La sunamita recupera sus bienes
1 Eliseo habló con la mujer a cuyo hijo él le había devuelto la vida, y le dijo:
«Prepárate a partir con toda tu familia, y ve a vivir donde puedas. El Señor va a hacer que haya una gran hambruna en el país, la cual durará siete años.»
2 La mujer se dispuso a acatar las instrucciones del varón de Dios, y junto con su familia se fue al país de los filisteos, y allá vivió siete años.
3 Pasados los siete años, la mujer volvió de ese país y fue a rogarle al rey que le restituyera su casa y sus tierras.
4 El rey estaba en ese momento hablando con Guejazí, el criado del varón de Dios, y le decía:
«Por favor, háblame de todas las maravillas que ha hecho Eliseo.»
5 Y mientras Guejazí le contaba al rey cómo Eliseo le había devuelto la vida a un muerto, la madre del hijo resucitado por Eliseo llegó a pedirle al rey la devolución de su casa y de sus tierras. Guejazí exclamó entonces:
«Su Majestad, ¡esta es la mujer, y este es su hijo, al que Eliseo devolvió la vida!»
6 El rey interrogó a la mujer, y ella le contó todo. Entonces el rey llamó a un oficial y le ordenó:
«Haz que a esta mujer se le devuelva todo lo que era suyo, y todo lo que sus tierras produjeron desde que dejó el país hasta ahora.»
Jazael llega a ser rey de Siria
7 Después de eso, Eliseo se fue a Damasco. El rey Ben Adad de Siria estaba enfermo, y cuando le avisaron que el varón de Dios estaba allí,
8 el rey le dijo a Jazael:
«Ve a recibir al varón de Dios, y llévale un presente. Consulta por medio de él al Señor, y pregúntale si yo sanaré de esta enfermedad.»
9 Jazael escogió un presente de entre los bienes de Damasco, y junto con cuarenta camellos cargados, fue al encuentro del varón de Dios. Cuando llegó ante él, le dijo:
«El rey Ben Adad de Siria, que es como tu hijo, me ha enviado para que te pregunte si va a sanar de su enfermedad.»
10 Y Eliseo le dijo:
«Ve y dile que ciertamente sanará. Sin embargo, el Señor me ha revelado que Ben Adad inevitablemente morirá.»
11 Y el varón de Dios se quedó mirándolo fijamente, hasta que Jazael se ruborizó. De pronto, el varón de Dios prorrumpió en llanto,
12 y Jazael le preguntó:
«¿Por qué llora mi señor?»
El varón de Dios respondió:
«Lloro porque sé que harás mucho mal a los israelitas; sé que les prenderás fuego a sus fortalezas, que a sus jóvenes los matarás a filo de espada, que a sus niños los estrellarás contra el suelo, y que a sus mujeres embarazadas las abrirás en canal.»
13 Jazael objetó:
«Pero, ¿quién es tu siervo, si no un perro? ¿Cómo podría hacer algo tan formidable?»
Y Eliseo respondió:
«El Señor me ha revelado que tú vas a ser rey de Siria.»
14 Cuando Jazael se fue y volvió con su amo, este le preguntó:
«¿Qué te ha dicho Eliseo?»
Y Jazael respondió:
«Me dijo que ciertamente sanarás.»
15 Pero al día siguiente Jazael tomó un paño, lo remojó en agua, y se lo puso a Ben Adad sobre el rostro, y Ben Adad murió. En su lugar, reinó Jazael.
Reinado de Jorán de Judá
(2 Cr 21.1-20)
16 En el quinto año de Jorán hijo de Ajab, rey de Israel, y mientras Josafat era rey de Judá, Jorán hijo de Josafat comenzó a reinar en Judá.
17 Tenía treinta y dos años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén ocho años.
18 Su conducta fue la de los reyes de Israel, pues actuó como la familia de Ajab; hizo lo malo a los ojos del Señor, y una hija de Ajab fue su mujer.
19 Pero por causa de David, su siervo, el Señor no quiso destruir a Judá, pues le había prometido a David que siempre mantendría viva su dinastía y la de sus hijos.
20 En los días de Jorán, Edom se rebeló contra el dominio de Judá, y nombró su propio rey.
21 Entonces Jorán se enfiló hacia Saír con todos sus carros, pero los de Edom los atacaron y los rodearon. Entonces Jorán y los capitanes de sus carros se abrieron paso durante la noche, y logró que su ejército escapara a su campamento.
22 Sin embargo, Edom se liberó del dominio de Judá hasta el día de hoy, y también Libna se rebeló en el mismo tiempo.
23 Los demás hechos de Jorán, y todas sus obras, se hallan registrados en el libro de las crónicas de los reyes de Judá.
24 Cuando Jorán se reunió con sus antepasados, fue sepultado con ellos en la ciudad de David, y en su lugar reinó Ocozías, su hijo.
Reinado de Ocozías de Judá
(2 Cr 22.1-6)
25 Jorán hijo de Ajab tenía doce años de reinar sobre Israel cuando Ocozías hijo de Jorán comenzó a reinar sobre Judá.
26 Ocozías tenía veintidós años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén un año. Su madre se llamaba Atalía, y era hija del rey Omri de Israel.
27 Como era yerno de la casa de Ajab, siguió el mal ejemplo de la familia de Ajab, y al igual que la casa de Ajab hizo lo malo a los ojos del Señor.
28 Ocozías se unió con Jorán hijo de Ajab, y juntos marcharon a Ramot de Galaad para pelear contra el rey Jazael de Siria, pero los sirios hirieron a Jorán,
29 por lo que el rey Jorán volvió a Jezrel para curarse las heridas que los sirios le hicieron frente a Ramot, cuando peleó contra el rey Jazael de Siria. Por eso Ocozías hijo de Jorán, rey de Judá, fue a visitar a Jorán hijo de Ajab en Jezrel, pues estaba enfermo.
Quilvana co Sunem najan profeta
1 Innec nic nat quilvana najan ayitca aplhaticjangviyam, profeta ilhnic nat aplhaticjasquiyam. Aptomjac nic nat profeta apcanya quilvana: Coyinyov sat lhiya tingma ac, cosavojo apquilmolhama, colhniclhac sat moc yoclhilhma. Mayic ataoc sat ongvitac acvaycmo siete años as yoclhilhma — nic nat aptomjac. 2 Inquilyajaclhoc nic nat quilvana profeta appayvam. Inmiyaclhec nic nat acyiplomo familia yoclhilhma Filistea, yoyam colhic maa siete años. 3 Natamin nic nat siete años actajaclho mocjam quilvana. Inmiyaclhec nic nat apnaclha apvisqui co Israel, yoyam etajicsojoc mocjam tingma ac najan amyip acyamasma siclho. 4 Appamejitcasquic nic nat apvisqui profeta apquilancam apvisay Giezi. Apcanyacpec nic nat Giezi eltimnacsic acyovoclhojo simpilapquiscama ayinyema mataa profeta Eliseo. 5 Apquiltimnasquic nic nat Giezi aptemaclha profeta Eliseo aplhaticjascama quilvana ayitca. Pilapcasquic nic nat acvaa quilvana, coltimnacsic apvisqui, yoyam etajicsojoc mocjam tingma ac najan amyip acyamasma siclho.
Aptomjac nic nat Giezi apcanya apvisqui: —Lhip visqui ingac, quip ilanojo as quilvana najan ayitca aplhaticjasomap alhta — nic nat aptomjac.
6 Appamejitcasquic nic nat apvisqui as quilvana. Inquiltimnasquic nic nat actemaclha maclhaticjascama ayitca. Apcanyacpec nic nat singilpilhtetemo apvisqui, yoyam colhic actajesa alnatam as quilvana najan actomja anco amyip, najan acyilhna ayinyema as amyip, acvaycmo as ningvamlha nac jay.
Apvisqui co Siria apvisay Hazael
7 Apmiyaclhec profeta Eliseo tingma Damasco. Acmasca apyimpejic nic nat apvisqui Ben-adad, apvisqui co Siria. Innec nic nat altimnasa apvactama profeta.
8 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Hazael: —Itingya sat apmescama nasa esaclhesic apnaclha profeta. Ingyane sat profeta eyasamcojo napato Visqui ingac Dios, actemaclha acmasca eyimpejic coo — nic nat aptomjac.
9 Aptiyaningvocmec nic nat Hazael, apsayclha apquilmescama nasa altamila anco asoc alinyema Damasco. Appatmaoclhec nic nat cuarenta camellos voncayispoc.
Apvocmec nic nat apnaclha profeta, aptomjac apcanya: —Apquiltamjoc eyasamcojo Ben-adad apvisqui co Siria, actemaclha acmasca apyimpejic. Naso ya etamalvomoc sat mocjam — nic nat aptomjac Hazael.
10 Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Ilhing maa, iltimnas sat apvisqui, yoyam etamalvomoc sat mocjam. Eyascasingvocmec alhta Dios Visqui ingac, yoyam ingyitsapoc sat apvisqui rey — nic nat aptomjac.
11 Apquilanoc nic nat Eliseo napaat Hazael, acyiplomo apvinama profeta:
12 Aptomjac nic nat Hazael apcanya: —¿Co laa ayinyema apvinama visqui ajac? — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Acyasamcoc coo lhip aptemaclha, yavamlha etnejic lhip nipyesicsa enaymacoc israelitas. Enatovacsic sat lhip tingma apquilvanyam elvitic sat talha. Eticyoc sat apquilyimnanic najan apquitcavoc. Epalhcatic sat avocmo quilvana inlovsavo — nic nat aptomjac.
13 Apcatingmavoc nic nat Hazael: —¡Mepqui sicyimtalhnamo coo, sicyitsomalhca simjing! ¡Movanquejec otnejic actema nac lha! — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Eyascasingvocmec alhta Dios Visqui ignac, etniclhac sat lhip apvisqui co Siria — nic nat aptomjac.
14 Appayvasquic nic nat Hazael apnaclha Eliseo, apmiyaclho apnaclha apvisqui pac, aptomjac nic nat apcanya poc: —¿Yitne ya amyaa Eliseo? — nic nat aptomjac apvisqui.
Apcatingmavoc nic nat Hazael: —Aplhenquic alhta comascoc sat acmasca apyimpejic lhip — nic nat aptomjac.
15 Moc acnim nic nat intomjac. Aptingyac nic nat Hazael manta apcalomap, aplovquisa congne yingmin. Apcapquic nic nat napaat apvisqui, yoyam ingyitsapoc. Natamin apquitsepma aptomjayclho apvisqui Hazael, apya'monquiscama apvisqui ninga Ben-adad.
Apvisqui Joram nipyesicsa co Judá
(2~Cr 21.1-20)
16 Aptimec nic nat apvisqui co Israel Joram, Acab apquitca, acvaycmo cinco años. Apvisqui co Judá aptimesacpoc nic nat Joram, Josafat apquitca. 17 Vocmec nic nat treinta y dos años aptiyascam Joram. Aptimec nic nat apvisqui co Jerusalén acvaycmo ocho años. 18 Joram aptava ilhnic nat Acab apquitca. Apvajanamquic nic nat Joram apquiltemaclha Acab aptovana najan apquiltemaclha poc apquilviscaa co Israel. Somcoc nic nat aptemaclha apanco napato Dios Visqui ingac. 19 Am nic nat eltamjoc Visqui ingac enatovacsic enlhitaoc co Judá, ayinyema ilhnic nat apvisqui David najan aptovana, yoyam elmiyovacpoc mataa, eltimjic sat malha calevascama nipyesicsa co Judá.
20 Naysicsa aptimem nic nat apvisqui Joram, apquilinmelham apnaymacoc co Edom, apquiltingyasquisa apvisqui apancaoc. 21 Apnalaclhec nic nat carros apancaoc apvisqui Joram apquilmiyaclho tingma Zair. Apquilvitac nic nat apquilvocjay tingma cotnaja ingmoc edomitas. Alhtaa ilhnic nat intomjac. Aplhaticjac nic nat apvisqui najan capitanes netin carros, yoyam elimpocjac nipyesicsa edomitas cotnaja ingmoc. Apquilinyajamquic nic nat cotnaja ingmoc. 22 Am nic nat elpalhavocmoc mocjam edomitas nipyesicsa co Judá, acvaycmo as ningvamlha nac jay. Am nic nat elpalhavocmoc mocjam apnaycam tingma Libna.
23 Yitnec nic nat actalhesomalhca mocjam amyaa aptemaclha apvisqui Joram, acvisay vaycajac crónicas apquilviscaa co Judá. 24 Apquitsepquic nic nat Joram, apcatoynacpec nic nat Tingma David, apcatoynamacpilha apquilyeyjamcaa. Aptimesacpec nic nat apvisqui Ocozías, apya'monquiscama apyap ninga.
Apvisqui Ocozías nipyesicsa co Judá
(2~Cr 22.1-6)
25 Aptimec nic nat apvisqui co Israel Joram, Acab apquitca, acvaycmo doce años. Aptimesacpec nic nat apvisqui co Judá Ocozías, Joram apquitca. 26 Vocmec nic nat veintidós años aptiyascam Ocozías aptimesacpo apvisqui co Jerusalén. Acvaycmo un año aptimem apvisqui nipyesicsa co Judá. Inquin nic nat acvisay Atalía, acyeyjamcaa ilhnic nat Omri, apvisqui nipyesicsa co Israel. 27 Apyiplovcasquic nic nat Ocozías aptemaclha ilhnic nat Acab, ayinyemayaclha apmolhama. Somcoc nic nat aptemaclha apanco apvisqui Ocozías napato Dios Visqui ingac.
28 Appasmeclhec nic nat Ocozías najan Joram, Acab apquitca, elimpocjac sat tingma Ramot yoclhilhma Galaad, elinmelham sat apvisqui co Siria apvisay Hazael. Innec nic nat acyimsasa Joram nipyesicsa sirios. 29 Aptajaclhec nic nat tingma Jezreel, ayinyema apquilyimsem apquiltimesquiscama co sirios naysicsa apquilimpocjay tingma Ramot. Elhic sat maa, yoyam etamalvomoc sat mocjam. Apmiyaclhec nic nat Ocozías etnejic maycaa apnaclha Joram apna Jezreel.