1 Por aquellos días, los filisteos reunieron todas sus fuerzas para luchar contra Israel. Entonces Aquis le dijo a David:
«Como bien sabes, tú y tus hombres saldrán conmigo a campaña.»
2 Y David respondió:
«Tú bien sabes lo que este siervo tuyo es capaz de hacer.»
Y Aquis le dijo:
«Por eso es que yo te nombro mi guarda personal para toda la vida.»
Saúl y la adivina de Endor
3 Samuel murió, y fue sepultado en Ramá, que era su ciudad. Todo el pueblo de Israel lloró su muerte. Saúl había expulsado del país a todos los encantadores y adivinos.
4 Los filisteos se reunieron y acamparon en Sunén. También Saúl reunió a su ejército y acampó en Gilboa.
5 Pero cuando Saúl vio el campamento de los filisteos, tuvo mucho miedo y se descorazonó por completo.
6 Por eso fue y consultó al Señor, pero el Señor no le respondió ni por medio de sueños ni por el Urim, ni por medio de ningún profeta.
7 Saúl llamó entonces a sus sirvientes, y les dijo:
«Busquen a una mujer que sepa invocar a los muertos, para que me diga lo que necesito saber.»
Y ellos le dijeron:
«En Endor hay una mujer que tiene espíritu de adivinación.»
8 Saúl se disfrazó entonces poniéndose otras ropas, y durante la noche se fue con dos de sus hombres a buscar a la mujer. Cuando la vio, le dijo:
«Te ruego que me adivines el futuro, y que hagas venir a quien yo te diga.»
9 Pero la adivina le dijo:
«Tú bien sabes que Saúl ha expulsado del país a los que invocan a los espíritus y a los adivinos. ¿Por qué me tiendes esta trampa? ¿Quieres que me maten?»
10 Saúl le dijo:
«Te juro por el Señor que no te pasará nada malo si me ayudas.»
11 La mujer le preguntó:
«¿A quién quieres que invoque?»
Y Saúl le dijo:
«Haz que venga Samuel.»
12 Y cuando la mujer vio a Samuel, lanzó un grito y le dijo a Saúl:
13 «¡Pero si tú eres Saúl! ¿Por qué me has engañado?»
Y el rey le respondió:
«No tengas miedo. ¿Qué es lo que ves?»
Y ella respondió:
«Veo dioses que salen de la tierra.»
14 Saúl le preguntó:
«¿Qué aspecto tienen?»
Y ella le dijo:
«Veo un anciano. Viene cubierto con un manto.»
Al darse cuenta Saúl de que quien venía era Samuel, hizo una gran reverencia y se inclinó de cara al suelo.
15 Y Samuel le dijo a Saúl:
«¿Por qué me molestas? ¿Por qué me haces venir?»
Saúl le respondió:
«Es que estoy muy angustiado. Los filisteos me están atacando y Dios se ha apartado de mí. Ya no me responde, ni por medio de profetas ni en sueños. Por eso te he llamado, para que me aconsejes lo que debo hacer.»
16 Y Samuel le dijo:
«Pues si el Señor ya se ha apartado de ti, y es tu enemigo, ¿para qué me preguntas a mí?
17 El Señor ha hecho contigo lo que te dijo por medio de mí. Te ha quitado el reino, y se lo ha dado a tu compañero David.
18 Como no obedeciste a la voz del Señor, ni cumpliste su orden de acabar con Amalec, ahora el Señor te trata así.
19 El Señor va a entregar a Israel, lo mismo que a ti, en poder de los filisteos, y mañana tú y tus hijos estarán conmigo. El Señor hará que los filisteos venzan al ejército israelita.»
20 Entonces Saúl se desplomó cuan largo era, lleno de temor por lo que le había dicho Samuel. Y como no había comido nada durante todo el día y toda la noche, estaba sin fuerzas.
21 Al ver la mujer que Saúl estaba totalmente trastornado, le dijo:
«Yo soy tu sierva, y obedecí tus órdenes arriesgando mi vida, confiada en tu palabra.
22 Ahora te ruego que tú me escuches a mí. Te voy a servir de comer, para que te alimentes y recobres las fuerzas, y sigas tu camino.»
23 Saúl se negó a comer, pero sus siervos y la mujer le insistieron tanto, que finalmente aceptó. Se levantó del suelo y se sentó en la cama,
24 y como la mujer tenía un ternero gordo, lo mató, y amasó harina y coció panes sin levadura;
25 luego les sirvió de comer a Saúl y a sus siervos, y esa misma noche, cuando terminaron de comer, se levantaron y se fueron.
1 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apcaneclhec nic nat filisteos, yoyam elimpocjac nipyesicsa israelitas.
Aptomjac nic nasa Aquis apcanya David: —Aplingac lhip amyaa, jingilpasmoc sat lhip najan apquillhalhmaa, ongilimpocjac maa — nic nat aptomjac.
2 Aptomjac nic nat David apcatingmavo: —Tasi. Lhip nac visqui ingac. Etac sat lhip sictemaclha sicvascapma, sicvisay silancam lhip — nic nat aptomjac.
Aptomjac nic nat Aquis apcanya David: —Naso, lhip sat etnejic apvisqui singilpilhtetemo guardia setamilquiscama coo — nic nat aptomjac.
Quilvana yojolhma apnaclha Saúl
3 Apquitsepmec nic nat profeta Samuel. Ajolhec nic nat acyapcalhemalhca. Apcatoynacpec nic nat tingma pac Ramá. Apquilantipsacpec nic nat yoclhilhma apyovoclhojo apquilyojolhmaa najan quiljangaoc inyapmayc. ,
4 Apcaneclhec nic nat filisteos ellanac carpa tingma payjoc Sunem. Apcansaclhec nic nat Saúl israelitas payjoc Gilboa. 5 Apcacac nic nat Saúl, apvita carpa tingma filisteos. Impilhyinimquic nic nat apvalhoc. 6 Aptomjac nic nat Saúl apquilmalhnaycam Dios yavamlha etnejic. Am nic nat ingyatingmavoc Dios. Mepqui ilhnic nat amyaa acvitay apvanmoncama. Mepqui ilhnic nat amyaa ayinyema sicas asoc ayamosilha, mepqui najan amyaa ayinyema profetas.
7 Aptomjac nic nat Saúl apquilanya apquilasinancama: —Eltingya sat quellhip lhama quilvana acmovan quiljangaoc. Jeltimnacsic sat yavamlha otnejic coo — nic nat aptomjac Saúl.
Apquilatingmavoc nic nat: —Tingma Endor acna lhama quilvana acmovan quiljangaoc — nic nat apquiltomjac.
8 Aptalhneclhec nic nat poc apava Saúl, meyipilcacpejec sat. Apcanit nic nat apquillhalhmaa, apquilmiyaclho alhtaa acnaclha as quilvana. Aptomjac nic nat Saúl apcanya: —Altamjoc lhiya jeltimnacsic asoc yoyam covac sat. Cane sat lhiya ongvita apjangaoc enlhit. Yejemec sat olhenic apvisay — nic nat aptomjac.
9 Incatingmavoc nic nat quilvana: —Apyasamcoc lhip aptemaclha alhta Saúl. Apquilantipcasquic nic nat yoclhilhma enlhit apquilyojolhmaa najan quiljangaoc inyapmayc. ¿Pa ya jesilhnana lhip yoyam omatong? — nic nat intomjac quilvana.
10 Aptomjac nic nat Saúl aplhanma mepqui apyeycajascaoc napato Dios: —Naso sicpayvam, colngamquejec sat lhiya acyimtalhnama — nic nat aptomjac.
11 Intomjac nic nat quilvana ayanya Saúl: —¿Jalhco apvisay apjangaoc, yoyam ongvanic ongvita? — nic nat intomjac.
Aptomjac nic nat Saúl apcanya: —Cane sat ongvita Samuel — nic nat aptomjac.
12 Pilapcasquic nic nat quilvana acvita Samuel. Impayjam siclho atong, actomja ayanya: —¿So actomja yi? ¡Seyinimquiscama nac! ¡Lhip apvisay Saúl! — nic nat intomjac.
13 Aptomjac nic nat apvisqui Saúl apcanya: —¡Nojeya nasa! ¿Soc asoc qui, acvitay lhiya? — nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat quilvana: —Acvitac coo lhama apjangaoc malha Dios, actiyapma co congne — nic nat intomjac.
14 Aptomjac nic nat Saúl: —¿Co lha actema apyovoclhojo? — nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat: —Aptomja apvanyam, apcalomap apvinatem — nic nat intomjac.
Apyicpilcoc nic nat Saúl apvisay nac Samuel. Apjalhec nic nat Saúl acticlhicvocmo nalhpop payjaclha napaat.
15 Aptomjac nic nat Samuel apcanya: —¿So actomja yi selhaticjasa, siyanyomalhca coo? — nic nat aptomjac Samuel.
Apcatingmavoc nic nat Saúl: —Avanjec ayay evalhoc coo. Apquillanac apquilimpocjay filisteos. Eyinyovquic coo Dios. Am jeltimnasac mataa yavamlha otnejic. Mepqui amyaa ayinyema profetas. Mepqui amyaa acvitay sicvanmoncama. Jeyane sat lhip, yavamlha otnejic — nic nat aptomjac Saúl.
16 Apcatingmavoc nic nat Samuel: —¿So actomja yi selmalhnamcaa coo? Nasoc anco apyinyovmap lhip, apyamasma lhip Dios aptomjayclho cotnaja ingmoc. 17 Aptomjaclha Dios acno siclhanma alhta sictemaclha profeta. Inmasquec lhip aptimem apvisqui rey. Apcanyacpec David etnejic quilhvo nac jay apya'monquiscama lhip. 18 Am alhta elyajaclhoc mataa lhip apcanamaclha Dios. Apmiyovquic alhta lhip emascoscomoc amalecitas. Eycaso ayinyema Dios. 19 Elmacpoc sat israelitas nipyesicsa filisteos, acno apcanama Dios. Elmoc sat filisteos apyovoclhojo carpa tingma israelitas. Secaseclha jelhojoc sat lhama lhip apjangaoc najan apquitquic apquiljangaoc — nic nat aptomjac Samuel.
20 Apyaninquic nic nat nalhpop Saúl, apyitnec nasa. Ayinyema lhac Samuel appayvam actiyam apvalhoc Saúl. Mepqui ilhnic nat apyimnatem Saúl. Am nic nat etavac lhama acnim najan lhama alhtaa.
21 Inyocmec nic nat quilvana actomja ayanya Saúl: —Alyajaclhoc lhac lhip appayvam, sicvisay silancam lhip. Ayinayquic omatong, lhaja. 22 Quip ingyeylhojo sat lhip coo sicpayvam. Osantimquisic lhip aptom, coyimnac sat mocjam apyimpejic, elhong sat mocjam lhip — nic nat intomjac.
23 Am nic nat coyacmoc etoc Saúl. Apquilinlhanacmec nic nat apquillhalhmaa najan maa quilvana. Am nic nat etanovac. Apquinmaclhec nic nat netin Saúl apnaclho apyitnamaclha netin. 24 Inyancac nic nat coning paat vayqui ayitcoc acmilay. Incajac nic nat as quilvana, cajanic apitic. Inquillanac nic nat nilpayescama mepqui ayincajay pan apquimpascaoc. 25 Insantimcasquic nic nat quilvana nintom mocjetic, eltovamcoc Saúl najan apquillhalhmaa. Natamin aptoycaoc apquilquimpaclho mocjam. Alhtaa ilhnic nat intomjac.