Abrahán y Abimelec
1 De allí Abrahán partió hacia la tierra del Néguev, y acampó entre Cadés y Shur. En Gerar vivió como un extranjero.
2 Allí Abrahán presentó a Sara, su mujer, como su hermana. Entonces Abimelec, el rey de Gerar, envió por Sara para tomarla como mujer.
3 Pero una noche Dios visitó a Abimelec en sueños, y le dijo:
«Puedes darte por muerto, pues la mujer que has tomado ya es casada.»
4 Como Abimelec no se había acercado a ella, dijo:
«Señor, ¿acaso también a la gente inocente le quitas la vida?
5 ¿Acaso no me dijo él: “Es mi hermana”? Y también ella dijo: “Es mi hermano”. ¡En esto yo he actuado con sinceridad de corazón, y tengo las manos limpias!»
6 Y en sueños Dios le dijo:
«También yo sé que has actuado con sinceridad de corazón. Y fui yo quien te impidió pecar contra mí; por eso no te permití que la tocaras.
7 Ahora devuélvele a ese hombre su mujer, porque él es profeta y orará por ti. Así vivirás. Pero si no se la devuelves, quiero que sepas que sin falta morirás, tú y todos los tuyos.»
8 A la mañana siguiente Abimelec se levantó y llamó a todos sus siervos, y claramente les repitió todas estas palabras. Esto les provocó mucho miedo.
9 Después, Abimelec llamó a Abrahán y le dijo:
«¿Cómo pudiste hacernos esto? ¿Qué pecado cometí contra ti, que has traído sobre mí y sobre mi reino un pecado tan grande? ¡Lo que has hecho conmigo es algo que no se hace!»
10 También le dijo Abimelec a Abrahán:
«¿En qué pensabas cuando hiciste esto?»
11 Y Abrahán respondió:
«Pues simplemente pensé que aquí no hay temor de Dios, y que me matarían por causa de mi mujer.
12 Aunque la verdad es que sí es mi hermana. Es hija de mi padre, pero no hija de mi madre. Por eso la tomé por esposa.
13 Cuando Dios me hizo salir de la casa de mi padre y andar errante, yo le dije: “En todos los lugares a los que lleguemos, tú me vas a hacer el favor de decir que yo soy tu hermano.”»
14 Entonces Abimelec tomó ovejas y vacas, y siervos y siervas, y se los dio a Abrahán. Además, le devolvió a Sara, su mujer.
15 Y le dijo Abimelec:
«Mira, aquí delante de ti está mi tierra; quédate a vivir donde mejor te parezca.»
16 A Sara le dijo:
«A tu hermano le he dado mil monedas de plata. Eso te cubrirá como un velo a los ojos de todos los que están contigo, y ante todos. Tu honor está a salvo.»
17 Entonces Abrahán oró a Dios, y Dios sanó a Abimelec, a su mujer y a sus siervas, y ellas tuvieron hijos,
18 pues por causa de Sara, mujer de Abrahán, el Señor había cerrado completamente la matriz de toda mujer en la casa de Abimelec.
Abraham najan apvisqui Abimelec
1 Apyinyovquic nic nat apmaclha Abraham. Nipiyam nic nat apyasac, yoclhilhma Néguev. Apyeycac nic nat tingma Cades. Apnacmec nic nat tingma Gerar, jilip tingma Shur. 2 Appayesquic nic nat amyaa Abraham: cotnaja aptava Sara. —Eyalhing coo as quilvana— nic nat aptomjac. Aplingac nic nat amyaa apvisqui Abimelec tingma Gerar. Apcapajasquic nic nat apvisqui yoyam colhic acyantingveclho Sara. Apquiltamjoc nic nat apvisqui etnejic aptava.
3 Alhtaa ilhnic nat intomjac acvanmesa apvisqui. Aptomjac nic nat Dios apcanya apvisqui: —Emasquingvomoc sat lhip ayinyema apmam lhip quilvana apma atava— nic nat intomjac acvanmesa.
4 Am nic nat epatjetamcoc mocjam apvisqui Abimelec. Apcatingmavoc nic nat apvisqui: —Dios Visqui ajac, ¿apquiltamjo ya lhquip jeyajic naysicsa mepqui sicmasom? 5 Aptomjac alhta Abraham seyanya coo: —Eyalhing coo as quilvana— alhta aptomjac. Intomjac alhta najan as quilvana: —Javoc (eyipma) coo as enlhit— alhta intomjac. Intasic alhta evalhoc coo. Am alhta osilhnanalhcac ajanco— nic nat aptomjac apvisqui.
6 Aptomjac nic nat Dios acvanmesa apvisqui: —Acyasamcoc coo aptomjaclha lhip naysicsa actamilaycam apvalhoc. Eycaso ayinyema sicmasma epatjetamcoc lhip as quilvana. Am oltamjoc esilhnanacpoc apanco lhip najato. 7 Iyantimcasiclha sat as quilvana apnaclha atava. Ayinyemaclha atava aptomja profeta Dios aplingascama. Jelmalhnac sat coo as profeta yoyam memasquingvomejec sat lhip. Am sat ancoc eyantimcasiclha as quilvana, nasoc anco emasquingvomoc sat lhip najan apmolhama— nic nat aptomjac.
8 Secaseclha ilhnic nat intomjac aplhaticja apvisqui Abimelec. Apcanseclhec nic nat aplhamoclhojo apquilancam. Apquiltimnam nic nat aclhamoclhojo actemaclha aclingay apvanmoncama. Apquilacac nic nat aplhamoclhojo apquilancam apquillinga amyaa. 9 Apcapajasquic nic nat Abimelec yoyam colhic acyantingveclho Abraham.
Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Abraham: —¿Soctomja sintimesquisa nac aso? ¿Sicmasom ya coo yoyam jesilhnanac lhip napatoc Dios najan esilhnanac lhip aplhamoclhojo sicmolhama? Ingiltimescasquic nincoo lhip asoc mongvanco ongillana. 10 ¿Jalhco actemaclha lhip aclhanma apvalhoc naysicsa sintimesquiscama as asoc?— nic nat aptomjac apvisqui.
11 Apcatingmavoc nic nat Abraham: —Inlhenquic alhta evalhoc apquiltomja mepqui apquilayo Dios as enlhitaoc apquileyvam as yoclhilhma. Incacoc alhta enquenyic jelajic ellanac etava. 12 Nasoc anco actomja eyalhing as quilvana. Tata apquitca as quilvana, jave eyca meme ayitca. Eycaso ayinyema sictomjayclho etava as quilvana. 13 Dios alhta seyanem yoyam oyinyoc tata tingma pac. Yicpintama siclhingam lhama yoclhilhma najan moc yoclhilhma, actomjac alhta siyanya etava: —Cotne sat mataa lhiya: javoc as enlhit - sat cotne jelhenic, ningilvocmo sat moc yoclhilhma - alhta actomjac siyanya— nic nat aptomjac Abraham.
14 Yejemoc nic nat apcapajasa apvisqui Abimelec as quilvana Sara apnaclha Abraham. Aplhocac nic nat Abraham apvisqui apnatoscama nipquesic najan vayqui najan enlhit apquilmomap apquiltimesaycam najan quilvanaa almomaclha.
15 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Abraham: —Quip ilanojo yoclhilhma ajac. Iyacyes sat yoclhilhma apquiltamjoclha elhic— nic nat aptomjac.
16 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Sara: —Acmasquic coo lhiya inyipma cotlaycaoc asoc, malha acyanmongamaclha mil solyayem alyinmom. Ningilpeyvaseclhec nincoo as asoc. Cotipsalhquejec sat mataa acvisay lhiya nipyesicsa aplhamoclhojo acmolhama.
17 Apquilmalhnescasquic nic nat Abraham Dios yoyam etamilquiscomoc apvisqui. Aptamilaclhec nic nat apvisqui Abimelec najan aptava najan quilvanaa altimesaycam yoyam colvitac sat mocjam ayitquic. 18 Ayinyemaclha apmiyovquic nic nat Visqui ingac colvitac ayitquic aclhamoclhojo quilvanaa apmolhama apvisqui. Sara ilhnic nat inquinyemac.