1 El que se empecina ante la reprensión
acabará en la ruina pronto y sin remedio.
2 Cuando los justos triunfan, el pueblo se alegra;
cuando gobierna el impío, el pueblo gime.
3 El que ama la sabiduría alegra a su padre;
el que frecuenta rameras dilapida sus bienes.
4 Con justicia, el rey afirma la tierra;
la destruye el que impone tributos.
5 El que prodiga lisonjas a su prójimo
solo está tendiéndole una trampa.
6 El pecado del malvado es su propia trampa,
pero el justo canta y vive feliz.
7 El justo hace suya la causa de los pobres;
de esto, el impío no entiende nada.
8 Los burlones pueden azuzar a toda una ciudad,
pero los sabios saben calmar los ánimos.
9 Cuando el sabio entra en pleito con el necio,
el necio no deja de reírse ni de burlarse.
10 Los homicidas odian al hombre cabal,
pero los hombres honrados buscan su bien.
11 El necio da rienda suelta a su enojo,
pero el sabio sabe cómo calmarlo.
12 Cuando un gobernante hace caso de mentiras,
todos sus servidores se vuelven corruptos.
13 El pobre y el usurero coinciden en algo:
el Señor da luz a los ojos de ambos.
14 El trono del rey se afirma para siempre,
si este juzga a los pobres con la verdad.
15 La vara y la corrección imparten sabiduría,
pero el hijo consentido avergüenza a su madre.
16 Si aumentan los impíos, aumenta el pecado,
pero los justos los verán fracasar.
17 Corrige a tu hijo, y vivirás tranquilo,
y a ti mismo te dará grandes alegrías.
18 Cuando no hay visión, el pueblo se desvía;
¡dichoso aquel que obedece la ley!
19 Al siervo no se le corrige con palabras,
porque entiende pero no hace caso.
20 Fíjate en la gente que habla a la ligera:
¡más se espera del necio que de esa gente!
21 Si desde niño el amo consiente al siervo,
al final el siervo será su amo.
22 El hombre irascible suscita contiendas,
y el hombre violento comete muchos pecados.
23 La soberbia humilla al hombre;
al humilde de espíritu lo sostiene la honra.
24 El cómplice del ladrón se odia a sí mismo,
pues oye la imprecación y guarda silencio.
25 El miedo a los hombres es una trampa,
pero el que confía en el Señor es exaltado.
26 Muchos buscan el favor del gobernante,
pero la sentencia de cada uno viene del Señor.
27 Para los justos, los malvados son repugnantes;
para los malvados, los repugnantes son los justos.
1 Am sat ancoc comac ingilvalhoc singiltamescama, ongnatovasalhcac sat mepqui singmasma.

2 Ningvitac sat ancoc apquilyimtalhnamo enlhit apquilpeyvomo, ongilitsovacsojoc sat nincoo. Ningvitac sat ancoc apquilyimtalhnamo enlhit apquilmapsomcaa, onlingamcojoc sat acmasom.

3 Nintamongvoyam apyascamco aptomja appayesayclha ingilvalhoc. Nintamongvoyam apquilanatama (alanatama quilvana) apsovjoc mataa solyayem ingac.

4 Comasquejec mataa aptimem apvisqui, acyitna inlhojo aptemaclha appeyvomo. Comascoc sat aptimem apvisqui, aptingyey mataa acyivey impuesto ningyesicsa.

5 Nintimec sat ancoc mataa ningayo ingmoc, cotnejic sat trampa yoyam emacpoc.

6 Ongmalhcac sat singilmam trampa, acyitna inlhojo acmasom ingilvalhoc. Colhic sat mataa acpayjayclha ingvalhoc, acyitna inlhojo actamilaycam ingvalhoc.

7 Ongilmeyvoc mataa enlhit mepqui apquilnatam, ningiltomja inlhojo ningilpeyvomo. Mepqui ningmasma mataa as enlhit, acyitna inlhojo acmasom ingilvalhoc.

8 Yitnec sat ancoc amyaa ningilsilhnanoncama, elinmelhacpoc sat enlhit tingma apvanyam. Ongilmascocsic sat apquilinmelhamap enlhit, acyitna inlhojo acyascamco ingvalhoc.

9 Ningilatingmalhquic sat ancoc ingmoc mepqui apyascamco, elvoc sat maa, jingilasmacsic sat. Comasquejec sat mataa aptemaclha acyeyjamelhma.

10 Ningiltanovalhquic nincoo ningilvisay ningilpeyvomo napatavo ticyovam yapmayc. Jingilmeyvoc mataa ingnaymacoc apquilpeyvomo.

11 Avanjec mataa ninlom, acyitna inlhojo acyeyjamelhma ingvalhoc. Comascosalhcac sat ninlom, ayinyema singnovseycam ingmoc apyascamco.

12 Aplingac sat ancoc apvisqui movan amyaa mepqui apyasquiyam, eltimiclhac sat apquilmopvancaa amyaa apyovoclhojo apquiltimesaycam.

13 Anit nincoo nintemaclha: ningvisay ningyimtalhnamo najan ningvisay mepqui ningyimtalhnamo. Ningilanalhco acyitna anit ingataoc, singmescama Dios.

14 Comasquejec mataa aptimem apvisqui rey, acyitna inlhojo acpeyvomo aptemaclha.

15 Colhic sat nincoo acyascamco ingvalhoc, ayinyema singilyicpilhquetma naysicsa singiltamescama. Singmanquescama aptomja nintamongvoyam mepqui apyasingvoyam asoc.

16 Aplhameclhec sat ancoc enlhit apquilmapsomcaa, colhamiclhac sat melyascalhma. Elmasquingvomoc sat apquilmapsomcaa napatavo enlhit apquilpeyvomo.

17 Pac ongiltamacsic nintamongvoyam acyiplomo ningyicpilhquetem. Copayjiclhac sat mataa ingilvalhoc naysicsa nintiyascam cotmongvoyam nelha.

18 Mepqui singanamaclha ayinyema Dios, onlhojoc sat enlhit nipvajac. Ningilinyejemo nincoo, ningyiploquisa inlhojo singanamaclha Dios Visqui ingac.

19 Comejec apvalhoc enlhit apmomap actemaclha ningiltamescama. Aplinga inyicje as enlhit, am eyca eyiplovcasac (ingyajalhnoc) ningiltimnascama.

20 Ningiltanovalhquic nincoo ayinyema acyeyjamelhma ingvalhoc. Coyangvomoc sat ningiltanovmalhca, acyitna inlhojo ningilyataycam mepqui ningilvatseycaoc.

21 Am sat ancoc ongiltamacsic apquitcoc singiltimesaycam, onlingamcojoc sat acmasom nalhit acnim.

22 Ongvitac sat ningilsilhnanomalhca najan ningilnapomalhca, ayinyema aclom ingvalhoc najan nintemaclha ningillhamasomalhca.

23 Ongiltanovalhcac sat, acyitna inlhojo ayajamalhco ingvalhoc. Colhic sat singaco, mepqui inlhojo ayajamalhco ingvalhoc.

24 Somco inyicje ningminyilhma nimpasmeyquiclha. Ninlinga inyicje appayvam singyicpilquemo, mongvanquejec eyca ongillhenic.

25 Ningay nincoo napatavo enlhit colhojoc sat trampa singilmam. Ongmiyovalhcac sat, acyitna inlhojo mongyasquiyam Dios Visqui ingac.

26 Nintingyac mataa apvisqui rey, yoyam jingilmeyvoc nincoo. Apvamlha Dios Visqui ingac apmopvan jingilmeyvoc nincoo.

27 Apquiltanovacpec mataa apquilmapsomcaa napatavo enlhit apquilpeyvomo. Apquiltanovacpec mataa enlhit apquilpeyvomo napatavo apquilmapsomcaa.