El santuario único
1 »Estos son los estatutos y decretos que ustedes tendrán cuidado de poner por obra todos los días que ustedes vivan en la tierra que el Señor, el Dios de sus padres, les ha dado en posesión.
2 Destruirán por completo todos los montes altos y colinas, y todo árbol frondoso, donde sirvieron a sus dioses las naciones que ustedes van a heredar.
3 Derribarán sus altares, harán pedazos sus estatuas, echarán al fuego sus imágenes de Asera, destruirán las esculturas de sus dioses, y borrarán de aquel lugar su nombre.
4 Pero con el Señor su Dios no actuarán así,
5 sino que buscarán el lugar que el Señor su Dios escoja de entre todas sus tribus para poner allí la residencia de su nombre, y allá acudirán
6 para llevar sus holocaustos y sacrificios, diezmos, ofrendas elevadas, sus votos y ofrendas voluntarias, y las primicias de sus vacas y de sus ovejas;
7 allí también comerán ustedes y sus familias delante del Señor su Dios, y se regocijarán en todo lo que hagan y en lo que el Señor su Dios les haya bendecido.
8 No harán nada de lo que ahora hacemos aquí, donde cada uno hace lo que mejor le parece,
9 porque hasta el momento no han entrado al reposo y a la tierra que el Señor su Dios les da.
10 Pero cruzarán el Jordán, y habitarán en la tierra que el Señor su Dios les da como herencia, y él los hará reposar de todos los enemigos que los rodean, y vivirán tranquilos.
11 »En el lugar que el Señor su Dios escoja para poner allí su nombre, llevarán todas las cosas que yo les mando: holocaustos, sacrificios, diezmos, ofrendas elevadas, y lo mejor de los votos que hayan prometido presentar al Señor.
12 Y se regocijarán delante del Señor su Dios ustedes y sus hijos, hijas, siervos y siervas, y los levitas que habiten en sus poblaciones, ya que ellos no tienen ninguna propiedad entre ustedes.
13 Tengan cuidado de no ofrecer sus holocaustos en cualquier lugar que vean,
14 sino que deben ofrecerlos en el lugar de una de las tribus que el Señor escoja, y allí cumplirás con todo lo que yo te mando que hagas.
15 »Sin embargo, podrás matar y comer carne en todas tus poblaciones, según lo desees y según la bendición que el Señor tu Dios te haya dado. De ello podrá comer quien esté puro y quien esté impuro, como si se tratara de carne de gacela o de ciervo.
16 Pero la sangre no la comerán, sino que la derramarán sobre la tierra como si fuera agua.
17 Tampoco comerás en tus poblaciones el diezmo de tu grano, de tu vino o de tu aceite, ni las primicias de tus vacas, ni de tus ovejas, ni los votos que hagas, ni las ofrendas voluntarias, ni las ofrendas elevadas,
18 sino que las comerás delante del Señor tu Dios, en el lugar que el Señor tu Dios haya escogido; las comerás tú, y tu hijo y tu hija, y tu siervo y tu sierva, y el levita que habite en tus poblaciones, y te regocijarás delante del Señor tu Dios por todo lo que hayas hecho con tus manos.
19 Pero ten cuidado de no desamparar al levita todos tus días sobre la tierra.
20 »Cuando el Señor tu Dios ensanche tu territorio, como él te lo ha dicho, y tú digas: “Voy a comer carne”, porque deseas comerla, podrás hacerlo conforme a tu deseo.
21 Si está lejos de ti el lugar que el Señor tu Dios haya escogido para establecer allí su nombre, podrás matar alguna de las vacas o de las ovejas que el Señor te haya dado, tal y como te lo he ordenado, y comer toda la carne que quieras, dentro de tu ciudad.
22 Podrás comerla como si se tratara de carne de gacela o de ciervo, y también podrán comerla los que estén puros y los que estén impuros.
23 Pero debes ser firme en cuanto a no comer sangre, porque la sangre es la vida, así que no comerás la vida juntamente con su carne.
24 No la comerás, sino que la derramarás en tierra, como si fuera agua.
25 No la comerás, para que te vaya bien a ti, y a tus hijos después de ti, si es que haces lo recto a los ojos del Señor.
26 Pero tomarás lo que hayas consagrado, junto con tus votos, y lo llevarás al lugar que el Señor haya escogido,
27 y allí, sobre el altar del Señor tu Dios, ofrecerás tus holocaustos, y la carne y la sangre; allí la sangre de tus sacrificios será derramada sobre el altar del Señor tu Dios, y entonces podrás comer la carne.
28 Ten cuidado y escucha todas estas palabras que yo te mando, para que al hacer lo bueno y lo recto a los ojos del Señor tu Dios te vaya bien siempre, a ti y a tus hijos después de ti.
Advertencias contra la idolatría
29 »Cuando el Señor tu Dios haya destruido a tu paso las naciones de las que tú vas a tomar posesión, y las hayas tomado, y te hayas establecido en su tierra,
30 una vez que hayan sido destruidas delante de ti, ten cuidado de no tropezar al ir en pos de ellas. No preguntes acerca de sus dioses, ni digas: “Así como aquellas naciones servían a sus dioses, también yo les serviré.”
31 No trates así al Señor tu Dios, porque ellos hicieron con sus dioses todo lo que es repugnante, y que el Señor aborrece. ¡Incluso lanzaban al fuego a sus hijos y a sus hijas, como ofrenda a sus dioses!
32 »Ten cuidado de hacer todo lo que yo te mando que hagas. No le añadas nada, ni le quites.
Santuario carpa apponquinomap
1 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya: —Eycaso singanamaclha najan singascamaclha, yoyam elyiplovcasojo quellhip aclhamoclhojo acnim apquileyvam as yoclhilhma, yoyam ellhovamcoc quellhip, ayinyema Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa.
2 Elnatovas sat quilaycmasquiscama apancaoc, apquilayo mataa actomja apquilaoclha, apquilanyomap quellhip elantipsic maa. Elnatovas acyitnamaclha quilaycmasquiscama netin inquilhe alvinatem najan alyavatem, najan coning yamit acyivey. 3 Elnatovas sat altares apquilvatnamaclha apancaoc, elnatovas quilaycmasquiscama mataymong, elvit sat talha quilaycmasquiscama yamit, elsavojo sat apnatovascama quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Colvoncomoc sat enlhitaoc apquiltemaclha apquilayo quilaycmasquiscama.
4 Noelvajanaoc nasa quellhip apquilayoclha actomja apquilaoclha. 5 Dios Apyimtalhnamo elyacyecsic sat mayayoclha nipyesicsa apquilmolhama tribus enlhitaoc, apvamlha pac lhama carpa apponquinomap, yoyam eltingya quellhip. 6 Elnapoc sat maa apnatoscama macmescama Dios malvatnama talha, yoyam colhic ayaco Dios, elmecsic sat lhama asoc acyitna inlhojo diez asoc, najan contribuciones apquilyamasma acyanmongam, najan promesas apquillhanma mepqui apquilyeycajascaoc najan ofrendas macmescama Dios, najan apquilanyomap elmecsic apnatoscama apquitcoc siclha apvitay, najan vayqui najan nipquesic. 7 Eltovamcoc sat quellhip napato Dios, apquilpasmeyquiclha familias. Elitsovacsojoc sat lhama quellhip ayinyema apquiltamjaycam quellhip naysicsa apvaticjapquiscama mataa Dios Apyimtalhnamo.
8 Apquillanac quellhip quilhvo nac jay apquiltamjoclha ellana, colapvanquejec maa yoclhilhma alhnancoc. 9 Am elvocmoc mocjam as yoclhilhma, yoyam ellhovamcoc quellhip ellovsic apquilyampay, ayinyema Dios Apyimtalhnamo. 10 Nalhit acnim eljalhtepilhquetic quellhip vatsam Jordán, elhnam sat yoclhilhma alhnancoc ayinyema apmescama Dios, mepqui apquilinmelhaycam cotnaja ingmoc najan mepqui apquilay sat cotnejic. 11 Cotnejic sat Dios apquilyacyescama acmaclha apvisay apanco, quellhip sat conyemac ofrendas macmescama Dios: apnatoscama apticyovam malvatnama talha, yoyam colhic ayaco Dios, najan macmescama Dios lhama asoc acyitna inlhojo diez asoc (diezmo), najan contribuciones acyanmongam apquilyamasma, najan apquillhanma napato Dios mepqui apquilyeycajascaoc. 12 Ellanac sat fiesta quellhip napato Dios, apquilpasmeyquiclha apquitquic najan enlhit apquiltimesaycam nipyesicsa quellhip, apquilpasmeyquiclha levitas apquiltomja apnaymacoc, mepqui alhta apquillhoy amyipayc levitas.
13 Noeltingya nasa moc acmatnamaclha aptoscama najan apquilvatnamaclha talha napato Dios. 14 Dios elyacyecsic sat mayayoclha nipyesicsa apquilmolhama tribus, apvamlha pac lhama tingma apponquinomap, eltimjic sat maa apquilanyomap eltimjic. 15 Naso, eltovamcoc sat quellhip apnatoscama acticyovam natingma, ayinyema Dios apmescama, eltimjic sat apquilpasmeyquiclha apnaymacoc mepqui actamila apquilvalhoc, acno aptoycaoc mataa quellhip popyit najan moc apyamonquilhma. 16 Noeltavaoc nasa acyiplomo em pac apmatnam, cotlhic sat em pac lhopactic nalhpop, malha yingmin acyanquinomalhca sat cotnejic.
17 Noeltovaoc nasa quellhip natingma acyilhna najan apnatoscama, apquilanyomap quellhip elmecsic Dios: acvisay diezmo trigo apactic, najan uva ayingmenic. Najan aceite, najan apnatoscama siclha apvitay vayqui ayitcoc najan nipquesic apquitcoc. Noelmiyov nasa moc asoc apquillhanma quellhip elmecsic Dios mepqui apquilyeycajascaoc, paj najan moc ofrendas macmescama Dios. 18 Eltovaoc sat mataa napato Dios payjoc mayayoclha carpa apponquinomap. Apquilpasmeyquiclha mataa apquitquic, najan enlhit apquiltimesaycam, najan levitas apnaycam nipyesicsa quellhip, elitsovacsojoc sat lhama quellhip naysicsa aptoycaoc. 19 Elane sat mataa levitas, yoyam elpasmoc, mepqui alvoncayam cotmongvoycamlha nelha.
20 Eyangviscomjoc sat yoclhilhma Dios, acno aplhanma mepqui apyeycajascaoc, elnajap sat mataa apnatoscama, yoyam eltovamcoc apquilpasmeyquiclha. 21 Apnec sat ancoc enlhit tingma apyitnama mocjay carpa apponquinomap, apvanquic elnapoc apnatoscama vayqui najan nipquesic payjoc apmaclha mocjay, acno apcanama siclho Dios. 22 Eltovamcoc sat apquilpasmeyquiclha, najan mepqui actamilaycam apvalhoc poc, cotnejic sat malha aptoycaoc popyit najan moc apyamonquilhma. 23 Noeltovaoc nasa aptoscama acyiplomo em pac (ema ac), acvisay acyimnatem anco. Colapvanquejec quellhip eltovamcoc apitic acyiplomo acyimnatem anco. 24 Cotlhic sat em pac (ema ac) lhopactic nalhpop, malha yingmin acyanquinomalhca sat cotnejic. 25 Noeltovaoc nasa maa, cotamiliclhac sat mataa apquileyvam quellhip najan apquitquic, acyitna inlhojo apquilyiplovquiscama napato Dios. 26 Elsaclha sat mataa tingma apponquinomap ofrendas macmescama Dios najan asoc apquillhanma quellhip mepqui apquilyeycajascaoc. 27 Enaliclha sat apnatoscama macmescama Dios, eticyoc sat, colhic alvatna talha netin altar. Coyanquinalhcac sat em pac apmatnam netin altar, eltovamcoc sat apjapitic apquilpasmeyquiclha.
28 Elaylhojo quellhip, elyiplovcasojo acno apcanama siclho Dios. Cotamiliclhac sat mataa apquileyvam quellhip najan apquitquic, apvita inlhojo apquilyiplovquiscama quellhip — nic nat aptomjac Moisés.
Mayayoclha quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios
29-30 Elnatovasacpoc sat enlhitaoc actomja apquilaoclha, apquilvocmo inlhojo quellhip as yoclhilhma, ayinyema apmescama Dios, eltimjic apquileyvomaclha quellhip. Noelvajaniclhojo nasa apquiltemaclha apancaoc metnaja israelitas, noeltime nasa apquilayo quilaycmasquiscama apancaoc, noeltingya nasa maa. 31 Noelvajanaoc nasa apquiltemaclha maa naysicsa apquilayo quellhip Dios Apyimtalhnamo. Avanjec aptanoncama Dios apquilayoclha quilaycmasquiscama. Apquiltemaclha apancaoc apquilajem apquitquic macmescama quilaycmasquiscama malvatnama talha.
32 Elyiplovcasojo acyovoclhojo singanamaclha Dios siltimnascama quellhip acnim nac jay. Noelayim nasa moc, noelyeycajas nasa moc.