Una nación pecadora
1 Visión que Isaías hijo de Amoz tuvo acerca de Judá y de Jerusalén en los días de los reyes Uzías, Yotán, Ajaz y Ezequías, los cuales reinaron en Judá.
2 Así dice el Señor: «Ustedes, los cielos, ¡oigan! Y tú, tierra, ¡escucha! He criado hijos, los he visto crecer, pero ellos han pecado contra mí.
3 El buey conoce a su dueño, y el asno conoce el pesebre de su amo, pero Israel no entiende; ¡mi pueblo no tiene entendimiento!»
4 ¡Ay, gente pecadora, pueblo bajo el peso de la maldad! ¡Ay, simiente de malvados, hijos corrompidos que han abandonado al Señor! Han provocado la ira del Santo de Israel; ¡le han dado la espalda!
5 ¿Por qué quieren ustedes ser castigados todavía? ¿Van a seguir siendo rebeldes? Tienen toda la cabeza enferma, y todo el corazón adolorido.
6 De la punta del pie a la cabeza no tienen nada sano. Todo son heridas, hinchazones y llagas abiertas, que nadie ha curado ni vendado ni limpiado con ungüento.
7 Ante ustedes su tierra es asolada, e incendiadas sus ciudades. Su país es devorado por gente extraña, ¡asolado como si lo asolaran extraños!
8 La hija de Sión se ha quedado solitaria. ¡Parece la enramada de una viña, la cabaña de un melonar! ¡Parece una ciudad desolada!
9 Si el Señor de los ejércitos no nos hubiera dejado un remanente, un poco más y seríamos como Sodoma, ¡semejantes a Gomorra!
Invitación al arrepentimiento
10 Príncipes de Sodoma, ¡oigan la palabra del Señor! Pueblo de Gomorra, ¡escuchen la enseñanza de nuestro Dios!
11 El Señor dice:
«¿Para qué me sirven sus muchos sacrificios? Estoy harto de holocaustos de carneros y de la grasa de animales gordos; no me agrada la sangre de bueyes, ni de ovejas y machos cabríos.
12 »Cuando ustedes vienen a presentarse ante mí, ¿quién les pide que traigan esto, o que pisoteen mis atrios?
13 No me traigan más ofrendas inútiles. El incienso me repugna; no soporto la luna nueva ni el día de reposo, ni las reuniones que convocan; sus fiestas solemnes son inicuas.
14 Mi alma aborrece sus lunas nuevas y sus fiestas solemnes; ¡son para mí una carga insoportable!
15 Cuando ustedes tiendan las manos hacia mí, yo apartaré de ustedes mis ojos. Y cuando multipliquen sus oraciones, no las oiré, pues tienen ustedes las manos llenas de sangre.
16 ¡Lávense! ¡Límpiense! ¡Aparten de mi vista sus malas acciones! ¡Dejen de hacer lo malo
17 y aprendan a hacer lo bueno! ¡Busquen la justicia! ¡Reprendan a los opresores! ¡Hagan justicia a los huérfanos y defiendan los derechos de las viudas!»
18 El Señor dice:
«Vengan ahora, y pongamos las cosas en claro. Si sus pecados son como la grana, se pondrán blancos como la nieve. Si son rojos como el carmesí, se pondrán blancos como la lana.
19 Si ustedes quieren y me hacen caso, comerán de lo mejor de la tierra;
20 pero si no quieren y son rebeldes, serán consumidos por la espada.»
Sí, la boca del Señor lo ha dicho.
Juicio y redención de Jerusalén
21 ¡Ay, ciudad fiel! ¡Cómo te has prostituido! Antes residía en ti la justicia y el derecho, y ahora el asesinato.
22 Tu plata se convirtió en escoria; tu vino se mezcló con agua.
23 Tus príncipes son rebeldes y cómplices de ladrones; todos ellos aman el soborno y van tras las recompensas; no les hacen justicia a los huérfanos, ni les importa defender los derechos de las viudas.
24 Por lo tanto, así dice Dios, el Señor de los ejércitos, el Fuerte de Israel:
«Voy a vengarme de mis enemigos; voy a desquitarme de mis adversarios.
25 Luego volveré mi mano contra ti, y limpiaré tu escoria hasta dejarla pura, y te quitaré toda tu impureza.
26 Haré que tus jueces sean como eran al principio, y que tus consejeros sean como eran antes. Después de eso te llamarán “Ciudad de justicia”, “Ciudad fiel”.
27 »Sión será rescatada por medio de la justicia, y los que se vuelvan a mí, por medio del derecho.
28 Pero los rebeldes y pecadores serán aniquilados al mismo tiempo, y los que abandonan al Señor serán consumidos.
29 Entonces ustedes se avergonzarán de las encinas que tanto amaban, y lamentarán haber elegido esos huertos.
30 Serán ustedes como encinas que se quedan sin hojas, ¡como huertos carentes de agua!
31 Los fuertes serán como estopa, y sus hechos serán la chispa que prenda fuego a unos y otros; y arderán, y no habrá quien apague el fuego.»
Apquiltemaclha apancaoc enlhitaoc
1 Apnec nic nat profeta Isaías Dios aplingascama. Amoz apquitca ilhnic nat Isaías. Invitac nic nat apvanmoncama profeta Isaías. Invitac nic nat apquiltemaclha enlhitaoc Judá apmolhama najan tingma Jerusalén. Invitac nic nat naysicsa aptimem apvisqui nipyesicsa Judá apmolhama apvisay Uzías najan Jotam najan Acaz najan Ezequías.
2 Quip elaylhojo quellhip apnaycam netin najan quellhip apnaycam nalhpop. Eycaso appayvam: —Acvanimcasquic alhta eyitquic. Eltanongvocmec alhta, elyinyovquic alhta.
3 Pac oyitsic actemaclha nintoscama: Inyicpilcoc mataa avtip vayqui acyinyovascama. Inyicpilcoc mataa actoycamcolha yamelyeyjaycoc avtip tingma pac. Am jelyicpilcac mataa enlhitaoc Israel. Eltanongvocmec alhta enlhitaoc ajancaoc.

4 Quellhip layi enlhitaoc apquilmapsomcaa najan apquilsilhnanomap apanco. Ticyovam yapmayc aptovana nac quellhip. Apquilpinsem nac quellhip. Apquilyinyovquic quellhip Dios Apyimtalhnamo. Apquilvennam quellhip aptomja Apvisqui apponquinomap nipyesicsa enlhitaoc Israel. Apquilyinyovquic quellhip.
5 ¿Jalhco sat actema oyanmongsiclha apquiltemaclha quellhip? Selinmelhaycam apquiltomja mocjam quellhip. Acmasca intomjac apquilvalhoc quellhip najan acmasca apcatcoc.
6 Paj lhama enlhit apyimpeoc altamila ayenmo apmancoc acvocmo apcatcoc. Cascama alyipjaycam apyimpeoc. Cascama alpilhyicjay apyimpeoc najan apquilyimsem actiyapma ema. Mepqui mactamilquisquiyam apquilyimsem. Mepqui macpilhquitquiscama najan mepqui aptimesquiscama panatem alvoyam.

7 Actamopeycaoc intomjac quellhip apquilaoclha. Apmetquic alhta tingma apancaoc. Apnaclhec acyilhna enlhitaoc cotnaja apquilaoclha napatavo quellhip. Intovasalhquic apquilaoclha quellhip acno ilhnic nat aptovasomap tingma Sodoma.
8 Am alhta etvasacpoc tingma Jerusalén, malha sictamongvoyam apcaymomap. Malha tingma netin apyitna amyip ayimjaclha uva. Malha tingma netin apcaymomap.
9 Singmasma aptomja Dios Apyimnatem. Am alhta ancoc jingilmiyavac ningilaymomalhca incanit, colhojoc sat actemaclha aptovasomap tingma Sodoma najan aptovasomap tingma Gomorra — alhta aptomjac Dios.
Actemaclha apquilyanmonquiscama apquilvalhoc
10 Quellhip apquilviscaa tingma Sodoma. Elaylhojo sat Dios appayvam. Quellhip enlhitaoc tingma Gorra. Quip elaylhojo singanamaclha ayinyema Dios.

11 Aptomjac Dios singilanya: —¿Jalhco sat otnejic cotlaycaoc asoc acticyovam selmescama quellhip? Am colcac evalhoc sicvita nipquesic apticyovam acyanmongam melyascalhma. Najan sicvita acpilhmoc vayqui ayitcoc acnamilay acticyovam. Am oltamjoc oticjanic vayqui ema ac najan nipquesic em'pac najan yataay em'pac.
12 Apquilvoctac sat ancoc tingma ajac yoyam jelanojo, ¿soc alhta aptomja apcanem yoyam enatovacsic coning napocja tingma apponquinomap?
13 Nojelsantimquis nasa asoc seyaycaoc. Actanovquic coo seticjansa. Apquiltamilcasquic mataa quellhip aptemaclha piltin apjalhnancoc najan acnim ninnayclhilha najan actemaclha apcaneyquiclhilha. Am coo ovanac ongvasicjojo fiesta apancaoc najan actemaclha apquilitsovascama.
14 Am colcac mataa evalhoc fiesta apancaoc najan aptemaclha piltin apjalhnancoc. Malha acyamposcama evalhoc intomjac silan'o. Acyampac coo siclingaycamco.
15 Ayapquic coo najat emic sicvita apquilyaseclho netin apmeoc yoyam jelpayicsojo. Am ongvajalhnoc mataa cotlaycaoc apquililmalhnancama quellhip. Inquilyilhvasquic apmeoc ema 'pancaoc apquilajem poc.
16 Elyapasaoc yingmin yoyam comopiclha apyimpeoc quellhip. Etlhaoc sat apquiltemaclha apancaoc. Elvatsaoc sat apquiltemaclha acmasom.
17 Elyasingvom sat actemaclha acpeyvomo. Elpasim sat aptomja aplingaycamco acyimtalhnama. Elma sat tacja apquilyeyjeycam. Elimlimojo sat quilvana lhintampaa — alhta aptomjac Dios.

18 Aptomjac alhta mocjam Dios: —Jelyota quellhip, ongilyasamcojo sat actomja acpeyvomo. Inpaysacmoc sat ancoc apquilvalhoc quellhip ayinyema acyivey melyascalhma, cotnejic sat ayalhnayo apquilvalhoc, acmopoy sat cotnejic, malha mataymong anic. Cayjec sat ancoc apquilvalhoc ayinyema melyascalhma, cotamilam sat. Cotnejic sat malha nipquesic apva apmopoy.
19 Apquililtamjoc sat ancoc elaylhojo sicpayvam, ellhovac sat mocjam acyilhna apquilcaycaoc.
20 Am sat ancoc eliltamjoc quellhip elaylhojo. Apquiltimec sat ancoc selinmelhaycam coo, eticyoc sat quellhip ayinyema sovo acvinatem. Eycaso alhta Dios appayvam.
Apquiltemaclha apancaoc co Jerusalén
21 Apquiltasic alhta siclhoc quellhip co Jerusalén. Apquiltomjaclhec quellhip apquilanatama. Apquilpeyvoc alhta siclhoc quellhip. Apquiltomjaclhec eyca ticyovam 'yapmayc.
22 Intomjaclhec asoc alhamalhca plata apancaoc asoc alyinmom. Apquilpalhaquiscama yingmin apquiltomjac quellhip vino.
23 Enlhit apquilimja apmamyi alhta siclho. Apquiltomjaclhec apquilminyilhma. Apquililtamjoc mataa etnejic acyanmongam apquilyilhasquiscama. Inquitsepquic mataa apnenyaoc yoyam ellhocac. Am elmiyavac mataa apquilyeyjeycam naysicsa apquillingaycamco najan lhintampaa naysicsa apquillingaycamco acyimtalhnama.
24 Eycaso appayvam Dios aptomja visqui apyimnatem nipyesicsa enlhitaoc Israel: —Ja'jay, oyanmonquisquisic sat apquiltemaclha cotnaja ingmoc. Cotamilam sat evalhoc natamin sicsovjom apquiltomja selinmelhaycam.
25 Olpatjetic sat quellhip yoyam ellingamcojo sicyanmongsayclha apquiltemaclha. Malha yinmongam actic naysicsa talha sat cotnejic. Oyinyoc sat acyamopoy actomja actanovmalhca.
26 Otnimsic sat mocjam apquilviscaa nipyesicsa quellhip najan apquilyascamco apquiltemaclha, acno siclhoc alhta. Eltamjacpoc sat mocjam quellhip apquiltamila najan apquilpeyvomo.
27 Ellingamcoc sat acyanmongayclha apquiltemaclha apnaycam tingma Jerusalén. Elmiyovacpoc sat apquiltomja apquilyanmonquiscama apquilvalhoc ayinyema Dios aptomja appeyvomo.
28 Enatovasacpoc sat aplhamoclhojo colyavemeycaoc najan enlhitaoc apquilmapsomcaa. Enatovasacpoc sat apquiltomja apquilyamasma Dios Visqui ingac.
29 Elmancangvomoc sat quellhip ayinyema apquilpayescamo masit apquilimja amyip najan ayimjaclha yamit acma acyilhna apquilyacyescama quellhip.
30 Ellhojoc sat quellhip yamit actomja acpaliyam apva. Ellhojo sat quellhip ayimjaclha yamit mepqui acmamay.
31 Enlhit apyimnatem elhojoc sat yamit actajapma. Enlhit aptemaclha colhojoc sat talha alayvom. Comyetic sat lhama. Paj lhama enlhit yoyam esponsic — nic nat acvitay apvanmoncama Isaías.