Jesús sana a un paralítico
(Mc 2.1-12Lc 5.17-26)1 Después de esto, Jesús subió a la barca, cruzó a la otra orilla y fue a su ciudad.
2 Allí le llevaron un paralítico, tendido sobre una camilla. Cuando Jesús vio la fe de ellos, le dijo al paralítico: «Ten ánimo, hijo; los pecados te son perdonados.»
3 Algunos de los escribas se decían a sí mismos: «Este blasfema.»
4 Pero Jesús, que conocía los pensamientos de ellos, dijo: «¿Por qué piensan mal dentro de ustedes mismos?
5 ¿Qué es más fácil? ¿Que le diga “los pecados te son perdonados”, o que le diga “levántate y anda”?
6 Pues para que ustedes sepan que el Hijo del Hombre tiene autoridad en la tierra para perdonar pecados, “Levántate (dijo este al paralítico), toma tu camilla, y vete a tu casa.”»
7 Entonces el paralítico se levantó y se fue a su casa.
8 Al ver esto, la gente se quedó asombrada y glorificó a Dios, que había dado tal poder a los hombres.
Llamamiento de Mateo
(Mc 2.13-17Lc 5.27-32)9 Al continuar su camino, Jesús vio a un hombre llamado Mateo, que estaba sentado donde se cobraban los impuestos, y le dijo: «Sígueme.» Y Mateo se levantó y lo siguió.
10 Estando Jesús en la casa, sentado a la mesa, muchos cobradores de impuestos y pecadores que habían venido se sentaron también a la mesa, con Jesús y sus discípulos.
11 Cuando los fariseos vieron esto, dijeron a los discípulos: «¿Por qué come su Maestro con cobradores de impuestos y con pecadores?»
12 Al oír esto, Jesús les dijo: «No son los sanos los que necesitan de un médico, sino los enfermos.
13 Vayan y aprendan lo que significa: “Misericordia quiero, y no sacrificio”. Porque no he venido a llamar a los justos al arrepentimiento, sino a los pecadores.»
La pregunta sobre el ayuno
(Mc 2.18-22Lc 5.33-39)14 Los discípulos de Juan se le acercaron entonces, y le preguntaron: «¿Por qué nosotros y los fariseos ayunamos muchas veces, y tus discípulos no?»
15 Jesús les respondió: «¿Acaso los invitados a una boda pueden estar de luto mientras el esposo está con ellos? ¡Claro que no! Pero vendrán días, cuando el esposo les será quitado. Entonces ayunarán.
16 Nadie remienda un vestido viejo con un paño de tela nueva, porque la tela nueva estira la tela vieja, y la rotura se hace peor.
17 Ni tampoco se echa vino nuevo en odres viejos, porque el vino nuevo revienta los odres, y entonces el vino se derrama y los odres se echan a perder. Más bien, el vino nuevo debe echarse en odres nuevos, y tanto lo uno como lo otro se conserva juntamente.»
La hija de Jairo, y la mujer que tocó el manto de Jesús
(Mc 5.21-43Lc 8.40-56)18 Mientras él les decía estas cosas, un magistrado vino y se arrodilló ante él, y le dijo: «Mi hija acaba de morir; pero ven y pon tu mano sobre ella, y ella volverá a la vida.»
19 Jesús se levantó y lo siguió con sus discípulos.
20 En eso, una mujer que desde hacía doce años padecía de hemorragias, se le acercó por detrás y tocó el borde de su manto,
21 pues pensaba: «Si alcanzo a tocar tan solo su manto, me sanaré.»
22 Pero Jesús se volvió a mirarla y le dijo: «Ten ánimo, hija; tu fe te ha salvado.» Y a partir de ese momento la mujer quedó sana.
23 Cuando Jesús entró en la casa del magistrado, vio a los que tocaban flautas y a la gente que hacía alboroto,
24 y les dijo: «Váyanse, porque la niña no está muerta, sino dormida.» Ellos se burlaron de él.
25 Pero luego de despedir a la gente, él entró y tomó de la mano a la niña, y ella se levantó.
26 Esta noticia se difundió por toda aquella región.
Dos ciegos reciben la vista
27 Cuando Jesús salió de allí, dos ciegos lo siguieron, y a gritos le decían: «¡Ten misericordia de nosotros, Hijo de David!»
28 Cuando Jesús llegó a la casa, los ciegos se le acercaron y él les preguntó: «¿Creen que puedo hacer esto?» Ellos dijeron: «Sí, Señor.»
29 Entonces les tocó los ojos, y les dijo: «Que se haga con ustedes conforme a su fe.»
30 Y los ojos de ellos fueron abiertos. Pero Jesús les encargó con mucha firmeza: «Asegúrense de que nadie sepa esto.»
31 Sin embargo, en cuanto ellos salieron, divulgaron la fama de él por toda aquella región.
Un mudo habla
32 En el momento en que salían, le trajeron a Jesús un mudo que estaba endemoniado.
33 En cuanto el demonio fue expulsado, el mudo comenzó a hablar. Y la gente se asombraba y decía: «¡Nunca se ha visto nada igual en Israel!»
34 Pero los fariseos decían: «Este expulsa a los demonios por el poder del príncipe de los demonios.»
La mies es mucha
35 Jesús recorría todas las ciudades y las aldeas, y enseñaba en las sinagogas de ellos, predicaba el evangelio del reino y sanaba toda enfermedad y toda dolencia del pueblo.
36 Al ver las multitudes, Jesús tuvo compasión de ellas porque estaban desamparadas y dispersas, como ovejas que no tienen pastor.
37 Entonces dijo a sus discípulos: «Ciertamente, es mucha la mies, pero son pocos los segadores.
38 Por tanto, pidan al Señor de la mies que envíe segadores a cosechar la mies.»
Jesús aptamilquisquiyam enlhit apquilyelcomap
(Mr 2.1-12Lc 5.17-26)1 Yejemoc alhta aptalhningvoclho barco Jesús. Apmiyaclhec alhta moc nicja acyayengviyam. Apvoclhec alhta tingma pac Jesús. 2 Yejemoc alhta apquilvaa enlhit. Apquilpatmeyam alhta enlhit apquilyelcomap apyitnama netin aptajanma. Lhama alhta apvita Jesús actemaclha melyasquiyam enlhitaoc. Aptomjac alhta Jesús apcanya meyimnatem:
—Lhip, sictimem emoc. Copayjiclha apvalhoc lhip. Inquilmascosalhquic melyascalhma lhip —alhta aptomjac.
3 Yejemoc alhta alquitama apquilvalhoc napocja apquilyascamco apquiltemaclha:
—“Apyitnocjasquic apvalhoc Dios Ingyapam actomjaclha appayvam as enlhit” —alhta inquiltomjac apquilvalhoc. 4 Apyasamcoc alhta Jesús actomjaclha alquitamsama apquilvalhoc. Aptomjac alhta:
—¿Soctomja cotamilo nac alquitamsama apquilvalhoc quellhip? 5 Evanquic ongvanic enlhit apquilyelcomap: “Inquilmascosalhquic melyascalhma lhip.” Evanquic najan ongvanic: “Itnimiclha netin, ilhing maa.” ¿Soc ayilhyevamo am colhno moc? 6 Coo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Elyasingvomoc sat quellhip sicmovan omascocsic melyascalhma as nalhpop —alhta aptomjac.
Yejemoc alhta aptomja Jesús apcanya meyimnatem:
—Itnimiclha netin, ima aptajanma. Itajiclha tingma pac —alhta aptomjac. 7 Yejemoc alhta apquinmaclho netin, aptajaclho tingma pac. 8 Apcacpec alhta apvitacpo. Apquilacoc alhta enlhitaoc Dios Ingyapam aptomja apquilmopvanesquiscama enlhit.
Jesús apquevoycam Mateo
(Mr 2.13-17Lc 5.27-32)9 Aplhinquic alhta Jesús. Naysicsa aplhingam alhta apvitangveclho enlhit apvisay Mateo. Apnec alhta tingma almomalhquilha solyayem. Aptomjac alhta Jesús apcanya:
—Itne sat siclhalhma —alhta aptomjac.
Yejemoc alhta apquinmaclho netin. Apyiplaclhec alhta Jesús.
10 Maycaa alhta aptomjac Jesús Mateo tingma pac. Apquilvaac alhta aplhamoclhojo apquilmam solyayem najan enlhit melyascalhma. Apquiltasacmec alhta lhama Jesús najan apquiltamsoycaoc. 11 Lhama alhta apquilvita fariseos. Yejemoc alhta apquiltomja fariseos apquilanya Jesús apquiltamsoycaoc:
—¿Soctomja appasma nac aptoycaoc quellhip apvisqui apancaoc enlhit apquilmam tacja solyayem najan enlhit melyascalhma? —alhta apquiltomjac.
12 Aplingac alhta Jesús. Aptomjac alhta Jesús apquilanya:
—Apvancaac enlhit apjalhnancaoc mepqui panatem inyap. Colapvancaac eyca enlhit melyimnatem. 13 Elyasingvom quellhip actomjaclha aclhanma Dios appayvam actalhesomalhca: “Altamjoc coo elimlimojo quellhip. Am oltamjoc jelmesic asoc seyaycaoc” —nic nat intomjac appayvam. Am ovinam enlhit apquilpeyvomo, enlhit melyascalhma eyca pac ovinam, yoyam elyanmongsic apquilvalhoc —alhta aptomjac.
Ningilmalhnancama actemaclha mongmajay ontoc
(Mr 2.18-22Lc 5.33-39)14 Apquilvaac alhta Juan apquiltamsoycaoc apnaclha Jesús. Apquiltomjac alhta apquilanya:
—Visqui, ningilmalhnaquic mataa nincoo actemaclha mongmajay ontoc. Apquilvajanamquic najan lha fariseos. ¿Soctomja melvajaneycaoc lhip apquiltamsoycaoc actema nac jay? —alhta apquiltomjac.
15 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Mongvanquic coyitnocjojoc ingvalhoc ningilanyomalhca alyimjapma ato mevonquepeclha quilhva alyimjapma. Commoc sat acnim, yoyam colyinyovsic apmaclha quilhva alyimjapma. Natamin ongilmalhnac sat actemaclha mongmajay ontoc —alhta aptomjac.
16 ‘Aptomjac alhta Jesús actemaclha apyitquiscama: Mongmeje apava napocja apjalhnancoc, yoyam ongilyipitsic nintalhnama apvinatem apjapac. Ningyipitcasquic sat ancoc, eyasiclhac sat apava napocja, eyaptacpoc sat mocjam nintalhnama. Eyavojoc sat apyaptomap. 17 Mongilyatmamqueje uva yingmenic alhnancoc avalhoc asoyimpeoc ápaoc. Ningilyatmamquic sat ancoc, colpalhic sat asoyimpeoc. Colyanquinalhcac sat uva yingmenic, colmalhquejec sat najan asoyimpeoc. Incaymalhquic ongilyatmoc uva yingmenic alhnancoc avalhaoc asoyimpeoc alhnancaoc. Colyamasalhquejec sat, coytic sat mataa —alhta aptomjac.
Jairo apquitca najan quilvana acmongvaycmo aptalhnama Jesús
(Mr 5.21-43Lc 8.40-56)18 Naysicsa aplhanma alhta Jesús as asoc apvaa lhama enlhit apquimja apmamyi apcaneyquiclhilha. Apquilpolingvaac alhta apnaclha Jesús:
—Visqui, pa incotsapoc sictamongvoyam. Ityaningvomjo sat lhip. Ininquin sat apmeoc tacjalhit. Coyimnavomoc sat mocjam —alhta aptomjac.
19 Yejemoc alhta apquinmaclho netin Jesús. Apyiplaclhec alhta Jesús najan apquiltamsoycaoc. 20 Inyiplaclhec alhta lhama quilvana. Acvocmo alhta doce años actimem acyiviy em ac. Apcapoc alhta inquiningvocmoc acyipitcangvocmo. Acmongvocmo alhta napocja aptalhnama Jesús. 21 Inlhenquic alhta avalhoc: “Acmongvocmoc sat ancoc aptalhnama Jesús, otamalvomoc sat” —alhta intomjac avalhoc. 22 Yejemoc alhta appaycacpo Jesús. Apvitac alhta quilvana. Aptomjac alhta apcanya:
—Lhiya, sictimem emoc. Copayjiclha avalhoc lhiya. Intamalvocmec lhiya ayinyema coyasquiyam —alhta aptomjac.
Yejemoc alhta actamalvocmo quilvana.
23 Lhama alhta apvoclha Jesús tingma pac apquimja apmamyi apcaneyquiclhilha. Apvitac alhta apquilpayvascama najan aplhamoclhojo apquilyapcalhem congne tingma. 24 Aptomjac alhta Jesús apquilanya:
—Elantiyip siclho. Am cotsepac quilvana ayitcoc. Intinquic anco —alhta aptomjac.
Apcasmesacpec alhta Jesús. 25 Apquilantipcasquic alhta Jesús enlhit apnaycam congne. Aptalhningvocmec alhta congne Jesús. Apmec alhta amic quilvana ayitcoc. Yejemoc alhta aclhaticja. 26 Inpayjeclhec alhta as amyaa lhalhma anco.
Jesús apquiltamilquisquiyam apcanit mepqui apataoc
27 Aplhinquic alhta mocjam Jesús. Yejemoc alhta apquilyiplaclho apcanit mepqui apataoc. Apquilpalhamamcaa alhta:
—¡Jesús, David Apquitca!, ¡jingimlimojo nincoo! —alhta apquiltomjac.
28 Lhama alhta aptalhningvoclho Jesús congne tingma. Yejemoc alhta apquilvaa mepqui apataoc. Aptomjac alhta Jesús apquilanya:
—¿Am ya elyascacmoc quellhip sicmovan oltamilquiscomoc? —alhta aptomjac.
Apquilatingmavoc alhta:
—Visqui, mongilyascacmoc nincoo —alhta apquiltomjac.
29 Yejemoc alhta appatningvocmo apataoc Jesús. Aptomjac alhta Jesús:
—Coltamiliclhac sat apataoc ayinyema melyasquiyam quellhip —alhta aptomjac.
30 Yejemoc alhta altamilaclho apataoc. Apquiltimnasiclhoc alhta Jesús:
—Elavojo quellhip. Noeliltimnasam nasa enlhitaoc —alhta aptomjac.
31 Apquillhinquic alhta. Apquilpayesquic alhta amyaa natingma lhalhma anco apvisay aptomja aptamilquisquiyam.
Jesús aptamilquisquiyam mepqui appayvam
32 Lhama alhta apquilvonquepa enlhit apquiltamalviyam. Yejemoc alhta apquilyantamantamo enlhit mepqui appayvam. Somquic quilyicjamo alhta actovascama. 33 Aptipcasquic alhta Jesús somquic quilyicjamo. Yejemoc alhta actepeclho appayvam as enlhit. Pilapcasquic alhta enlhitaoc. Apquiltomjac alhta apquilpamesma:
—Am ongvitayac cotnejic nipyesicsa Israel actema nac lha —alhta apquiltomjac. 34 Apquiltomjac alhta fariseos:
—Apquilantipcasquic maa ayinyema somquic quilyicjamo inyap —alhta apquiltomjac.
Apyitnayo napaat Jesús enlhitaoc
35 Apsovjam alhta Jesús aptiyasamcaa natingma. Apquillhicmosquic alhta mataa moclhama tingma apcaneyquiclhilha. Apquiltimnasam alhta tasic amyaa Dios apquilnancascama. Apquiltamilquiscacmec alhta aclhamoclhojo actemaclha almasca apyimpeoc najan ningmasquem ataoc. 36 Lhama alhta apvita Jesús enlhit aplhamocma. Apyitnavoc alhta napaat. Apquiltomjac alhta enlhitaoc apquilinquitomap malha nipquesic mepqui aptamilquiscama. 37 Aptomjac alhta Jesús apquilanya apquiltamsoycaoc:
—Naso, avanjec acnaclhomalhquilha acyilhna. Apcanito eyca apquiltamjaycam enlhit. 38 Elilmalhna sat quellhip acnaclhomalhquilha avisqui ac, yoyam elapajacsic enlhit elnaclhamcoc acyilhna —alhta aptomjac.