La resurrección
(Mt 28.1-10Mc 16.1-8Jn 20.1-10)1 Pero el primer día de la semana, muy temprano, las mujeres regresaron al sepulcro. Llevaban las especias aromáticas que habían preparado.
2 Como se encontraron con que la piedra del sepulcro había sido quitada,
3 entraron; pero no hallaron el cuerpo del Señor Jesús.
4 Mientras ellas se preguntaban qué podría haber pasado, dos hombres con vestiduras resplandecientes se pararon junto a ellas.
5 Llenas de miedo, se inclinaron ocultando su rostro; pero ellos les dijeron: «¿Por qué buscan entre los muertos al que vive?
6 No está aquí. ¡Ha resucitado! Acuérdense de lo que les dijo cuando aún estaba en Galilea:
7 “Es necesario que el Hijo del Hombre sea entregado en manos de hombres pecadores, y que sea crucificado. Pero al tercer día resucitará.”»
8 Ellas se acordaron de sus palabras,
9 y cuando volvieron del sepulcro les contaron todo esto a los once, y a todos los demás.
10 Las que contaron esto a los apóstoles eran María Magdalena, Juana, María la madre de Jacobo, y las otras mujeres.
11 El relato de las mujeres les pareció a los apóstoles una locura, así que no les creyeron;
12 pero Pedro se fue corriendo al sepulcro y, cuando miró hacia dentro y vio los lienzos allí dejados, volvió a su casa pasmado de lo que había sucedido.
En el camino a Emaús
(Mc 16.12-13)13 Ese mismo día, dos de ellos iban de camino a una aldea llamada Emaús, que distaba de Jerusalén unos diez kilómetros.
14 Iban hablando de todo lo que había sucedido,
15 y mientras hablaban y discutían entre sí, Jesús mismo se acercó y los iba acompañando.
16 Pero ellos no lo reconocieron, y es que parecían tener vendados los ojos.
17 Se veían tan tristes que Jesús les preguntó: «¿De qué tanto hablan ustedes?»
18 Uno de ellos, que se llamaba Cleofas, le respondió: «¿Eres tú el único forastero en Jerusalén que no sabe lo que ha sucedido en estos días?»
19 «¿Y qué ha sucedido?», preguntó Jesús. Y ellos le respondieron: «Lo de Jesús de Nazaret, que ante Dios y ante todo el pueblo era un profeta poderoso en hechos y en palabra.
20 Pero los principales sacerdotes y nuestros gobernantes lo entregaron para que lo condenaran a muerte, y lo crucificaron.
21 Nosotros teníamos la esperanza de que él habría de redimir a Israel. Sin embargo, ya van tres días de que todo esto pasó.
22 Aunque también nos han dejado asombrados algunas mujeres de entre nosotros, que fueron al sepulcro antes de que amaneciera.
23 Como no hallaron el cuerpo, han venido a decirnos que tuvieron una visión, en la que unos ángeles les dijeron que él vive.
24 Algunos de los nuestros fueron al sepulcro, y encontraron todo tal y como las mujeres lo dijeron, pero a él no lo vieron.»
25 Entonces Jesús les dijo: «¡Ay, insensatos! ¡Cómo es lento su corazón para creer todo lo que los profetas han dicho!
26 ¿Acaso no era necesario que el Cristo padeciera estas cosas, antes de entrar en su gloria?»
27 Y partiendo de Moisés, y siguiendo por todos los profetas, comenzó a explicarles todos los pasajes de las Escrituras que hablaban de él.
28 Cuando llegaron a la aldea adonde iban, Jesús hizo como que iba a seguir adelante,
29 pero ellos lo obligaron a quedarse. Le dijeron: «Quédate con nosotros, porque ya es tarde, y es casi de noche.» Y Jesús entró y se quedó con ellos.
30 Mientras estaba sentado a la mesa con ellos, tomó el pan y lo bendijo; luego lo partió y les dio a ellos.
31 En ese momento se les abrieron los ojos, y lo reconocieron; pero él desapareció de su vista.
32 Y se decían el uno al otro: «¿Acaso no ardía nuestro corazón mientras nos hablaba en el camino y nos explicaba las Escrituras?»
33 En ese mismo instante se levantaron y volvieron a Jerusalén. Allí encontraron reunidos a los once y a los que estaban con ellos,
34 los cuales decían: «¡En verdad el Señor ha resucitado, y se le ha aparecido a Simón!»
35 Los dos, por su parte, les contaron lo que les había sucedido en el camino, y cómo lo habían reconocido al partir el pan.
Jesús se aparece a los discípulos
(Mt 28.16-20Mc 16.14-18Jn 20.19-23)36 Todavía estaban ellos hablando de estas cosas, cuando Jesús se puso en medio de ellos y les dijo: «¡La paz sea con ustedes!»
37 Ellos se espantaron y se atemorizaron, pues creían estar viendo un espíritu;
38 pero Jesús les dijo: «¿Por qué se asustan? ¿Por qué dan cabida a esos pensamientos en su corazón?
39 ¡Miren mis manos y mis pies! ¡Soy yo! Tóquenme y véanme: un espíritu no tiene carne ni huesos, como pueden ver que los tengo yo.»
40 Y al decir esto, les mostró las manos y los pies.
41 Y como ellos, por el gozo y la sorpresa que tenían, no le creían, Jesús les dijo: «¿Tienen aquí algo de comer?»
42 Entonces ellos le dieron parte de un pescado asado,
43 y él lo tomó y se lo comió delante de ellos.
44 Luego les dijo: «Lo que ha pasado conmigo es lo mismo que les anuncié cuando aún estaba con ustedes: que era necesario que se cumpliera todo lo que está escrito acerca de mí en la ley de Moisés, en los profetas y en los salmos.»
45 Entonces les abrió el entendimiento para que pudieran comprender las Escrituras,
46 y les dijo: «Así está escrito, y así era necesario, que el Cristo padeciera y resucitara de los muertos al tercer día,
47 y que en su nombre se predicara el arrepentimiento y el perdón de pecados en todas las naciones, comenzando por Jerusalén.
48 De esto, ustedes son testigos.
49 Yo voy a enviar sobre ustedes la promesa de mi Padre; pero ustedes, quédense en la ciudad de Jerusalén hasta que desde lo alto sean investidos de poder.»
La ascensión
(Mc 16.19-20)50 Luego los llevó de allí a Betania, y levantando sus manos los bendijo.
51 Pero sucedió que, mientras los bendecía, se apartó de ellos y fue llevado a las alturas del cielo.
52 Ellos lo adoraron, y después volvieron muy felices a Jerusalén;
53 y siempre estaban en el templo, alabando y bendiciendo a Dios. Amén.
Aplhaticjangvoycamlha Jesús
(Mt 28.1-10Mr 16.1-8Jn 20.1-10)1 Alhtooc anco alhnancoc semana allhinga alhta quilvanaa. Inquilmiyaclhec alhta tacjalhop. Inquilsovquic alhta asoc masis, yoyam catsisquisic apquitsepma. Allhalhmaa alhta moc quilvanaa. 2 Inquilvitangvoclhec alhta avalhoc mataymong acmayja atong. 3 Yejemoc alhta alantalhna tacjalhop. Am alhta colvitac apquitsepma. 4 Inquiltamjam alhta avalhoc quilvanaa. Pilapcasquic alhta alvita apcanit enlhit apcanvaa. Alyinmomo alhta apquilantalhnama. 5 Inquilacac alhta quilvanaa. Inquilvayvesentac alhta apcatcoc. Yejemoc alhta aptomja apquilanya enlhit:
—Apjalhnanco nac Jesús. ¿Inquiltamjo ya quellhiya colvitac etyisam avalhoc mataymong? 6 Aplhaticjangvocmec lhac Jesús, am enlhit ma asi. Collhen avalhoc quellhiya actemaclha alhta appayvam apmaclha alhta yoclhilhma Galilea: 7 “Omalhcac sat coo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Colhic sat seyantama apnaclha enlhit meyascalhma. Colhic sat seyipitsa asoc timyescama. Natqui acnim sat cotnejic olhaticjangvomoc mocjam” —alhta intomjac appayvam.
8 Yejemoc alhta alyasingvoclho actemaclha appayvam. 9 Inquilyamyeclho alhta tacjalhop altajaclho mocjam. Inquiltimnasquic alhta amyaa once apóstoles apquilapajasomap najan aplhamoclhojo enlhit. 10 María Magdalena, najan Juana, najan María Jacobo inquin, najan moc quilvanaa altomja altimnascayclha amyaa. 11 Apquilyascacmec alhta allhanma quilvanaa. Apquilanayquic alhta acmovan amyaa.
12 Yejemoc alhta appecjamcaa Pedro. Apquinincaclho alhta tacjalhop aptiyonamcojo congne. Apvitac alhta apvamlha apava appilhtetomap alhta. Yejemoc alhta aptajavo mocjam tingma pac. Inquilquitamquic alhta apvalhoc Pedro asoc actomjaclha apvitay.
Jesús apyascama tingma Emaús
(Mr 16.12-13)13 Apquillhinquic alhta acvamlha acnim nac jay apcanit apquiltamsoycaoc. Apquilmiyaclhec alhta tingma apvisay Emaús. Invocmec alhta malha once kilómetros tingma Jerusalén. 14 Naysicsa apquillhingam alhta apquilpamejitsacpo. Apquillhenquic alhta asoc apquilvitaycamco alhta. 15 Naysicsa apquilpamejitsomap alhta apyipitcangveclho Jesús. Apquillhingavoc alhta lhama. 16 Am alhta elyicpilcac aptomja apquillhalhma. Malha melvitay alhta intomjac. 17 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—¿Soc asoc apquillhena apquilpamejitsacpo nac naysicsa apquillhingam? ¿Soctomja alyitnocjavo nac apquilvalhoc? —alhta aptomjac.
18 Apcatingmavoc alhta lhama apvisay Cleofas:
—Apquilyasamcoc aplhamoclhojo enlhit actomjaclha alhta tingma Jerusalén. ¿Aplhapco ya lhquip meyasamco? —alhta aptomjac.
19 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—¿Soc lha asoc qui? —alhta aptomjac.
Apquilatingmavoc alhta:
—Jesús co Nazaret alhta. Profeta apyimtalhnamo alhta Dios aplingascama. Apmopvan aptamjaycam alhta najan apquiltimnaycam napato Dios najan napatavo enlhitaoc. 20 Apyipitsomap alhta asoc timyescama ayinyema alhta apquilimja apmamyi sacerdotes najan apquilviscaa apquilpamejitsomap. Aptimesomap alhta apmapsom. Apcanyacpec alhta ematong. 21 Ningiljalhnec alhta elvomsic tap enlhitaoc Israel. Natqui acnim intomjac siclhena nac. 22 Pilapcasquic lhac singiltimnasquiclho quilvanaa. Alhtooc anco lhac almiyeclho maa tacjalhop. 23 Am nic lhac colvitac apquitsepma. Yejemoc lhac altajingveclho singiltimnascactamo alvita ángeles Dios apquilasinancama. Aptomjac nic lhac apquilanya: Aplhaticjangvocmec Jesús —nic lhac aptomjac. 24 Yejemoc lhac apquillhinga ingnaymacoc. Apquiltiyoningvoclho tacjalhop. Apquilvitangvoclhec nic lhac actomjaclha allhanma quilvanaa. Am lhac elvitac Jesús —alhta apquiltomjac.
25 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Melyascamco nac quellhip. Alyasquiyam apquilvalhoc pac quellhip amyaa apquillhanma ilhnic nat profetas Dios apquillingascama. 26 ¿Copvanqueje ya alhta metac acmasca Cristo yicpintama yoyam colhic ayaco? —alhta aptomjac.
27 Yejemoc alhta apquilhicmosa actemaclha ilhnic nat appayvam Moisés najan aclhamoclhojo profetas appayvam Dios apquillingascama. Apcajasoc alhta Jesús aplhena actemaclha aclhanma vaycajac aplhenamap.
28 Apquilamquitvoclhec alhta tingma apquilmiyaclhilha. Apquiltomjac alhta Jesús evoclhojoc tap. 29 Apquilinlhanacmec alhta apquillhalhmaa, apquilanya elhic:
—Ilhnata lhip lha. Intalhnacme, quitlhincasquic cotnejic alhtaa —alhta apquiltomjac.
Aptalhningvocmec alhta Jesús tingma, yoyam elhojoc lhama. 30 Lhama alhta apnacmo lhama nicja mesa. Apmec alhta quilpasmongam Jesús. Yejemoc alhta aptomja gracias Dios Ingyapam. Apyaptacpec alhta. Apquilmesquic alhta, yoyam eltovamcoc. 31 Yejemoc alhta apquilyicpilcangvocmo. Pilapcasquic alhta apsapona Jesús. 32 Yejemoc alhta apquilpamejitsacpo:
—Inquiltamilaclho lha inyicje ingilvalhoc naysicsa ninlhingam lhac. Singiltimnasamcaa lhac singilpeyvescasiclho lhac actemaclha aclhanma vaycajac —alhta apquiltomjac.
33 Yejemoc alhta apquilpecjamcaa. Apquiltajavoc alhta mocjam Jerusalén. Apquilvitangvoclhec alhta once apóstoles apquilapajasomap apquilaneyquiclha najan maa apquillhalhmaa. 34 Apquililtimnam alhta apóstoles apquilapajasomap:
—Nasoc aplhaticjangvocmo Visqui ingac. Simón lhac apvitay —alhta apquiltomjac.
35 Yejemoc alhta apquiltimnasamcaa co Emaús actomjaclha alhta nalhit amay. Actemaclha apquilyicpilcangviyam naysicsa apyaptama quilpasmongam Jesús.
Jesús nipyesicsa apquiltamsoycaoc
(Mt 28.16-20Mr 16.14-18Jn 20.19-23)36 Naysicsa apquilpamejitsomap alhta apquiltamsoycaoc apquiningvactamo Jesús nipyesicsa. Appayvesa alhta:
—Eltamilsojo apquilvalhoc quellhip —alhta aptomjac.
37 Pilapcasquic alhta, avanjec alhta apquilay. Apquilanayquic alhta elvitac somquic quilyicjamo. 38 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—¿Soctomja selaca nac quellhip? ¿Soctomja alyascacmo nac apquilvalhoc quellhip? 39 Quip elanojo emeoc najan emancoc. Coo nac. Quip jelmongvojo, jelanojo coo. Sicyovoclhojo innac coo. Am coyitnac ayimpejic somquic quilyicjamo najan alhquipcoc —alhta aptomjac.
40 Natamin apquiltimnascama alhta aplhicmosa apmeoc najan apmancoc. 41 Apquilyascacmec alhta mocjam ayinyema alpayjayclha apquilvalhoc najan acpilapquiscama apquilvalhoc. Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—¿Yitne ya nintom? —alhta aptomjac.
42 Yejemoc alhta aplhoca nicja quilasma macyalhalhama najan yamyovjene. 43 Apmec alhta Jesús. Aptovquic alhta napatavo. 44 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Eycaso sicpayvam siltimnascama alhta quellhip, sicmaclha alhta lhama quellhip. Yoyam alhta cotmongvomoc nelha aclhanmaclha vaycajac. Actemaclha selhanma Moisés apnatalhescama najan apnatalhescama profetas Dios apquillingascama najan vaycajac Salmos —alhta aptomjac.
45 Apyascasingvocmec alhta Jesús actemaclha aclhanma vaycajac actalhesomalhca nano. 46 Aptomjac alhta Jesús apquillhicmosa:
—Eycaso intomjac nic nat actalhesomalhca: Ematong sat Cristo. Natqui acnim sat cotnejic elhaticjangvomoc mocjam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. 47 Colngalhcac sat amyaa lhalhma anco. Tingma Jerusalén sat cotyapoc amyaa. Elanyacpoc sat enlhitaoc elyanmongsic apquilvalhoc, yoyam colmascosalhcac melyascalhma. 48 Eltime sat quellhip apquillingascama sicvisay. 49 Quip elanojo. Pac ongvapajacsic sat aplhanma coo Tata ellhovac sat quellhip. Elhnam sat quellhip tingma Jerusalén acvocmo apquillhoy apquilmopvan ayinyema netin —alhta aptomjac.
Jesús apmiyayclha netin
(Mr 16.19-20)50 Apnalaclhec alhta Jesús apquiltamsoycaoc. Apquilvoclhec alhta tingma Betania. Yejemoc alhta apmiyaseclho netin apmeoc. Apquilmalhnesquisa alhta Jesús asoc altamila apquiltamsoycaoc. 51 Naysicsa apquilmalhnesquiscama alhta apmiyaclho netin. 52 Apquilpayasoc alhta apquiltamsoycaoc. Yiplovcoc alhta apquilitsovascama apquiltajaclho tingma Jerusalén. 53 Apquilacoc alhta mataa Dios congne tingma apponquinomap. (Amén.)