La plaga de langostas
1 El Señor le dijo a Moisés:
«Preséntate ante el faraón. Yo he endurecido su corazón, y el corazón de sus siervos, para mostrarles a ellos estas señales mías,
2 y para que tú les cuentes a tus hijos y a tus nietos las señales que hice entre ellos en Egipto. Así sabrán que yo soy el Señor.»
3 Moisés y Aarón se presentaron ante el faraón, y le dijeron:
«El Señor, el Dios de los hebreos, ha dicho: “¿Hasta cuándo te negarás a humillarte delante de mí? ¡Deja ir a mi pueblo, para que me sirva!
4 Si insistes en no dejarlo ir, mañana mismo traeré langostas sobre tu territorio,
5 y estas cubrirán la superficie de la tierra, de tal modo que no podrá verse el suelo. Se comerán todo lo que el granizo no haya dañado, lo mismo que todos los árboles frutales del campo.
6 Llenarán tus casas, y las casas de todos tus siervos, y las casas de todos los egipcios, como nunca antes lo vieron tus padres ni tus abuelos desde que nacieron hasta el día de hoy.”»
Y dándose vuelta, Moisés salió de la presencia del faraón.
7 Entonces los siervos del faraón le dijeron:
«¿Hasta cuándo este hombre será para nosotros una trampa? ¡Deja que esta gente se vaya y sirva al Señor su Dios! ¿Acaso no sabes todavía que Egipto se encuentra en ruinas?»
8 El faraón volvió a llamar a Moisés y Aarón, y les dijo:
«Vayan y sirvan al Señor su Dios. ¿Quiénes son los que van a ir?»
9 Moisés respondió:
«Tenemos que ir con nuestros niños y nuestros ancianos, con nuestros hijos y nuestras hijas, y con nuestras ovejas y nuestras vacas. Se trata de nuestra fiesta solemne para el Señor.»
10 Pero el faraón les dijo:
«¡Y claro, también el Señor va a ir con ustedes! ¿Cómo creen que voy a dejarlos ir, a ustedes y a sus niños? ¡Tengan cuidado, que les puede ir muy mal!
11 Pues no será así. Vayan ahora ustedes los varones, y sirvan al Señor, ya que eso es lo que pidieron.»
Y los echaron fuera de la presencia del faraón.
12 Entonces el Señor le dijo a Moisés:
«Extiende tu mano sobre la tierra de Egipto, para que vengan las langostas y cubran todo el país, y acaben con todo lo que dejó el granizo.»
13 Y Moisés extendió su vara sobre la tierra de Egipto, y el Señor hizo que todo ese día y toda esa noche soplara sobre el país un viento del oriente; y cuando llegó la mañana, con ese viento del oriente llegaron las langostas.
14 Y se extendieron y se plantaron por todo Egipto. Vinieron en tal cantidad, que nunca antes sucedió algo así, ni sucederá después.
15 De tal manera cubrieron la superficie del país, que se oscureció la tierra. Arrasaron con toda la hierba del campo, y con todos los frutos que el granizo había dejado en los árboles. En toda la tierra de Egipto no quedó nada verde en los árboles ni en la hierba del campo.
16 El faraón se apresuró a llamar a Moisés y a Aarón, y les dijo:
«He pecado contra el Señor su Dios, y contra ustedes.
17 Pero les ruego que, solo por esta vez, perdonen mi pecado y pidan al Señor su Dios que quite de mí al menos esta plaga mortal.»
18 Y Moisés salió de la presencia del faraón, y oró al Señor.
19 Entonces el Señor trajo de occidente un viento muy fuerte, y barrió con las langostas y las arrojó al Mar Rojo. ¡Ni una sola langosta quedó en todo Egipto!
20 Pero el Señor endureció el corazón del faraón, y este no dejó ir a los hijos de Israel.
La plaga de tinieblas
21 El Señor le dijo a Moisés:
«Extiende tu mano hacia el cielo, para que todo Egipto se cubra de tinieblas tan densas que hasta se puedan tocar.»
22 Y Moisés extendió su mano hacia el cielo, y durante tres días todo Egipto se cubrió de densas tinieblas.
23 En esos tres días, nadie pudo ver a su vecino, ni nadie se movió de su sitio; en cambio, todos los hijos de Israel tenían luz en sus casas.
24 Entonces el faraón mandó llamar a Moisés, y le dijo:
«Vayan a servir al Señor, y lleven con ustedes a sus niños, con tal de que dejen aquí a sus ovejas y sus vacas.»
25 Pero Moisés respondió:
«¡Pues hasta tú vas a darnos los animales que debemos ofrecer al Señor nuestro Dios como sacrificio y holocausto!
26 También nuestros ganados irán con nosotros. No se quedará aquí ni una sola pezuña, pues tenemos que tomar de nuestros animales para servir al Señor nuestro Dios, y no sabremos cómo debemos servirle hasta que lleguemos allá.»
27 Pero el Señor endureció el corazón del faraón, y este no quiso dejarlos ir;
28 al contrario, el faraón le dijo a Moisés:
«¡Aléjate de mí! ¡Y ten cuidado de no volver a verme! Porque si algún día vuelves a verme, morirás.»
29 Y Moisés le respondió:
«Tal y como lo has dicho, ¡nunca más volveré a verte!»
Apquilvoy nic nat sová
1 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya Moisés: —Iyoclhojo sat apnaclha apvisqui faraón. Mepqui actamilaycam apvalhoc apvisqui najan apquilasinancama, ayinyema coo. Olhicmocsic sat asoc simpilapquiscama. 2 Lhip sat elngacsic amyaa nipyesicsa apquitquic najan aptovana. Elngacsic sat sictamjaycam simpilapquiscama yoclhilhma Egipto. Elyasamcojoc sat mataa quellhip, coo sicvamlha sicvisay Dios.
3 Apquilvoclhec nic nat Moisés najan Aarón apnaclha apvisqui faraón.
Aptomjac nic nat apcanya: —Ayajamalhco apvalhoc lhip faraón. ¿Co sat acvam comascoc seyinmelhaycam lhip? Nomyov nasa elyamyiclha enlhitaoc ajancaoc, yoyam jelpayicsojo. 4 Apmiyovquic sat ancoc lhip, ongvapajacsic sat secaseclha metlaycaoc sová as yoclhilhma. 5 Elajapvotac sat nalhpop, mongmovan ongvita lhopactic. Elsavojoc sat apnatovascama ayimjaclha ninganma najan yamtaa. Am nic nat cosovjac siclho actovascama yingmin alyayem. 6 Elantilhic sat sova tingma pac apvisqui, najan tingma apancaoc apquilasinancama, najan tingma apancaoc apyovoclhojo co Egipto. Am nic nat cotalhca siclho apquileyvomaclha apquilyapmayc najan apquilyeyjamcaa, acvaycmo as ningvamlha nac jay — alhta aptomjac Dios — nic nat aptomjac Moisés. Apyamyeclhec nic nat Moisés apnaclha apvisqui faraón, aptepa tingma.
7 Apquiltomjac nic nat apquilasinancama apquilanya faraón: —Ingilastinquic nincoo singilinmelhaycam, malha yamtama singilasipquiscama. Ilapajas sat as enlhitaoc, yoyam elpayicsojo Dios. Lhip visqui ingac faraón, quip ilanojo mactovascama yoclhilhma Egipto — nic nat apquiltomjac.
8 Innec nic nat altimnaseclho Moisés najan Aarón.
Aptomjac nic nat apvisqui faraón apquilanya: —Elyamyiclha quellhip, yoyam elpayicsojo Dios apvisqui apancaoc. Jeltimnas siclho apquilvamlha enlhitaoc apquilpecjam ellhong — nic nat aptomjac.
9 Apcatingmavoc nic nat Moises: —Jingilnaliclhac sat ingilyapmayc, najan inquitquic, najan nintoscama vayqui najan nipquesic. Acvisay fiesta acvanyam napato Dios Apyimtalhnamo — nic nat aptomjac Moisés.
10 Aptomjac nic nat apvisqui faraón apcanya: —Aclingac lhac quellhip alquitamsama apquilvalhoc acmasom. ¿Naso ya Dios apvisqui apancaoc elpasmoc sat quellhip? ¿Naso ya olapajacsic coo quellhip najan apquitquic? — nic nat aptomjac. 11 Paj, colapvanqueje. Quellhip apquilinava apquilvamlha yoyam ellhong. Elpayicsojo sat Dios apvisqui apancaoc, acno selmalhnaycam lhac — nic nat aptomjac faraón. Apquilantipsacpec nic nat napato apvisqui faraón.
12 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya Moisés: —Imyasiclha netin apectong tacjalhit yoclhilhma Egipto. Elajapvotac sat sová, elsavojoc sat apnatovascama ninganma, ayaymomalhca siclhoc alhta yingmin alyayem — nic nat aptomjac Dios.
13 Apmiyaseclhec nic nat netin apectong Moisés yoclhilhma Egipto. Pilapcasquic nic nat ayilhcajacmo ayinyema actiyapmaclha acnim. Dios Apyimtalhnamo nic nat ayinyema alhcajayam, acnim anco najan alhtaa. Alhtooc nic nat apquilvaa sová. 14 Apquilajapvoctac nic nat lhalhma anco yoclhilhma Egipto. Metlaycaoc nic nat sová. Am nic nat elvitacpoc mocjam sová aptema nac jay. Melvitacpejec sat mataa sova aptema nac jay. 15 Mengyascama apanco ilhnic nat sová. Am nic nat ongvitayac as nalhpop. Apnatovasquic nic nat acyovoclhojo ninganma najan acyilhna netin yamit. Am nic nat cosovjalhca actovascama siclho yingmin alyayem. Am nic nat cotalhca mocjam ava ninganma. Paj najan ava yamit. Apquilsovjoc nic nat acyovoclhojo Egipto.
16 Pilapcasquic nic nat maltimnaseclho Moisés najan Aarón.
Aptomjac nic nat apvisqui faraón apcanya: —Moyascalhma coo napato Dios najan napatavo quellhip. 17 Jelasicjiclhojo sat mocjam quilhvo nac jay. Jelmalhnesquis co napato Dios, quellhip Dios apvisqui apancaoc. Jingyinyovsic sat singiltovascama sová — nic nat aptomjac faraón.
18 Aptipquic nic nat apvisqui tingma pac Moisés. Aptomjac nic nat apquilmalhnesquiscama. 19 Pilapcasquic nic nat apquilhcajacmo piyam apquinyema actalhningvamlha acnim. Innec nic nat alpacja sová apyovoclhojo. Acvaycmo tacjalhit yingmin acvanyam acvisay Yingmin Acyilhvasem (Mar Rojo). Apquilvayvamquic nic nat sová. Am nic nat ingyaymacpoc lhama yoclhilhma Egipto. 20 Am nic nat cotamilam apvalhoc apvisqui faraón ayinyema aptimesquiscama Dios Apyimtalhnamo. Am nic nat elapajasac enlhitaoc Israel. (Apmiyovquic nic nat.)
Actemaclha yatescamalhma
21 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya Moisés: —Imyasiclha netin apectong. Cotnejic sat yatescamalhma mongvitay mocjam — nic nat aptomjac Dios.
22 Apmiyaseclhec nic nat netin apectong. Pilapcasquic nic nat acyatesa olhma yoclhilhma Egipto. 23 Am nic nat etacpoc poc. Am nic nat elyinyavac apmaclha acvaycmo 3 acnim. Am nic nat ellingamcoc enlhitaoc Israel. Actamila ilhnic nat ayitsayolhma nipyesicsa.
24 Innec nic nat altimnaseclho Moisés. Aptomjac nic nat apvisqui faraón: —Elyamyiclha quellhip elpayicsojo Dios apvisqui apancaoc. Enaliclha sat quellhip apquitquic. Noelpacjaoclha nasa apnatoscama vayqui najan nipquesic. Acmiyovquic coo — nic nat aptomjac apvisqui faraón.
25 Apcatingmavoc nic nat Moisés: —Ontimjic sat ningayo Dios actemaclha ningmescama nintoscama apmatnam acyanmongam mongilyascalhma. Lhip sat conyemac singmescama asoc yoyam ongilajic. 26 Ongilpacjaoclhac sat ninatoscama mepqui apcaymomap lhama. Ongilyacyecsic sat maa ninatoscama, yoyam eticyo acyanmongam mongilyascalhma. Paj ongilyasamcoc nalhit amay apquilvamlha ninatoscama, yoyam ongilajic actemaclha macmescama Dios Apyimtalhnamo — nic nat aptomjac Moisés.
27 Am nic nat cotamilam apvalhoc apvisqui faraón, ayinyema aptimesquiscama Dios Apyimtalhnamo. Am nic nat elapajasac enlhitaoc Israel.
28 Aptomjac nic nat apvisqui faraón apcanya Moisés: —¡Ingyinyi! ¡Ingyavojo! ¡Novota nasa mocjam! Apvoctac sat ancoc sicnaclha, ematong sat lhip — nic nat aptomjac apvisqui.
29 Apcatingmavoc nic nat Moisés: —Payjoc aplhanma lhip. Movotayc sat mocjam — nic nat aptomjac Moisés.