Problemas matrimoniales
1 En cuanto a los temas de los cuales ustedes me escribieron, lo mejor para hombres y mujeres sería no tener relaciones sexuales,
2 pero por causa de la inmoralidad sexual, cada hombre debe tener su propia esposa y cada mujer su propio esposo.
3 El marido debe cumplir el deber conyugal con su esposa, lo mismo que la mujer con su esposo.
4 La esposa ya no tiene poder sobre su propio cuerpo, sino su esposo; y tampoco el esposo tiene poder sobre su propio cuerpo, sino su esposa.
5 No se nieguen el uno al otro, a no ser por algún tiempo de mutuo consentimiento, para dedicarse a la oración. Pero vuelvan luego a juntarse, no sea que Satanás los tiente por no poder dominarse.
6 Aunque esto lo digo más como concesión que como mandamiento.
7 En realidad, quisiera que todos los hombres fueran como yo; pero Dios le ha dado a cada uno su propio don, a algunos de alguna manera y a otros, de otra.
8 A los solteros y a las viudas les digo que sería bueno que se quedaran como yo;
9 pero si no pueden dominarse, que se casen; pues es mejor casarse que arder de pasión.
10 Pero a los que están unidos en matrimonio les doy este mandato (que en realidad no es mío sino del Señor): Que la esposa no se separe del esposo;
11 pero en caso de separarse, que no se vuelva a casar, o que se reconcilie con su esposo. De la misma manera, que el esposo no abandone a su mujer.
12 A los demás, les digo yo (y no el Señor): Si la esposa de algún hermano no es creyente, pero ella consiente en vivir con él, este no debe abandonarla.
13 Y si el esposo de alguna hermana no es creyente, pero él consiente en vivir con ella, tampoco esta debe abandonarlo.
14 Porque el esposo no creyente es santificado en su esposa, y la esposa no creyente es santificada en su esposo. Si así no fuera, los hijos de ustedes serían impuros, mientras que ahora son santos.
15 Pero si el no creyente quiere separarse, que lo haga; en ese caso, el hermano o la hermana no están obligados a mantener esa relación, pues Dios nos llamó a vivir en paz.
16 Porque ¿cómo sabes tú, mujer, si acaso salvarás a tu esposo? ¿O cómo sabes tú, hombre, si acaso salvarás a tu esposa?
17 De todas maneras, cada uno debe comportarse de acuerdo a la condición que el Señor le asignó y a la cual lo llamó. Esto es lo que mando en todas las iglesias.
18 ¿Fue alguno llamado cuando ya estaba circuncidado? Que se quede circuncidado. ¿Fue alguno llamado sin haber sido circuncidado? Que no se circuncide.
19 Lo que importa es obedecer los mandamientos de Dios, y no el estar o no circuncidado.
20 Cada uno debe permanecer en la condición en que estaba cuando fue llamado.
21 ¿Fuiste llamado cuando aún eras esclavo? No te preocupes. Aunque, si tienes la oportunidad de liberarte, debes aprovecharla.
22 Porque el que era esclavo cuando el Señor lo llamó, es libre en el Señor. Del mismo modo, el que era libre cuando el Señor lo llamó, es esclavo de Cristo.
23 Ustedes han sido comprados por un precio; por lo tanto, no se hagan esclavos de los hombres.
24 Hermanos, cada uno de ustedes debe permanecer ante Dios en la condición en que estaba cuando él lo llamó.
25 En cuanto a los solteros y las solteras, no tengo un mandamiento del Señor; simplemente doy mi opinión como alguien que, por la misericordia del Señor, es digno de confianza.
26 Ante la situación apremiante, soy del parecer de que es mejor que cada uno se quede como está.
27 ¿Estás casado? No trates de separarte. ¿Eres soltero? No busques casarte.
28 Aunque, si te casas, no pecas; y si alguna joven soltera se casa, tampoco peca. Sin embargo, los que se casan tendrán que enfrentar sufrimientos, y yo quisiera evitárselos.
29 Pero quiero decirles, hermanos, que el tiempo se acorta; por lo tanto, el que tiene esposa debe vivir como si no la tuviera;
30 el que llora, como si no llorara; el que se alegra, como si no se alegrara; el que compra, como si no tuviera nada;
31 y el que disfruta de este mundo, como si no lo disfrutara; porque el mundo que conocemos está por desaparecer.
32 Yo quisiera verlos libres de preocupaciones. El soltero se preocupa de servir al Señor, y de cómo agradarlo.
33 Pero el casado se preocupa de las cosas del mundo, y de cómo agradar a su esposa.
34 También hay diferencia entre la mujer casada y la joven soltera. La joven soltera se preocupa de servir al Señor y de ser santa, tanto en cuerpo como en espíritu. Pero la mujer casada se preocupa de las cosas del mundo, y de cómo agradar a su esposo.
35 Esto lo digo para el provecho de ustedes; no para ponerles trabas sino para que vivan en honestidad y decencia, y para que se acerquen al Señor sin ningún impedimento.
36 Pero si alguno piensa que es impropio que su hija continúe siendo soltera después de cierta edad, que haga lo que quiera. Con eso no peca. Que se case.
37 El que está plenamente convencido, y no se siente obligado y es dueño de su propia voluntad, y decide que su hija no se case, hace bien.
38 De manera que quien permite que su hija se case, hace bien; y quien prefiere que no se case, hace mejor.
39 De acuerdo con la ley, la mujer casada está ligada a su esposo mientras este vive; pero si su esposo muere, queda en libertad de casarse con quien quiera, con tal de que sea en el Señor.
40 Pero, en mi opinión, ella sería más dichosa si se quedara como está; y creo que yo también tengo el Espíritu de Dios.
Aplhanma Pablo actemaclha singilyimjapma
1 Apquililtamjoc alhta elyasamcojo quellhip setalhesquisa vaycajac: ¿Intasi ya am colyimjapoc enlhit? —alhta apquiltomjac. 2 Actomjac coo silanya quellhip: Intasi inyicje, avanje eyca ayitsepma apnenyaoc actemaclha apquilanatama. Incaymalhquic moclhama enlhit colhic aptava najan moclhama quilvana elhic atava yoyam mesilhnanacpeje. 3 Incaymalhquic enlhit esavojo actemaclha apcanyomacpilha siclhoc anco etnejic acnaclha aptava. Incaymalhquic najan quilvana cosavojo ayanyomalhquilha siclhoc anco cotnejic apnaclha atava. 4 Elyasamcojo quellhip: Cotnaja ancoc anco acyovoclhojo quilvana. Atava eyca aptomja apancoc acyovoclhojo quilvana. Cotnaja apancoc apanco apyovoclhojo enlhit. Aptava eyca actomja ancoc apyovoclhojo enlhit. 5 Noyitnim nasa mocjay lhip. Nocoyitnim nasa mocjay lhiya. Apquiltamjoc sat ancoc etnejic acvoncaclhojo apquilmalhnancama, iltimnas sat aptava yoyam eytic aplhapco. Inquiltamjoc sat ancoc lhiya colmalhna acvoncaclhojo, coltimnas sat atava yoyam coytic inlhapco. Natamin iyitnatamojo sat mocjam lhama yoyam mesilhnanacpejec sat lhip najan colsilhnanalhqueje aptava. Ayinyemaclha yitnec mataa actemaclha ayitsepma ingnenyic ayinyema yavey Satanás yoyam jingilsilhnana.
6 Eycaso siclhanma lhac actomja actamila anco yoyam ongyiplovcasojo. Cotnaja sicpayvam silanya quellhip. 7 Altamjo inyicje coo elvajanamcoc aplhamoclhojo enlhit sictemaclha coo, mepqui etava. Am eyca colhnoc mataa moc actemaclha singaycaoc ayinyema Dios.
8 Aclhanma evalhoc inyicje mataa yoyam colyimjapamqueje mepqui apnatamcaa najan lhintampaa. Actamila anco sat cotnejic actema nac coo. 9 Am sat ancoc covanac coltamilsalhcojo anco, incaymalhquic yoyam colyimjapamcoc mepqui apnatamcaa najan colyimjapiclha mocjam lhintampaa. Actamila anco cotnejic colyimjapamcoc, am colhno actemaclha aplingaycamco ayitsepma apnenyic.
10 Yitnec singanamaclha actemaclha singilyimjapma. Eycaso ayinyema Visqui ingac, cotnaja sicpayvam ajanco. Covanquejec quilvana coyinyoc atava. 11 Inyinyovquic sat ancoc atava quilvana, covanqueje colyimjapiclha mocjam. Eyca actamila cotnejic ayasicjaclho inlhojo atava yoyam colhojoc sat mocjam lhama. Najan lha enlhit copvanquejec eyinyoc aptava.
12 Yitnec coo siclhanma ajanco, cotnaja ayinyema Visqui ingac. Apnec sat ancoc ingyalhing acma aptava mepqui acyanmonquiscama avalhoc. Am sat ancoc colhenac avalhoc quilvana coyinyoc atava, copvanquejec ingyalhing eyinyoc aptava. 13 Innec sat ancoc ingyalhing apma atava mepqui apyanmonquiscama apvalhoc. Am sat ancoc colhenac apvalhoc eyinyoc aptava, covanquejec ingyalhing coyinyoc atava. 14 Enlhit mepqui apyanmonquiscama apvalhoc aptomja apponquinomap ayinyema Dios, ayinyema apyipitcayo aptava actomja acyanmonquiscama avalhoc. Quilvana mepqui acyanmonquiscama avalhoc actomja acponquinomalhca ayinyema Dios, ayinyema acyipitcayo atava aptomja apyanmonquiscama apvalhoc. Colponquinalhcac sat najan apquitquic, malha mepqui acmasom napato Dios. 15 Apvanquic enlhit metnaja Jesucristo apmolhama eyinyoc aptava actomja ingyalhing. Avanquic najan quilvana cotnaja Jesucristo acmolhama coyinyoc atava aptomja ingyalhing. Cotnaja apsilhnanomap ingyalhing apyinyovmap, cotnaja acsilhnanomalhca ingyalhing acyinyovmalhca. Apquiltomjac Dios yoyam ongilyiplovcasojo actemaclha actamilaycam ingvalhoc. 16 Lhiya ingyalhing. Inmiyovquic sat ancoc atava metnaja Jesucristo apmolhama, ¿avanqui ya lhca covomsic tap atava? Lhip ingyalhing. Apmiyovquic sat ancoc aptava cotnaja Jesucristo acmolhama, ¿apvanqui ya lhquip evomsic tap aptava? Ayanayquic coo paj.
17 Incaymalhquic nincoo naysicsa ningileyvam as nalhpop ongilyiplovcasojo actemaclha singmescama Visqui ingac najan actemaclha singanama Dios, malha singevoycam. Eycaso sicpayvam yoyam elyiplovcasojo aplhamoclhojo Jesucristo apmolhama apnaycam lhalhma anco. 18 Judío apanco sat ancoc ingyalhing, nongyane nasa etvacsic asoc monquinatquiscama apyimpejic. Metnaja judío sat ancoc ingyalhing, nongyane nasa etingya asoc monquinatquiscama apyimpejic. 19 Intasic cotnejic ac maa asoc monquinatquiscama ingyimpejic, intasic najan mepqui asoc monquinatquiscama ingyimpejic. Eyca actamila anco actomja ningilyajayquiclho singanamaclha Dios, am colhnoc moc asoc. 20 Incaymalhquic ongilinlhanmojo mataa nintemaclha, acno actemaclha siclhoc anco singilanem Dios, malha singilevoycam. 21 Lhip alhta aptomjac apquilancam apmomap naysicsa apcanama Dios. Ilinlhanmojo sat mataa aptimem apquilancam apmomap. Apvanquic sat ancoc etyapoc aptimem apquilancam, nolvates nasa lhip aptimem apquilancam. 22 Enlhit aptomja malha apquilancam apmomap naysicsa apyanmonquiscama apvalhoc. Eyca as etnejic apquilancam aptiyapma yoyam elanam Visqui ingac. Enlhit metnaja alhta apquilancam apmomap naysicsa apyanmonquiscama apvalhoc. Eyca as aptomja malha apmomap ayinyema Cristo. 23 Avanjec alhta apyanmonquiscama Dios acyanmongam quellhip. Noelojo nasa enlhit elmoc quellhip eltimjic malha apquilancam apquilmomap. 24 Incaymalhquic ongilinlhanmojo nintemaclha mataa nintamjaycam, acno actemaclha siclhoc anco singilanem Dios malha singilevoycam.
25 Am coyitnac moc singanamaclha Visqui ingac actema nac apquillhenamap mepqui apnatamcaa. Altamjoc oltimnacsic quellhip sicpayvam ajanco. Ayinyemaclha Visqui ingac aptomja seyasinaycam ayinyema seyimlaycmo yoyam melyascamejec sat quellhip. 26 Ayanayquic coo incaymalhquic enlhit meyinyovejec aptemaclha mepqui aptava. Ayinyemaclha yimtilhec as ningvamlha nac jay naysicsa ningileyvam. 27 Aptava sat ancoc innac lhip, noyinyov nasa. Mepqui aptava sat ancoc lhip, notingya nasa aptava. 28 Inquilyimjapquic sat ancoc lhip, metvacsejec sat nintemaclha, cotnaja mongilyascalhma. Inquilyimjapquic sat ancoc quilvana ayitcoc, cotvacsejec sat nintemaclha, cotnaja mongilyascalhma. Ellingamcoc sat eyca acyimtalhnama aptomja alyimjapeycaoc naysicsa apquileyvam. Am oltamjoc yoyam ellingamcojoc quellhip as asoc.
29 Quellhip elyalhinga. Actomjac coo silanya quellhip: Acyavataclhojo mocjam ningileyvam. Enlhit acma apnatamcaa: eltime sat malha mepqui apnatamcaa. 30 Enlhit apquiltomja apyipcalhem: eltime sat malha mepqui acyitnocjayo apquilvalhoc. Enlhit apquiltomja apquilitsovascama: eltime sat malha mepqui acpayjayclha apquilvalhoc. Enlhit apquiltomja apquilmam asoc: eltime sat malha cotnaja apancaoc asoc apquilmam. 31 Enlhit apquiltingyey asoc nalhpop: eltime sat malha cotnaja apancaoc asoc. Ayinyemaclha comasquingvomoc sat aclhamoclhojo asoc acnaycaoc lhalhma anco.
32 Am oltamjoc coo yoyam coyimtilhojoc apquilvalhoc quellhip. Apvanquic enlhit mepqui aptava elanam Visqui ingac, yoyam eyispac mataa aptemaclha. 33 Enlhit acma aptava coyimtilhic sat mataa apvalhoc. Ayinyemaclha incaymalhquic etingya mataa aclhamoclhojo asoc yoyam coyispac sat mataa aptava. Cotnejic sat anit actemaclha aclhanma apvalhoc. 34 Avanquic quilvana mepqui atava najan quilvana ayitcoc colanam Visqui ingac yoyam eyispac mataa actemaclha. Inquiltamjoc mataa cotamilsalhcojo anco yoyam coyiplovcasojo acyovoclhojo anco najan avalhoc anco, colanam Visqui ingac. Quilvana acma atava coyimtilhic sat mataa avalhoc. Ayinyemaclha incaymalhquic cotingya mataa aclhamoclhojo asoc yoyam eyispac mataa atava.
35 Eycaso siclhanma, ayinyemaclha altamjoc opasmoc quellhip. Cotnaja sicpayvam yoyam coyimtilhic apquilvalhoc. Altamjoc coo yoyam eltamilsacpojoc apanco quellhip, yoyam elanam Visqui ingac mepqui moc aclhanma apquilvalhoc.
36 Apquiltamjoc sat ancoc enlhit yoyam colyimjapoc apquitca, ayinyema ayayo apnenyic cotnejic acvanyam mepqui atava. Apvanquic inyap etnejic apquiltamjoclha etnejic. Apquilyimjapcasquic sat ancoc apquitca, metvacseje nintemaclha, cotnaja mongilyascalhma. 37 Inlhenquic sat ancoc apvalhoc enlhit emyoc apquitca yoyam colyimjapeje. Am sat ancoc ingyajalhnoc actemaclha apquillhanma apnaymacoc. Apquilyajaclhoc acvamlha actemaclha aclhanma apvalhoc. Intasic najan yoyam emyoc. 38 Actamila anco aptemaclha enlhit apmasma apquitca, am colhno aptemaclha apquilyimjapquiscama. 39 Quilvana actomja acyipitcayo atava naysicsa aptiyascam as nalhpop. Covanquejec coyinyoc mocjam. Apquitsepquic sat ancoc atava, avanquic colyimjapiclha mocjam. Incaymalhquic quilhvo apmayclha etnejic apyanmonquiscama apvalhoc, actemaclha apmayjayoclha Visqui ingac. 40 Ayanayquic coo, am sat ancoc colyimjapiclhac mocjam tampeyi quilhva, coyangvomoc sat acpayjayclha avalhoc. Eycaso siclhanma ajanco. Yitne inyicje co lha evalhoc Espíritu apanco Dios.