Samuel unge a David
1 Un día, el Señor le dijo a Samuel:
«¿Hasta cuándo vas a estar triste por causa de Saúl? ¿No recuerdas que yo lo deseché como rey de Israel? Mejor llena de aceite tu cuerno, y ve a Belén; allí, vas a visitar a Yesé, porque uno de sus hijos será el próximo rey de Israel.»
2 Y Samuel le preguntó:
«¿Con qué pretexto voy a ir? Si Saúl llega a saber a qué voy, de seguro me matará.»
El Señor le respondió:
«Llévate una becerra de la vacada, y di que vas a ofrecerme un sacrificio.
3 Llama luego a Yesé para que te acompañe en el sacrificio, y allí te diré lo que tienes que hacer, y consagrarás como rey a quien yo te diga.»
4 Y Samuel hizo lo que el Señor le dijo. En cuanto llegó a Belén, los ancianos de la ciudad salieron temerosos a recibirlo, y le preguntaron:
«¿Vienes con intenciones pacíficas?»
5 Y Samuel les respondió:
«Sí, vengo a ofrecer un sacrificio al Señor. Purifíquense y acompáñenme.»
Y Samuel purificó también a Yesé y a sus hijos, y los invitó al sacrificio.
6 Y cuando todos estuvieron reunidos, Samuel vio a Eliab, y pensó: «Seguramente, este es el que Dios ha escogido.»
7 Pero el Señor le dijo:
«No te dejes llevar por su apariencia ni por su estatura, porque este no es mi elegido. Yo soy el Señor, y veo más allá de lo que el hombre ve. El hombre mira lo que está delante de sus ojos, pero yo miro el corazón.»
8 Luego Yesé llamó a Abinadab, y lo puso enfrente de Samuel, pero este dijo:
«Tampoco este es el elegido del Señor.»
9 Yesé presentó también a Samá, y Samuel repitió que tampoco este era el elegido del Señor.
10 Yesé le presentó a siete de sus hijos, pero Samuel le dijo que el Señor no había elegido a ninguno de ellos.
11 Y le preguntó:
«¿Estos son todos tus hijos?»
Yesé respondió:
«Falta uno, que es el menor, pero él anda cuidando las ovejas.»
Y Samuel le dijo:
«Manda a traerlo, porque sin él no podemos sentarnos a la mesa.»
12 Yesé mandó a traerlo, y cuando este llegó lo invitó a pasar. Era un jovencito rubio, de hermosos ojos y de agradable apariencia. Entonces el Señor le dijo a Samuel:
«Este es mi elegido. Levántate y conságralo.»
13 Samuel tomó entonces el cuerno en donde llevaba el aceite, y lo ungió como rey en presencia de sus hermanos. Y a partir de ese día el espíritu del Señor estuvo sobre David.
Después de eso, Samuel regresó a Ramá.
David toca para Saúl
14 Como el espíritu del Señor ya se había apartado de Saúl, un espíritu maligno de parte del Señor lo atormentaba constantemente.
15 Entonces sus sirvientes le dijeron:
«Sabemos que te atormenta un espíritu maligno que viene de Dios.
16 Te sugerimos que envíes a alguno de nosotros para que busque quién sepa tañer el arpa. Así, cuando tu espíritu sea atormentado, este tocará el arpa y la música calmará tu espíritu.»
17 Y Saúl les respondió:
«Sí, vayan y busquen alguien que toque bien el arpa, y tráiganlo acá.»
18 Uno de sus sirvientes le dijo:
«Yo conozco a uno de los hijos de Yesé, el de Belén. Toca muy bien el arpa; es un joven valiente, fuerte y aguerrido; además, es prudente cuando habla, y muy apuesto, y el Señor está con él.»
19 Entonces Saúl envió unos mensajeros a Yesé, para que le dijeran:
«Envíame a tu hijo David, el que cuida las ovejas.»
20 Yesé tomó un asno, lo cargó con pan y una vasija de vino, y un cabrito; y por medio de su hijo David se lo envió a Saúl.
21 Cuando David llegó, se presentó ante el rey; y en cuanto Saúl lo vio, quedó tan complacido que lo hizo su escudero.
22 Luego, Saúl mandó que le dijeran a Yesé:
«Te ruego que le permitas a tu hijo quedarse conmigo, pues se ha ganado mi estimación.»
23 Y cuando el espíritu maligno venía de parte de Dios y atormentaba a Saúl, David tomaba el arpa y la tocaba. Con esto Saúl se calmaba y se sentía mejor, y el espíritu maligno se apartaba de Saúl.
Profeta Samuel apcatsisquiscama David
1 Aptomjac nic nat Dios apcanya Samuel: —¿Jalhco sat acvam comascoc acvinama apvalhoc lhip ayinyema aptemaclha Saúl? Acyinyovcasquic alhta aptimem apvisqui nipyesicsa enlhitaoc Israel. Ingva, ilic sat lhip alhancoc ningatsisquiscama yingmenic. Ongvapajacsic sat lhip tingma Belén apnaclha enlhit apvisay Isaí. Alyacyesquic coo lhama apquitca yoyam etnejic apvisqui nipyesicsa enlhitaoc.
2 Apcatingmavoc nic nat profeta Samuel: —Movanquejec oyacsic maa. Apyasamcoc sat ancoc Saúl, jeyajic sat — nic nat aptomjac.
Aptomjac nic nat Dios apcanya profeta: —Iyantemiclha sat vayqui ayitcoc. Itne sat ingyanic maa: Acvaac coo yoyam omquecsic sictoscama actemaclha macmescama Dios — sat itne. 3 Ingyane sat etasomoc vayqui ayitcoc enlhit Isaí. Olhicmocsic sat lhip yoyam etnejic. Olhicmocsic sat lhip apyimnanic. Ingyatsisquis sat maa yoyam otnesquisic apvisqui — nic nat aptomjac Dios.
4 Apquilyajaclhoc nic nat profeta Samuel actomjaclha appayvam Dios. Apvoclhec nic nat tingma Belén. Apquilamyilhamquic nic nat apquilimja apmamyi tingma apvanyam. Incacoc nic nat apnenyaoc ellinga amyaa acmasom.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —¿Yitne ya amyaa actamila? — nic nat apquiltomjac.
5 Apcatingmavoc nic nat profeta: —Eje. Acvaac coo yoyam omquecsic sictoscama actemaclha macmescama Dios. Altamjoc coo eltasetac vayqui ayitcoc. Elpenacsojo sat ellaniclha apquilvalhoc — nic nat aptomjac.
Apquilmalhnescasquic nic nat profeta Samuel yoyam epasmoc Dios enlhit Isaí najan apquitquic. Apquilanyam nic nat yoyam eltasomoc vayqui ayitcoc.
6 Apcaneyclhec nic nat maa. Apvitac nic nat profeta Samuel Isaí apquitca Eliab. Intomjac nic nat apvalhoc Samuel: Nasoc anco as enlhit aptomja Dios apyacyescama. Colhic sat ayatsisquisa — nic nat intomjac apvalhoc.
7 Aptomjac nic nat Dios apcanya profeta: —Noncolhen nasa apvalhoc lhip actemaclha apvitay apyovoclhojo najan aptemaclha apvinatem. Am alhta olyacyasac coo. Moc actemaclha ningilyacyescama nincoo moc actemaclha apquilyacyescama Dios. Ningilanoc mataa apyovoclhojo ningvita enlhit. Dios eyca apquilanoc mataa apvalhoc enlhit — nic nat aptomjac.
8 Apquevam nic nat Isaí apquitca apvisay Abinadab. Apyeycajangvoctac nic nat apnaclha profeta. Aptomjac nic nat profeta Samuel apcanya Isaí: —Jave apquilyacyescama Dios — nic nat aptomjac.
9 Apcapajasquic nic nat Isaí apquitca apvisay Sama yoyam eyeycajangvoclha. Aptomjac nic nat profeta Samuel apcanya Isaí: —Jave apquilyacyescama Dios — nic nat aptomjac.
10 Apquilapajasquic nic nat Isaí siete apquitquic yoyam elyeycajangvoclha apnaclha profeta. Aptomjac nic nat profeta apcanya Isaí: —Jave apquilyacyescama Dios as apquitquic. 11 ¿Apquilvamlha ya lhip apquitquic? — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Isaí: —Apnec mocjam apsilhyoc aptamilquiscama nipquesic — nic nat aptomjac.
Aptomjac nic nat profeta Samuel apcanya: —Ingyane sat colhic altimnasquiclho apquitca. Mongvanquejec ontovamcoc mevactamo sat apquitca — nic nat aptomjac.
12 Innec nic nat altimnasquiclho apquitca apsilhyoc. Apvoctac nic nat. Apcanayquic nic nat apyap etlhic congne. Apyatcoc nic nat apyimnanic. Inquiltasic nic nat apataoc. Aptamila nic nat apyovoclhojo.
Aptomjac nic nat Dios apcanya profeta: —Ingva, ingyatsisquis apyitsicsic as apyimnanic — nic nat aptomjac.
13 Apmec nic nat profeta Samuel alhancoc ayatsisquiscama ayingmenic. Apcatsiscasquic nic nat apyitsicsic apyimnanic nipyesicsa apquilpipma. Apvayventac nic nat Dios espíritu apanco as acnim nac jay. Apnaclhec nic nat apvalhoc apyimnanic apvisay David. Aptajavoc nic nat mocjam profeta Samuel, tingma Ramá nic nat apyasac.
Appayvascama arpa yatalhpong David.
14 Aptipquic nic nat espíritu apanco Dios apvalhoc Saúl. Somquic quilyicjamo ilhnic nat intalhnac apvalhoc. Dios nic nat apcapajascama. Inyiplovcoc nic nat mataa ayay apvalhoc Saúl.
15 Apnam nic nat Saúl apquilancam. Apquiltomjac nic nat apquilancam apquilanya Saúl: —Quip ilanojo. Actemaclha ayay apvalhoc lhip ayinyema somquic quilyicjamo, Dios alhta apcapajascama. 16 Lhip aptomja visqui ingac, nincoo ningiltomja ningilancam lhip. Jingilane sat ontingya enlhit appayvascama arpa yatalhpong. Invoctac sat ancoc somquic quilyicjamo ayinyema Dios, quilhvoc sat epayvacsic arpa yatalhpong as enlhit. Yejemoc sat comascoc ayay apvalhoc — nic nat apquiltomjac apquilancam.
17 Apcatingmavoc nic nat Saúl: —Jeltingyasquis sat aptomja apmopvan epayvacsic arpa. Elyantamenta sat — nic nat aptomjac.
18 Apcatingmavoc nic nat lhama apquilancam: —Acvitac alhta Isaí apquitca tingma Belén, apmopvan epayvacsic arpa yatalhpong. Mepqui apcangviyam as enlhit. Aptomja apmopvan apsoycam apquilmaycam. Inpeyvoc mataa appayvam aplhanma. Aptasic apyovoclhojo. Aplhalhma mataa Dios — nic nat aptomjac apquilancam.
19 Apquilapajasquic nic nat Saúl elyacsic apquilancam apnaclha Isaí. Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Lhac aptomjac Saúl: Jeyapajasquis sat apquitca David aptamilquiscama nipquesic — lhac aptomjac — nic nat apquiltomjac apquilancam.
20 Apquilpatimcasquic nic nat pan yamelyeyjaycoc Isaí najan alhancoc uva ayingmenic najan yataay apquitcoc. Apcapajasquic nic nat apnaclha Saúl. David nic nat apsayclha. 21 Apvaac nic nat David apnaclha Saúl. Aptimec nic nat apquilancam. Apcasicjavoc nic nat Saúl. Apsovcasquic nic nat mataa apquilmaycam.
22 Apcapajasquic nic nat amyaa Saúl apnaclha Isaí. Aptomjac nic nat apcanya: —Altamjoc coo otnejic selancam lhip apquitca David. Acyispaquic coo aptemaclha — nic nat aptomjac.
23 Invoctac nic nat mataa somquic quilyicjamo apvalhoc Saúl. Dios nic nat apcapajascama. Yejemoc nic nat apcanyacpo David epayvacsic arpa yatalhpong. Inmasquec nic nat mataa ayay apvalhoc Saúl. Intamalvocmec nic nat mataa apvalhoc. Intipquic nic nat mataa somquic quilyicjamo.