1 Apquiljalhnacpec nic nat Moisés etyapvotac ayitsicsic inquilhe (mataymong). Apcaneclhec nic nat apnaymacoc apnaclha Aarón, apquiltomja apquilanya: —Noc. Jingilanesquis quilaycmasquiscama malha Visqui ingac singmasma. Paj ongilyasamcoc apnaclha Moisés, as enlhit singnalovsingvoyclha yoclhilhma Egipto — nic nat apquiltomjac. 2 Apcatingmavoc nic nat Aarón: —Jelsantimquis sat acyovoclhojo latquiscama ajaycaoc quilvanaa najan enlhit, najan quilvanaa ayitcoc, najan apquitcavoc — nic nat aptomjac Aarón.
3 Apquilsantimcasquic nic nat latquiscama ajaycaoc acyovoclhojo quilvanaa najan enlhit. Innec nic nat acmesa Aarón. 4 Aptimec nic nat talha acpayesayclha oro asoc alyinmom. Talha alhancoc avalhoc nic nat apquillana quilaycmasquiscama vayqui ayitcoc.
Apquiltomjac nic nat apquilpamesma: —Eycaso apvisay Dios Visqui ingac singnalovsingvoyclha alhta Egipto — nic nat apquiltomjac. 5 Apvitac nic nat Aarón apquiltemaclha enlhit. Apquillanac nic nat acvatnamaclha asoc macmescama Dios nicja quilaycmasquiscama vayqui ayitcoc.
Aplingasquic nic nat amyaa nipyesicsa: —Ongillanac sat fiesta secaseclha, actemaclha ningayo Dios — nic nat aptomjac.
6 Moc acnim nic nat intomjac. Apnalantac nic nat apnatoscama enlhitaoc, eticyoc sat. Lhama cotnejic mataa ningvatnama talha nintoscama acmatnam macmescama Dios. Moc cotnejic mataa nintoscama acmatnam napato Dios, yoyam cotovalhca. Apquilnaclhec nic nat enlhitaoc, yoyam eltovamcoc najan elyinamcoc. Yiplovcoc nic nat apquilinyem vaynca netin.
7 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya Moisés: —¡Ingyapaja ityip! Apquiltemaclha lhip apnaymacoc, apnalovsingvoyclha lhip yoclhilhma Egipto. Apquilsilhnanacpec apanco. 8 Apquilvatsamquic elyiplovcasojo actemaclha siyanamaclha. Apquillanac quilaycmasquiscama vayqui ayitcoc. Allanomalhca oro asoc alyinmom. Apquilpayasoc enlhitaoc, apquilajac apnatoscama macmescama quilaycmasquiscama. Apquiltomjac apquilpayvam: —Eycaso apvisay Dios Visqui ingac, singnalovsingvoyclha alhta yoclhilhma Egipto — lhac apquiltomjac — nic nat aptomjac Dios Apyimtalhnamo.
9 Aptomjac nic nat mocjam Dios apcanya Moisés: —Acvitac coo apquiltemaclha apancaoc. Cayjec apquilvalhoc as enlhitaoc. 10 Inlovquic evalhoc coo. Pac osavojoc omascoscomoc as enlhitaoc. Omyoc sat lhip, olhamasiclhac sat aptovana lhip. Eltimjic sat appintalhnama — nic nat aptomjac Dios.
11 Aptomjac nic nat Moisés apcanya Dios Apyimtalhnamo: —Dios Apyimtalhnamo. ¿So actomja yi aplova nac lhip ingyinmelham enaymacoc? Lhip apmopvan ayinyema alhta apnalovsingvoyclha yoclhilhma Egipto. 12 Colngalhcac sat amyaa nipyesicsa co Egipto: —Aptemaclha apanco Dios enaliclha as enlhitaoc yoclhilhma actamopeycaoc. Esavojoc sat emascoscomoc as enlhitaoc — sat cotnejic amyaa. Lhip Visqui Dios, noyanmongsiclha nasa lhip apquiltemaclha as enlhitaoc. Ilasicjiclhojo sat mocjam, melmasquingvomejec sat enlhitaoc. 13 Coyit apatic lhip Visqui Dios aptemaclha nat Abraham, najan Isaac, najan Israel. Aplhenquic nat lhip nasoc anco appayvam: —Elhamiclhac sat aptovana quellhip, malha apyova netin mongmovan ongilyipsitic. Najan yoclhilhma aclhenamalhca ellhocac sat aptovana. Cotnejic sat apquilaoclha cotmongvoycamlha nelha — nat intomjac lhip appayvam — nic nat aptomjac Moisés. ,
14 Apquilvatasquic nic nat Dios elyanmongsiclha apquiltemaclha enlhitaoc. Apquilasicjaclhec nic nat mocjam. 15 Aptipquic nic nat Moisés netin inquilhe. Apsantac nic nat anit mataymong nicja. Yitnec nic nat aptalhescama apopejic Dios, lhama nicja mataymong najan moc nicja. 16 Dios Apyimtalhnamo nic nat apquillanay as mataymong. Dios Apyimtalhnamo nic nat aptalhescama apanco.
17 Pilapcasquic nic nat Josué aplinga apquilitsovascama (apquilminaycmascama) vaynca netin.
Aptomjac nic nat Josué apcanya Moisés: —Quimpocjacme nipyesicsa enlhit (natingma) — nic nat aptomjac.
18 Apcatingmavoc nic nat Moisés: —Jave apquilitsovascama ayinyema quimpocjacme. Jave apquiliclhangveycam ayinyema apticyovam. Aclingac coo vaynca netin — nic nat aptomjac Moisés.
19 Apcamquitvoctac nic nat Moisés, apvita quilaycmasquiscama vayqui ayitcoc. Najan apquilinyem vaynca netin. Aplovquic nic nat Moisés apvita. Apyinyovquic nic nat appalhcata mataymong nicja, payjoc nicja inquilhe. 20 Apyinyovquic nic nat quilaycmasquiscama talha acyivey. Aptipilcasquic nic nat aptimesquisa anic asoc acmeta (oro acpayjayclha). Appalhacasquic nic nat (ayincajay) yingmin ningyam. Apquilyinamquic nic nat enlhitaoc Israel.
21 Aptomjac nic nat Moisés apcanya Aarón: —¿So actomja yi apsilhnanimquisa lhip apyovoclhojo enlhitaoc? — nic nat aptomjac.
22 Apcatingmavoc nic nat Aarón: —Visqui, nolov nasa setanova lhip. Apyasamcoc lhip apquiltemaclha apancaoc enlhit. 23 Apquiltomjac alhta seyanya: —Jingilanesquis quilaycmasquiscama malha Visqui ingac singmescama. Paj ongilyasamcoc apnaclha Moisés, as enlhit singnalovsingvoyclha yoclhilhma Egipto — alhta apquiltomjac seyanya. 24 Actomjac alhta silanya enlhitaoc: —¡Yitnec quellhip oro apquilnatanma, eljalhyovas! — alhta actomjac coo. Elsantimcasquic alhta oro apquilnatanma. Acyinyovquic alhta natilh. Intipquic alhta as quilaycmasquiscama vayqui ayitcoc — nic nat aptomjac Aarón.
25 Apvitac nic nat Moisés apquiltemaclha apancaoc enlhitaoc. Intipsalhquic nic nat acvisay nipyesicsa cotnaja ingmoc. Mepqui ilhnic nat apyascama olhma Aarón.
26 Apquinmam nic nat Moisés tingma apatong, apyimnatesa appayvam: —¡Elmiyama jilip, aptomja apyiplayclha mocjam Visqui ingac! — nic nat aptomjac. Apquilmiyantac nic nat apcaneclho Leví apquilmolhama apyovoclhojo.
27 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya: —Eycaso Dios appayvam: —Elnateticlha sat sovo acvinatem. Elsavojo sat elnapoc apquilsilhnanomap apanco. Eticyoc sat aptomja apquilyalhing, aptomja ingmoc, aptomja apquilmolhama — nic nat aptomjac Moisés.
28 Apquilyajaclhoc nic nat levitas Moisés appayvam. Apquilnapquic nic nat as acnim malha 3000 (tres mil) apnaymacoc.
29 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya: —Apquilyajaclhoc quellhip Dios appayvam. Mepqui apquilmasma quellhip apquitquic najan apquilyalhinga, yoyam eticyo. Malha macmescama Dios intomjac apticyovam, ayinyema quellhip. Apquillhocac quellhip apvaticjapquiscama Dios, yoyam epasmoc mataa — nic nat aptomjac Moisés.
30 Moc acnim nic nat intomjac, aptomja Moisés apquilanya enlhitaoc: —Avanjec quellhip apquilsilhnanomap apanco. Pac ongvinamtic sat ayitsicsic inquilhe apnaclha Dios. Olmalhnesquisic sat quellhip, yoyam ingyasicjiclhojo mocjam — nic nat aptomjac.
31 Apyoclhec nic nat Moisés apnaclha Dios. Aptomjac nic nat apcanya: —Avanjec alhta melyascalhma enlhitaoc, apquilsilhnanomacpo apanco. Apquillanac alhta quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. 32 Ingyasicjiclhojo sat lhip mocjam. Paj sat ancoc, nojeyasicjiclhojo nasa coo lha. Imascos sat sicvisay vaycajac lhip aptalhescama — nic nat aptomjac Moisés.
33 Apcatingmavoc nic nat Dios: —Omascocsic sat apquilvisay enlhit apquilsilhnanomap apanco selinmelhaycam coo. 34 Ingva. Inaliclha sat enlhitaoc yoclhilhma alhta. Apquimja apmamyi sat etnejic ángel siyasinancama coo. Covac sat acnim, oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc enlhitaoc — nic nat aptomjac Dios Apyimtalhnamo.
35 Dios nic nat ayinyema apcapajascama ningmasquem nipyesicsa enlhitaoc. Apyanmongsaclhec nic nat apquiltemaclha apquilpayescamo quilaycmasquiscama, apquillanay siclhoc alhta Aarón.
1 Viendo el pueblo que Moisés tardaba en descender del monte, se acercaron entonces a Aarón, y le dijeron: Levántate, haznos dioses que vayan delante de nosotros; porque a este Moisés, el varón que nos sacó de la tierra de Egipto, no sabemos qué le haya acontecido. 2 Y Aarón les dijo: Apartad los zarcillos de oro que están en las orejas de vuestras mujeres, de vuestros hijos y de vuestras hijas, y traédmelos. 3 Entonces todo el pueblo apartó los zarcillos de oro que tenían en sus orejas, y los trajeron a Aarón; 4 y él los tomó de las manos de ellos, y le dio forma con buril, e hizo de ello un becerro de fundición. Entonces dijeron: Israel, estos son tus dioses, que te sacaron de la tierra de Egipto. 5 Y viendo esto Aarón, edificó un altar delante del becerro; y pregonó Aarón, y dijo: Mañana será fiesta para Jehová. 6 Y al día siguiente madrugaron, y ofrecieron holocaustos, y presentaron ofrendas de paz; y se sentó el pueblo a comer y a beber, y se levantó a regocijarse.
7 Entonces Jehová dijo a Moisés: Anda, desciende, porque tu pueblo que sacaste de la tierra de Egipto se ha corrompido. 8 Pronto se han apartado del camino que yo les mandé; se han hecho un becerro de fundición, y lo han adorado, y le han ofrecido sacrificios, y han dicho: Israel, estos son tus dioses, que te sacaron de la tierra de Egipto. 9 Dijo más Jehová a Moisés: Yo he visto a este pueblo, que por cierto es pueblo de dura cerviz. 10 Ahora, pues, déjame que se encienda mi ira en ellos, y los consuma; y de ti yo haré una nación grande.
11 Entonces Moisés oró en presencia de Jehová su Dios, y dijo: Oh Jehová, ¿por qué se encenderá tu furor contra tu pueblo, que tú sacaste de la tierra de Egipto con gran poder y con mano fuerte? 12 ¿Por qué han de hablar los egipcios, diciendo: Para mal los sacó, para matarlos en los montes, y para raerlos de sobre la faz de la tierra? Vuélvete del ardor de tu ira, y arrepiéntete de este mal contra tu pueblo. 13 Acuérdate de Abraham, de Isaac y de Israel tus siervos, a los cuales has jurado por ti mismo, y les has dicho: Yo multiplicaré vuestra descendencia como las estrellas del cielo; y daré a vuestra descendencia toda esta tierra de que he hablado, y la tomarán por heredad para siempre. 14 Entonces Jehová se arrepintió del mal que dijo que había de hacer a su pueblo.
15 Y volvió Moisés y descendió del monte, trayendo en su mano las dos tablas del testimonio, las tablas escritas por ambos lados; de uno y otro lado estaban escritas. 16 Y las tablas eran obra de Dios, y la escritura era escritura de Dios grabada sobre las tablas. 17 Cuando oyó Josué el clamor del pueblo que gritaba, dijo a Moisés: Alarido de pelea hay en el campamento. 18 Y él respondió: No es voz de alaridos de fuertes, ni voz de alaridos de débiles; voz de cantar oigo yo. 19 Y aconteció que cuando él llegó al campamento, y vio el becerro y las danzas, ardió la ira de Moisés, y arrojó las tablas de sus manos, y las quebró al pie del monte. 20 Y tomó el becerro que habían hecho, y lo quemó en el fuego, y lo molió hasta reducirlo a polvo, que esparció sobre las aguas, y lo dio a beber a los hijos de Israel.
21 Y dijo Moisés a Aarón: ¿Qué te ha hecho este pueblo, que has traído sobre él tan gran pecado? 22 Y respondió Aarón: No se enoje mi señor; tú conoces al pueblo, que es inclinado a mal. 23 Porque me dijeron: Haznos dioses que vayan delante de nosotros; porque a este Moisés, el varón que nos sacó de la tierra de Egipto, no sabemos qué le haya acontecido. 24 Y yo les respondí: ¿Quién tiene oro? Apartadlo. Y me lo dieron, y lo eché en el fuego, y salió este becerro.
25 Y viendo Moisés que el pueblo estaba desenfrenado, porque Aarón lo había permitido, para vergüenza entre sus enemigos, 26 se puso Moisés a la puerta del campamento, y dijo: ¿Quién está por Jehová? Júntese conmigo. Y se juntaron con él todos los hijos de Leví. 27 Y él les dijo: Así ha dicho Jehová, el Dios de Israel: Poned cada uno su espada sobre su muslo; pasad y volved de puerta a puerta por el campamento, y matad cada uno a su hermano, y a su amigo, y a su pariente. 28 Y los hijos de Leví lo hicieron conforme al dicho de Moisés; y cayeron del pueblo en aquel día como tres mil hombres. 29 Entonces Moisés dijo: Hoy os habéis consagrado a Jehová, pues cada uno se ha consagrado en su hijo y en su hermano, para que él dé bendición hoy sobre vosotros.
30 Y aconteció que al día siguiente dijo Moisés al pueblo: Vosotros habéis cometido un gran pecado, pero yo subiré ahora a Jehová; quizá le aplacaré acerca de vuestro pecado. 31 Entonces volvió Moisés a Jehová, y dijo: Te ruego, pues este pueblo ha cometido un gran pecado, porque se hicieron dioses de oro, 32 que perdones ahora su pecado, y si no, ráeme ahora de tu libro que has escrito. 33 Y Jehová respondió a Moisés: Al que pecare contra mí, a este raeré yo de mi libro. 34 Ve, pues, ahora, lleva a este pueblo a donde te he dicho; he aquí mi ángel irá delante de ti; pero en el día del castigo, yo castigaré en ellos su pecado.
35 Y Jehová hirió al pueblo, porque habían hecho el becerro que formó Aarón.