Prólogo
1 En el país de Uz vivía un hombre llamado Job. Era un hombre recto, que amaba y honraba a Dios y no hacía ningún mal a nadie.
2 Tenía siete hijos y tres hijas.
3 Era el hombre más rico del oriente, pues tenía siete mil ovejas, tres mil camellos, quinientas yuntas de bueyes, quinientas asnas y muchísimos criados.
4 Todos los días sus hijos se turnaban para hacer banquetes en sus casas, e invitaban a sus hermanas para que se les unieran a comer y beber.
5 Una vez terminados los banquetes, Job los mandaba a purificarse; se levantaba muy temprano y le ofrecía un sacrificio al Señor, de acuerdo al número de sus hijos, pues pensaba que tal vez en su interior ellos habrían ofendido al Señor. Esto lo hacía todos los días.
6 Pero un día se presentaron ante el Señor sus servidores, y entre ellos llegó también Satanás.
7 Cuando el Señor lo vio, le preguntó:
«¿De dónde vienes?»
Y Satanás le contestó:
«Vengo de andar recorriendo la tierra.»
8 Entonces el Señor le preguntó:
«¿Y no has pensado en mi siervo Job? ¿Acaso has visto alguien con una conducta tan intachable como él? ¡No le hace ningún mal a nadie, y es temeroso de Dios!»
9 Pero Satanás le respondió al Señor:
«¿Y acaso Job teme a Dios sin recibir nada a cambio?
10 ¿Acaso no lo proteges, a él y a su familia, y a todo lo que tiene? Tú bendices todo lo que hace, y aumentas sus riquezas en esta tierra.
11 Pero pon tu mano sobre todo lo que tiene, y verás cómo blasfema contra ti, y en tu propia cara.»
12 Entonces el Señor le respondió a Satanás:
«Ahí está Job. Haz lo que quieras con todas sus riquezas. Pero te prohíbo que a él le hagas daño.»
Y dicho esto, Satanás salió de la presencia del Señor.
13 Un día, mientras los hijos y las hijas de Job comían y bebían en la casa del hermano mayor,
14 llegó un mensajero a la casa de Job y le dijo:
«Estábamos arando el campo con los bueyes, y las asnas pacían cerca,
15 cuando de pronto llegaron los sabeos y nos atacaron, y mataron a los pastores y se llevaron los animales. Solo yo pude escapar para traerte la noticia.»
16 Todavía estaba hablando el mensajero, cuando llegó otro y dijo:
«Dios permitió que del cielo cayera un fuego destructor, que fulminó a tus ovejas y a los pastores. ¡Todo lo consumió! Solo yo pude escapar para traerte la noticia.»
17 Enseguida llegó otro mensajero con otra mala noticia:
«Tres escuadrones de caldeos llegaron y atacaron a los criados, y se llevaron los camellos. Solo yo pude escapar para traerte la noticia.»
18 Aún no terminaba de hablar este hombre, cuando llegó otro con esta noticia:
«Tus hijos y tus hijas estaban comiendo y bebiendo en casa de su hermano mayor,
19 cuando del desierto llegó un fuerte tornado, y azotó la casa, y esta se derrumbó sobre tus hijos y los mató. Solo yo pude escapar para darte la noticia.»
20 Entonces Job se levantó y se rasgó las vestiduras, se rapó la cabeza en señal de luto, y con el rostro en tierra adoró al Señor,
21 mientras decía:
«Desnudo salí del vientre de mi madre, y desnudo volveré al sepulcro. El Señor me dio, y el Señor me quitó. ¡Bendito sea el nombre del Señor!»
22 Y en todo esto Job no pecó ni le atribuyó al Señor ninguna mala intención.
Enlhit appeyvomo Job
1 Apnec nic nat lhama enlhit apvisay Job, payjoc yoclhilhma Uz. Aptemaclha ilhnic nat appeyvomo napato Dios, mepqui apsilhnanomap apanco. Am nic nat ingyinmelham mataa poc. 2 Siete ilhnic nat apquitquic apquilinava. Tres nic nat apquitquic quilvanaa ayitcoc. 3 Siete mil nic nat apnatoscama nipquesic. Tres mil nic nat apnatoscama camellos voncayispoc. Mil nic nat apnatoscama vayqui yamquilvanaa. Quinientos nic nat apnatoscama yamelyeyjaycoc. Appintalhnama ilhnic nat enlhit apquiltimesaycam. Cascama ilhnic nat apquilnatam Job, am elhno poc enlhit actiyapmaclha acnim.
4 Apquiltemaclha ilhnic nat Job apquitquic ellanac fiesta actomalhca nintom. Moclhama tingma ilhnic nat mataa moc fiesta. Inquilanyalhquic nic nat mataa tres quilvana apquilyalhinga, yoyam coltasomoc. 5 Insovjalhquic nic nat fiesta maa. Apquilanyacpec nic nat apquitquic eltiyaningvomjo apquilyap. Aplhaticjac nic nat alhtoo, yoyam elnapoc apnatoscama actemaclha macmescama Dios acyanmongam melyascalhma moclhama apquitquic. Inlhenquic nic nat mataa apvalhoc Job, nasoc lhaja apquilsilhnanomap apanco apquitquic napato Dios, ayinyema inlhojo ayinmelhaycam apquilvalhoc Dios.
Yavey singyipconma
6 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apcaneclhec nic nat apnaclha Dios apyovoclhojo apquilasinancama. Appalhavocmec nic nat maa ángel apvisay Yavey Singyipconma.
7 Aptomjac nic nat Dios apcanya singyipconma: —¿Co laa apquinyectamlha lhip? — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat singyipconma: —Actiyasam ajanco nalhpop lhalhma anco — nic nat aptomjac.
8 Aptomjac nic nat Dios apcanya: —¿Apvita ya lhquip selancam coo apvisay Job? Aptasic apanco, am elhno po enlhit. Aptomja setnesaycam coo, aptomja aptamilcasomacpo apanco, mepqui apsilhnanomap apanco. Mepqui apquinmelhaycam mataa poc — nic nat aptomjac Dios.
9 Apcatingmavoc nic nat singyipconma: —Lhip alhta ayinyema apmasma mataa Job. 10 Apmiyovquic mataa lhip Job, najan maa apquilmolhama, najan maa apquinatam, najan apnatoscama. Aplhamaseclhec mataa lhip asoc apanco Job, najan aptamjaycamcaclha. Cascama apnatoscama, am elhno poc enlhit lhalhma anco. 11 Iyinyovquis sat lhip actomja apanco Job, nasoc anco elvaticsic sat Job, ingyinmelham sat napato lhip — nic nat aptomjac singyipconma.
12 Apcatingmavoc nic nat Dios: —Tasi. Iyinyovquis sat lhip actomja apanco Job. Noyinyovquis nasa apyimnatem apanco — nic nat aptomjac Dios.
Apyamyeclhec nic nat singyipconma apnaclha Dios.
13 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apcaneclhec nic nat Job apquitquic apquilinava najan quilvanaa, ellanac fiesta payjoc tingma pac apipma aptiyam apmamyi.
Amyaa acmasom
14 Pilapcasquic nic nat apvaa enlhit eltimnacsic amyaa Job tingma pac: —Ningilcaquic lhac nincoo amyip vayqui alyinyovascama. Inquilyancac maa ningato aclhamoclhojo yamelyeyjaycoc. 15 Pilapcasquic lhac apquilvaa apquilminyilhma co Saba. Ingilimpocjac lhac nincoo, apticyovquic lhac enaymacoc. Apsovjoc lhac apquilpacjaclha lhip apnatoscama. Ayinyec lhac coo, oltimnasquitac as amyaa — nic nat aptomjac apquilancam.
16 Naysicsa apquiltimnascama ilhnic nat amyaa, pilapcasquic nic nat apvaa poc apsoycam amyaa apnaclha Job. Aptomjac nic nat apcanya: —Tacja lhac inquilnapoc apquilancam nipquesic najan apyovoclhojo apnatoscama. Ayinyec lhac coo, oltimnasquitac as amyaa — nic nat aptomjac apquilancam.
17 Naysicsa apquiltimnascama ilhnic nat amyaa, pilapcasquic nic nat apvaa poc apsoycam amyaa apnaclha Job. Aptomjac nic nat apcanya: —Ingilimpocjac lhac tres grupos enlhitaoc caldeos co Babilonia. Apquilminyilhquic lhac apnatoscama camellos vancayispoc. Apticyovquic lhac enaymacoc. Ayinyec lhac coo, oltimnasquitac as amyaa — nic nat aptomjac apquilancam.
18 Naysicsa apquiltimnascama ilhnic nat amyaa, pilapcasquic nic nat apvaa poc apsoycam amyaa apnaclha Job. Aptomjac nic nat apcanya: —Apcaneclhec lhac lhip apquitquic, ellanac fiesta tingma pac aptiyam apmamyi. 19 Pilapcasquic lhac apquilhcajacmo yatapiyam apvanyam. Apyanincasquic lhac tingma apcanaclhilha lhip apquitquic. Apquilitsepquic lhac apyovoclhojo. Ayinyec lhac coo, oltimnasquitac as amyaa — nic nat aptomjac.
20 Intiyacmec nic nat apvalhoc Job, avanjec acmayovsa apvalhoc. Apyaptec nic nat apava aptalhnama. Apyesesquic nic nat apva apcatic. Apjalhec nic nat apticlhicvocmo nalhpop payjaclha napaat, etnejic apcayo Dios.
21 Aptomjac nic nat apquilmalhnancama Job: —Mepqui asoc sicvoy nat as nalhpop, sictemaclha sicaa. Mepqui asoc oyinyoc sat mocjam as nalhpop. Dios ayinyema acyovoclhojo asoc siclhoy coo. Eyinyovcasquic lhac mocjam acyovoclhojo asoc. ¡Colhic sat ayaco apvisay Dios! — nic nat aptomjac Job.
22 Am nic nat esilhnanacpoc apanco Job. Am nic nat ingyinmelham napato Dios.