El pacto renovado
(Ex 34.1-10)1 »En aquel tiempo el Señor me dijo: “Lábrate dos tablas de piedra, como las primeras, y haz un cofre de madera para ellas. Sube luego al monte para encontrarte conmigo.
2 Yo escribiré en esas tablas las palabras que estaban en las tablas que quebraste, las primeras; y luego tú las pondrás en el cofre.”
3 Yo hice un cofre de madera de acacia, y labré dos tablas de piedra, como las primeras, y con las dos tablas en la mano subí al monte.
4 Y el Señor escribió en las tablas los diez mandamientos que les había dado en el monte, de en medio del fuego, el día de la asamblea. El Señor me dio las tablas, y su escritura era acorde con la primera.
5 Cuando bajé del monte y volví, puse las tablas en el cofre que había hecho, y allí están, tal y como el Señor me lo ordenó.
6 »(Después los hijos de Israel partieron de Berot Bené Yacán a Mosera. Allí murió Aarón, y allí también fue sepultado, y en su lugar recibió el sacerdocio su hijo Eleazar.
7 De allí partieron a Gudgoda, y de Gudgoda a Jotbata, región que tiene arroyos.
8 En aquel tiempo el Señor apartó la tribu de Leví para que llevara el arca del pacto y para que estuvieran a su servicio, para honrarlo y para impartir bendiciones en su nombre, hasta el día de hoy.
9 Por eso Leví no recibió ningún terreno en propiedad, como lo recibieron sus hermanos, pues el Señor tu Dios es su herencia, como él mismo lo dijo.)
10 »Yo estuve en el monte cuarenta días y cuarenta noches, como la primera vez; y esta vez el Señor también me escuchó, y ya no quiso destruirte.
11 Al contrario, el Señor me dijo: “Anda, levántate y marcha al frente del pueblo, para que pasen a tomar posesión de la tierra que a sus padres juré que les daría.”
Lo que Dios exige
12 »Y ahora, Israel, ¿qué es lo que el Señor tu Dios pide de ti? Solamente que temas al Señor tu Dios, que vayas por todos sus caminos, y que ames y sirvas al Señor tu Dios con todo tu corazón y con toda tu alma;
13 que cumplas sus mandamientos y estatutos, los cuales hoy te ordeno cumplir, para que tengas prosperidad.
14 Fíjate bien: Los cielos, y los cielos de los cielos, y la tierra, y todas las cosas que hay en ella, son del Señor tu Dios.
15 Solamente de tus padres se agradó el Señor, y los amó, y de entre todos los pueblos escogió a su descendencia después de ellos, es decir, a ustedes, como hoy pueden verlo.
16 Así que circunciden el prepucio de su corazón, y no sigan siendo obstinados,
17 porque el Señor su Dios es Dios de dioses y Señor de señores; es Dios grande, poderoso y temible, que no hace acepción de personas ni acepta sobornos;
18 que hace justicia al huérfano y a la viuda, y que ama también al extranjero y le da pan y vestido.
19 Así que ustedes deben amar a los extranjeros, porque ustedes fueron extranjeros en Egipto.
20 »Al Señor tu Dios temerás, y solo a él servirás, y a él seguirás, y por su nombre jurarás.
21 Él es el objeto de tu alabanza; él es tu Dios, que ha hecho contigo todas estas cosas grandes y terribles, que con tus propios ojos has visto.
22 Cuando tus padres emigraron a Egipto, eran solo setenta personas. Pero ahora el Señor ha hecho de ti un pueblo tan numeroso como las estrellas del cielo.
Actemaclha pacto ningmiyovmalhca
(Ex 34.1-10)1 Aptomjac alhta Dios seyanya coo:
Illana sat lhip anit mataymong nicjaa. Ilhnasojo sat apquillanay siclho. Illana sat lhama yamit aysicsic. Jeyota sat netin inquilhe yoyam ongilpamejitsalhcojo. 2 Otalhocsic sat sicpayvam as mataymong nicjaa. Olhnasojoc sat sictalhescama siclhoc alhta mataymong nicjaa alpalhcatemalhca. Cotnejic sat yamit aysicsic acyitnamaclha sicpayvam actalhesomalhca — alhta aptomjac seyanya.
3 Allanac alhta coo alhancoc sicmaycam yamit acacia. Allanac alhta mocjam anit mataymong nicjaa. Acpatmaoclhec alhta netin inquilhe. 4 Aptalhosquic alhta maa Dios appayvam diez mandamientos singanamaclha, acno aptalhescama siclhoc alhta. Apquiljalhnoc alhta siclho quellhip Dios appayvam ayinyema naysicsa talha, payjoc apcaneyquiclha alhta quellhip. Emcasquic alhta coo. 5 Actipquic alhta mocjam inquilhe acvinatem. Acpiquinquic alhta mataymong nicjaa avalhoc yamit aysicsic, acno siyanyomalhca otnejic. Yitnec mocjam maa as ningvamlha nac jay — nic nat aptomjac Moisés.
6 (Apquilquimpaclhec alhta mocjam yoclhilhma Beerot-bene-jaacán enlhitaoc Israel. Apquilmiyaclhec alhta yoclhilhma Mosera. Apquitsepquic alhta maa Aarón, apcatoynacpec alhta maa. Aptomjaclhec alhta sacerdote Eleazar apya'monquiscama apyap. 7 Apquilquimpaclhec alhta mocjam apquilmiyaclho payjoc Gudgada, natamin mocjam payjoc Jotbata acyitnamaclha yingmin acyivey. 8 Apquilyacyesquic alhta Dios apquilmolhama Levi eltimjic sat apquilsoycam yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam. Apquilanyacpec alhta levitas eltimesam mataa napato Dios, malha soycam apvisay apanco, acno apquiltimesaycam as ningvamlha nac jay. 9 Am alhta ellhocac amyipayc levitas nipyesicsa apnaymacoc israelitas. Apquilanyacpec alhta eltimesam Dios acno aplhanma siclho.)
10 Aptomjac nic nat mocjam Moisés: —Acnec alhta netin inquilhe cuarenta acnim najan cuarenta alhtaa, acno siclhoc alhta. Apjalhnoc Dios silmalhnesquiscama, meticyovejec sat quellhip. 11 Aptomjac alhta seyanya: —Ingva, ipenacsojo sat lhip enaliclha enlhitaoc, yoyam eltiyaningvomjoc yoclhilhma alhnancoc, acno siclhanma mepqui sicyeycajascaoc ellhovamcoc ningilyeyjamcaa — alhta aptomjac seyanya — nic nat aptomjac Moisés.
Apquilanyomap quellhip
12 Aptomjac nic nat Moisés: —¡Quellhip enaymacoc israelitas! ¿Soc lha apquiltamjoc Dios Apyimtalhnamo? Apquiltamjoc Dios eltimjic quellhip apquilayo najan elyiplovcasojo singanamaclha. Elyiplovquis sat apquilvalhoc najan apquilyascamco quellhip, naysicsa apquilasicjayo najan apquilayo. 13 Elyiplovcasojo quellhip singanamaclha Dios, yoyam coytic actamilaycam apquilvalhoc. 14 Elyasamcojo quellhip, Dios apanco actomja netin najan nitnoc anco, actomja apanco as nalhpop najan aclhamoclhojo asoc acnaycaoc as nalhpop. 15 Naso, apquilasicjavoc nic nat apquilyeyjamcaa Dios, aptomja apquilyacyescama. Yiplovcoc nic nat apquilyacyescama aptovana, apquilvisay quellhip. Am nic nat elyacyasac Dios poc enlhitaoc lhalhma anco. Apquilvitac quellhip as ningvamlha nac jay — nic nat aptomjac Moisés.
16 Colma apquilvalhoc asoc monquinatquiscama ningmiyovmalhca. Noncolnatjojo nasa apquilvalhoc quellhip. 17 Apyimtalhnamo apanco Dios, am colhno quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Aptomja Apvisqui Apyimtalhnamo apanco, am elhno apquilviscaa as nalhpop. Apvisay apanco: Apmopvan apanco, apvisay Ayimtalhnamo, apvisay Mayayo, apyanmongsayclha nintemaclha inganco. Appeyvomo apanco singyicpilquemo, memeje tacja asoc ningmescama nasa, ayinyema ningmasom. 18 Aptomja appeyvescasquiclha apquiltemaclha apquilyeyjeycam najan lhintampaa. Aptomja apcasicjayo najan apcamliyam enlhit singiltimesaycam. 19 Elasicjojo quellhip metnaja apquiltemolhama. Quellhip alhta metnaja apnaymacoc nipyesicsa co Egipto.
20 Eltime sat mataa apquilayo Dios Apyimtalhnamo, elpayicsojo sat mataa. Colyit actamilaycam apquilvalhoc. Ellhen sat apvisay Dios Apyimtalhnamo, apquillhanma inlhojo mepqui apquilyeycajascaoc. 21 Colhic mataa ayaco Dios ayinyema quellhip. Dios ayinyema aptamjaycam simpilapquiscama najan apmopvan apanco apquilvitay quellhip. 22 Apquilvocmec nic nat yoclhilhma Egipto apquilyeyjamcaa quellhip, apquilvamlha setenta enlhit. Aplhameclhec nic nat apquilyeyjamcaa, malha apyová netin mongmovan ongilyipsitic. Eycaso ayinyema Dios — nic nat aptomjac Moisés. ,