Misión de los doce espías
(Dt 1.19-33)1 El Señor habló con Moisés, y le dijo:
2 «Envía algunos hombres para que exploren la tierra de Canaán, la cual voy a dar a los hijos de Israel. De cada tribu de sus antepasados enviarán uno de sus hombres más importantes.»
3 Desde el desierto de Parán, Moisés envió a todos aquellos hombres, conforme a la palabra del Señor. Todos ellos eran gente de importancia entre los hijos de Israel.
4 Estos son sus nombres:
De la tribu de Rubén, Samúa hijo de Zacur.
5 De la tribu de Simeón, Safat hijo de Jorí.
6 De la tribu de Judá, Caleb hijo de Yefune.
7 De la tribu de Isacar, Igal hijo de José.
8 De la tribu de Efraín, Oseas hijo de Nun.
9 De la tribu de Benjamín, Palti hijo de Rafú.
10 De la tribu de Zabulón, Gadiel hijo de Sodi.
11 De la tribu de José: Gadi hijo de Susi, de la tribu de Manasés.
12 De la tribu de Dan, Amiel hijo de Gemali.
13 De la tribu de Aser, Setur hijo de Micael.
14 De la tribu de Neftalí, Najebí hijo de Vapsi.
15 De la tribu de Gad, Geuel hijo de Maqui.
16 Estos son los nombres de los hombres que Moisés envió a explorar la tierra. A Oseas hijo de Nun, Moisés le puso por nombre Josué.
17 Al enviarlos a explorar la tierra de Canaán, Moisés les dijo:
«Vayan de aquí al Néguev, suban al monte
18 y observen cómo es la tierra, y si el pueblo que la habita es fuerte o débil, y si son pocos o muchos;
19 fíjense si la tierra habitada es buena o mala, y en cómo son las ciudades habitadas, si son campamentos o plazas fortificadas;
20 fíjense si el terreno es fértil o estéril, y si hay árboles o no. ¡Ármense de valor, y traigan algunos frutos del país!»
Era entonces el tiempo de las primeras uvas,
21 y ellos fueron y exploraron el terreno desde el desierto de Zin hasta Rejob, entrando por Jamat.
22 Luego se dirigieron al Néguev y llegaron hasta Hebrón, que es donde vivían Ajimán, Sesay y Talmay, los hijos de Anac. (Hebrón había sido edificada siete años antes de Soán, en Egipto.)
23 Llegaron hasta el arroyo de Escol, y allí cortaron un sarmiento con un racimo de uvas, el cual llevaron entre dos en un palo, y granadas e higos.
24 Como allí los hijos de Israel cortaron ese racimo de uvas, aquel lugar fue llamado valle de Escol.
25 Después de explorar la tierra, volvieron al cabo de cuarenta días.
26 Al volver a Cadés, en el desierto de Parán, se presentaron ante Moisés y Aarón y toda la congregación de los hijos de Israel, y les dieron la información y les mostraron los frutos de la tierra.
27 También les dijeron:
«Nosotros llegamos a la tierra a la cual nos enviaste. Esta ciertamente fluye leche y miel, y aquí tienes sus frutos.
28 Pero la gente que habita esa tierra es fuerte, y las ciudades son muy grandes y fortificadas; además, allí vimos a los hijos de Anac.
29 Los amalecitas habitan en el Néguev, los hititas, jebuseos y amorreos habitan en el monte, y los cananeos habitan junto al mar y en la ribera del Jordán.»
30 Caleb pidió al pueblo que se callara delante de Moisés, y dijo:
«Subamos, pues, y tomemos posesión de esa tierra, porque nosotros podremos más que ellos.»
31 Pero los que habían ido con él dijeron:
«No podemos atacar a ese pueblo, porque ellos son más fuertes que nosotros.»
32 Además, entre los hijos de Israel hablaron mal de la tierra que habían explorado, y hasta dijeron:
«La tierra que recorrimos para explorarla se traga a sus habitantes. Toda la gente que allí vimos son hombres de gran estatura.
33 Allí vimos también gigantes. Son los hijos de Anac, esa raza de gigantes. Ante ellos, a nosotros nos parecía que éramos como langostas; y a ellos también así les parecíamos.»
Doce enlhit apquilyilhomacpo
(Dt 1.19-25)1 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés:
2 Ilapajas sat lhip napocja enlhit eltiyoningvomjoc sat yoclhilhma Canaán. Coo sat omquecsic enlhitaoc Israel as yoclhilhma. Moclhama apmolhama sat ingyinyemac enlhit aptomja apyimtalhnamo. 3 Apnam nic nat yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Parán. Apquilapajasquic nic nat enlhitaoc Moisés actemaclha apcanama Dios. Apquilyimtalhnamo ilhnic nat apquiltomjac. 4 Eycaso ilhnic nat apquilvisay: Zacur apquitca Samúa, apvisqui ilhnic nat Rubén apmolhama. 5 Horí apquitca Safat, apvisqui ilhnic nat Simeón apmolhama. 6 Jefone apquitca Caleb, apvisqui ilhnic nat Judá apmolhama. 7 José apquitca Igal, apvisqui ilhnic nat Isacar apmolhama. 8 Nun apquitca Oseas, apvisqui ilhnic nat Efraín apmolhama. 9 Rafú apquitca Palti, apvisqui ilhnic nat Benjamín apmolhama. 10 Sodi apquitca Gadiel, apvisqui ilhnic nat Zabulón apmolhama. 11 Susi apquitca Gadi, apvisqui ilhnic nat Manasés apmolhama (siclhoc nic nat apvisqui José apmolhama). 12 Gemali apquitca Amiel, apvisqui ilhnic nat Dan apmolhama. 13 Micael apquitca Setur, apvisqui ilhnic nat Aser apmolhama. 14 Vapsi apquitca Nahbi, apvisqui ilhnic nat Neftalí apmolhama. 15 Maqui apquitca Geuel, apvisqui ilhnic nat Gad apmolhama. 16 Eycaso ilhnic nat apquilvisay enlhitaoc apquilanyomap eltiyaningvomjo yoclhilhma. Nun apquitca ilhnic nat apvisay Oseas. Apquiltimec nic nat Moisés apvisay Josué.
17 Apquilapajasquic nic nat Moisés eltiyaningvomjo yoclhilhma Canaán.
Aptomjac nic nat apquilanya: —Elpeyvojo siclho yoclhilhma Néguev. Natamin sat netin inquilhe. 18 Eltiyaningvomjo sat actemaclha yoclhilhma najan apquiltemaclha enlhitaoc maa. Naso ya apquilyimnatem maa. Naso ya appintalhnama maa. 19 Eltiyaningvomjo sat apquilcaycaoc. Naso ya actamila maa. Eltiyaningvomjo apyitnaclha tingma apvanyam. Yitne ya apjalhtam mataymong. 20 Eltiyaningvomjo sat actemaclha lhopactic. Intasi ya ninganma; paj ya actiyapma ninganma. Inquinme ya yamit; paj ya ayimjaclha yamit. Noela nasa quellhip. Jingilsantimquis sat yamit acyilhna — nic nat aptomjac Moisés.
Invocmec nic nat acmocjitmaclha uva acyilhna.
21 Apquillhinquic nic nat. Apquiltiyaningvocmoc nic nat yoclhilhma. Siclhoc nic nat yoclhilhma actamopeycaoc Zin acvocmo yoclhilhma Rehob, acpayjoclha amay acyascama tingma Hamat. 22 Apquilvocmec nic nat yoclhilhma Néguev najan tingma Hebrón. Apquilvitac nic nat enlhit apvinatem Anac apquitquic, apvisay: Ahimán najan Sesai najan Talmai. Apmamyi ilhnic nat apquilanomap tingma Hebrón, malha siete años. Alhayi ilhnic nat apquilanomap tingma Zoán yoclhilhma Egipto. 23 Apquilvocmec nic nat alvata acvisay Escol. Apquilyatemenquic nic nat uva acyilhna alyivey. Yamit nic nat aptomjac apquilsayquinta apcanit. Apquilsantac nic nat granada acyilhna najan higo acyilhna. 24 Apquiltimec nic nat alvata acvisay Escol. Ayinyema ilhnic nat uva acyilhna apquilyatemenma enlhitaoc Israel. 25 Cuarenta acnim nic nat intomjac apquilvitay asoc apquiltiyaningvaycmo. Natamin apquiltajavoc nic nat mocjam apquilinyemayaclha.
26 Apquilvoctac nic nat apnaclha Moisés najan Aarón najan apquicjingvoycamlha enlhitaoc Israel. Apnam nic nat amyip Cades yoclhilhma actamopeycaoc Parán. Apquiltimnascactac nic nat amyaa apnaclha Moisés najan aplhamoclhojo enlhitaoc Israel. Apquillhicmoscactac nic nat yamit acyilhna ayinyema apquilinyictamlha.
27 Apquiltimnam nic nat actemaclha apquillhingam: —Ningilvoclhec alhta yoclhilhma singilapajasaclha alhta lhip. Nasoc anco alhta, malha acyitnamaclha leche najan apquimjaclha yovjan. Eycaso yamit acyilhna ayinyema maa. 28 Ningvitac alhta enlhitaoc apquileyvam as yoclhilhma. Apquilyimnatem alhta maa. Tingma apvanyam alhta maa. Yitnec alhta apjalhtam mataymong nipyava tingma. Ningvitac alhta enlhit apquilvinatem, Anac apquitquic. 29 Ningvitac alhta Amalec apmolhama yoclhilhma Néguev. Apquileyvec alhta yoclhilhma nitnoc inquilhe Heteo apmolhama najan Jebuseo apmolhama najan Amorreo apmolhama. Apquileyvec alhta Canaán apmolhama nicja yingmin acvanyam najan yoclhilhma nicja vatsam — nic nat apquiltomjac.
30 Apnovcasquic nic nat Caleb yoyam elvanmac enlhitaoc apnaclha Moisés.
Aptomjac nic nat Caleb apquilanya: —Noc, ongimpocja sat. Ningilyimnatem nincoo, am ongnoc cotnaja ingmoc. Ingancoc sat ontemjic nincoo yoclhilhma — nic nat aptomjac. 31 Apquilmiyovquic nic nat Caleb apquillhalhmaa.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Apquilyimnatem apanco, am ongnoc nincoo. Mongvanquejec ongilnapalhca — nic nat apquiltomjac.
32 Apquilpayasquic nic nat acmovan amyaa nipyesicsa enlhitaoc Israel aclhenomalhca yoclhilhma apquiltiyoningvaycmo.
Eycaso ilhnic nat acmovan amyaa: —Nintiyaningvocmoc alhta yoclhilhma. Apquiltomja mataa apcajayclha poc nipyesicsa. Ningvitac alhta apquiltemaclha enlhit apquilvinatem. 33 Ningvitac alhta enlhit apquilvinatem apanco, Anac apquitquic alhta. Ningilyayem alhta nincoo napatavo, malha sova alhta ningiltomjac. Nasoc alhta ningnoc sova napatavo enlhitaoc.