1 La ley es apenas el contorno de los bienes venideros, y no su imagen real. Por eso jamás podrá hacer perfectos a los que cada año se acercan a Dios para ofrecer los mismos sacrificios.
2 Si en realidad pudiera, entonces los que rinden este culto, una vez limpios, dejarían de ofrecerlos, pues ya no tendrían más conciencia de pecado.
3 Pero con estos sacrificios, cada año se hace memoria de los pecados,
4 porque la sangre de los toros y de los machos cabríos no puede quitar los pecados.
5 Por eso, al entrar en el mundo, Cristo dijo:
«No quieres sacrificio y ofrenda,
pero me has dado un cuerpo.
6 No te agradan los holocaustos
ni las expiaciones por el pecado.
7 Entonces dije: “Mi Dios,
aquí estoy para hacer tu voluntad,
como está escrito de mí en el libro.”»
8 Al decir primero: «No quieres ni te agradan sacrificios ni ofrendas, ni holocaustos ni expiaciones por el pecado» (cosas que se ofrecen según la ley),
9 y luego añadir: «Aquí estoy, para hacer tu voluntad», quita lo primero para establecer esto último.
10 Por esa voluntad somos santificados, mediante la ofrenda del cuerpo de Jesucristo, hecha una sola vez y para siempre.
11 Todo sacerdote ministra día tras día, y una y otra vez ofrece los mismos sacrificios, los cuales nunca pueden quitar los pecados.
12 Pero Cristo, después de ofrecer una sola vez un solo sacrificio por los pecados, para siempre se sentó a la derecha de Dios,
13 y de ahí en adelante está en espera de que sus enemigos sean puestos por estrado de sus pies.
14 Él, por medio de una sola ofrenda, hizo perfectos para siempre a los santificados.
15 De esto nos da testimonio el Espíritu Santo, pues primero dice:
16 «El Señor ha dicho:
Este es el pacto que haré con ellos
después de aquellos días:
Pondré mis leyes en su corazón,
y las escribiré en su mente.»
17 Y luego añade:
«Y nunca más me acordaré de sus pecados y transgresiones.»
18 Cuando los pecados ya han sido perdonados, no hay más necesidad de presentar ofrendas por el pecado.
19 Hermanos, puesto que con toda libertad podemos entrar en el Lugar Santísimo por la sangre de Jesucristo,
20 por el camino nuevo y vivo que él nos abrió a través del velo, es decir, de su propio cuerpo,
21 y puesto que tenemos un gran sacerdote al frente de la casa de Dios,
22 acerquémonos con un corazón sincero, y con la plena seguridad de la fe, con el corazón purificado de una mala conciencia, y con el cuerpo lavado en agua pura.
23 Mantengamos firme y sin fluctuar la esperanza que profesamos, porque fiel es el que prometió.
24 Tengámonos en cuenta unos a otros, a fin de estimularnos al amor y a las buenas obras.
25 No dejemos de congregarnos, como es la costumbre de algunos, sino animémonos unos a otros; y con más razón ahora que vemos que aquel día se acerca.
Advertencia a los pecadores deliberados
26 Si con toda intención pecamos después de haber recibido el conocimiento de la verdad, ya no queda más sacrificio por los pecados
27 sino una terrible expectativa del juicio y del fuego ardiente que devorará a los enemigos de Dios.
28 Cualquiera que desobedece la ley de Moisés, muere sin falta, siempre y cuando haya dos o tres testigos que declaren en su contra.
29 ¿Y qué mayor castigo piensan ustedes que merece el que pisotea al Hijo de Dios y considera impura la sangre del pacto, en la cual fue santificado, e insulta al Espíritu de la gracia?
30 Bien sabemos que el Señor ha dicho: «Mía es la venganza, yo pagaré», y también: «El Señor juzgará a su pueblo».
31 ¡Horrenda cosa es caer en las manos del Dios vivo!
32 Pero recuerden ustedes los tiempos pasados, cuando después de haber sido iluminados soportaron ustedes los sufrimientos de una gran lucha.
33 Algunas veces fueron expuestos públicamente a las burlas y las aflicciones, y otras veces llegaron a ser compañeros de los que enfrentaban una situación semejante.
34 Además, ustedes también se compadecieron de los presos, y gozosos soportaron el despojo de sus propios bienes, sabedores de que en los cielos tienen una herencia mejor y permanente.
35 Por lo tanto, no pierdan la confianza, que lleva consigo una gran recompensa.
36 Lo que ustedes necesitan es tener paciencia; para que, una vez que hayan hecho la voluntad de Dios, reciban lo que él ha prometido darnos.
37 «Porque dentro de muy poco tiempo
el que ha de venir, vendrá y no tardará.
38 Pero el justo vivirá por la fe;
y si se vuelve atrás, no será de mi agrado.»
39 Pero nosotros no somos de los que se vuelven atrás y se pierden, sino de los que tienen fe y salvan su alma.
1 Singanamaclha Moisés actomja malha quilaycmasquiscama yamactamila ayinyema asoc altamila yoyam colvac sat. Cotnaja asoc actomja nasoc anco, acvamlha malha quilaycmasquiscama. Covanquejec mataa singanamaclha Moisés cotnesquisic apquilpeyvomo napato Dios enlhitaoc apquilmescama mataa asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios aclhamoclhojo años. 2 Inmascosalhquic sat ancoc melyascalhma enlhitaoc yoyam cotnejic ayalhno apquilvalhoc, coymalhquejec mocjam elmesic asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios. 3-4 Am nic nat colmascosalhcac mataa melyascalhma ayinyema ema ac asoc acticyovam. Apquilyasingvoclhoc nic nat mataa enlhitaoc acyitna melyascalhma, ayinyema apquilmescama mataa asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios aclhamoclhojo años.
5 Apvaac alhta Cristo as nalhpop. Aptomjac alhta Cristo apcanya Dios:

Am colcac apvalhoc lhip asoc acticyovam najan moc asoc macmescama lhip.
Jellanescasquic lhip sicyovoclhojo.
6 Am colcac apvalhoc lhip asoc acticyovam malvatnama najan asoc acticyovam macmescama lhip acyanmongam melyascalhma enlhitaoc.
7 Actomjac coo: “Lhip Tata coo, ayilhyacmec coo yoyam otnejic lhip apmayjayoclha acno selhanma vaycajac actalhesomalhca”

—alhta aptomjac.
8 Aptomjac alhta siclho Cristo: “Am colcac apvalhoc lhip asoc acticyovam najan moc asoc macmescama lhip, najan asoc acticyovam malvatnama najan asoc acticyovam macmescama lhip acyanmongam melyascalhma enlhitaoc” —alhta aptomjac. Apquilanyacpec alhta inyicje enlhitaoc elmesic asoc acticyovam macmescama Dios, ayinyema singnamaclha Moisés. 9 Aptomjac alhta mocjam Cristo: “Lhip Tata coo, ayilhyacmec coo yoyam otnejic lhip apmayjayoclha” —alhta aptomjac. Apmascosquic alhta Dios actemaclha ningmescama asoc acticyovam. Apyanmongsaclhec moc actemaclha yoyam ontimjic nincoo. 10 Inmascosalhquic mongilyascalhma ayinyema apvajaneycaoc Jesucristo apmayjayoclha Dios. Acvamlha lhama apmesomap apanco Cristo actemaclha macmescama Dios.
11 Apnam mataa Dios apquilancam Leví apmolhama congne tingma apponquinomap aclhamoclhojo acnim yoyam eltamjam. Apquilmasquic mataa asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios. Am eyca colmascosac mataa melyascalhma enlhitaoc. 12 Acvamlha lhama apmescama Jesucristo, aptomja apmesomap apanco actemaclha macmescama Dios acyanmongam mongilyascalhma. Apnesacpec alhta apanco apnaclha Dios apquilmilaneycaoc yoyam elhic napocja actamilaclha cotmongvoycamlha nelha. 13 Apquiljalhnec maa Cristo yoyam elmacpoc cotnaja apnaymacoc. Colhic sat apnincanvactamo apnaclha, malha apquiltoyam sat etnejic. 14 Aptimescasquic alhta apquilpeyvomo napato Dios aplhamoclhojo acyitna ayalhnayo apquilvalhoc, ayinyema acvamlha lhama macmescama Dios. 15 Aplingasquic nic nat Espíritu Santo appayvam:

16 Eycaso actomja monquinatquiscama sicmayjayoclha siclhanma yoyam ollanesic sat nipyesicsa enlhitaoc nalhit acnim sat —nic nat aptomjac Dios.
Aptomjac nic nat mocjam:
Opquinic sat apquilvalhoc enlhitaoc siyanamaclha ajanco.
Otalhocsic sat apquilvalhoc enlhitaoc siyanamaclha ajanco.
17 Molhenamejec sat mataa melyascalhma apancaoc najan apquiltemaclha almasomcaa enlhitaoc

—nic nat aptomjac.
18 Inquilmascosalhquic sat ancoc mongilyascalhma, coymalhquejec sat mataa asoc macmescama Dios.
Incaymalhquic ongilyoclhojo apnaclha Dios
19 Quellhip elyalhinga. Quilhvoc ingvanquic mataa ongilantilhic acyitna mongyasquiyam mepqui ningay congne tingma “apponquinomap apanco”, moc ningiltimem apnaclha Dios. Eycaso ayinyema apquitsepma Jesucristo. 20 Ingillanescasquic alhta Jesucristo amay alhnancoc actomja acyimnatescama ingnenyic. Ingvanquic ongilyoclhojo apnaclha Dios tap apava apjalhtamomap, apyaptama alhta Jesucristo, moc ningiltimem apmesomap apanco actemaclha macmescama Dios. 21 Apnec nincoo Jesús aptomja Dios apquilancam apyimtalhnamo nipyesicsa Dios apmolhama. 22 Ingilane sat ongilyoclhojo apnaclha Dios acyitna ingvalhoc ayalhnayo najan acyitna acyimnatem mongyasquiyam. Innec alhta alalhnasa ingilvalhoc. Inmasquec najan alsilhnanomalhca ingvalhoc. Innec alhta singyapasquisa yingmin ningyovoclhojo, ayinyema yingmin ayalhnayo. 23 Ingilane sat ongilinlhanmojo ninlingascama apvisay Visqui ingac ningiltomja aljalhneycam ingvalhoc. Mejingilyinimsejec sat Dios actemaclha aplhanma actomja nasoc anco. 24 Ingilane sat colhic alpayesaclho ingvalhoc ningyesicsa yoyam ongilyiplovcasojo actemaclha ningasicjayo najan actemaclha actamila. 25 Noelvatsaoc nasa apquilpasmom ninpayvam. Apquilvatsamquic alhta napocja ingilyalhinga. Ingilane sat colhic acyimnatesa mongyasquiyam. Ingilane sat colhic singilyascasingvoclho ningyesicsa. Ayinyemaclha apquilvitac quellhip ayamquitvaa acnim apvoyctamlha Visqui ingac.
26 Ningilyasingvocmec sat ancoc amyaa actomja nasoc anco. Ningyiplovcasquic sat ancoc mongilyascalhma naysicsa ningyascamco, coytejec sat mataa moc asoc macmescama Dios acyanmongam mongilyascalhma. 27 Avanjec sat cotnejic ningay naysicsa ningiljalhanma acnim yoyam jingyicpilcojoc sat Dios, yoyam eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc ayinyema cosponeyaclha talha apquiltomja apquilinmelhaycam. 28 Acno ilhnic nat actemaclha singanamaclha Moisés. Aptovasquic sat ancoc enlhit singanamaclha Moisés naysicsa apyascamco, ayinyema apquillhanma apcanit inlhoyqui laa apnatqui enlhit apquiltomja apquilvitaycamco, coyiplovjoc sat apmatnam. Colhejec sat acmiyova ematong. 29 Coyangvomoc sat apyanmongsayclha Dios aptemaclha enlhit aptomja apvinéycam Dios Apquitca najan aptomja apvinéycam em pac Jesucristo najan aptomja aptipsaycam apvisay Espíritu apanco Dios aptomja singasicjayo. Ayinyemaclha Jesucristo em pac actomja asoc monquinatquiscama apmayjayoclha Dios aplhanma alhta yoyam colhejec acyascacmo. 30 Ningyasamcoc nincoo aptomja ilhnic nat appayvam: “Coo sat oyanmongsiclha apquiltemaclha enlhitaoc” —nic nat aptomjac. Aptomjac nic nat mocjam: “Visqui sat eyanmongsiclha enlhit apquiltemaclha apancaoc” —nic nat aptomjac. 31 Acyiviy anco sat cotnejic apquilay enlhitaoc naysicsa yoyam elmoc Dios aptomja apquilmilaneycaoc yoyam eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc.
32 Colyit apatic quellhip nintamin alhta. Apquilyanmoncasquic alhta apquilvalhoc quellhip, malha apquilvitay ayitsayolhma alhta intomjac. Apquilinlhanacmec quellhip naysicsa apquillingaycamco acmasca, malha apquilnapomap alhta intomjac. 33 Innec alhta actipsamcaa apquilvisay napocja quellhip. Apquillingamcoc alhta acmasca napocja quellhip. Napocja apquiltomja apquillingaycamco lhama acmasca apnaymacoc. 34 Apquilimlacmoc alhta quellhip apnaymacoc apquilmomap naysicsa apquillingaycamco acmasca. Inpayjeclhec alhta apquilvalhoc quellhip naysicsa apquilatamomap apquilnatam. Ayinyemaclha apquilyasamcoc quellhip acyitna netin apquilnatam actamila anco najan actomja comasquingvoyam. 35 Noelvatsaoc nasa actemaclha melyasquiyam quellhip, ayinyemaclha acyiviy sat cotnejic apyanmonquiscama Dios actemaclha melyasquiyam quellhip. 36 Incaymalhquic elinlhanmojo quellhip yoyam elyiplovcasojo actemaclha apmayjayoclha Dios yoyam najan ellhovac aplhanma Dios actomja nasoc anco. 37 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca:

Cotlapsic sat evotac aptomja apcanyomap evota.
Meyeycajacseje yoyam evota.
38 Coytic sat acyimnatem apnenyic ayinyema meyasquiyam enlhit actomja sictimesquiscama appeyvomo.
Colquejec sat evalhoc sicvita inlhojo apquilvatseycaoc

—nic nat aptomjac.
39 Nincoo eyca mongilvatsamquejec actemaclha mongyasquiyam yoyam mongiltovasalhquejec sat. Ningilinlhanacmec nincoo actemaclha mongyasquiyam yoyam ongilvomsalhcac sat tap.