El justo juicio de Dios
1 Por tanto tú, que juzgas a otros, no tienes excusa, no importa quién seas, pues al juzgar a otros te condenas a ti mismo, porque haces las mismas cosas que hacen ellos.
2 Todos sabemos que el juicio de Dios contra los que practican tales cosas se ciñe a la verdad.
3 Y tú, que juzgas a los demás pero practicas las mismas cosas que ellos, ¿piensas que escaparás del juicio de Dios?
4 ¿No te das cuenta de que menosprecias la benignidad, la tolerancia y la paciencia de Dios, y que ignoras que su benignidad busca llevarte al arrepentimiento?
5 Pero por la obstinación y dureza de tu corazón, vas acumulando ira contra ti mismo para el día de la ira, cuando Dios revelará su justo juicio,
6 en el cual pagará a cada uno conforme a sus obras.
7 Dios dará vida eterna a los que, perseverando en hacer el bien, buscan gloria, honra e inmortalidad;
8 pero castigará con ira a los que por egoísmo se rebelan y no obedecen a la verdad, sino a la injusticia.
9 Habrá sufrimiento y angustia para todos los que hacen lo malo, en primer lugar para los judíos, pero también para los que no lo son.
10 En cambio, habrá gloria, honra y paz para todos los que hacen lo bueno, en primer lugar para los judíos, pero también para los que no lo son;
11 porque ante Dios todas las personas son iguales.
12 Así que todos los que han pecado sin haber tenido la ley, perecerán sin la ley, y todos los que han pecado bajo la ley, serán juzgados por la ley.
13 Porque Dios no considera justos a los que simplemente oyen la ley sino a los que la obedecen.
14 Porque cuando los paganos, que no tienen ley, hacen por naturaleza lo que la ley demanda, son ley para sí mismos, aunque no tengan la ley;
15 y de esa manera demuestran que llevan la ley escrita en su corazón, pues su propia conciencia da testimonio, y sus propios razonamientos los acusarán o defenderán
16 en el día en que Dios juzgará por medio de Jesucristo los secretos de los hombres, conforme a mi evangelio.
Los judíos y la ley
17 Ahora bien, tú te llamas judío, confías en la ley, y te enorgulleces de tu Dios.
18 Conoces la voluntad de Dios y juzgas lo que es mejor porque la ley así te lo ha enseñado.
19 Estás convencido de que eres guía de los ciegos y luz de los que están en tinieblas,
20 instructor de los ignorantes y maestro de niños, y que tienes en la ley la clave del conocimiento y de la verdad.
21 Pues bien, tú que enseñas a otros, ¿no te enseñas a ti mismo? Tú que predicas que no se debe robar, ¿robas?
22 Tú que dices que no se debe cometer adulterio, ¿adulteras? Tú que detestas a los ídolos, ¿robas en los templos?
23 Tú que te sientes orgulloso de la ley, ¿deshonras a Dios quebrantando la ley?
24 Porque, como está escrito: «Por causa de ustedes el nombre de Dios es blasfemado entre los paganos.»
25 Es verdad que, si obedeces a la ley, la circuncisión es provechosa, pero si la desobedeces, será como si no estuvieras circuncidado.
26 Por lo tanto, si el que no está circuncidado obedece lo que la ley ordena, ¿no se lo considerará como si estuviera circuncidado?
27 Y el que no está físicamente circuncidado, pero obedece la ley, te condenará a ti, que desobedeces la ley a pesar de que tienes la ley y estás circuncidado.
28 Porque lo exterior no hace judío a nadie, y estar circuncidado no es una señal externa solamente.
29 El verdadero judío lo es en su interior, y la circuncisión no es la literal sino la espiritual, la del corazón. El que es judío de esta manera es aprobado, no por los hombres, sino por Dios.
Apyicpilcoc Dios actemaclha actomja nasoc anco
1 Iyasamcojo sat lhip. Appejescacmec lhip poc apcanem eyicpilco aptemaclha. Ayinyemaclha lhip najan aptomja apsilhnanomap. Aplhenquic sat ancoc lhip aptemaclha poc, cotnejic sat aplhanma apanco aptemaclha lhip. Ayinyemaclha apyiplovcasquic lhip lha aptemaclha apanco naysicsa aplhanma aptemaclha poc. 2 Ningyasamcoc nincoo, apyicpilcoc Dios actemaclha aptomja nasoc anco, yoyam enatovacsic apquiltomja apquilyiplovquiscama actemaclha acmasom. 3 ¿Apcanayqui ya lhquip ingyinquitacpoc acvaa sat apyanmongsayclha Dios? Copvanquejec sat. Lhip aptomja apcanem eyicpilco aptemaclha poc naysicsa apyiplovquiscama lhip aptemaclha. 4 ¿Aptomja ya lhquip apvinéycam Dios aptomja singasicjayo najan aptomja singiljalhanma? ¿Apyasamco ya lhquip aptemaclha Dios? Apquiltamjoc Dios yoyam eyanmongsic apvalhoc lhip ayinyema singasicjayo. 5 Acyimnatem apvalhoc lhip. Copvanquejec eyanmongsic apvalhoc. Etac sat apyanmongsayclha Dios acvocmo sat acnim ningyicpilcomalhcoclha. Etacpoc sat Dios aptomja appeyvomo. 6 Colhojoc sat acyanmongam apquiltemaclha moclhama enlhit. 7 Apquilyiplovcasquic sat ancoc actemaclha actamila naysicsa apquiltingyey acyimnatem apnenyaoc, coyanmongentac sat. Eltimjic sat apquilyimtalhnamo ayinyema Dios najan colhic sat alaco najan ellhovac sat acyimnatem apnenyaoc cotmongvoycamlha nelha. 8 Apquilyiplovcasquic sat ancoc actemaclha apquilatingmoctamo najan actemaclha acmasom. Am sat ancoc elilyajaclhoc amyaa actomja nasoc anco, covac sat apyanmongsayclha Dios. 9 Colyimtilhojoc sat apquilvalhoc najan apquilminay moclhama enlhit apquiltomja apquilyiplovquiscama actemaclha acmasom. Apmamyi apquilvitay sat cotnejic judíos, natamin elvitac sat najan metnaja judíos. 10 Colhic sat alaco najan colhic sat actamilaycam apquilvalhoc moclhama enlhit apquiltomja apquilyiplovquiscama actemaclha actamila. Apmamyi apquilvitay sat cotnejic judíos, natamin elvitac sat najan metnaja judíos.
11 Am colhenac apvalhoc Dios apquilvisay enlhitaoc. Apnoc mataa poc judíos najan metnaja judíos. 12 Am sat ancoc elyasamcoc enlhitaoc singanamaclha Moisés, elnatovasacpoc sat acnim ningyicpilcomalhcoclha ayinyema melyascalhma. Apquilyasamcoc sat ancoc enlhitaoc singanamaclha Moisés, elnatovasacpoc sat ayinyema singanamaclha Moisés. 13 Jave ayinyema aplingay enlhit singanamaclha yoyam etnejic appeyvomo napato Dios. Apvamlha apquiltomja apquilyiplovquiscama singanamaclha eltimjic sat apquilpeyvomo napato Dios. 14 Am elyasamcoc enlhitaoc lhalhma anco actemaclha singanamaclha. Apquiltimem apanco altamila, malha apquilyiplovquiscama singanamaclha. 15 Yitnec apquilvalhoc as enlhitaoc singanamaclha, malha actalhesomalhca apquilvalhoc. Apquilyiplovcasquic as enlhitaoc naysicsa apquileyvam. Anit actemaclha aclhanma apquilvalhoc asoc enlhitaoc. Yitnec aclhanma apquilvalhoc yoyam colsilhnanac mataa, najan moc yoyam melsilhnanacpeje. Inyasingvoclhoc mataa moc aclhanma apquilvalhoc actemaclha apquileyvam. 16 Covac sat acnim yoyam elyicpilcojo Dios apquiltemaclha enlhitaoc. Epquiniclhac sat ayalhnaclhojo alquitamsama apquilvalhoc enlhitaoc ayinyema Jesucristo. Acno mataa sillhicmoscama quellhip tasic amyaa.
Enlhitaoc judíos najan singanamaclha Moisés
17 Actomjac coo siyanya lhip apvisay judío: Apcajamacpo apanco lhip apvisay judío. Apyiplovcasquic lhip mataa singanamaclha Moisés. Apyimtalhnesacpec apanco lhip aplhanma apvisay Dios. 18 Apyasamcoc lhip apmayjayoclha Dios. Apyasingvocmec lhip acvisay actemaclha actamila najan acvisay actemaclha acmasom. 19 Apcanayquic lhip nasoc anco apmopvan eyantimiclha mepqui apataoc. Najan ingyipvanic ingyitsasquisic olhma enlhitaoc apnaycam yatescamalhma. 20 Apquiltamjoc lhip etnejic apquillhicmoscama nipyesicsa apquitcaoc. Apquiltamjoc lhip etnejic apcanem elilyejiclhojo enlhitaoc melyascamco. Ayinyemaclha apyasingvocmec lhip actemaclha ningyascamco najan actomja nasoc anco naysicsa apquilyipsatem singanamaclha. 21 Actomjac coo siyanya lhip: Apquiltamjoc lhip eyascasingvomoc poc. ¿Soctomja meyasingvocmo nac lhip apanco? Aptomjac mataa lhip apcanya poc: “Nominyilh nasa”. ¿Soctomja apminyilha nac lhip? 22 Aptomjac mataa lhip apcanya poc: “Notvas nasa actemaclha singilyimjapma”. ¿Soctomja aptovasa nac lhip singilyimjapma? Aptanovqui inyicje lhip quilaycmasquiscama acyitsomalhca Dios. ¿Soctomja apminyilha nac lhip asoc acnaycaoc acyitnaclha quilaycmasquiscama? 23 Apcajamacpo apyascamco lhip singanamaclha. ¿Soctomja aptomja nac lhip apvinéycam Dios naysicsa meyiplovquiscama singanamaclha?
24 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca: “Apquilvinéycam apquiltomja metnaja judíos apvisay Dios, quellhip ayinyemaclha melyiplovquiscama apcanamaclha” —nic nat intomjac.
25 Naso, apyiplovcasquic sat ancoc lhip apvisay judío singanamaclha Moisés, actamila sat cotnejic asoc monquinatquiscama apyimpejic. Am sat ancoc eyiplovcasac lhip apvisay judío singanamaclha Moisés, alhtoc sat cotnejic asoc monquinatquiscama apyimpejic. 26 Apyiplovcasquic sat ancoc singanamaclha Moisés metnaja judío mepqui asoc monquinatquiscama apyimpejic, ¿pa ya elhojoc sat enlhit acma asoc monquinatquiscama apyimpejic napato Dios? 27 Apyiplovcasquic sat ancoc actemaclha singanamaclha metnaja judío mepqui asoc monquinatquiscama apyimpejic. Eycaso etnejic sat apyicpilquemo lhip aptemaclha. Ayinyemaclha am eyiplovcasac lhip singanamaclha apvisay judío acma asoc monquinatquiscama apyimpejic. 28 Jave apvisay judío apanco lhip napato Dios ayinyema acma asoc monquinatquiscama apyimpejic najan ayinyema apyeyjamcaa. 29 Judío apanco napato Dios apvisay enlhit acyitna apvalhoc asoc monquinatquiscama. Eycaso ayinyema Espíritu apanco Dios, cotnaja ayinyema singanamaclha actalhesomalhca. Eyca as enlhit etnejic appeyvomo napato Dios, colhic sat ayaco ayinyema Dios, cotnaja ayinyema enlhit.