Dedicación del templo
(1 R 8.12-66)
1 Entonces Salomón dijo:
«Señor, tú has dicho que habitas en la oscuridad de una nube.
2 Pero yo te he edificado un templo, una mansión donde habites para siempre.»
3 Luego se volvió hacia toda la congregación de Israel, que estaba allí de pie, y la bendijo.
4 Y añadió:
«Bendito sea el Señor, el Dios de Israel, que con su mano ha cumplido la promesa que le hizo a David mi padre, cuando dijo:
5 “Desde el día en que saqué de Egipto a mi pueblo, no he elegido ninguna ciudad en ninguna de las tribus de Israel para edificarme una casa donde establecer mi nombre, ni tampoco he escogido a nadie como príncipe de mi pueblo Israel.
6 Pero he elegido a Jerusalén para que mi nombre esté en ella, y he elegido a David para que gobierne a mi pueblo Israel.”
7 Por eso David, mi padre, tuvo la intención de edificar una casa para honrar el nombre del Señor y Dios de Israel.
8 Pero el Señor le dijo a David mi padre: “En cuanto a tu intención de edificar una casa para honrar mi nombre, me parece bien que lo hayas puesto en tu corazón.
9 Pero no serás tú quien me edifique casa, sino el hijo que te va a nacer. Él será quien edifique el templo para honrar mi nombre.”
10 Y el Señor ha cumplido su palabra, pues sucedí a David, mi padre, y ahora ocupo el trono de Israel, tal y como el Señor lo había dicho, y he edificado una casa para honrar el nombre del Señor, el Dios de Israel.
11 Ya he puesto en ella el arca, en donde está el pacto que el Señor celebró con los hijos de Israel.»
12 Enseguida, ante toda la congregación de Israel, Salomón se puso delante del altar del Señor y extendió los brazos.
13 Como Salomón había hecho un estrado cuadrado de bronce que medía poco más de dos metros por lado y casi un metro y medio de alto, y lo había puesto en medio del atrio, se subió a este, se arrodilló delante de toda la congregación de Israel, y con los brazos extendidos al cielo dijo:
14 «Señor, Dios de Israel, no hay en el cielo ni en la tierra un Dios que se compare a ti, que cumples el pacto y eres misericordioso con tus siervos que de todo corazón caminan delante de ti.
15 Tú has cumplido tu promesa a tu siervo David, mi padre; con tus labios lo dijiste, y con tu mano lo has cumplido, como hoy se puede ver.
16 Ahora, Señor y Dios de Israel, cumple tu promesa a tu siervo David, mi padre, cuando le dijiste: “No faltará delante de mí un varón, hijo tuyo, que se siente en el trono de Israel, siempre y cuando tus hijos vigilen sus pasos y sigan mi ley, como lo has hecho tú delante de mí.”
17 »Ahora, Señor y Dios de Israel, que se cumpla la promesa que le hiciste a tu siervo David.
18 Pero ¿acaso es verdad que tú, mi Dios, puedes vivir en la tierra con el hombre? Si ni siquiera los cielos, ni los cielos de los cielos, te pueden contener, ¡mucho menos podría contenerte esta casa que he edificado!
19 Pero, Señor Dios mío, dígnate atender a la oración y a los ruegos de tu siervo, y escucha el clamor y la oración que este siervo tuyo eleva a ti.
20 Mantén abiertos tus ojos, de día y de noche, sobre esta casa, sobre el lugar del cual has dicho: “Mi nombre estará allí”, y atiende a la oración que tu siervo eleva en este lugar.
21 Atiende también al ruego de este siervo tuyo, y de tu pueblo Israel; óyelo desde los cielos, desde el lugar donde vives, y cuando en este lugar se haga oración, ¡escúchanos, y perdónanos!
22 »Cuando alguien peque contra su prójimo, y se le exija hacer un juramento, y venga a jurar aquí, ante tu altar,
23 dígnate escuchar desde los cielos, y actúa y juzga a tus siervos; dale al impío su merecido y haz que sus acciones recaigan sobre su cabeza, y hazle justicia al justo y decláralo inocente.
24 »Cuando tu pueblo Israel sea derrotado ante sus enemigos por haber pecado contra ti, si se vuelve a ti y confiesa tu nombre, y en esta casa eleva a ti sus ruegos,
25 dígnate escucharlo desde los cielos, y perdona el pecado de tu pueblo Israel, y hazlos volver a la tierra que les diste a ellos y a sus padres.
26 »Si los cielos se cierran y, por haber pecado contra ti, deja de llover, si dirigen sus oraciones hacia este lugar y confiesan tu nombre, y cuando tú los aflijas se arrepienten de sus pecados,
27 escúchalos en los cielos, y perdona el pecado de tus siervos y de tu pueblo Israel; enséñales el buen camino para que lo sigan, y haz llover sobre tu tierra, la que diste a tu pueblo en propiedad.
28 »Cuando haya hambre en la tierra, o peste, tizoncillo, hongo, langosta o pulgón, o cualquiera otra plaga o enfermedad; o cuando sus enemigos los asedien en la tierra en donde vivan;
29 que toda oración y todo ruego que haga cualquier hombre, o todo tu pueblo Israel, que de corazón reconozca su llaga y su dolor, si tiende las manos hacia esta casa,
30 dígnate escuchar desde los cielos, desde el lugar donde resides, y perdónalos. Examina su corazón y dale a cada uno lo que merecen sus acciones, pues solo tú conoces el corazón humano.
31 Así ellos te temerán y andarán en tus caminos todos los días de su vida en la tierra que les diste a nuestros padres.
32 »A los extranjeros, a los que no sean de tu pueblo Israel, pero que hayan venido de tierras lejanas por causa de tu gran renombre, y de tu mano poderosa y de tu brazo extendido, si llegan a esta casa y oran,
33 dígnate escucharlos desde los cielos, desde el lugar donde vives, y trátalos conforme a las peticiones que te hagan, para que todos los pueblos de la tierra reconozcan tu nombre y te teman, así como lo hace tu pueblo Israel, y sepan que tu nombre es invocado sobre esta casa que yo he edificado.
34 »Cuando tu pueblo salga a la guerra contra sus enemigos por el camino que tú les señales, si oran a ti mirando hacia esta ciudad que tú elegiste, hacia el templo que he edificado para honrar tu nombre,
35 dígnate escuchar desde los cielos su oración y su ruego, y defiende su causa.
36 »Cuando pequen contra ti (pues no hay nadie que no peque), si te enojas contra ellos y los entregas en manos de sus enemigos, y sus captores los llevan cautivos a un país enemigo, sea lejos o cerca,
37 si en la tierra a la que fueron llevados cautivos ellos recapacitan y se vuelven a ti, y si en el país de su cautividad oran a ti y dicen: “Hemos pecado; hemos actuado de manera inicua e impía”;
38 si allí en el país adonde los llevaron cautivos se vuelven a ti con todo su corazón y con toda su alma, y oran hacia la tierra que les diste a sus padres, hacia la ciudad que tú elegiste, y hacia el templo que he edificado a tu nombre,
39 dígnate escuchar desde los cielos, desde el lugar donde vives, su oración y su ruego; defiende su causa y perdona a tu pueblo cuando peque contra ti.
40 »Dios mío, yo te ruego ahora que mantengas abiertos tus ojos, y atentos tus oídos, a la oración en este lugar.
41 ¡Levántate ahora, Señor y Dios, y ven a reposar aquí, tú y el arca de tu poder! ¡Oh, Señor y Dios, que tus sacerdotes se revistan de tu salvación! ¡Que tus santos se regocijen en tu bondad!
42 Señor y Dios, ¡no rechaces a tu ungido! ¡Acuérdate de tu gran misericordia para con David, tu siervo!»
Apquilmalhnesquiscama tingma apponquinomap
(1~R 8.12-66)
1 Eycaso ilhnic nat Salomón appayvam:
Lhip Visqui ingac aptomja appayvam, acvisay yatescamalhma lhip apmaclha.
2 Coo eyca sillanay tingma apponquinomap, yoyam elhic lhip cotmongvoycamlha nelha — nic nat aptomjac Salomón.

3 Apcanam nic nat apyovoclhojo israelitas. Apnec nic nat apvisqui napatavo maa, apvaticjapquisa apnaymacoc, 4 aptomja apquilanya: Aptasic apanco Dios Visqui ingac, Dios Visqui apancaoc Israel. Am alhta eyeycajasac aplhanma napato tata ninga David, aptomja alhta apcanya:
5 Acyinyovcasquic alhta enlhit ajancaoc yoclhilhma Egipto. Am alhta olyacyasac tingma apvanyam nipyesicsa apquilmolhama tribus Israel, yoyam colhic allana tingma apponquinomap acmaclha sicvisay, malha sicmaclha coo nipyesicsa. Am alhta olyacyasac lhama enlhit, etnejic apvisqui najan aplhinquiscama enlhit ajancaoc Israel. 6 Alyacyesquic coo tingma Jerusalén, yoyam colhic maa coo sicvisay. Najan silyacyescama David, etnejic apvisqui nipyesicsa enlhit ajancaoc — alhta aptomjac Dios Visqui ingac. 7 Apquiltamjoc alhta tata ninga David ellana tingma apponquinomap, yoyam colhic ayaco Dios Visqui apancaoc Israel. 8 Nasoc alhta aplhanma Dios: Intasi inyicje aclhanma apvalhoc lhip David, ellanac tingma apponquinomap. 9 Jave eyca lhip yoyam ellanac as tingma, lhip apquitca metyaycamlha mocjam ellanac sat tingma apponquinomap, yoyam colhic seyaco — alhta aptomjac Dios Visqui ingac.
10 Naso, am alhta eyeycajasac aplhanma Dios. Coo sicvisay visqui sicya'monquiscama tata ninga David. Coo eyca sillanay tingma apponquinomap, yoyam colhic ayaco Dios Visqui ingac najan visqui apancaoc Israel. 11 Acpiquinquic coo yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam congne as tingma, moc acvisay acyitnamaclha pacto ningmiyovmalhca nipyesicsa israelitas napato Dios — nic nat aptomjac Salomón.
12 Apquiningvocmec nic nat Salomón payjoc altar apquilvatnamaclha napatavo apyovoclhojo israelitas, apquilpayesa apectengaoc. 13 Apquinamtec nic nat netin plataforma de bronce, malha mesa acvamlha dos metros veinticinco centímetros de largo najan de ancho, najan un metro treinta y cinco centímetros de alto nitno, actomja allanomalhca najan acpiquenomalhca naysicsa atrio napocja tingma apponquinomap. Apticlhiquic nic nat aptapnaoc napatavo israelitas, apmiyaseclho netin apmeoc, 14 apyimnatesa appayvam: Lhip Dios Visqui apancaoc Israel. Paj poc Dios singmasma netin maa, paj poc as nalhpop, apvamlha pac lhip. Mepqui apyeycajascaoc mataa aplhanma lhip najan singasicjayo, apvita inlhojo apquilyiplovquiscama enlhitaoc. Lhip alhta apquillanay pacto ningmiyovmalhca. 15 Am alhta eyeycajasac lhip aplhanma napato tata ninga David. Ningvitac acnim nac jay, mepqui apyeycajascaoc mataa aplhanma lhip. 16 Lhip Dios Visqui ingac, noyeycajas nasa aplhanma lhip napato tata ninga David: Elhic sat mataa lhama aptovana niptamin, etnejic apvisqui nipyesicsa co Israel, apquiltomja inlhojo apquilyiplovquiscama aptemaclha alhta David najan singanamaclha ayinyema lhip, acno alhta apyiplovquiscama David. 17 Naso, Dios Visqui apancaoc Israel, noyeycajas nasa aplhanma lhip napato tata ninga David, apquilancam alhta napato lhip.
18 Lhip Dios apyimtalhnamo, ¿apvanqui ya lhquip elhic nipyesicsa enlhitaoc as nalhpop? Jave netin actomja lhip apmaclha, ayinyema mayayoclha lhip najan apyimtalhnamo apanco lhip. Copvanquejec lhip elhic as tingma apponquinomap, sillanay alhta, yoyam elhic lhip (apvisay). 19 Lhip Dios Visqui ingac, ingyeylhojo sicpayvam actemaclha silmalhnancama lhip, actemaclha aclhanma evalhoc sicvisay silancam lhip. 20 Itamilquis sat mataa lhip as tingma apponquinomap acnim anco najan alhtaa, malha lhip apmaclha, acno aplhanma alhta lhip. Ingyeylhojo sicpayvam silmalhnancama sictomja silancam lhip. 21 Ingyeylhojo sat najan apquilmalhnancama enlhitaoc Israel, apvita inlhojo ninganayclha as tingma. Ingyeylhojo sat lhip apna netin, jingilasicjiclhojo sat mocjam.
22 Apyantamacpec sat ancoc enlhit apcajem poc, elhenic sat quip aso acyitnamaclha altar. 23 Ingyane sat colhic acpeyvescasquiclha amyaa, elngamcojo acyanmongayclha aptomja nasoc anco apcajem poc. Nongyane nasa elngamcojo acyanmongayclha, actomja inlhojo movan amyaa apcajem poc.
24 Yitnec sat ancoc apquilsilhnanomap apanco enlhitaoc Israel napato lhip, apquillingamcoc sat ancoc acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc, ayinyema apquilimpocjay cotnaja ingmoc. Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc naysicsa apquilmalhnesquiscama najan apquilmalhnaycam lhip congne as tingma apponquinomap. 25 Ingyeylhojo sat lhip apna netin, ingyasicjiclhojo sat mocjam enlhitaoc, yoyam eltajiclhac sat mocjam yoclhilhma apquilinyemayaclha, lhip nic nat apmescama apquilyeyjamcaa, cotnejic apquileyvomaclha.
26 Yitnec sat ancoc acyamayolhma mepqui acmamay lhalhma anco, ayinyema apquilsilhnanomap apanco enlhitaoc napato lhip, apquillingamcoc sat ancoc acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc. Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc naysicsa apquilmalhnancama as tingma, najan naysicsa apquilayo lhip apvisay, 27 ingyeylhojo sat lhip apna netin, ingyasicjiclhojo sat mocjam enlhitaoc apquilsilhnanomap apanco, iyascasingvom sat nintemaclha acpeyvomo, yoyam elyiplovcasojo. Ilapajasiclha sat mocjam acmamay as yoclhilhma, apquillhoy nic nat lhip enlhit apancaoc.
28 Yitnec sat ancoc mayic ataoc najan ningmasquem lhalhma anco. Inyamamquic sat ancoc ninganma ayinyema acmajat, ayinyema ascoc acnatovascama, ayinyema sova apnatovascama. Apquilvitac sat ancoc apquilimpocjay cotnaja ingmoc tingma apquilvanyam, apquilvitac sat ancoc ningmasquem najan moc asoc acyimtalhnama. 29-30 Ingyeylhojo sat lhip apquilmalhnancama moclhama enlhit, najan apquilmalhnancama apyovoclhojo enlhitaoc Israel, naysicsa apquillingaycamco acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc. Apquilpayesquic sat ancoc apectengaoc enlhit as tingma apponquinomap, apquililmalhnamcaa napato lhip. Ingyeylhojo sat lhip apmaclha netin, ingyasicjiclhojo sat mocjam enlhitaoc. Apyasamcoc lhip moclhama apquiltemaclha apancaoc najan actemaclha apquilvalhoc. Imyov sat lhip enlhit mepqui apsilhnanomap apanco, iyanmongsiclha sat aptemaclha apanco apmapsom. 31 Colhic sat mataa ayaco lhip naysicsa apquilyajayquiclho enlhitaoc as yoclhilhma, apquillhoy nic nat apquilyeyjamcaa.
32 Apvaac sat ancoc metnaja israelita, apquinyema mocjay moc yoclhilhma, aplinga inlhojo aptemaclha apyimtalhnamo lhip najan apmopvan, elmalhnam sat as tingma apponquinomap, etnejic apcayo lhip. 33 Ingyeylhojo sat apquilmalhnancama as enlhit, lhip Dios apna netin. Elyasingvomoc sat apyovoclhojo metnaja israelitas as nalhpop, eltimjic sat apquilayo lhip, apno israelitas apquilayo lhip congne as tingma sillanay coo, aptomja lhip apmaclha.
34 Apquilanyacpec sat ancoc israelitas, elimpocjac sat cotnaja ingmoc, ayinyema apcanama lhip. Aplingac sat ancoc apquililmalhnancama israelitas apquilpaycomap, elanojoc acpayjo tingma apponquinomap sillanay coo. 35 Ingyeylhojo sat lhip apmaclha netin actemaclha apquililmalhnancama, ilmiyov sat maa enlhit.
36 Apvitac sat ancoc lhip israelitas apquilsilhnanomap apanco. Paj mataa enlhit mepqui apsilhnanomap apanco. Apyanmongsaclhec sat ancoc apquiltemaclha apancaoc lhip, eltimesquisic apquilmomap, yoyam colhic acnalantama moc yoclhilhma acyitnaclha mocjay, acno acyitnaclha ningato. 37 Apvitac sat ancoc lhip apquilyanmonquiscama apquilvalhoc apquilmomap, ayinyema apquillhanma apquilsilhnanomap apanco najan apquiltemaclha apquilmapsomcaa napato lhip naysicsa apquililmalhnancama. 38 Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc apquilmomap apnaycam moc yoclhilhma, eltimjic sat apquililmalhnancama naysicsa apquillaneyo payjoc as tingma apponquinomap, apquillhoy nic nat apquilyeyjamcaa, apquilaneyo payjoc as tingma Jerusalén najan tingma sillanay alhta coo. 39 Ingyeylhojo sat lhip apquililmalhnancama, apna lhip maa netin actomja apmaclha lhip. Ingyasicjiclhojo sat lhip as enlhitaoc, imascos sat melyascalhma.

40 Lhip Dios Visqui ajac, ingyeylhojo sat ningilmalhnancama as tingma.
41 Lhip Dios Visqui ajac, itamilquis sat yamit aysicsic acyitnama appayvam. Ilhnata as tingma apvisay apmaclha lhip, aplovquiscamalha apyampay. Lhip Dios Visqui ingac, ingyane sat sacerdotes eltimjic singvomquiscama tap (jingilmeyvoc nincoo). ¡Colpayjiclha apquilvalhoc Dios apquilyacyescama!
42 Imyov sat lhip apvisqui rey, aptomja lhip apquilyacyescama. Noncolvonquim nasa aptemaclha apcasicjayo David, lhip apquilancam nano.