Apmam amyip Jeremías
1 Vocmec nic nat décimo año aptimem Sedequías apvisqui nipyesicsa co Judá. Vocmec nic nat dieciocho años aptimem apvisqui Nabucodonosor. Aptomjac nic nat Visqui ingac apcanya Jeremías, elngacsic amyaa. 2 Apquilvocjac nic nat cotnaja ingmoc co Babilonia tingma Jerusalén. Apnec nic nat profeta Jeremías nipyesicsa guardia payjoc apvisqui tingma pac. 3 Apcapajasquic nic nat Sedequías emacpoc Jeremías, ayinyema aplingascama amyaa ayinyema Dios: Eycaso appayvam ayinyema Visqui ingac: Elimpocjac sat co Babilonia, elmacpoc sat apyovoclhojo tingma Jerusalén. 4 Copvanquejec ingyinyejec apvisqui Sedequías napatavo caldeos (co Babilonia). Emacpoc sat maa, eyantamacpoc sat apnaclha apvisqui co Babilonia. 5 Eyantamacpoc sat Sedequías apmomap yoclhilhma Babilonia acvaycmo acnim apquitsepma. Noelnapap nasa quellhip, apquilyimnatem apanco cotnaja ingmoc caldeos. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui — alhta aptomjac.
6 Aptomjac nic nat Jeremías: Eyasinaquic alhta Visqui ingac, aptomja seyanya: 7 Lhip Jeremías, evotac sat apnaclha lhip apvisay Hanameel, Salum apquitca, aptomja apyaja apquitca, lhip apyalhing. Etnejic sat ingyanic lhip, emoc sat amyip apanco acyitna tingma Anatot. Lhip apvisay apmolhama maa, apvanquic emoc as amyip — alhta aptomjac. 8 Apvoctac alhta eyalhing sicnaclha coo, acno aplhanma siclho Visqui ingac. Acnec alhta payjoc patio nipyesicsa guardia. Eltimnasquic alhta eyalhing eyinyoc sat amyip payjoc tingma Anatot, apquileyvomaclha apquilmolhama Benjamín. Evanquic omoc coo as amyip, sicvisay sicmolhama avtip as amyip. Nasoc alhta ayinyema Visqui ingac, yoyam omoc as amyip. 9-10 Acmec alhta as amyip apyamasma Hanameel. Acyinyovquic alhta diecisiete monedas de plata acyanmongam amyip. Ningiltalhosquic alhta vaycajac contrato, acyiplomo apquilvisay enlhit apquilvitaycamco. 11 Acliquic alhta anit vaycajac contratos, lhama avalhoc ayimpejic sellada, najan moc mepqui sellada. 12 Acmesquic coo as vaycajac apvisay Baruc, Nerías apquitca, Maasías aptavin, napato eyalhing Hanameel, najan napatavo apquilvitaycamco apquiltalhescama firma, najan napatavo judíos apnaycam payjoc patio nipyesicsa guardia. 13 Actomjac alhta siyanya Baruc napatavo enlhit: 14 Eycaso appayvam Dios apvisqui apyimtalhnamo nipyesicsa israelitas: Ilic sat lhip anit vaycajac, lhama sellada najan moc mepqui sellada, ingyalhimquis sat apvalhoc valhva, colhic sat actamilsa acvoncaclhojo. 15 Eycaso appayvam ayinyema Dios Visqui apyimtalhnamo nipyesicsa israelitas: Nalhit acnim elmoc sat enlhit mocjam tingma, najan amyipayc najan ayimjaclha uva — alhta actomjac coo — nic nat aptomjac profeta.
Apquilmalhnancama Jeremías
16 Acmesquic alhta vaycajac Baruc, Nerías apquitca. Acpamejitcasquic coo Visqui ingac: 17 Lhip Visqui ingac, apmopvan innac lhip elana aclhamoclhojo asoc. Lhip apmopvan ayinyema ilhnic nat apquillanay netin najan as nalhpop. 18 Lhip aptomja apcasicjayo enlhitaoc najan aptovana cotmongvoycamlha nelha. Najan aptomja apyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc enlhit ayinyema apquiltemaclha apquilyapmayc. Lhip Dios Visqui ingac apyimtalhnamo, acmovan innac lhip apvisay. 19 Apyimtalhnamo mataa lhip aclhanma apvalhoc, pilapcasquic mataa ningvita lhip aptomjaclha. Apvitac lhip aplhamoclhojo enlhitaoc najan apquiltemaclha apancaoc, ellhovamcoc mataa acno apquiltemaclha actamila, inlhojo eyca apquiltemaclha acmasom. 20 Lhip apquillanay nic nat asoc monquinatquiscama najan aptamjaycam simpilapquiscama yoclhilhma Egipto, najan quilhvo nac jay ningyesicsa najan nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco. Inlingalhquic lhip apvisay nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco. 21 Lhip nic nat apyinyovquiscama yoclhilhma Egipto elmeyvoc enlhitaoc Israel, acyiplomo asoc monquinatquiscama najan aptamjaycam simpilapquiscama, apquilangvocmec nic nat enlhitaoc lhalhma anco. 22 Apquilhocac nic nat israelitas as yoclhilhma, ayinyema lhip, acvisay apquimjaclha yovjan (yamyovjene) najan leche malha acyitnamaclha yingmin. Lhip nic nat aplhanma napatavo ningilyeyjamcaa, yoyam ellhovamcoc. 23 Apquiltiyaningvaac nic nat as yoclhilhma yoyam elhnam sat mataa. Am nic nat elyiplovcasac lhip appayvam, am nic nat colcac apquilvalhoc lhip apcanamaclha najan apcascamaclha. Yiplovcoc apquillingaycamco acyimtalhnama ayinyema lhip apyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc.
24 Apquilpenasquic cotnaja ingmoc caldeos elimpocjac tingma ingac. Jingilmoc sat cotnaja ingmoc, onticyoc sat maa, mayic sat jingilnapoc, ningmasquem sat jingilnapoc. Vocmec quilhvo nac jay aplhanmaclha lhip nano. 25 Lhip Visqui ingac, aptomja seyanya oyinyoc acyanmongam omoc sat amyip, napatavo enlhit apquilvitaycamco. Naso, cotnaja ingmoc caldeos elmoc sat tingma ingac — alhta actomjac coo — nic nat aptomjac Jeremías.
26 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: 27 Coo nac Dios Visqui apancaoc apyovoclhojo enlhitaoc. Sicmovan innac coo, evanquic olana aclhamoclhojo asoc. 28 Actomjac coo siyanya lhip: Elimpocjac sat as tingma cotnaja ingmoc caldeos, apvisqui Nabucodonosor co Babilonia. 29 Naysicsa apquilimpocjay elvitic sat talha apyovoclhojo tingma. Elmetic sat moclhama tingma netin, payjoc apquilvatnama quellhip asoc acmasis, yoyam colhic ayaco quilaycmasquiscama Baal najan macmescama uva ayingmenic acyitnamaclha quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Apquiltemaclha apancaoc sevenéycam coo. 30 Apquiltemaclha apancaoc israelitas najan co Judá apquillanay asoc sictanoncama coo, apquiltemaclha sevenéycam coo, apquillanay apanco quilaycmasquiscama eltimjic apquilayo. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac. 31 Apquiltemaclha apancaoc as tingma, siclhoc nic nat apquillanay acvaycmo as ningvamlha nac jay, selinmelhaycam mataa, yoyam olvoc coo. Omascoscomoc sat apyovoclhojo tingma. 32 Ayinyema sevenéycam alhta mataa najan apquiltemaclha apquilmapsomcaa co Israel najan co Judá. Acno moc apquiltemaclha apquilviscaa reyes, najan poc apquilviscaa, najan sacerdotes, najan profetas, najan apyovoclhojo enlhitaoc co Judá najan co Jerusalén. 33 Apquilpaycacmec mataa, mepqui selaneyo coo. Yitne inyicje siltamescama mataa, am eyca colmac apquilvalhoc, am eljalhnoc sicpayvam. 34 Apquilpiquenaclhec quilaycmasquiscama congne tingma ajac apponquinomap, apnatovasa coo tingma ajac. 35 Apquillanac mataa altares Ben-hinom, malvatnama talha apquitquic apquilinava najan quilvanaa ayitcoc, actemaclha macmescama quilaycmasquiscama Moloc. Apquiltemaclha apancaoc co Judá. Jave ayinyema siyanamaclha coo, am colhenac mataa evalhoc actema nac jay — alhta aptomjac Visqui ingac.
Asoc yoyam colvac sat
36 Aplhenacpec as tingma apvanyam, yoyam etvasacpoc, ayinyema apquilimpocjay co Babilonia, najan mayic ataoc, najan ningmasquem ataoc. Actomjac coo sicpayvam sicvisay Dios Visqui apancaoc israelitas: 37 Ongvansiclhac sat enlhitaoc apquilhpaneycam lhalhma anco, siyilhpanquiscama coo naysicsa siclom, otajicsojoc sat enlhitaoc, elhnam sat as yoclhilhma mepqui mataa apquilnapomacpilha. 38 Otnejic sat enlhit ajancaoc, sictimem Dios Visqui apancaoc. 39 Otnesquisic sat eltimjic selayo mataa naysicsa apquileyvam, colhic sat actamilaycam apquilvalhoc najan actamilaycam apquilvalhoc aptovana. 40 Olanac sat pacto ningmiyovmalhca nipyesicsa maa: Olhenic sat mepqui sicyeycajascaoc olmeyvoc mataa enlhit ajancaoc, otnesquisic aclhanma apquilvalhoc eltimjic selayo, mejelyinyovejec sat mataa coo. 41 Copayjiclhac sat evalhoc naysicsa siyasicjayclha, olhnecsic sat as yoclhilhma, acyiplomo actamilaycam evalhoc coo — alhta aptomjac Visqui ingac.
42 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Apquillingamcoc siclho acyimtalhnama enlhit ajancaoc, ellhovamcoc sat asoc altamila, acno siclhanma coo mepqui sicyeycajascaoc. 43 Inlhenalhquic as yoclhilhma yoyam cotvasalhcac sat, ayinyema apnatovascama caldeos cotnaja ingmoc, cotniclhac sat yoclhilhma actamopeycaoc, mepqui enlhit, najan mepqui apnatoscama aleyvam. Nanoc sat elmoc sat mocjam amyip, yoyam elcaoc. 44 Colmalhcac sat mocjam amyipayc, acyiplomo contratos acnatalhesomalhca, najan sello najan firma enlhit apquilvitaycamco. Colmalhcac sat amyip apquileyvomaclha apquilmolhama Benjamín, najan nipyava tingma Jerusalén, najan tingma apquilvanyam co Judá, najan netin inquilhe, najan amyip acvanyam, najan tingma apquilvanyam yoclhilhma Néguev nipiyam. Ongvasicjiclhojoc sat mocjam enlhit ajancaoc. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
Jeremías compra la heredad de Hanameel
1 Palabra de Jehová que vino a Jeremías, el año décimo de Sedequías rey de Judá, que fue el año decimoctavo de Nabucodonosor. 2 Entonces el ejército del rey de Babilonia tenía sitiada a Jerusalén, y el profeta Jeremías estaba preso en el patio de la cárcel que estaba en la casa del rey de Judá. 3 Porque Sedequías rey de Judá lo había puesto preso, diciendo: ¿Por qué profetizas tú diciendo: Así ha dicho Jehová: He aquí yo entrego esta ciudad en mano del rey de Babilonia, y la tomará; 4 y Sedequías rey de Judá no escapará de la mano de los caldeos, sino que de cierto será entregado en mano del rey de Babilonia, y hablará con él boca a boca, y sus ojos verán sus ojos, 5 y hará llevar a Sedequías a Babilonia, y allá estará hasta que yo le visite; y si peleareis contra los caldeos, no os irá bien, dice Jehová?
6 Dijo Jeremías: Palabra de Jehová vino a mí, diciendo: 7 He aquí que Hanameel hijo de Salum tu tío viene a ti, diciendo: Cómprame mi heredad que está en Anatot; porque tú tienes derecho a ella para comprarla. 8 Y vino a mí Hanameel hijo de mi tío, conforme a la palabra de Jehová, al patio de la cárcel, y me dijo: Compra ahora mi heredad, que está en Anatot en tierra de Benjamín, porque tuyo es el derecho de la herencia, y a ti corresponde el rescate; cómprala para ti. Entonces conocí que era palabra de Jehová.
9 Y compré la heredad de Hanameel, hijo de mi tío, la cual estaba en Anatot, y le pesé el dinero; diecisiete siclos de plata. 10 Y escribí la carta y la sellé, y la hice certificar con testigos, y pesé el dinero en balanza. 11 Tomé luego la carta de venta, sellada según el derecho y costumbre, y la copia abierta. 12 Y di la carta de venta a Baruc hijo de Nerías, hijo de Maasías, delante de Hanameel el hijo de mi tío, y delante de los testigos que habían suscrito la carta de venta, delante de todos los judíos que estaban en el patio de la cárcel. 13 Y di orden a Baruc delante de ellos, diciendo: 14 Así ha dicho Jehová de los ejércitos, Dios de Israel: Toma estas cartas, esta carta de venta sellada, y esta carta abierta, y ponlas en una vasija de barro, para que se conserven muchos días.
15 Porque así ha dicho Jehová de los ejércitos, Dios de Israel: Aún se comprarán casas, heredades y viñas en esta tierra. 16 Y después que di la carta de venta a Baruc hijo de Nerías, oré a Jehová, diciendo: 17 ¡Oh Señor Jehová! he aquí que tú hiciste el cielo y la tierra con tu gran poder, y con tu brazo extendido, ni hay nada que sea difícil para ti; 18 que haces misericordia a millares, y castigas la maldad de los padres en sus hijos después de ellos; Dios grande, poderoso, Jehová de los ejércitos es su nombre; 19 grande en consejo, y magnífico en hechos; porque tus ojos están abiertos sobre todos los caminos de los hijos de los hombres, para dar a cada uno según sus caminos, y según el fruto de sus obras. 20 Tú hiciste señales y portentos en tierra de Egipto hasta este día, y en Israel, y entre los hombres; y te has hecho nombre, como se ve en el día de hoy. 21 Y sacaste a tu pueblo Israel de la tierra de Egipto con señales y portentos, con mano fuerte y brazo extendido, y con terror grande; 22 y les diste esta tierra, de la cual juraste a sus padres que se la darías, la tierra que fluye leche y miel; 23 y entraron, y la disfrutaron; pero no oyeron tu voz, ni anduvieron en tu ley; nada hicieron de lo que les mandaste hacer; por tanto, has hecho venir sobre ellos todo este mal. 24 He aquí que con arietes han acometido la ciudad para tomarla, y la ciudad va a ser entregada en mano de los caldeos que pelean contra ella, a causa de la espada, del hambre y de la pestilencia; ha venido, pues, a suceder lo que tú dijiste, y he aquí lo estás viendo. 25 ¡Oh Señor Jehová! ¿y tú me has dicho: Cómprate la heredad por dinero, y pon testigos; aunque la ciudad sea entregada en manos de los caldeos?
26 Y vino palabra de Jehová a Jeremías, diciendo: 27 He aquí que yo soy Jehová, Dios de toda carne; ¿habrá algo que sea difícil para mí? 28 Por tanto, así ha dicho Jehová: He aquí voy a entregar esta ciudad en mano de los caldeos, y en mano de Nabucodonosor rey de Babilonia, y la tomará. 29 Y vendrán los caldeos que atacan esta ciudad, y la pondrán a fuego y la quemarán, asimismo las casas sobre cuyas azoteas ofrecieron incienso a Baal y derramaron libaciones a dioses ajenos, para provocarme a ira. 30 Porque los hijos de Israel y los hijos de Judá no han hecho sino lo malo delante de mis ojos desde su juventud; porque los hijos de Israel no han hecho más que provocarme a ira con la obra de sus manos, dice Jehová. 31 De tal manera que para enojo mío y para ira mía me ha sido esta ciudad desde el día que la edificaron hasta hoy, para que la haga quitar de mi presencia, 32 por toda la maldad de los hijos de Israel y de los hijos de Judá, que han hecho para enojarme, ellos, sus reyes, sus príncipes, sus sacerdotes y sus profetas, y los varones de Judá y los moradores de Jerusalén. 33 Y me volvieron la cerviz, y no el rostro; y cuando los enseñaba desde temprano y sin cesar, no escucharon para recibir corrección. 34 Antes pusieron sus abominaciones en la casa en la cual es invocado mi nombre, contaminándola. 35 Y edificaron lugares altos a Baal, los cuales están en el valle del hijo de Hinom, para hacer pasar por el fuego sus hijos y sus hijas a Moloc; lo cual no les mandé, ni me vino al pensamiento que hiciesen esta abominación, para hacer pecar a Judá.
36 Y con todo, ahora así dice Jehová Dios de Israel a esta ciudad, de la cual decís vosotros: Entregada será en mano del rey de Babilonia a espada, a hambre y a pestilencia: 37 He aquí que yo los reuniré de todas las tierras a las cuales los eché con mi furor, y con mi enojo e indignación grande; y los haré volver a este lugar, y los haré habitar seguramente; 38 y me serán por pueblo, y yo seré a ellos por Dios. 39 Y les daré un corazón, y un camino, para que me teman perpetuamente, para que tengan bien ellos, y sus hijos después de ellos. 40 Y haré con ellos pacto eterno, que no me volveré atrás de hacerles bien, y pondré mi temor en el corazón de ellos, para que no se aparten de mí. 41 Y me alegraré con ellos haciéndoles bien, y los plantaré en esta tierra en verdad, de todo mi corazón y de toda mi alma.
42 Porque así ha dicho Jehová: Como traje sobre este pueblo todo este gran mal, así traeré sobre ellos todo el bien que acerca de ellos hablo. 43 Y poseerán heredad en esta tierra de la cual vosotros decís: Está desierta, sin hombres y sin animales, es entregada en manos de los caldeos. 44 Heredades comprarán por dinero, y harán escritura y la sellarán y pondrán testigos, en tierra de Benjamín y en los contornos de Jerusalén, y en las ciudades de Judá; y en las ciudades de las montañas, y en las ciudades de la Sefela, y en las ciudades del Neguev; porque yo haré regresar sus cautivos, dice Jehová.