Profecía contra Babilonia
1 Por medio del profeta Jeremías el Señor dio este mensaje contra Babilonia, es decir, contra la tierra de los caldeos.
2 «¡Anúncienlo en las naciones! ¡Levanten las banderas y háganlo saber! ¡Ya es del dominio público, así que no lo disimulen! ¡Digan que Babilonia ha sido conquistada, que el dios Bel ha quedado confundido, y que Merodac está deshecho! Las imágenes de sus ídolos han sido destrozadas.
3 La atacó una nación del norte, y dejó desolada su tierra. Ya no hay en ella gente ni animales. ¡Todos huyeron, todos se han ido!
4 »Cuando llegue el momento, vendrán juntos los hijos de Israel y los hijos de Judá, y llorando irán en busca del Señor su Dios.
—Palabra del Señor.5 »Preguntarán por el camino de Sión, y hacia allá se dirigirán, y unos a otros se dirán: “Vengan, hagamos con el Señor un pacto eterno que jamás se olvide.”
6 »Mi pueblo es un rebaño de ovejas perdidas. Sus pastores las hicieron perder el camino, y se descarriaron por los montes. Anduvieron de monte en monte, y se olvidaron de sus rediles.
7 Todos los que las hallaban, las devoraban; sus enemigos alegaban no cometer ningún pecado, porque antes ellas habían pecado contra el Señor, que es mansión de justicia y esperanza de sus padres.
8 »¡Huyan de Babilonia! ¡Salgan del país de los caldeos! ¡Sean como los machos cabríos, que van al frente del rebaño!
9 Porque yo estoy incitando contra Babilonia a una alianza de poderosos pueblos del norte, y voy a hacer que la ataquen. Desde allá se prepararán para atacarla, y la conquistarán. Son arqueros diestros y valientes, y sus flechas siempre dan en el blanco.
10 Caldea será botín de guerra; todos los que la saqueen quedarán satisfechos.
—Palabra del Señor.11 »Y es que ustedes, babilonios, se alegraron y regocijaron destruyendo a mi pueblo. Retozaron como novillas sobre la hierba, relincharon como caballos.
12 Pero esa ciudad que los vio nacer quedará avergonzada y humillada, convertida en un desierto, en un árido páramo. ¡Será la menos importante de las naciones!»
13 La ira del Señor hará que se quede abandonada y sin que nadie la habite. Todos los que pasen por Babilonia quedarán asombrados y se burlarán de su desgracia.
14 Ustedes todos, los que tensan el arco: ¡fórmense y rodeen a Babilonia! ¡Disparen sus flechas, y no las escatimen! Porque Babilonia pecó contra el Señor.
15 ¡Rodéenla y lancen gritos contra ella! ¡Tomen venganza de ella, y hagan que se rinda! ¡Derriben sus torres, y echen abajo sus murallas! ¡Hagan con ella lo que ella hizo con otros! ¡Esta es la venganza del Señor!
16 ¡Acaben en Babilonia con todos los que siembran y siegan! Cuando los extranjeros se enfrenten a la espada destructora, todos ellos volverán los ojos a su pueblo y saldrán huyendo a su país.
17 Israel es un rebaño descarriado, dispersado por los leones. Primero lo devoró el rey de Asiria, y después el rey Nabucodonosor de Babilonia le trituró los huesos.
18 Por lo tanto, así ha dicho el Señor de los ejércitos y Dios de Israel:
«Voy a castigar al rey de Babilonia y a su país, como antes castigué al rey de Asiria.
19 Y haré que Israel vuelva a su lugar de residencia, para que se alimente en el Carmelo y en Basán; para que sacie su apetito en el monte de Efraín y en Galaad.
20 Cuando lleguen el día y el momento, se buscará acusar a Israel por su maldad, y a Judá por sus pecados, y no se hallará de qué acusarlos, porque yo perdonaré a los que haya dejado con vida.
—Palabra del Señor.21 »¡Ataca a la tierra de Meratayin, y a los habitantes de Pecod! ¡Destrúyelos, persíguelos hasta matarlos! ¡Haz todo tal y como yo te lo he ordenado!»
—Palabra del Señor.22 Se oye en la tierra estruendo de guerra y de gran destrucción.
23 ¡Babilonia, que desmenuzaba a otros pueblos como un martillo, ahora ha sido totalmente desmenuzada! ¡Se ha convertido en motivo de horror para todas las naciones!
24 El Señor te tendió una trampa, Babilonia, y caíste en ella. Sin darte cuenta, quedaste atrapada, porque lo desafiaste.
25 Abrió el Señor su arsenal, y en su furia sacó sus armas. Esto lo ha hecho el Señor, el Dios de los ejércitos, en la tierra de los caldeos.
26 ¡Vengan contra ella desde los confines de la tierra! ¡Abran sus graneros, y conviértanla en un montón de ruinas! ¡Destrúyanla, que no le quede nada!
27 ¡Maten a todos sus novillos! ¡Llévenlos al matadero! ¡Ay de ellos, pues su día ha llegado! ¡Llegó la hora de su castigo!
28 Puede oírse a los que huyen en desbandada de la tierra de Babilonia, y dan en Sión las noticias de que el Señor nuestro Dios se está vengando por lo que antes hicieron en su templo.
29 «¡Junten alrededor de Babilonia a los arqueros! ¡Acampen contra ella y lancen sus flechas! ¡Que no escape nadie! ¡Denle su merecido! ¡Hagan con ella lo que ella hizo con otros! Porque ella se rebeló contra el Señor, contra el Santo de Israel.
30 Por eso sus jóvenes caerán muertos por las calles. Ese día, todos sus guerreros serán derrotados.
—Palabra del Señor.31 »Yo estoy contra ti, pueblo insolente. Ha llegado ya el día y la hora de tu castigo.
—Palabra del Señor de los ejércitos.32 »Y tú, pueblo insolente, tropezarás y rodarás por tierra, y no habrá quien te levante. Yo les prenderé fuego a tus ciudades, y quemaré todos sus alrededores.»
33 Así ha dicho el Señor de los ejércitos:
«Los hijos de Israel y los hijos de Judá fueron oprimidos al mismo tiempo; todos sus opresores los tomaron cautivos y no los quisieron soltar.
34 Pero yo soy su poderoso Redentor. Mi nombre es el Señor de los ejércitos. Yo seré su defensor, y daré reposo a su tierra, pero a los habitantes de Babilonia no los dejaré reposar.
35 »¡Guerra contra los caldeos! ¡Guerra contra los habitantes de Babilonia! ¡Guerra contra sus príncipes y sus sabios!
—Palabra del Señor.36 »¡Guerra contra los adivinos! ¡Que pierdan su sabiduría! ¡Guerra contra sus valientes! ¡Que pierdan el valor!
37 ¡Guerra contra sus caballos y sus carros, y contra toda la gente que en ella se encuentra! ¡Que se acobarden como mujeres! ¡Guerra contra sus tesoros! ¡Que sean saqueados!
38 ¡Que todos sus manantiales se sequen! Porque son un país idólatra, aturdido con tantas imágenes.
39 »Por lo tanto, Babilonia llegará a ser la guarida de las fieras salvajes y de los chacales; allí también se guarecerán los polluelos del avestruz, y nunca más volverá a poblarse, ni habrá jamás quien la habite.
40 Será como cuando yo destruí a Sodoma y Gomorra, y a sus ciudades vecinas: nunca nadie volverá a habitarla.»
—Palabra del Señor.41 Viene ya un pueblo del norte. Una gran nación y muchos reyes se levantan desde los confines de la tierra.
42 Son crueles y desalmados. Manejan el arco y la lanza, montan caballos, y su voz resuena como el mar. Se preparan a atacarte, pobre Babilonia, como hombres de guerra que son.
43 Cuando el rey de Babilonia supo la noticia, sus manos desfallecieron; le sobrevino la angustia, y le dieron dolores como de mujer parturienta.
44 «Yo vendré contra la fortaleza amurallada, como un león que sale de los bosques del Jordán, y muy pronto los haré huir de la ciudad. Pondré al frente de ella a quien yo elija; porque ¿quién puede compararse a mí?; ¿quién puede ocupar mi lugar?; ¿qué pastor puede hacerme frente?
45 Así que oigan lo que yo, el Señor, he determinado hacer contra Babilonia, y los planes que he trazado contra el país de los caldeos. Aun sus niños más pequeños serán llevados cautivos, y sus casas serán destruidas.
46 Cuando Babilonia sea conquistada, sus gritos harán que tiemble la tierra; su clamor se oirá en todas las naciones.»
Mactovascama tingma najan yoclhilhma Babilonia
1 Eycaso amyaa apquillhenacpo caldeos co Babilonia. Aptomjac nic nat Visqui ingac apcanya Jeremías elngacsic amyaa:
2 ¡Ellingas sat amyaa nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco! ¡Noelmiyov nasa amyaa, elyascasingvom sat enlhitaoc, yoyam melquinatsejec sat! Eltime sat elanic: ¡Apquilmacpec apyovoclhojo co Babilonia! Mepqui acmovan quilaycmasquiscama Bel, najan moc quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios Marduc actomja actovasomalhca. ¡Inatovasalhquic quilaycmasquiscama acyovoclhojo!
3 Apquililhyacmec cotnaja ingmoc payjoc nilhqueyja, enatovacsic sat yoclhilhma. Mepqui enlhit apuileyvam maa. Apquilinyajamquic apyovoclhojo, najan enlhit najan apnatoscama — alhta aptomjac Visqui ingac.
Apquiltajayclha israelitas apquilmomap
4 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Nalhit acnim sat cotnejic, eltajiclhac sat mocjam israelitas najan co Judá, elyinyoc sat yoclhilhma Babilonia. Eltingyac sat mocjam Dios Visqui apancaoc, naysicsa apyapcalhem jeltingyac sat coo. 5 Elpeyvojoc sat amay tingma Jerusalén, apquilpamejitsacpo nalhit amay: Pac ontingyac sat mocjam Visqui ingac najan pacto ningmiyovmalhca, jingilvoncamejec sat mataa — apquiltomjac maa.
6 Apquilyitsomacpo enlhit ajancaoc nipquesic apquillhinganyam, mepqui apquiltamilquiscama apquilancam. Apquillhinganacmec netin inquilhe, apquilvocmo moc inquilhe, inquilvoncacmec maa apquilinyemayaclha. 7 Apquilimpocjac maa cotnaja ingmoc, apquilpamejitsa: Jave ningilsilhnanomalhca inganco. Yitnec maa apquilsilhnanomap apanco, apquilyamasma Visqui apancaoc aptomja apquilmasma, apquillhanma nic nat apquilyeyjamcaa apvisay apquilmasma apancaoc — alhta apquiltomjac — alhta aptomjac Visqui ingac.
8 Aptomjac mocjam Visqui ingac: ¡Elinyajaoc sat quellhip! ¡Elyinyov sat Babilonia apquileyvomaclha caldeos! ¡Elyingacpojo sat, enaliclha sat apnaymacoc, acno apnalayclha apnatoscama!
9 Otnesquisic sat elimpocjac poc cotnaja ingmoc nipyesicsa co Babilonia, payjoc nilhqueyja. Elimpocjac sat tingma apvanyam, yoyam elmoc. Apquilimsec mataa yanca apancaoc, mepqui apquiltaticpongam.
10 Elmacpoc sat apyovoclhojo caldeos, elnatamacpoc sat apquilnatam. Eycaso sicpayvam sicvisay visqui apancaoc.
Apquilmomap co Babilonia
11 ¡Elitsovacsojo quellhip co Babilonia, apnatovascama alhta quellhip enlhit ajancaoc! ¡Elnilhtingaoclha quellhip, acno actemaclha vayqui ayitcoc najan apquilpayvascama apvajic nolhing!
12 Elmancangvomoc sat quellhip, etvasacpoc sat tingma apvanyam apyovoclhojo najan yoclhilhma apancaoc. Cotniclhac sat yoclhilhma actamopeycaoc, mepqui enlhit sat cotnejic.
13 Ayinyema coo siclom sicnatovascama enlhitaoc, cotniclhac sat yoclhilhma actamopeycaoc mepqui enlhit. Cotlapsic sat enlhit apquilyeycajay, apquilvita inlhojo acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc — alhta aptomjac Visqui ingac.
14 ¡Quellhip apquilmaycam pilhpaalh, elvocjingvom sat tingma apvanyam Babilonia! ¡Elyijing sat yanca apancaoc! ¡Eticyoc sat apquilinmelhaycam Visqui ingac!
15 ¡Elilpalhamam sat actemaclha apquilimpocjay lhalhma anco! ¡Apquilvatsamquic co Babilonia! ¡Apquilyaninquic tingma nitno! ¡Inquilyaninquic mataymong apjalhtam tingma! ¡Visqui ingac eyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc, elimpocja sat quellhip! ¡Colhic sat acyanmongseclho apquiltemaclha apancaoc nano!
16 ¡Noelayim nasa enlhit, yoyam eltingya acyilhna amyip najan elquiniclha actic! ¡Quellhip metnaja israelitas, elinyajaoc sat apquilinyemayaclha!
Apquiltajayclha israelitas
17 Apquilyitsomacpo israelitas nipquesic aplhinganyam, acyamascam yamacmeyva. Apcaplhinquic alhta siclho apvisqui co Asiria, yoyam ingyajic. Natamin aptovquic alhta apilhquipcoc apvisqui co Babilonia Nabucodonosor. 18 Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui sicyimtalhnamo nipyesicsa israelitas: Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc co Babilonia, acno sicyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc co Asiria. 19 Otajicsojoc sat mocjam israelitas elhnam apquilaoclha, payjoc Carmel, najan payjoc Basán, najan payjoc inquilhe Efraín, najan payjoc Galaad. Colhojoc sat apquilvitay acyivey aptoycaoc apnatoscama nipquesic. 20 Mepqui apquilsilhnanomap najan mepqui melyascalhma elhnam sat israelitas najan co Judá, ayinyema siyasicjayquiclho mocjam enlhit apquilaymomap, sicmascosa melyascalhma — alhta aptomjac Visqui ingac.
Apquilingaycamco acmasom co Babilonia
21 Aptomjac alhta Visqui ingac apquilanya: ¡Elimpocja sat yoclhilhma Merataim najan apnaycam payjoc Pecod! (yoclhilhma Babilonia) ¡Elminlhinaoc sat maa, elnatovas sat, yoyam eticyoc, acno siyanama eltimjic! — alhta aptomjac.
22 Inlingalhquic apquilpalhamaycam apquilimpocjay, avanjec apnatovascama.
23 ¡Quellhip co Babilonia apquiltomja siclho malha martillo apticpaycam enlhitaoc lhalhma anco! ¡Apnatovasomap quellhip quilhvo nac jay! ¡Pilapcasquic enlhit lhalhma anco, apquilvita apnatovasomap co Babilonia!
24 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Apquilmacpec quellhip co Babilonia, acmam tava apac trampa sicpicanma coo. Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha quellhip, apquiltomja selinmelhaycam siclho — alhta aptomjac.
25 Aptingyascasquic alhta Visqui ingac apquilmaycam naysicsa aplom pac. Apquilanyacpec alhta enlhitaoc lhalhma anco elimpocjac nipyesicsa caldeos.
26 Aptomjac Visqui ingac apquilanya: ¡Elimpocja sat quellhip! ¡Elnatamaoc sat apquilnatam najan acyilhna! ¡Elsavojo sat apquilvatnama talha, elnatovas maa! ¡Mengyaymacpejec sat lhama enlhit!
27 ¡Elnajap sat singilpilhtetemo, eticyoc sat malha vayqui! ¡Co Babilonia layi! ¡Quilhvo nac ja apquillingamco acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc! — alhta aptomjac.
28 (Apquilvaac tingma Jerusalén enlhit apquilinyem co Babilonia. Apquillingasquic alhta amyaa apyanmongsayclha Dios Visqui ingac apquiltemaclha co Babilonia, apnatovascama siclhoc nat tingma apponquinomap.)
29 ¡Elansiclha sat singilpilhtetemo, elimpocjac sat Babilonia! ¡Elvocja sat tingma, mengyinyejic sat lhama! ¡Elyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc! Apquilinmelham alhta Dios Visqui apyimtalhnamo, apvisay mayayo nipyesicsa israelitas.
30 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Eticyoc sat apquilyimnanic co Babilonia apvalhoc tingma apvanyam, mengyaymacpejec sat lhama singilpilhtetemo as acnim.
31 Aptomjac Visqui ingac: ¡Quellhip co Babilonia, elavojo! Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc quellhip quilhvo nac jay.
32 Elpalamoc sat quellhip, mepqui mataa apnalhaticjay, mepqui apmasma. Olvitic sat talha payjoc tingma apquilvanyam, enatovasacpoc sat apyovoclhojo lhalhma anco — alhta aptomjac.
33 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Avanjec apquillingaycamco acyimtalhnama enlhitaoc Israel najan co Judá. Apquilmacpec alhta nipyesicsa cotnaja ingmoc, mepqui mataa apquiltajayclha. 34 Apyimnatem apanco apquilvomquiscama tap, apvisay Visqui apyimtalhnamo, aptemaclha appeyvomo. Olmeyvoc sat enlhit ajancaoc ontovacsic sat coo Babilonia — alhta aptomjac.
35 Aptomjac mocjam Visqui ingac: ¡Eticyoc sat co Babilonia! ¡Eticyoc sat apquilviscaa najan apquilyascamco!
36 ¡Eticyoc sat apquilyojolhma, apquilyitsomacpo ayanem!
37 ¡Eticyoc sat singilpilhtetemo naysicsa apquilpilhyinamam ayinyema apquilay! ¡Eticyoc sat nolhing apquilyinyovascama carros! ¡Eticyoc sat singilpilhtetemo apquiltomjayclho quilvanaa mepqui alyimnatem! ¡Eticyoc sat apquiltamilquiscama asoc acmamnave, colnatamalhcac sat!
38 ¡Coymac sat vatsam, mepqui yingmin ayinyem sat cotnejic! Cotlaycaoc quilaycmasquiscama acnaycaoc as yoclhilhma Babilonia, altomja allhinganimquiscama apquilvalhoc enlhitaoc — alhta aptomjac.
39 Coleyoc sat asoc navjac as yoclhilhma, najan quilhcalhic, najan chacales yamvavo, najan lhapin. Metyisamejec sat mataa enlhit as yoclhilhma cotmongvoycamlha nelha. 40 Enatovasacpoc sat tingma apno apnatovasomap tingma Sodoma najan Gomorra, najan poc tingma. Metyisamejec sat mataa enlhit cotmongvoycamlha nelha. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
41 Apquililhyacmec enlhit appintalhnama payjoc nilhqueyja, najan apquilviscaa apquilinyema nelha as nalhpop.
42 Yitnec apquilmaycam pilhpaalh najan sovjeva. Avanjec mataa apquillom, mepqui apquilasicjayclha. Apquililpalhamam malha yingmin acvanyam ayilhtingyovam. Apquililhyacmec netin nolhing apcapaoc, yoyam elimpocjac Babilonia.
43 Avanjec alhta apcay apvisqui co Babilonia, yiplovcoc appilhyinamam. Aplingamcoc acmasca malha quilvana actimquiscama ayitca.
44 Ongvilhyemoc sat coo, malha yamacmeyva actiyapma acmampanac payjoc vatsam Jordán. Elinyajamcoc sat coo Babilonia. Coo silyacyescama enlhit etnejic sat apvisqui maa. ¿Apne ya enlhit apmopvan? ¿Soc enlhit, yoyam jeyinmelham coo? 45 Quip elaylhojo aclhanmaclha evalhoc sictemaclha, yoyam ongvinmelham co Babilonia, yoclhilhma apquileyvomaclha caldeos: Elmacpoc sat, enalacpoc sat mocjay sicaa najan melyimnatem. Cotlapsic sat apquilvitacpo. 46 Elilpalhamam sat coo Babilonia, copilhyinamoc sat nalhpop, elilmalhnac sat, yoyam elpasingvota apnaymacoc, colngalhcac sat mocjay nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco — alhta aptomjac — nic nat aptomjac profeta.