Apquillhenamap apquilyascamco apquiltemaclha
(Mr 12.38-40Lc 11.37-54Lc 20.45-47)1 Aptomjac alhta Jesús apquilanya enlhitaoc najan apquiltamsoycaoc:
2 —Moisés inyicje apquilyamonquiscama fariseos najan apquilyascamco apquiltemaclha, yoyam ellhicmocsic. 3 Elyiplovcasojo sat quellhip aclhamoclhojo asoc apquilanyomap ellana. Noelvajanaoc nasa apquiltemaclha apancaoc. Apquillhenqui inyicje asoc, am eyca elyiplovcasac asoc apquillhanma. 4 Apquillanac mataa moc nintemaclha, yoyam ongilyiplovcasojo. Yimtilhec anco as actemaclha malha apquilpatam. Apquililtamjoc mataa fariseos elpatimsic poc. Am eyca colyacmoc fariseos elpatmaoclha.
5 ‘Apquillana inyicje mataa as asoc, yoyam cotalhca apquiltemaclha nipyesicsa enlhitaoc. Apquilyispaquic mataa fariseos elyipitsic payjaclha napaat malha quese payjeycaoc actalhesomalhca Dios appayvam. Najan apquilpilhteteycaoc apictong Dios appayvam actalhesomalhca. Apquilvinatasoc mataa nipvayc apquilantalhnama. 6 Apquililtamjoc mataa eltimjic apquilimja apmamyi nipyesicsa caya. Apquililtamjoc mataa elhnam apquiltajanem altamila tingma apcaneyquiclhilha. 7 Apquilyispaquic mataa malpayvescama natingma. Apquililtamjoc mataa eltamjacpoc apvisay singillhicmoscama.
8 ‘Noeltamjo nasa quellhip eltamjacpoc apvisay singillhicmoscama. Lhama apanco apquillhicmoscama quellhip. Apquilyalhinga nac quellhip. 9 Noeltime nasa enlhit apvisay Ingyapam as nalhpop. Lhama apanco Ingyapam apna netin. 10 Noeltamjo nasa quellhip eltamjacpoc apvisay visqui. Lhama apanco Visqui apancaoc apvisay Cristo. 11 Enlhit aptomja apquilancam, eyca as aptomja apyimtalhnamo nipyesicsa quellhip. 12 Evinacpoc sat enlhit aptimesomap apanco apyimtalhnamo. Colhic sat actimesa apyimtalhnamo enlhit aptomja apvinamap apanco.
13 ‘¡Quellhip layi, fariseos najan apquilyascamco apquiltemaclha! ¡Apquilaycmascam nac quellhip! Apquilapeclhe inyicje quellhip atong Visqui netin apquilnancascama, yoyam melantalhningvomeje enlhitaoc. Melpalhavomejec sat quellhip. Apquilmiyovquic quellhip, yoyam elpalhavomoc apnaymacoc apquilmayjayo elantalhningvomoc.
14 ‘¡Quellhip layi, fariseos najan apquilyascamco apquiltemaclha! ¡Apquilaycmascam nac quellhip! Apquilsovjoquic quellhip lhintampaa tingma ancaoc (alnatam). Ayajemo apquilvinatescama quellhip apquililmalhnancama, yoyam elpocsic apquiltemaclha. Yimtilhec sat cotnejic acyanmongayclha apquiltemaclha quellhip.
15 ‘¡Quellhip layi, fariseos najan apquilyascamco apquiltemaclha! ¡Apquilaycmascam nac quellhip! Apquileyve inyicje quellhip yoclhilhma najan tap yingmin acvanyam lhalhma anco. Apquilquitamquic quellhip lhama enlhit, yoyam evjanamcoc apquiltemaclha quellhip. Apvajanamquic sat ancoc enlhit apquiltemaclha quellhip, coyangvomoc sat apmapsom. Coyeycajangvomjoc sat tap apmapsom, melhno quellhip. Apquilpenasquic quellhip, yoyam eyinyovacpoc cosponeyaclha talha apquilyasaclha quellhip.
16 ‘Quellhip layi, mepqui apataoc apnalayclha apnaymacoc. Apquiltomjac mataa quellhip apquilanya apnaymacoc: “Aptimec sat ancoc nasoc anco appayvam enlhit elhenic tingma apponquinomap, yoyam colhejec acyascacmo. Ayajemo sat cotnejic aplhanma. Aptimec sat ancoc nasoc anco appayvam enlhit elhenic asoc alyinmom tingma apponquinomap, yoyam colhejec acyascacmo. Nasoc sat cotnejic aplhanma” —alhta apquiltomjac mataa quellhip. 17 ¡Quellhip melyascamcolhma najan mepqui apataoc! Acmamnave asoc alyinmom. Apmamnave najan tingma apponquinomap aptomja apponquinquiscama asoc alyinmom. ¿Soc asoc actomja acmamnave anco, colhno moc? —alhta aptomjac Jesús. 18 Apquiltomjac mataa quellhip apquilanya apnaymacoc: Aptimec sat ancoc nasoc anco appayvam enlhit elhenic acvatnamalhquilha, yoyam colhejec acyascacmo. Ayajemo sat cotnejic aplhanma. Aptimec sat ancoc elhenic asoc netin acvatnamalhquilha, yoyam colhejec acyascacmo. Nasoc sat cotnejic aplhanma —alhta apquiltomjac mataa quellhip. 19 ¡Mepqui apataoc nac quellhip! Actamila anco asoc ningmescama Dios Ingyapam. Actamila anco najan acvatnamalhquilha actomja acponquinquiscama asoc ningmescama Dios. ¿Soc asoc actomja actamila anco, colhno moc? 20 Aplhenquic sat ancoc enlhit acvatnamalhquilha, colhenalhqueje acvamlha acvatnamalhquilha. Elhenic sat najan asoc ningmescama Dios acyitna netin acvatnamalhquilha. 21 Aplhenquic sat ancoc enlhit tingma apponquinomap, melhenacpeje apvamlha tingma apponquinomap. Elhenic sat najan Dios Ingyapam apna congne tingma apponquinomap. 22 Aplhenquic sat ancoc enlhit acvisay netin, colhenalhqueje acvamlha netin. Elhenic sat najan Dios aptajanem apanco najan Dios Ingyapam apna netin aptajanem —alhta aptomjac.
23 ‘¡Quellhip layi, fariseos najan apquilyascamco apquiltemaclha! ¡Apquilaycmascam nac quellhip! Apquilmesqui inyicje quellhip asoc ningincajay nintom ningmescama Dios. Lhama mataa apquilmesac acyitna inlhojo diez asoc. Am elyiplovcasac mataa quellhip actemaclha ayimja amamyi singanamaclha Dios. Am elyiplovcasac actemaclha acpeyvomo najan actemaclha ningamliyam najan mongyasquiyam. Elyiplovcasojo quellhip as asoc. Noelayim nasa elmesic Dios lhama asoc acyitna inlhojo diez asoc.
24 ¡Mepqui apataoc nac quellhip apnalayclha apnaymacoc! Apquilquilhaqui inyicje asoc ayitcoc acyiployacmo yingmin. Am eyca etlhaoc mataa asoc ápac acyiviy acyiployacmo yingmin.
25 ‘¡Quellhip layi, fariseos najan apquilyascamco apquiltemaclha! ¡Apquilaycmascam nac quellhip! Apquilliqui inyicje ayimpeoc ingjaycoc najan asoc payjem. Asomqui eyca avalhoc. Lanoc avalhoc acminyilhma najan ayitsepma ingnenyic. 26 ¡Fariseo mepqui apataoc! Ilic siclho avalhoc ingjaycoc najan asoc payjem. Alalhnayo sat cotnejic ayimpeoc.
27 ‘¡Quellhip layi, fariseos najan apquilyascamco apquiltemaclha! ¡Apquilaycmascam nac quellhip! Apquilyitsacpec quellhip tacjalhpopayc almopisomalhca. Altamila inyicje ayimpeoc tacjalhpopayc. Lanoc eyca avalhoc apilhquipcoc enlhit apquilmasquingvaycmo najan asoc actajapma. 28 Apquilno inyicje quellhip. Apquilvitacpe inyicje quellhip malha apquilpeyvomo napatavo enlhitaoc. Lano eyca apquilvalhoc actemaclha apquilaycmascam najan actemaclha acmasom.
29 ‘¡Quellhip layi, fariseos najan apquilyascamco apquiltemaclha! ¡Apquilaycmascam nac quellhip! Apquilanesqui inyicje quellhip altamila tacjalhpopayc apquilatongnomacpilha profetas najan enlhit apquilpeyvomo apquilmasquingvaycmo nano. 30 Apquiltomjac mataa quellhip: “Nintimec nat ancoc ningmolhama ningilyeyjamcaa, mongilpasmejec nat nincoo apquilajem profetas Dios apquillingascama” —apquiltomjac quellhip. 31 Apquillhanma apancavo quellhip apquiltomja ticyovam yapmayc apquitquic niptamin. Apquilajem nic nat profetas Dios apquillingascama. 32 ‘¡Elsavojo sat quellhip apquiltemaclha acmasom apquilyeyjamcaa!
33 Yitnec quellhip apquilvalhoc malha nimisma, malha yamacyeyva ayitcaoc. ¿Jalhco sat eltimjic, yoyam elinyejic acvaa sat acyanmongayclha cosponeyaclha talha? 34 Quip elanojo quellhip. Olapajacsic sat nipyesicsa quellhip profetas Dios apquillingascama najan enlhit apquillhicmoscama najan poc enlhit apquilyascamco. Quellhip sat elajic napocja, elyipitsic sat asoc timyescama poc apquilapajasomap. Quellhip sat elyicpilhquetic poc apquilapajasomap congne apcaneyquiclhilha. Quellhip sat elminlhinam mataa poc tingma. 35 Elsilhnanacpoc sat quellhip. Coyanmomentac sat acyanmongayclha apticyovam enlhit apquilpeyvomo as nalhpop. Siclhoc nic nat apmatnam Abel appeyvomo najan poc aplhamoclhojo, acvocmo apmatnam nic nat Zacarías, Berequías apquitca. Apmatnec nic nat napocja tingma apponquinomap acpayjo acvatnamalhquilha. 36 Actomjac coo silanya quellhip: Naso, coyanmomentac sat acyanmongayclha. Elsilhnanacpoc sat enlhitaoc as ningvamlha nac jay —alhta aptomjac.
Acvinama apvalhoc Jesús apvita enlhitaoc co Jerusalén
(Lc 13.34-35)37 ‘¡Co Jerusalén layi, co Jerusalén layi! Innamquic apquilnapma quellhip, apquilajac profetas Dios apquillingascama. Apquilyicnacpec mataymong soycam amyaa Dios apquilnancascama. Altamjoc alhta inyicje mataa ongvansiclhac quellhip co Jerusalén. Malha inyicje tataa ayansayclha ayitcaoc coning alhimpancoc. Am alhta eyca colyavocmoc quellhip. 38 Elavojo quellhip. Aptamopeycaoc sat etnejic tingma apancaoc. 39 Actomjac coo silanya quellhip: Mejelviticlhejec sat mocjam acvaycmo acnim, yoyam eltimjic quellhip sicvactamo sat: “Ningilayo aptomja apquilhyam apsoyam apvisay Visqui ingac” —sat eltimjic quellhip —alhta aptomjac Jesús.
Jesús acusa a escribas y fariseos
(Mr. 12.38-40Lc. 11.37-54Lc. 20.45-47)1 Entonces habló Jesús a la gente y a sus discípulos, diciendo: 2 En la cátedra de Moisés se sientan los escribas y los fariseos. 3 Así que, todo lo que os digan que guardéis, guardadlo y hacedlo; mas no hagáis conforme a sus obras, porque dicen, y no hacen. 4 Porque atan cargas pesadas y difíciles de llevar, y las ponen sobre los hombros de los hombres; pero ellos ni con un dedo quieren moverlas. 5 Antes, hacen todas sus obras para ser vistos por los hombres. Pues ensanchan sus filacterias, y extienden los flecos de sus mantos; 6 y aman los primeros asientos en las cenas, y las primeras sillas en las sinagogas, 7 y las salutaciones en las plazas, y que los hombres los llamen: Rabí, Rabí. 8 Pero vosotros no queráis que os llamen Rabí; porque uno es vuestro Maestro, el Cristo, y todos vosotros sois hermanos. 9 Y no llaméis padre vuestro a nadie en la tierra; porque uno es vuestro Padre, el que está en los cielos. 10 Ni seáis llamados maestros; porque uno es vuestro Maestro, el Cristo. 11 El que es el mayor de vosotros, sea vuestro siervo. 12 Porque el que se enaltece será humillado, y el que se humilla será enaltecido.
13 Mas ¡ay de vosotros, escribas y fariseos, hipócritas! porque cerráis el reino de los cielos delante de los hombres; pues ni entráis vosotros, ni dejáis entrar a los que están entrando. 14 ¡Ay de vosotros, escribas y fariseos, hipócritas! porque devoráis las casas de las viudas, y como pretexto hacéis largas oraciones; por esto recibiréis mayor condenación. 15 ¡Ay de vosotros, escribas y fariseos, hipócritas! porque recorréis mar y tierra para hacer un prosélito, y una vez hecho, le hacéis dos veces más hijo del infierno que vosotros.
16 ¡Ay de vosotros, guías ciegos! que decís: Si alguno jura por el templo, no es nada; pero si alguno jura por el oro del templo, es deudor. 17 ¡Insensatos y ciegos! porque ¿cuál es mayor, el oro, o el templo que santifica al oro? 18 También decís: Si alguno jura por el altar, no es nada; pero si alguno jura por la ofrenda que está sobre él, es deudor. 19 ¡Necios y ciegos! porque ¿cuál es mayor, la ofrenda, o el altar que santifica la ofrenda? 20 Pues el que jura por el altar, jura por él, y por todo lo que está sobre él; 21 y el que jura por el templo, jura por él, y por el que lo habita; 22 y el que jura por el cielo, jura por el trono de Dios, y por aquel que está sentado en él.
23 ¡Ay de vosotros, escribas y fariseos, hipócritas! porque diezmáis la menta y el eneldo y el comino, y dejáis lo más importante de la ley: la justicia, la misericordia y la fe. Esto era necesario hacer, sin dejar de hacer aquello. 24 ¡Guías ciegos, que coláis el mosquito, y tragáis el camello!
25 ¡Ay de vosotros, escribas y fariseos, hipócritas! porque limpiáis lo de fuera del vaso y del plato, pero por dentro estáis llenos de robo y de injusticia. 26 ¡Fariseo ciego! Limpia primero lo de dentro del vaso y del plato, para que también lo de fuera sea limpio.
27 ¡Ay de vosotros, escribas y fariseos, hipócritas! porque sois semejantes a sepulcros blanqueados, que por fuera, a la verdad, se muestran hermosos, mas por dentro están llenos de huesos de muertos y de toda inmundicia. 28 Así también vosotros por fuera, a la verdad, os mostráis justos a los hombres, pero por dentro estáis llenos de hipocresía e iniquidad.
29 ¡Ay de vosotros, escribas y fariseos, hipócritas! porque edificáis los sepulcros de los profetas, y adornáis los monumentos de los justos, 30 y decís: Si hubiésemos vivido en los días de nuestros padres, no hubiéramos sido sus cómplices en la sangre de los profetas. 31 Así que dais testimonio contra vosotros mismos, de que sois hijos de aquellos que mataron a los profetas. 32 ¡Vosotros también llenad la medida de vuestros padres! 33 ¡Serpientes, generación de víboras! ¿Cómo escaparéis de la condenación del infierno? 34 Por tanto, he aquí yo os envío profetas y sabios y escribas; y de ellos, a unos mataréis y crucificaréis, y a otros azotaréis en vuestras sinagogas, y perseguiréis de ciudad en ciudad; 35 para que venga sobre vosotros toda la sangre justa que se ha derramado sobre la tierra, desde la sangre de Abel el justo hasta la sangre de Zacarías hijo de Berequías, a quien matasteis entre el templo y el altar. 36 De cierto os digo que todo esto vendrá sobre esta generación.
Lamento de Jesús sobre Jerusalén
(Lc. 13.34-35)37 ¡Jerusalén, Jerusalén, que matas a los profetas, y apedreas a los que te son enviados! ¡Cuántas veces quise juntar a tus hijos, como la gallina junta sus polluelos debajo de las alas, y no quisiste! 38 He aquí vuestra casa os es dejada desierta. 39 Porque os digo que desde ahora no me veréis, hasta que digáis: Bendito el que viene en el nombre del Señor.