1 »Cuando alguien tome una mujer y se case con ella, si después no le agrada por haber hallado en ella alguna cosa indecente, le escribirá una carta de divorcio, se la entregará personalmente, y la despedirá de su casa.
2 »Al salir de su casa, ella podrá casarse con otro hombre.
3 Pero si el segundo esposo la aborrece y le escribe una carta de divorcio, y se la entrega personalmente y la despide de su casa, o si este segundo esposo muere,
4 el primer marido que la despidió no podrá volver a tomarla por esposa, pues ha quedado impura. Eso sería un acto repugnante delante del Señor, y tú no debes corromper la tierra que el Señor tu Dios te da en posesión.
5 »Cuando alguien esté recién casado, no podrá ser enviado a la guerra, ni se le ocupará en ninguna otra cosa. Durante un año se quedará libre en su casa, para disfrutar de la mujer que tomó por esposa.
6 »No tomes en prenda las piedras del molino, porque es lo mismo que tomar en prenda la vida de un hombre.
7 »Si alguien secuestra a uno de sus compatriotas israelitas, y se descubre que lo ha hecho esclavo, o lo ha vendido, ese bandido será condenado a muerte. Así quitarás de en medio de ti el mal.
8 »En cuanto a alguna plaga de lepra, ten cuidado de aplicar diligentemente todas las enseñanzas de los sacerdotes levitas y de seguir al pie de la letra las instrucciones que yo les he dado.
9 Acuérdate de lo que el Señor tu Dios hizo en el camino con María, después de que ustedes salieron de Egipto.
10 »Cuando des a tu prójimo algo en préstamo, no entres en su casa para recibir algo en prenda.
11 Quédate afuera, y deja que el hombre a quien hiciste el préstamo sea quien te entregue la prenda.
12 Si ese hombre es pobre, no retendrás su prenda durante la noche,
13 sino que sin falta se la devolverás al ponerse el sol. Así él podrá dormir con su ropa, y te bendecirá, y delante del Señor tu Dios se te contará como un acto de justicia.
14 »No oprimas al jornalero pobre y menesteroso, ya sea este uno de tus compatriotas o algún extranjero de los que habitan en tu tierra y dentro de tus ciudades.
15 Le pagarás su jornal el mismo día, antes de que se ponga el sol, pues ese hombre es pobre y necesita su paga para vivir. De lo contrario, pedirá ayuda al Señor, y esto será un pecado en tu contra.
16 »Ningún padre morirá en lugar de su hijo, ni tampoco ningún hijo morirá en lugar de su padre; cada uno responderá por su propio pecado.
17 »No tuerzas el derecho de los extranjeros ni de los huérfanos, ni tomes en prenda la ropa de las viudas.
18 Acuérdate de que fuiste esclavo en Egipto, y que de allí te rescató el Señor tu Dios. Por lo tanto, yo te mando que actúes así.
19 »Cuando siegues el trigo de tu campo, y dejes algún manojo en el campo, no regreses a recogerlo; déjalo allí para los extranjeros, los huérfanos y las viudas. Así te bendecirá el Señor tu Dios en todo lo que hagas.
20 »Cuando sacudas tus olivos, no recorras todas las ramas que dejes tras de ti; déjalas para los extranjeros, los huérfanos y las viudas.
21 »Cuando vendimies tu viña, no rebusques lo que se haya quedado; déjalo para los extranjeros, los huérfanos y las viudas.
22 Acuérdate de que fuiste esclavo en Egipto. Por lo tanto, yo te mando que actúes así.
Actemaclha apquilyamasma aptava
1 Inquilyimjapquic sat ancoc enlhit, etnejic aptava lhama quilvana. Am colcac apvalhoc nalhit acnim actemaclha anco quilvana. Aptalhosquic vaycajac actemaclha apyamasma aptava, apmesa as quilvana, apcapajasa yoyam cotajiclha. 2 Coyinyoc sat tingma as quilvana. Avanquic colyimjapoc mocjam poc enlhit. 3 Am sat ancoc colcac apvalhoc actemaclha anco as quilvana, etalhocsic sat vaycajac actemaclha apyamasma aptava, ingyapajacsic sat cotajiclha mocjam quilvana. Yitnec sat ancoc amyaa apquitsepma as segundo aptava, mepqui mocjam aptalhescama vaycajac apyamasma aptava. Cotnejic sat tampeyi as quilvana. 4 Copvanquejec emiclhac sat mocjam atava apmamyi, cotnejic sat macvennéycam Dios. Aptanovquic maa Dios. Noelvennam nasa quellhip yoclhilhma macmescama quellhip.
Moc singanamaclha mocjam
5 Enlhit quilhva alyimjapma mepasmejec siclho apquilimpocjay apnaymacoc nipyesicsa cotnaja ingmoc, mepasmejec siclho moc apquiltimesaycam. Elhic sat lhama año tingma pac acnaclha aptava, yoyam copayjiclhac sat apvalhoc.
6 Noeltingya nasa apquilmaycam enlhit 'ticlhiclhamaclha actic, acyitna inlhojo apmaycaoc nasa enlhit. Colhojoc sat ningajem as enlhit.
7 Apmacpec sat ancoc enlhit israelita, malha apminyilhomap yoyam eyinyovacpoc sat acyanmongam solyayem. Incaymalhquic ematong as enlhit apminyilhma. Elmascos sat acmasom, acyitna inlhojo nipyesicsa quellhip. ,
8 Apnec sat ancoc enlhit ningmasquem ayajem lepra, elyiplovcasojo sat apcanamaclha sacerdote levita. Elyiplovcasojo sat mataa siyanamaclha siclho coo, ayinyema Dios. 9 Coyitnam apatic quellhip siclhoc nat ningmasquem ayajem María, payjoc nalhit amay apquilantiyapma nat yoclhilhma Egipto.
10 Apquiltamjoc sat ancoc poc israelita elyamong siclho solyayem apnaclha lhip, notingya nasa lhip prenda asoc acyanmongam congne tingma pac. 11 Ilalh sat amyip, esantac sat apvitip asoc acyanmongam prenda. 12 Apsantac sat ancoc apcalomap enlhit mepqui apquilnatam, etnejic prenda acyanmongam apmaycaoc nasa, itajicsojo sat apcalomap actalhnam ingyalacpojo sat alhtaa. 13 Natamin actalhnama acnim ingyalacpojoc sat mocjam enlhit mepqui apquilnatam, yoyam etyinic. Copayjiclhac sat apvalhoc maa, ayinyema actamila anco apquiltemaclha quellhip napato Dios.
14 Noelyimtalhnes nasa apquilvalhoc enlhit apquiltimesaycam nipyesicsa quellhip, najan aptimesaycam israelita, najan aptimesaycam metnaja israelita appalhaviyam nipyesicsa quellhip. 15 Elmesaoc sat acyanmongam apquiltimesaycam amamyi actalhnama acnim. Mepqui apquilnatam as enlhit, najan mepqui asoc, yoyam etingya nintom. Apquilmiyovquic sat ancoc quellhip, elsilhnanacpoc sat apanco quellhip napato Dios.
16 Mematnejec sat mataa enlhit, apvitacpo inlhojo apquitca apsilhnanomap apanco. Mematnejec sat apquitca, apvitacpo inlhojo apyap apsilhnanomap apanco. Moclhama ematong sat ayinyema apsilhnanomap apanco.
17 Eltime sat mataa apquilpeyvomo napatavo metnaja israelitas, najan napatavo apquilyeyjeycam, noeltingya nasa prenda acyanmongam acmaycaoc nasa tampeyi. 18 Noncolvonquim nasa quellhip, apquiltomja nat apquilmomap yoclhilhma Egipto, apyinyovquiscama nat as yoclhilhma Dios. Elyiplovcasojo sat mataa siyanamaclha coo — nic nat aptomjac Moisés.
19 Apquilaycmec sat ancoc trigo acyilhna macpilhquetem naysicsa apquiltamjaycam amyip, noeltajojo nasa amyip elvoclha macpilhquetem. Etac sat maa metnaja israelita, etac sat lhaja apyeyjeycam, cotac sat lhaja tampeyi. Epasmoc sat quellhip Dios, apvita inlhojo apquiltemaclha quellhip.
20 Noelsavojo nasa olivo acyilhna netin yamit, elayim sat nicja. Elvitac sat metnaja israelitas, elvitac sat lhaja apquilyeyjeycam, colvitac sat lhaja lhintampaa. 21 Noelsavojo nasa uva acyilhna netin avjac, elayim sat nicja. Elvitac sat metnaja israelitas, elvitac sat lhaja apquilyeyjeycam, colvitac sat lhaja lhintampaa. 22 Coyitnam apatic quellhip, apquiltomja nat apquilmomap yoclhilhma Egipto. Eycaso sicpayvam siyanamaclha quellhip, yoyam elyiplovcasojo.