpilha.
3 Yitnec sat ancoc ningyimtalhnescama apquilvalhoc enlhit mepqui apquilnatam, colhojoc sat nintemaclha acmamay acmasom, actovascama acyilhna amyip.
4 Ningyinyovquic sat ancoc singanamaclha, ongilpasmiclhac sat apquilmapsomcaa. Ningyiplovcasquic sat ancoc singanamaclha, ongilinmelham sat apquilmapsomcaa.
5 Paj ongilyasamcoc mataa actemaclha acpeyvomo, ningiltomja inlhojo ningilmasomcaa. Ongilyasamcojoc sat actemaclha acpeyvomo, nintingya inlhojo Dios.
6 Actamila anco mepqui ningilnatam najan mepqui ningilsilhnanomalhca inganco. Am colhno acma ningilnatam mepqui ningiltamilcasomalhco inganco.
7 Apvisay inquitca apyascamco, aptomja apyiplovquiscama singanamaclha Dios. Singmanquescama inquitca, aptomja appalhaviyam enlhit melyascalhma.
8 Ningillhamaseclhec sat ancoc ningilnatam ayinyema nintingyey interés acvoncapaycaoc, coyangvomoc sat ningimlayquiclha enlhit mepqui asoc.
9 Am sat ancoc ongyiplovcasac singanamaclha Dios, colhic sat actanova ningilmalhnancama napato Dios.
10 Ningnalaclhec sat ancoc enlhit apquilpeyvomo amay acmasom, ongilmalhcac sat singilmam trampa inganco. Ongmiyovalhcac sat, mepqui inlhojo ningilsilhnanomalhca inganco.
11 Ninganayquic mataa ningyascamco nincoo, acyitna inlhojo cascama ningilnatam. Apyasamcoc enlhit mepqui apquilnatam actemaclha ingvalhoc, ayinyema acyascamco apvalhoc apanco.
12 Ningvitac sat ancoc apquilyimtalhnamo enlhit apquilpeyvomo, colhic sat allana fiesta. Ningvitac sat ancoc apquilyimtalhnamo apquilmapsomcaa, elinyajamcoc sat enlhitaoc.
13 Am sat ancoc ongillhenac ningilsilhnanomalhca inganco, ongiltanovalhcac sat nincoo. Ningillhenquic sat ancoc ningilsilhnanomalhca inganco (ningilvatesa nintemaclha), ongmiyovalhcac sat nincoo.
14 Ningilinyejemo nincoo ningiltomja ningayo Visqui ingac. Am sat ancoc colcac ingilvalhoc, mongmiyovalhquejec sat nincoo.
15 Apyitsomacpo apvisqui apmapsom nipyesicsa apnaymacoc mepqui apquilnatam, malha asoc navjac aclom, actemaclha yamacmeyva najan aptemaclha oso aclom.
16 Inyangvocmec mataa aptemaclha apanco apvisqui mepqui apyascamco. Apnec sat ancoc apvisqui mepqui ayitsepma apnenyic asoc, emyovacpoc sat acvoncaclhojo.
17 Ningyinyec mataa acvaycmo ningitsepma, acyitna inlhojo ningajem poc. Colapvanquejec jingilmeyvoc ingnaymacoc.
18 Ongmiyovalhcac sat mataa, mepqui inlhojo ningilsilhnanomalhca inganco. Mongmiyovalhquejec sat, acyitna inlhojo anit ingilvalhaoc.
19 Coytic nincoo cotlaycaoc nintom, acyitna inlhojo nintamjaycam amyip. Onlhic sat mataa mepqui asoc najan mepqui nintom, jingilyacmo inlhojo ongiltamjam.
20 Colhic sat singaco, acyitna inlhojo ningiltamilcasomalhco inganco. Onlingamcojoc sat acyanmongayclha, nintingya inlhojo cascama ningilnatam.
21 Mongvanquejec ongilmeyvoc ingmoc, ningiltanova inlhojo poc. Acyanmongam pan apquitcoc ningillhoy nincoo, ongilsilhnanalhcac sat inganco.
22 Nintingyey cascama ningilnatam ayinyema ayitsepma ingnenyic. Pilapcasquic nincoo ningvita mepqui asoc nincoo.
23 Colhic sat singaco, ningiltamesa inlhojo ingmoc. Mepqui mataa singayo, acyitna inlhojo anit ingilvalhaoc.
24 Yitnec sat ancoc ningminyilhma asoc apanco tata ingac najan meme ingac, ninganem mepqui ningilsilhnanomalhca inganco, onlhojoc sat enlhit apminyilhma.
25 Ningilatingmomalhca ayinyema ayitsepma ingnenyic asoc altamila. Colhic mataa actamilaycam ingvalhoc, acyitna inlhojo mongyasquiyam Dios.
26 Acyeyjamelhma nincoo, ningyiplovquisa inlhojo aclheneycam ingvalhoc. Ongmiyovalhcac sat nincoo, ningyiplovquisa inlhojo actemalcha acyascamco ingvalhoc.
27 Cosovjalhquejec sat mataa asoc ingac, acyitna inlhojo ningamliyam enlhit mepqui asoc. Onlingamcojoc sat singvenéycam, mepqui inlhojo ningamliyam.
28 Ningvitac sat ancoc apquilyimtalhnamo apquilmapsomcaa, elinyajamcoc sat enlhitaoc. Apticyovquic (apquilmasquingvocmec) sat ancoc apquilmapsomcaa, eltimjic sat apquilyimtalhnamo enlhit apquilpeyvomo.
Proverbios antitéticos
1 Huye el impío sin que nadie lo persiga;
Mas el justo está confiado como un león.
2 Por la rebelión de la tierra sus príncipes son muchos;
Mas por el hombre entendido y sabio permanece estable.
3 El hombre pobre y robador de los pobres
Es como lluvia torrencial que deja sin pan.
4 Los que dejan la ley alaban a los impíos;
Mas los que la guardan contenderán con ellos.
5 Los hombres malos no entienden el juicio;
Mas los que buscan a Jehová entienden todas las cosas.
6 Mejor es el pobre que camina en su integridad,
Que el de perversos caminos y rico.
7 El que guarda la ley es hijo prudente;
Mas el que es compañero de glotones avergüenza a su padre.
8 El que aumenta sus riquezas con usura y crecido interés,
Para aquel que se compadece de los pobres las aumenta.
9 El que aparta su oído para no oír la ley,
Su oración también es abominable.
10 El que hace errar a los rectos por el mal camino,
Él caerá en su misma fosa;
Mas los perfectos heredarán el bien.
11 El hombre rico es sabio en su propia opinión;
Mas el pobre entendido lo escudriña.
12 Cuando los justos se alegran, grande es la gloria;
Mas cuando se levantan los impíos, tienen que esconderse los hombres.
13 El que encubre sus pecados no prosperará;
Mas el que los confiesa y se aparta alcanzará misericordia.
14 Bienaventurado el hombre que siempre teme a Dios;
Mas el que endurece su corazón caerá en el mal.
15 León rugiente y oso hambriento
Es el príncipe impío sobre el pueblo pobre.
16 El príncipe falto de entendimiento multiplicará la extorsión;
Mas el que aborrece la avaricia prolongará sus días.
17 El hombre cargado de la sangre de alguno
Huirá hasta el sepulcro, y nadie le detendrá.
18 El que en integridad camina será salvo;
Mas el de perversos caminos caerá en alguno.
19 El que labra su tierra se saciará de pan;
Mas el que sigue a los ociosos se llenará de pobreza.
20 El hombre de verdad tendrá muchas bendiciones;
Mas el que se apresura a enriquecerse no será sin culpa.
21 Hacer acepción de personas no es bueno;
Hasta por un bocado de pan prevaricará el hombre.
22 Se apresura a ser rico el avaro,
Y no sabe que le ha de venir pobreza.
23 El que reprende al hombre, hallará después mayor gracia
Que el que lisonjea con la lengua.
24 El que roba a su padre o a su madre, y dice que no es maldad,
Compañero es del hombre destruidor.
25 El altivo de ánimo suscita contiendas;
Mas el que confía en Jehová prosperará.
26 El que confía en su propio corazón es necio;
Mas el que camina en sabiduría será librado.
27 El que da al pobre no tendrá pobreza;
Mas el que aparta sus ojos tendrá muchas maldiciones.
28 Cuando los impíos son levantados se esconde el hombre;
Mas cuando perecen, los justos se multiplican.