1 Inlhenquic alhta evalhoc: Otingyac sat asoc altamila siltamjoclha otingyac — alhta intomjac evalhoc. Inyitsalhquic alhta sictemaclha sicpatjetma alhcajayam, alhto inyicje sictingyey asoc. 2 Ningitsovascama actomja acyeyjamelhma, asoc ningyisponcama comalhquejec mataa.
3 Sictemaclha sicyascamco altamjoc oyasingvomoc ningyam anmin, nasoc lhaja anmin ayinyema acpayjayclha ingvalhoc as nalhpop.
4 Actingyac alhta asoc alyivey. Allanac alhta tingma apquilyivey najan apquiltamila. Ayinaclhec alhta uva avjac, coo ajanco ayimjaclha uva. 5 Ayinaclhec alhta aclhamoclhojo altemaclha yamtaa acma acyilhna, coo ajanco ayimjaclha yamit. 6 Allanac alhta represa acyitnamaclha yingmin, yoyam oyesesic yamtaa acma acyilhna. 7 Acyinyovquic alhta acyanmongam sicmam enlhit seltimesaycam najan quilvanaa, sicpalhaquisa enlhit seltimesaycam apquilinyema siclhoc alhta tata ninga. Mengyascama alhta sicnatoscama nipquesic najan vayqui, am alhta elhno poc enlhit apnatoscama tingma Jerusalén. 8 Ayansaclhec alhta oro najan plata, ayinyema siclho poc apquilviscaa moc yoclhilhma. Apnam alhta tingma ajac coro apquilminaycmascama enlhit najan quilvanaa. Actingyac alhta quilvanaa moc enatamcaa mongmovan ongilyipsitic.
9 Cascama alhta silnatam, am elhno poc apvisqui ninga tingma Jerusalén, ayinyema acyivey sicyascamco (sicyascamcolhma). 10 Actingyac alhta aclhamoclhojo asoc alpayesayclha evalhoc coo, ayinyema ayitsepma enenyic. Avanjec alhta acpayjayclha evalhoc mepqui seyastingam, ayinyema sicvascapma sictingyey as asoc.
11 Inquitamquic alhta evalhoc sictomjaclha coo najan sictemaclha coo. Alhto inyicje sictingyey aclhamoclhojo asoc, acyitsomalhca sicpatjetma alhcajayam. Alhto inyicje sicvascapma sictamjaycam najan alquitamsama evalhoc as nalhpop.
12 Inlhenquic evalhoc aptemaclha enlhit apyascamco najan enlhit mepqui apyascamco. ¿Soc enlhit apmamyi? ¿Inlhenquic evalhoc apvisqui netamin coo, naso ya colhojoc sat aptemaclha apquilyeyjamcaa nano? 13 Acyasingvocmec alhta coo: Tasi nac nintemaclha ningyascamco, am colhno mepqui ningyascamco. Tasi nac ayitsay olhma, am colhno yatescama olhma.
14 Apvitac mataa amay enlhit apyascamco, am etaac amay naysicsa yatescama olhma enlhit mepqui apyascamco. Cotnejic sat nalhit acnim acno moc. 15 Inlhenquic alhta evalhoc coo: Enlhit aptemaclha mepqui apyascamco colhojoc sat sictemaclha sicyascamco. ¿So actomja yi sictingyey sictemaclha sicyascamco? Alhto inyicje sictemaclha sicyascamco, acyitsomalhca sicpatjetma alhcajayam. 16 Emasquingvomoc sat enlhit apyascamco najan mepqui apyascamco. Colvoncamoc sat apvisay apanco enlhit apyascamco najan enlhit mepqui apyascamco, acno moc sat cotnejic.
17 Actanovquic alhta sictiyascam as nalhpop. Alhto inyicje sicvascapma sictingyey asoc najan alhta aclhanma evalhoc. Acyitsomalhca sicpatjetma alhcajayam. 18 Actanovquic alhta acyovoclhojo sicvascapma sictamjaycam as nalhpop. Emiclhac sat poc netamin coo. 19 Etnejic sat apyascamco lhaja, etnejic sat mepqui apyascamco lhaja. Emiclhac sat netamin coo aclhamoclhojo asoc sictingyey coo naysicsa sictemaclha sicyascamco, najan naysicsa sicvascapma sictamjaycam. Alhto inyicje as nintemaclha as nalhpop.
20 Actanovquic alhta sictemaclha sicvascapma sictamjaycam as nalhpop. 21 Ayinyema poc enlhit netamin coo emiclhac asoc ajanco, sictingyey alhta naysicsa sicyascamco, naysicsa siltamsomalhca, naysicsa sicvascapma sictamjaycam. Emiclhac sat poc enlhit mepqui mataa aptamjaycam. Alhto inyicje as nintemaclha mepqui acpeyvomo.
22 ¿Soc sat ongmiclhac nincoo nimpenesa inlhojo acyivey nintamjaycam as nalhpop? 23 Avanjec mataa ninlingaycamco acyimtalhnama naysicsa ningilvascapma nintamjaycam, mepqui nintiyanma alhta. Alhto inyicje nintemaclha ningvascapma nintamjaycam.
24 Tasi inyicje ontovamcoc najan ongyinamcoc najan ongvitac asoc ayinyema nintamjaycam, acyiplomo acpayjayclha ingilvalhoc. Eycaso ayinyema Dios Visqui ingac, jave ayinyema nincoo. 25 ¿Ingvanqui ya nincoo mepqui Dios, yoyam ontovamcoc najan yoyam copayjiclhac mataa ingilvalhoc? Ayinayc coo paj. 26 Dios mataa aptimesquiscama ningyascamco najan acpayjayclha ingilvalhoc, aptomja inlhojo singilyacyescama. Evascapoc mataa aptamjaycam enlhit meyascalhma. Etingyac sat cotlaycaoc asoc enlhit meyascalhma, yoyam emiclhac sat Dios apquilyacyescama. Alhto inyicje aptemaclha apvascapma, acyitsomalhca appatjetma alhcajayam.
1 Dije yo en mi corazón: Ven ahora, te probaré con alegría, y gozarás de bienes. Mas he aquí esto también era vanidad. 2 A la risa dije: Enloqueces; y al placer: ¿De qué sirve esto? 3 Propuse en mi corazón agasajar mi carne con vino, y que anduviese mi corazón en sabiduría, con retención de la necedad, hasta ver cuál fuese el bien de los hijos de los hombres, en el cual se ocuparan debajo del cielo todos los días de su vida. 4 Engrandecí mis obras, edifiqué para mí casas, planté para mí viñas; 5 me hice huertos y jardines, y planté en ellos árboles de todo fruto. 6 Me hice estanques de aguas, para regar de ellos el bosque donde crecían los árboles. 7 Compré siervos y siervas, y tuve siervos nacidos en casa; también tuve posesión grande de vacas y de ovejas, más que todos los que fueron antes de mí en Jerusalén. 8 Me amontoné también plata y oro, y tesoros preciados de reyes y de provincias; me hice de cantores y cantoras, de los deleites de los hijos de los hombres, y de toda clase de instrumentos de música.
9 Y fui engrandecido y aumentado más que todos los que fueron antes de mí en Jerusalén; a más de esto, conservé conmigo mi sabiduría. 10 No negué a mis ojos ninguna cosa que desearan, ni aparté mi corazón de placer alguno, porque mi corazón gozó de todo mi trabajo; y esta fue mi parte de toda mi faena. 11 Miré yo luego todas las obras que habían hecho mis manos, y el trabajo que tomé para hacerlas; y he aquí, todo era vanidad y aflicción de espíritu, y sin provecho debajo del sol. 12 Después volví yo a mirar para ver la sabiduría y los desvaríos y la necedad; porque ¿qué podrá hacer el hombre que venga después del rey? Nada, sino lo que ya ha sido hecho. 13 Y he visto que la sabiduría sobrepasa a la necedad, como la luz a las tinieblas. 14 El sabio tiene sus ojos en su cabeza, mas el necio anda en tinieblas; pero también entendí yo que un mismo suceso acontecerá al uno como al otro. 15 Entonces dije yo en mi corazón: Como sucederá al necio, me sucederá también a mí. ¿Para qué, pues, he trabajado hasta ahora por hacerme más sabio? Y dije en mi corazón, que también esto era vanidad. 16 Porque ni del sabio ni del necio habrá memoria para siempre; pues en los días venideros ya todo será olvidado, y también morirá el sabio como el necio. 17 Aborrecí, por tanto, la vida, porque la obra que se hace debajo del sol me era fastidiosa; por cuanto todo es vanidad y aflicción de espíritu.
18 Asimismo aborrecí todo mi trabajo que había hecho debajo del sol, el cual tendré que dejar a otro que vendrá después de mí. 19 Y ¿quién sabe si será sabio o necio el que se enseñoreará de todo mi trabajo en que yo me afané y en que ocupé debajo del sol mi sabiduría? Esto también es vanidad. 20 Volvió, por tanto, a desesperanzarse mi corazón acerca de todo el trabajo en que me afané, y en que había ocupado debajo del sol mi sabiduría. 21 ¡Que el hombre trabaje con sabiduría, y con ciencia y con rectitud, y que haya de dar su hacienda a hombre que nunca trabajó en ello! También es esto vanidad y mal grande. 22 Porque ¿qué tiene el hombre de todo su trabajo, y de la fatiga de su corazón, con que se afana debajo del sol? 23 Porque todos sus días no son sino dolores, y sus trabajos molestias; aun de noche su corazón no reposa. Esto también es vanidad.
24 No hay cosa mejor para el hombre sino que coma y beba, y que su alma se alegre en su trabajo. También he visto que esto es de la mano de Dios. 25 Porque ¿quién comerá, y quién se cuidará, mejor que yo? 26 Porque al hombre que le agrada, Dios le da sabiduría, ciencia y gozo; mas al pecador da el trabajo de recoger y amontonar, para darlo al que agrada a Dios. También esto es vanidad y aflicción de espíritu.