El Espíritu se recibe por la fe
1 ¡Oh, gálatas insensatos! ¿Quién los fascinó para no obedecer a la verdad, si ante los ojos de ustedes Jesucristo ya fue presentado claramente como crucificado?
2 Solo esto quiero que me digan: ¿Recibieron el Espíritu por las obras de la ley, o por el oír con fe?
3 ¿Tan necios son? ¿Comenzaron por el Espíritu, y ahora van a acabar por la carne?
4 ¿Tantas cosas han padecido en vano? ¡Si es que realmente fue en vano!
5 Aquel que les suministra el Espíritu y hace maravillas entre ustedes, ¿lo hace por las obras de la ley, o por el oír con fe?
El pacto de Dios con Abrahán
6 Así Abrahán creyó a Dios, y le fue contado por justicia.
7 Sepan, por tanto, que los que son de la fe son hijos de Abrahán.
8 Y la Escritura, al prever que Dios habría de justificar por la fe a los no judíos, dio de antemano la buena nueva a Abrahán, cuando dijo: «En ti serán benditas todas las naciones.»
9 De modo que los de la fe son bendecidos con el creyente Abrahán.
10 Porque todos los que dependen de las obras de la ley están bajo maldición, pues está escrito: «Maldito sea todo aquel que no se mantenga firme en todas las cosas escritas en el libro de la ley, y las haga.»
11 Y es evidente que por la ley ninguno se justifica para con Dios, porque «El justo por la fe vivirá»;
12 y la ley no es de fe, sino que dice: «El que haga estas cosas vivirá por ellas.»
13 Cristo nos redimió de la maldición de la ley, y por nosotros se hizo maldición (porque está escrito: «Maldito todo el que es colgado en un madero» ),
14 para que en Cristo Jesús la bendición de Abrahán alcanzara a los no judíos, a fin de que por la fe recibiéramos la promesa del Espíritu.
15 Hermanos, hablo en términos humanos: Un pacto nadie puede invalidarlo, ni tampoco se le puede añadir nada, aunque sea un pacto humano.
16 Ahora bien, las promesas fueron hechas a Abrahán y a su simiente. No dice: «Y a las simientes», como si hablara de muchos, sino: «Y a tu simiente», como de uno, que es Cristo.
17 Digo, pues, que el pacto previamente ratificado por Dios no puede ser anulado por la ley, que vino cuatrocientos treinta años después, pues invalidaría la promesa.
18 Porque si la herencia es por la ley, ya no es por la promesa; pero Dios la concedió a Abrahán mediante la promesa.
El propósito de la ley
19 Entonces, ¿para qué sirve la ley? Pues fue añadida por causa de las transgresiones, hasta que viniera la simiente, a quien fue hecha la promesa; y fue ordenada por medio de ángeles en manos de un mediador.
20 Y el mediador no lo es de uno solo; pero Dios sí es uno.
21 ¿Contradice la ley a las promesas de Dios? ¡De ninguna manera! Porque, si la ley dada pudiera dar vida, la justicia sería verdaderamente por la ley.
22 Pero la Escritura lo encerró todo bajo pecado, para que la promesa que es por la fe en Jesucristo fuera dada a los creyentes.
23 Pero antes de que viniera la fe, estábamos confinados bajo la ley, encerrados para aquella fe que iba a ser revelada.
24 De manera que la ley ha sido nuestro tutor, para llevarnos a Cristo, a fin de que fuéramos justificados por la fe.
25 Pero al venir la fe, no estamos ya al cuidado de un tutor,
26 pues todos ustedes son hijos de Dios por la fe en Cristo Jesús.
27 Porque todos ustedes, los que han sido bautizados en Cristo, están revestidos de Cristo.
28 Ya no hay judío ni griego; no hay esclavo ni libre; no hay varón ni mujer, sino que todos ustedes son uno en Cristo Jesús.
29 Y si ustedes son de Cristo, ciertamente son linaje de Abrahán y, según la promesa, herederos.
Actemaclha singanamaclha Moisés najan actemaclha mongyasquiyam
1 Quellhip elyalhinga co Galacia. ¡Alyeyjamelhma nac quellhip! ¿Soctomja apquilvatsamco nac apquilyiplovquiscama actamila, malha apyojolhma apquilvatesquiscama? Allhicmosquic alhta quellhip aptemaclha Jesucristo apquitsepma asoc timyescama, malha apquilvitay alhta intomjac quellhip. 2 Altamjoc oyasamcojo apquiltemaclha quellhip. Apquillhocac alhta quellhip Espíritu apanco Dios. ¿Jalhco alhta ayinyema apquillhoy? ¿Naso ya ayinyema apquilyiplovquiscama singanamaclha? Paj. Apquillhocac alhta ayinyema melyasquiyam amyaa apquiljalhenmo quellhip. 3 ¡Alyeyjamelhma nac quellhip! Apquilyajaclhoc alhta quellhip siclhoc anco Espíritu apanco Dios. ¿Apquilvatsamqui ya quellhip yoyam elyiplovsic mocjam apquiltemaclha apancaoc? 4 ¿Alhto ya apquillingaycamco quellhip acmasom? Jave inyicje alhto. 5 Dios ayinyema apquillhoy quellhip Espíritu apanco Dios. Apquilvitac quellhip aptamjaycam sinpilapquiscama ayinyema Dios. ¿Soc lha actomja yi? ¿Naso ya ayinyema apquilyiplovquiscama quellhip singanamaclha? Paj inyicje. Eyca ayinyema melyasquiyam quellhip amyaa apquiljalhenmo alhta.
6 Acno ilhnic nat aptemaclha Abraham. Am nic nat eyascacmoc Abraham Dios appayvam. Aptomjac nic nat Dios apcanya Abraham: “Lhip aptomja appeyvomo najato ayinyema mejeyasquiyam” —nic nat aptomjac. 7 Incaymalhquic elyasamcojo quellhip. Apquiltomjac sat ancoc melyasquiyam enlhitaoc, eycaso apquiltomja nasoc anco Abraham aptovana niptamin. 8 Intomjac nic nat aclhanma Dios appayvam actalhesomalhca. Apquiltamjoc nic nat Dios yoyam eltimjic sat apquilpeyvomo enlhitaoc lhalhma anco ayinyema melyasquiyam. Eycaso aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco. Aptomjac nic nat apcanya Abraham: “Opasmoc sat coo aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco ayinyema mejeyasquiyam lhip” —nic nat aptomjac Dios. 9 Nasoc anco, Dios sat epasmoc aplhamoclhojo apquiltomja melyasquiyam apquilpasmeyquiclha Abraham aptomja ilhnic nat meyasquiyam.
10 Enatovasacpoc sat moclhama enlhit aptomja apquilyiplovquiscama singanamaclha Moisés. Intomjac Dios appayvam actalhesomalhca: “Enatovasacpoc sat moclhama aptomja mesovjomo apquilyiplovquiscama singanamaclha” —nic nat intomjac. 11 Nasoc anco, copvanquejec enlhit etnejic appeyvomo napato Dios ayinyema apyiplovquiscama singanamaclha. Ayinyemaclha intomjac Dios appayvam actalhesomalhca: “Enlhit aptomja appeyvomo napato Dios colhic sat acyimnatem apnenyic ayinyema meyasquiyam” —nic nat intomjac. 12 Colhenalhquejec mataa mongyasquiyam naysicsa ningyiplovquiscama singanamaclha Moisés. Intomjac nic nat singanamaclha Moisés: “Enlhit aptomja apsovjomo apyiplovquiscama aclhamoclhojo singanamaclha, colhic sat acyimnatem apnenyic” —nic nat intomjac.
13 Apyinyovquic acyanmongam Cristo aptomja singilvayclha. Mongnatovasalhquejec sat ayinyema singanamaclha. Ayinyemaclha aptovasacpec alhta Cristo nincoo singyanmongam. Ayinyemaclha intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca: “Etvacsic sat Dios moclhama enlhit apyipitsomap netin yamit” —nic nat intomjac. 14 Eyca Dios sat epasmoc aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco ayinyema ilhnic nat meyasquiyam Abraham, ayinyema najan Cristo Jesús. Yoyam ongillhovac sat Espíritu apanco Dios ayinyema mongyasquiyam, aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco yoyam jingilmesic.
Singanamaclha Moisés najan aplhanma Dios actomja nasoc anco
15 Quellhip elyalhinga. Pac oyitsic lhama asoc ayinyema nintemaclha nincoo: Apquilpamejitsacpec sat ancoc apcanit enlhit yoyam colhejec acyascacmo asoc apquillhanma, copvanquejec eyeycajacsic actemaclha aplhanma. 16 Aplhenquic nic nat Dios actomja nasoc anco, yoyam elmesic apcaycaoc Abraham najan aptavin niptamin. Am nic nat ellhenacpoc aplhamoclhojo “aptovana niptamin”. Aplhenacpec nic nat apvamlha lhama “aptavin niptamin”. Cristo ilhnic nat aplhenacpoc. 17 Altamjoc coo olhenic actemaclha ilhnic nat: Appenasoc nic nat Dios aplhanma actomja nasoc anco napato Abraham actemaclha yoyam colhejec sat acyascacmo. Invocmec nic nat cuatrocientos treinta años actepa ilhnic nat singanamaclha Moisés. Am nic nat covanac singanamaclha yoyam comascocsic actemaclha aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco. 18 Ningillhocac sat ancoc singaycaoc ayinyema ningyiplovquiscama singanamaclha, alhtoc sat cotnejic aplhanma Dios actomja nasoc anco. Apvitac nic nat Abraham Dios apcaycaoc actemaclha apmescama nasa, actemaclha aplhanma actomja nasoc anco.
19 Apquililtamjoc quellhip elyasamcojo: ¿Soctomja singanama nac Moisés yoyam ongilyiplovcasojo? Pac oltimnacsic quellhip: Intipquic nic nat singanamaclha, ayinyemaclha am nic nat elilyajaclhoc enlhitaoc apmayjayoclha Dios. Comascoc sat singanamaclha acvocmo sat acnim apvoy “aptavin niptamin”. Aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco, yoyam evac sat. Elyasamcojo quellhip: Angeles nic nat ayinyema siclho singanamaclha Dios yoyam elngacsic Moisés nipyesicsa enlhitaoc. 20 Dios eyca apma aplhapco netin. Apvanquic Dios mepqui lhama enlhit yoyam epeyvescasiclha.
Actemaclha anco singanamaclha Moisés ayinyema Dios
21 Apquililtamjoc quellhip elyasamcojo mocjam: ¿Intanovalhqui ya aplhanma Dios actomja nasoc anco ayinyema singanamaclha Moisés? Paj inyicje. Ingvanquic sat ancoc ongillhovac acyimnatem ingnenyic ayinyema ningyiplovquiscama singanamaclha, ongiltimjic sat ningilpeyvomo napato Dios. Paj mongvanqueje. 22 Yitnec Dios appayvam actalhesomalhca: Apquilyiplovcasquic aplhamoclhojo enlhitaoc actemaclha mongilyascalhma. Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc enlhit, ellhovac sat apcaycaoc ayinyema aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco yoyam elmesic ayinyema melyasquiyam Jesucristo.
23 Am nic nat colngamalhcac amyaa actemaclha mongyasquiyam. Ningilyiplovcasquic nincoo singanamaclha Moisés, malha ningilmomalhca. Ningiljalhnec comoc acnim yoyam ongilyasingvomoc actemaclha mongyasquiyam. 24 Malha singanem ongilyejiclhojo alhta intomjac singanamaclha, acvocmo acnim apvoy Cristo. Yoyam colhic sintimesa ningilpeyvomo napato Dios ayinyema mongyasquiyam Cristo. 25 Invocmec acnim yoyam mongilyascomoc Cristo. Inmasquec actomja singanem ongilyejiclhojo singanamaclha.
26 Quellhip apquiltomja Dios apquitquic apquilpasmeyquiclha Jesucristo ayinyema melyasquiyam. 27 Quellhip apquiltomja macyapascaseycaoc yingmin, apquiltomja apquilpasmeyquiclha Cristo, apquiltomja apquilyiplovquiscama aptemaclha Cristo. 28 Quilhvoc ningiltomja ningilanalhco ninpasmeyquiclha Cristo Jesús. Colhenalhquejec mocjam apvisay judío najan apvisay enlhit lhalhma anco najan apvisay apquilancam apmomap najan apvisay metnaja apmomap najan apvisay enlhit najan acvisay quilvana. 29 Quellhip apquiltomja Abraham aptovana niptamin ayinyema apquilpasmeyquiclha Cristo. Ellhovac sat quellhip apcaycaoc, aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco yoyam elmesic.